23 Mayıs 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Hergün Türkiye iktısaden Teşki.âtlanma yolunda Büyük hamleler yapmıya Niçin mecburdur? Yazan: Muhittin Birgen vvelâ, şunun için mecburdur: Bu asırda, hiç bir millet, Av - rupamın yanıbaşında Orta Tarih devrine mahsus olan iktisadi bünye içinde yaşıya maz. Türkiye de Avrupu gibi, örümcek ağlarına benziyen bir sü il sad teşkilütına sahib olacaktır bir sürü bankalar ve şirketler olacak, bir sürü fabrikalar kurulacak; mükemmel kooperatif müesseseleri ve bunların hi - kiki itthadları vücude gelecek; Türkiye” de toprak, bugünkü dejenere mahsulü vermek üzere en iptidsi vasıtalarla işlen- mekten kurtulup, yavaş yavaş ta olsa, mutlaka, Avrupa toprakları gibi temiz, güzel, bol mahsul vermeğe başlıyacak; hülâsa, Türkiye, bugünkü (manzarasını sade Ankarada değil, tedricen memleke » tin her tarafında değiştiren mes'ud bir va- tan olacak. Ancak, o zamandır ki Türk milleti «galib geldim!» diyebilir. 'Biz, bütün bunları, esas itibarile, zaten biliyoruz. Evet, «bir dereceye kadar» bil- iyede var ki, o ruh bizde mevcud oldukça, yap- mıya mecbur olduğumuz hamleleri ve bu hamleleri bize yaptıracak olan zaruret - eri iy ve derin bir şuur ile tam idrak et- tiğimizi iddia edemeyiz. Bu ruh, işlere kü- çük gözle bakmak, hidiseler üzerinde dar bir kafa ile düşünmek ruhudur. Türkiye bü ruhtan hemüz kurtulamamıştır. Bizim için dünyanın en büyük mesele- #i, «neden dolayı Ahmed 300 lira alsın da Mehmed iki yüz lira alsın”; düşüncesidir. Halbuki, Ahzmedin 300, 400, 500 ilh. al - ması, eğer Türkiyeyi kalkındıracak ham- lelerin ve iktısadi teşebbüslerin Avrupa usullerine göre Iktıza ettirdiği şeylerden biri ise Ahmed bütün bunları alacak ve İindir geçiren dünyanın bütün bir tarak dişleri gibi, hep ayni seviyeye getirmek istiyen bolşeviklik bile Ahmede, İcab edince beş yüz, Mehmedede yüz vermeği kabul etmiştir. Hayat böyle ister, bu yapılacaktır. Yani, ya bu deve güdü - lecek, yahud, Türkiyenin yirmi senelik iddialarından vazgeçileceklir! * Türkiyenin fktasadi hayatını Avrupal bir sistem içinde ve hatti çok büyük fe- 'dakârlıklar pahasıne mütemadi hamle - lerle eri götürmek zaruret alkin «itmesi lâzım gelen um lâhazalar haricinde, şimdiye kadar hatırımıza gelmemiş olan mühim bir nokta-vardır ki bugün ondan bahsetmek istiyorum. den f: bir hudud vatanımıza bitişik bir âlem vardır nun adına A- rabistan deriz. Umumiyetle bizler, bu A- rab memleketlerini bitip tükenmek bil - mez çöllerden fbaret bir memleket bili - riz. Hayır, Arabistanm geniş çölleri bol olduğu kadar güze! toprakları da az de- Bildir. Bu topraklardan başka, son sene - lerde Arabistanda yeni bir kuvvet peyda oldu: Petrol. Bugün muhakkak olarak bilmemiz lâzımdır ki Arabistanın kum de. pizleri altında bir de petrol denizi var. Bu deniz bugün toprak üstüne çıkıyor ve bo- rularla sahillere akıyor, Kerkük, Basra, Kuveyt, Bahreyn, El Ahsa, Hicaz, Suri - ye ve hattâ Mısır, petrol memleketleri a- rasındadır. Bunlardan bir kısmı - en ye.|< nisi Hicaz sahillerinde olmak üzere - bu- gün ucuz ve mebzul miktarda petrol ver. meğe başlamıştır. Diğer bir kısmı da ar- kadan gelecektir. Yalnız Irakı kaydetmiş olmek için zikredelim ki bu memlekette faaliyet halinde bulunan 40-59 petrol ku- yusu günde 12,000 ton petrol veriyor, ya ni, 12,000,000 kilo! Bir kilo petrol iki ku. ruş saf! bir kıymet ifade etse ayda yedi buçuk milyon liralık bir irad demektir. Sa ha her tarafa yayılmış, işletme kolay ol- duğuna göre bugünkü otomobil sanayi Üeliyerek petrol sarfiyatı arttıkça, pek ) m bir zamanda, meselâ on sene içinde Arabistanın petrol istihsali bugünkünün ki, üç ve hattâ dört misline kolaylıkla çı- Kacaktır. Petrol denilen, medeniyete kuvvet ve neş'e verici, onu beşerin hiç bir zaman hatırından geçirmemiş okluğu bir hare - ketle canlandırıcı likörün bir memleketi Resimli Makale: Dünyanın en küçük Antika meraklısı İngilterenin en küçük antika meraklı sı resmini gördüğünüz 8 yaşlarındaki Londralı Beket'tir. Oyuncakları sirf eski antika eşyadan mürekkebdir. O - dası bir müzeyi andırır. Babasından ko pardığı harçlıklarla pul ve eski sikke- ler alır. ne kadar kısa bir zamanda, ne kadar İkuvvetle | canlandıracağını, ben Ba İkâda çok güzel gördüm ve onun eserlerini tetkik ettim. Petrol ma- deri müthiş bir kuvvetlir. Fakat, Arabis- İngiltere ila Fransanın o tecrübeli müs - temleke sermayedarlığı, bugün bu kıt'a- nır. içine rahatça yerleşmek için gen gay- İretlerini sarf #e meşguldür. Filistin ve Suriyedeki milli hareketler, son hamlele- rini yaptılar. Şimdi bütün Arab memle - ketlerinde kozmopolit bir refah devri a- çılma zamanı gelmiştir. Hayfayı Bağdada bağlıyacak olan muazzam otomobil yo « lunun - ki en modern tesisat ve teşkilât ile büyük bir kolonizasyon caddesi ola - caktır - ik kazmaları son günlerde vu - ruldu. İngiliz kolonizasyonunu bir deniz sahilinden alıp öteki sahillere ve dahili iklimlere doğru götürecek olan bu cad - Dün fazla haroetmeyeydin bugün akıntıya düşmez - din. ... tanı canlandıran sâde bu kuvvet değildir:| deyi, Arabistanın petrol hâsılatı inşa ede- cektir. (Devamı 13 üncü sayfada) İSTER muştur, onlara basa basa çıkılır. 2 — Ortalık zifiri karanlıktır. rafından yapılmaktadır. derken abajur, falan... sonu yıkımdır. İSTER INAN, İkdam gazetesinde başmuharririnin imzasile «Ray Ser- ver Bedie» başlığı altında şöyle bir fıkra gördük: «Dünkü Cümhuriyette çıkan «İkdam matbaasımı ziya- ! ret» adlı ve şaka kılıklı yazınızı okudum. Zavallı matbaamızı tarif etmek lütfünü gösterirken şöyle bir manzara tasvir buyuruyorsunüz: I — Merdiven yoktur, arka tarafa üstüste fıçılar kon- 3 — Bütün mevcud üç kişi ve bütün işler bu üç kişi ta- 4 — Ampul yoktur, mum vardır. Çünkü, mum derken, fener, fener derken lâmba lâmba derken ampul, INAN, Hergün bir ikra | i Hasisin sigorta i şirketine teklifi Hasis adam evini yangına karşı si- gorta ettirecekti. Sigorta şirketine pu mektubu yazdı: «Evimi on bin liraya şirketinize si- gorta ettirmek istiyorum. Sigorta pri- mi adile bir miktar para aldığınız öğrendim, Bu parayı vermeyi kabul ederim. Fakat şu şartla ki peşin ola- rak bir şey vermiyeceğim.. evim yan- dığı takdirde sigorta primini bana ve- receğiniz on bin liradan kesersiniz.» Nevyork sergisinde Teşhir edilen Çin yelkenlisi ER Bir gün bel kemerini sıkmaya mecbur olmamak için kesenin bağını sıkmayı öğren. Kelebek ağı Şapkalar mz Dantelâ kenarlı şapkalar Londranın şik kadınları tarafından icad edilen en #on şapkalardır. Filvaki kadınların yüz- lerine esrarlı bir halâvet ve tatlılık veren bu şapkalar, hattâ güzel olmıyan bayan- Yarı bile cazibeli bir halde göstermektedir. | Çöpçatan lar « Krah Csorba adında bir köylü yaşamakta /dır. Bu köylü çöpçatanlar krafhı namı- nı almıştır. Evlendirme Üzerinde pek büyük bir meharete maliktir. | Pierre Csorba yirmi yaşında dtrl kal- mıştır. Bu elim vak'adan sonra bir de- Zi (fa daha evlenmemeğe, fakdt başkala- Bu Çin yelkenlisi, Nevyork sergisinde teşhir edilmek üzere Hong Kongdan Nev. yarka tam 145 günde gelmiştir. Bernard Show yeni bir piyes hazırlıyor İngiliz edibi Bernard Shaw kendisine ithaf edilen ve 4 hafta sürecek olan Mal vern festivali için yeni bir piyes hazırla maktadır. Piyesin ismi, «Kral Şarlin altın günlerinde» dir, Polonya köylülerinin lideri Polonya köylülerinin eski lideri, üç ke- re başvekillik etmiş olan ve yed: sene ev- vel bir hapis cezasından kurtulmak için de Polonyadan kaçan Vincent Nitos Var- şovaya dönmüştür. İSTER hanede bir mum yi ze de ışık geliyor. Güzel yazınızda pek harikulâde ve İrmn evlenmelerine bütün gayreti İle çalışmağa yemin etmiştir. Şimdi 80 yaşındadır. 60 sene içinde 5,000 çift evlendirmiştir. Bu evlendirdiği 5,000 çiftin düğün - lerinde de bizzat hazır bulunmuştur. Her defasında dahi şapka, gömlek gibi hediyeler almıştır. Her evlendirdiği çifti bir deftere kay dederdi. Şimdiye kadar evlendirmiş ol duğu çiftlerden 97 si çocuklarının ev- lenmelerini de Csorba'ya havale eyle - mişlerdir. Bu 5.000 izdivaçtan ancak 54 adkdi cilk çıkmıştır. Gene bu 3,000 çiftten 17,332 çocuk dünvaya gelmiştir. Fakat âdamcağız 84 yaşında olduğu halde #evenlerde ölmüştür. INANMA! anıyor, kâfi! Kapı açılıp kapandıkça bi- «eski dostum» dediğiniz adanın kapı- sından içeri de dost çehreşile girdiğiniz matbaası, işte, © cidden spirituel ifadeniz veçhile, bu kas | dar fakirdir, dostum. Anlaşılıyor ki dostluk için geldiği- | niz bu viranede, dostluk yüzünden zahmete uğruyor rahatsız oluyorsunuz. # ampul | tununda çıkmıştır. Bitişik mürettib - | memnun ettiğine; İSTER INANMA! Binaendleyh, bir daha teşrif etmemenizi rica ederim.» Server Bediin yazısı şaka sütunlarında çıkmıştı, Ali Naci Karacanın cevabı «Suya sabuna dokunmadan» sü- » Her iki şakanın da alâkadarlarını Macar en birinde Pierre! i mein - |zemlık vazifesini görür ve halk ta isti? Sözün ' kısası İnhisar kolanyası E Tals gemin İdaresi kolonya yapacak # ye kolanyacıları bir telâştir almış raya buraya baş vurazak bunun me5” ketine gidilmesini istiyorlarmış. ooO& Şüphesizdir ki en kuvvetli kapili lan devletin rekabeti husust teşebölsl Lâkin bu dola koi leri sebebiyet verÜ âdeta çanak tuttular. Şimdi uğradi âkıbet kendilerine meheldir. Dar çekilir deyip: bu rekabete boyun © ten gayri yapacakları yoktur. ik memleketlerde TükSİÜ r evde peynir ekme# Kolonya birçe İ Bizde değil, H harcanır. Yetmiş iki derde devadır. BE ağrısına, yürek çarpınlısına, akça kalmış» olmaya, sıcağa, soğuğu, tig | sonraya, romatizmaya, gripe.. dahâ ile berabi gelmedik nelere şifalıdır. Bir tarihte, Selâmi İzzet Lehlilerin mahud inhisar idaresinde şıyorduk. Bunlar, kolonyacılara ispirto pek pahalıya veriyorlardı. O zaman, gi tırlarım, kolonyacılar idareye mürn© €derek, bizde kolonyanın lüks eşx fmadud olmadığını ve harcığlem © liçin yüksek fiat kaldıramıyacağın! kendi” leri iddia etmişlerdi. Bu suretle, ispirtoyu ucuza aldılar SÖ maa, gene de kolonya fiatları inmedi. ni tecrübeyi devlet İnhisar İdaresi de vi tu; Saf ispirtonun fiatını o da indizği halk ucuz kolonya kullansın, Kolon; ar ise balk ile alay eder gibi fiatlar? yüz para, beş kuruş gibi gülünç terzi lar yaptılar. p Maksad hâsıl olmayınca, İnhisar daresi şimdi bu işi kendi eline alıyor. İS menin menfaati mevzuubahs olunca vassın menfaati kale alınmaz. Bu, miyen bir hukuk düsturudur. Kolon) bizim yurdumuzda hakikaten havayi zaruriye sırasına geçmiştir. Ben, Anal da, köylünün şişe getirip te, çerçiden lonya doldurttuğunu gördüm. Şu W İnhisarlar İdaresinin teşebbüsü çok rindedir. Alkışlarım. Ticaretin halkı | mak demek olmadığını kendi ken anlamak istemediğimiz vakit, devletin nu bize öğretmesi çak gerekli bir işli” Kolonyacılar bugün kendi ektikle biçiyorlar, Hiçbir şikâyette bulunma hakları yoktur. Şimdi onlara düşen KALİ? ve fiat bakımından, meşru bir Yolunu tutmaktır. Devlet bu arada €der. | Keşki İnhisarlar İdaresi muhtelif lerde gazinolar da açıp işletse de, Dİ gene baş dinlendirmek, nefes almak | gönül eğlendirmek -ihtiyacını du. ihtikâ heyulâsının zavallı kurbanis( masalar, ssl vw gk ' e e Biri tramvay, diğeri otomobil kazasından yaralanan İ çocuk öldü Bir müddet evvel Aksarayda pe tramvay kazası olmuş, Muzaffer ar de bir çocuk tramvay altında kala” ağır surette yaralanmıştı. dg Cerrahpaşa. hastanesinde tedavi ağ na alınan çocuk, dün ölmüş, p muayene eden adliye tabibi Envef ran defnine ruhsat vermiştir. * ali Evvelki gün Ortaköy tramvaY Sağ desinde otomobil altında ezilen w me ismindeki bir çocuk kaldırıldı. ei yoğlu Belediye hastanesinde öl" TAKVİM anız