18 Nisan 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

ri Hitlerin, Ruzvelte mukabil teklifler yapması bekleniyor (Baştarafı 1 inci sayfada) Bu mukabil tekliflerin üç esasa istinad etmesi muhtemeldir; 1 — Sovyetlerin bulunacağı bır konfe- tansa iştirak etmemek, e — Konferansta, Almanyanın müstem- ke taleblerinin 'de görüşülmesi, e — Almanyanın, Avrupada kendi nü- ei muntakaşı saydığı bütün memleket. iz hiçbir tahdide tâbi tutulmaksızın, »südi serbestisinin taninması. Hitler Berline dördü Berlin, 17 (Hususi) — Berline dönmek Üzere Münihten ayrılmış olan Bitler, bu- gün Avusturyaya varmış ve hudud mn- Yakasını ziyaret etmiştir. Hitler, Avusturyada ordu kumandanı General Brauhiç tarafından karşılanmış Ye Şiyryada yapılmakta olan askeri ma- DevTaları seyretmiştir. Hitler, yarın sabah Berlinde buluna” caktır, Amerika ne diyor? Nevyork, 17 (A.A) — Alman ve İtal. Yan tefsirleri üzerine Amerika mahfelle. Fi Berlin ve Romanın Ruzvelt | teklifin erinin muhtemel olduğunu kay- dediyorlar, Ayni mahfeller, mesaja göre, Amerika- Bin siyasi meselelere karışmamak niye. tinde olduğu kanaatindedirier. Nihayet bazıları, mesaj diktatörler tarafından zc1. dedildiği takdirde, mesajdaki bazı fikir. lerin müsalemetperver mületlerin top- masına vesile teşkil edebileceğini zan- mediyorlar, Bundan başka saraya yakın. Uğı olan mahfellere , si den biri de bitaraflık kananu etrafındaki müzakere yavaşlığı- am ve diktatörleri tecerrüd taraftarlarının Amerikayı metlüç bırak- tığını zannederek cesaret bulmaları en» dişesidir..— - Veşington, 17 nı dola Cordel Hull, dün bütün hal : LU ederek Reisicümhura A AA) — Hariciye neza- ve Haiti, Honduras, Gua. irem imi olmak ü. i hükümetle; Ruzvelt mesajma iltihaklarını ve örme muhafazası için müzaheretlerini bil, telgraflar almıştır. zim Sovyet Rusyanın Rüzvelte telgrafı Moskova, IM (AA) — Tass ajansı bil. diriyor: Sovyetler Birliği yüksek Sovyet Meclisi divanının reis Kalinin 16 Nisanda Ruzvelte aşağıdaki telgrafı çekmiştir; Almanya ve İtalya hükümetlerine yap- tiğınız asilâne müracastten dolayı derin #empatimi ve samimi tebriklerimi bildir. mek benim için zevkli bir vazifedir. “To. Bobisünüzün cihan barışının muhafaza. mı samimi surette arzu eden Sovyet Sos. Yalistler Birliği milletlerinin kalbinde *n derin bir akis bulmakta olduğundan | #min olabilirsiniz.» Dünya matbuatının tefsi'leri İtalyan gazetelerinin neşriyatı Roma, 17 (A.A) — İtalyan matbuatı bugün Rüzveltm tekliflerine karşı vazi- yet almıştır. Bu teklifler, kaba bir iddia, gülünç bir küstahlık ve müthiş bir cehalet tezahürü suretinde tavsif olunmaktadır. Gazeteler Rüzveltin bizzat şahsına da bücüm eyle- mekte ve mesajını dahili mülâhazalardan mülhem bir tahrik ve harbcilik olarak te- lâkki eylemektedir. Ruzveltin teklifini istihfafla red için ileri sürülen diğer bir sebeb de Avrupa- nın kendi işlerine Wilsondan sonra Ame- r'kanın bir daha karışmasına müsaade e- demiyeceğidir. Nhayet gazeteler gerek Mussolinin, gerek Hitlerin ayni mihver zihniyetile hareket edeceklerini yazıyorlar, Popolo di Roma gazetesi, Ruzveltin| manasız hareketine karşı Kont Cianonun azimkâr, dürüst ve açık nutkunu çıkar- makta ve bu nutku hakiki bir sulh ma- nası taşımakta olduğunu beyan etmek - tedirler. : Ruzveltin “mesajının metin Ankaraya geldi Ankara, 17 (Hususi) — Amerika Cüm- hurreisi Ruzveltin messjınm metni bu- gün Amerika büyük eiçiliğine gelmiştir. Büyük elçi mesajın bir suretini Hariciye Vekâletine takdim etmiştir. Güvem nahiyesindeki meşhur Say keplicası yapılae-k Kızılcahamanı (Hususi) — Evkaf U- mum Müdürü Fahri Kiper ile müdi - riyet mühendislerinden iki zat kaza mıza gelerek Güvem nahiyesine git - mişler ve orada bulunan tamire muh- taç Evkafa aid Sey kaplıcasını tetkik etmişlerdif. Burada kaldıkları kısa bir müddet esnasında Hususi Muhasebe - ye aid kaplıcaları da gözden geçirdik - ten sonra Ankaraya avdet etmişlerdir. Güvem nahiyesi kaza merkezine on beş kilometre mesafededir. Yazın bu - raya gelenler şifalı suyu ile maruf bu kaplıcaya da mutlak g'derler ve bir iki gün olsun orada kalarak istifade etme- Zİ âdet edinmişlerdir. Epey zenan - danberi tamir görmemesinden harabe Yüz tuttuğunu haber alan Evkaf Mü - diri Umumisi bizzat bu hamamla a - lâkadar olmuştur. Bu sifa kaynağı eid den güzel bir şekle ifrağ edilecek olur- s4 rağbet bir kat daha fazlalaşacak, bu yüzden Evkaf varidatı tezauf edeceği gibi nahiye ahalisinin de menfaatleri o nisbette artacaktır. Kızılay Cemiyeti konoresi Ankara, 17 — Kızılay Cemiyeti 1939 yılı kongresi bugün saat onda Büyük Mil. let Meclisi iknici reisi Aydın meb'usu doktor Mahzar Germen'in reisliğinde merkezi umum! binasında içtima etmiştir. Kongre şimdiki vazifesi dolayısila Ce- miyet merkezi umumisi reisliğinden isti- fa etmiş bulunan Başvekil Doktor Refik Londra, 17 (Hususi) — Dünya matbu. <*Ydema Cemiyete 1925 yılmdanberi at, Ruzveltin mesajı hakkında tefsirler. de bulunmakta berdevamdır. Düne kadar muhteriz bir vaziyet takın- Mış olan İtalyan güzeteleri, bugün Ruz- yelte karşı şiddetli bir hücuma başlamış. lardır. Bu “gazeteler, mesajm İtalya ve Almanyaya karşı bir hakaret ve bir ilâm olduğunu yazarak, Almanya ile #tefikan mesaja red cevabı verilmesi- istemektedirler, Alman ve İtalyan matbuatmın #tiJaf. Beşriyatını mevzuubeks eden «Ti- Mes» gazetesi de, bu gibi neşriyata Semmiyet verilmesinin doğru olmıya- ei Ve bunlardan, Almanyanın red ce- td vereceği manasının çikarılamıyacs- Yazmaktadır. Daily Express gazetesinin Londradaki Amerika mahfellerinden öğrendiğne gö- m Ruzvelt Cumartesi günkü teşebbüsü- şi niyetindedir. Teklifleri redâe- vak e senelik taka sYet plânı büsbütün akim kaldığı İde, Cümhur Başkanı Bitler, 3 Mruza karşı Ptsilre iltihak dzvet edebilecektir. $57l3| (are Merkezi ; diğer bir teşebbüste buluna- tün tsemlekletler içim 10 veyahud bir mütareke aktini istiyecek- Amerikayı ta- Tbfm.seşi tek bir cepha içinde demok- yaptığı büyük ve değerli hizmetlerine bir mukabelei şükran olmak üzere nizamna- Mei esasinin 50 nel maddesi mucibince fahri refslik ve azalık ünvanlarını tevcih ea ifasını ittifakla kabul et- in; amam 3 SELÂNİK PANKASI Tesis tarihi : 1389 o İSTANBUL (GALATA) Türkiyedeki Şubeleri? İSTANBUL (Galata ve Yenicami) MERSİN, ADANA Bürosu Yunanistandaki Swbeleri; SELANİK - ATİNA o Her nevi banka muameleleri Kiralık kasalar servisi aziye Iyet (Baştarafı 1 imei sayfada) Günün en mühim dünya meselesi olan bu sorguya cevab vermeden iki şey yap- mağa mecburuz: Birincisi Ruzveltin bu mesajı yapmasında salk olan bakiki sebe- bi bulmak, ikincisi de mesaja başlıca mu- hatab olan devletlerin son niyetlerini tet- kik etmek.. Ruzvelt kendisini Hitler ve Mussolini. ye şahsan mürucaate sevkeden sebebleri gene bizzat kendisi bildirmekte ve bu hu- susta başlıca iki esasa dayanmaktadır: Birincisi Amerikanın Avrupadak! ihtilâf. larla alâkadar olmadığı, ikincisi de yeri bir harbin bütün dünya için temiri kabil olmıyan bir felâket teşkil ettiğidir. Fakat Birleşik Amerika acaba Ruzvel- tin dediği gibi Avrupadaki ıhtilâflarla a- lâkadar olmuyabilir mi? Filaskika işin resmi cephesi böyledir, hattâ Birleşik A- merikayı taraftarlıktan meneden bir ta- rafsızlık kanunu bile vardır, Fakat bu ka- nun ve dölsyısile Amerikanın Avrupa- daki ihtilâflarla oalâkasızığı Wânihaye İ sürmiyecek ve nasıl ki bir gün İngiltere- de mecburi askerlik kanunu bir zaruret olacak ise Amerikada da tarafsızlık ka- nunu böylece lâğvedilmeğe mahküm ola- caktır. Uçakların henüz saatte yüz elli kilomet- re bile yapamadıkları ve Okyanusu aş-! mağı düşünemedikleri, bundan 20 küsur! yıl evvelki Büyük Harbde Avrupaya 40 fırkalrk bir ordu gönderen Amerika istik- bilde Avrupada çıkacak ihtlâflarla ye- niden alâkalanmak için kendinde kuvvet. li sebebler bulacağı ve bu ihtimallerin Hitlerle Mussolini tarafından en geç bu- İgün hesablandığı şüphesizdir. Onun için biz Amerikanın Âvrupa ibtilâflarına fili bir müdahalede. bulunması #htimalini! | Ruzveltin ifade etmek istediği tarafsız-| lıktan daha kuvvetli ve barış için daha! tesirli buluruz, Ruzveltin mesajına bugün kuvve ve- Ten diğer bir amil de şüphe yok ki, Ame- rikanın günden güne silâhlanman ve kuvvetlenmesidir. Birleşik Amerika teslihatının o hedefi müdafasdan başka bir şey olamaz. Fakst en müessir ve en iyi müdafaanın icabın- da tagrruz olduğunu Amerikalılar bil- mez ve Bay Hitlerle Mussolin: düşün.! mez değillerdir. Amerika tıpkı İngiltere ve Fransa gibi tok devletlerdendir, Bu süretle onun teslihatı sırf korunmak için- dir. Yani Birleşik Amerika İngiltere ile Fransadan ayrı olarak harb istemiyen ve harbden fayda aramıyan bir devlet sa- yılır, Onların kâfi toprakları ve her şeyleri vardir, Onun için Ruzveltin bugün yakın ve muhtemel gördüğü bir Avrupa ve bir dünya harbini men ve hiç olmazsa geri bırakmak için harekete geldiğini görü- rüz, Çünkü bu, Birlesik Amerika siyase- binin başlıca bir hedefidir. İste Ruzveltin gönderdiği yeni mesajın hakiki sebebini bu suretle tesbit ettikten sonra Amerikanm istemediği bir harbi menetmek veya geri bırakmak tesebbüşü kadar tabif bir şey görülemez. Bahusus İngiltere ve Fransa ile beraber Amerika. | nın henüz teslihatlarını bitirmedikleri ve tam bir hazırlık için en az bir fki seneye muhtaç oldukları düşünülürse Ruzveltin mesajının hakikt manaları daha İyi sezi. lebilir. İşte Almanya ile İtalyayı bu me- saj dolayısile kuşkulandıracak olan bir amil de budur. Hitlerle Mussolininin mesaja karşı ce- vabları müsbet olmak için onların daha evvel Danzig, Ukranya, Roömanva, Kara- deniz, Ege, Korsika, Tunus vesaire gibi plânlarmdan vazgeçmiş olmaları ve yu. varlak masa başında İngiltere ve Fransa tarafından terkedilecek birkaç ufak çap- ta kazanela iktifa etmeleri icab eder, Fa- kat onların dilekleri öyle masa başında elde edilecek şeyler değildir. O halde e- ğer taleblerinde musır İseler, yani harbi göze almışlarsa onların şimdi yapacak- ları şey plânları için zaman kazanacak Fransız donanması Cebelüttarıkta! (Baştarafı 1 inci sayfada) cenubda dalgakıranın yakinnda demirle- mişlerdir. Filo kumandanı visamiral Vale, Cebe- Tüttarıktaki İngiliz kumândanım ziyaret etmiştir. © : Diğer taraftan Akdenizdeki İngiliz do- nanması da, Malta adası civarında tahaş- şüd etmiştir. İngiliz - Sovyet müzakereleri Londra, 17 (Hususi) — Mütecavize kar- şı müdafaa cephesi kurmak üzere Lon- dra, Paris, Moskova arasında yapılan müzskerelere devam edilmektedir. Sovyet sefiri Maisky ile Fransiz sefiri Korben, bugün hariciye nezareti daimi müsteşarı Kadogan ile uzuz boylu görüş- müşlerdir, Sovyet sefiri, vaziyet hakkında etraflı malümat vermek üzere yarın Moskovaya hareket edecektir, Bükreşten bildirildiğine göre, Sovyet- lerin askeri yardımını kabul etmek husu- sunda şimdiye kadar mütereddid bir va- ziyet takınmış olan Romanya, harb vu- kuunda Sovyet tayyare ve malzemesin- den maada, Sovyet kıt'alarının da kendi topraklarından geçmesine muvafakat et- mişt tir. Polonyanın da ayni şekilde bir karar vermesi beklenmektedir. Bu husustaki müzakerelere devam edilmektedir. Romanya hariciye nazırı Berlin yolunda Bükreş, 17 (Hususi) — Hitlerin ellinci yıldönümü merasiminde Romanyayı tem- sil edecek olan hariciye nazın Gafenko, Berline gitmek üzere Polonya toprakların dan geçtiği sırada, bu sabah Krakovide Polonya hariciye nazırı Bek tarafından karşılanmıştır. İki harlciye nazırı Katovize kadar be- raber seyahat etmiş ve siyast vâziyetin son inkişaflarmı gözden geçirmişlerdir. > Bek, bilâhare Varşovaya dönmüştür. Yarın Berline muvasalatı beklenen Ge, İenko ise, Alman hariciye nazırı ile zi ) teaddid görüşmelerde bulunacaktır. Bu meyanda, İngütere ile Fransa tarafında; Romanyaya verilen son garantinin mevzuubahs edilmesi muhtemeldir. — * Xugoslavya, İtalya ve Macaristan arasinda yeni bir anlaşma mı? Budapeşte, 17 (Hususi) — İngilter: vd. Fransanın mütccavize karşı kurmak 5 © dikleri bloktan bahseden «Peşter Loyd gazetesi, Bulgaristan ve Yugoslayays da bu bioka ilhak etmek üzere Lon “19 Paris hükümetleri taratndan sarfedilen gayretleri tebarüz ettirdikten sonra, ger rek Bulgaristan ve gerek Yugoslavyanam bu mütekabil teminat sistemine rağ. etmek istemediklerini yazıyor. Ayni gszeteye göre Yugoslavyanın. Tek dahili, gerek coğrafi busust Vazi mİ Bazarı itibara alan İngiltere, B hükümetine teminat vermeğe pek te temayil değildir. Diğer taraftan, Macaristan da kile Yugoslavya ve İtalya arasında bir anlaşmanın akti için müzaker başlanacağı söylenmektedir. Macar nazırlarının Romada bü me hakkında görüşmeleri çok muhtemeldir. Budapeşte, 17 (A.A) — Macar ajana bildiriyor: Teleki ve Csaky, Romaya reket etmişlerdir. Yanlarında İtalya orta elçisi Vine ile hariciye yüksek memurları vardır. İstasyonda Romanya ve Yugos- lavya orta elçileri tarafından solâmlanı Z mışlardır. Fransız kabinesi Paris, 17 (Hususi) — Kabine, umumi vaziyeti gözden geçirmek üzere yarış toplanacaktır. " Hariciye nazırı Bone, bugün Amerika büyük elçisini kabul etmiştir. Mi 2 Hatay Devlet Reisi ile Başvekili Antalya meb'usu sıfatile Mecliste yemin ettiler (Baştarafı 1 inci sayfada) kili Abdurrahman Melek Meclisin sürekli alkışları arasında birbirini takiben kür- süye gelerek and içmişlerdir. Antakyada Antakya, 17 — Anadolu ajansının hu- susi muhabiri bildiriyor: Cümhuriyet Halk Partisi Antakya ka- za köngresi, Parti binasında merasimle açılmıştır. Bu münasebetle teşkilâtı ku- ran Tekirdağ meb'usu Rahmi Apak bir müzahsbe yapmış ve Partinin altı vasfını halkın gayet kolay anlıyâbileceği şekilde izah etmiştir. Bundan sonra kaza idare heyetile vilâyet kongre mümeşsilleri se- çilmiştir. Kongre azasının müttefikan ve sürekli alkışlarla kabul ettikleri bir tak- rire göre, Partimizin Genel Başkanı Mil Şef İnönüne, kongrenin saygı ve bağlı lıklarının arzına karar verilmiş ve kon- - gre dağılmıştır. Kongre münasebetile Parti binası Türk ve Parti bayraklarile donatılmıştı, kon- greye bütün köy ve ocak mümessilleri iştirak etmişlerdir. İskenderunda İskenderun. 17 Anadolu ajansının hu Susi muhabiri bildiriyor: Cümhuriyet Halk Partisi İskenderun kaza kongresi, Halk sinemasında büyük merasimle açılmıştır. Merasime alay ban. dosunun çaldığı İstiklâl marşile başlan. mıştır. Kongreyi vilâyet teşebbüs komi. tesi başkanı meb'us Abdullah Mursaloğlu açmış, yolkama yapıldıktan sonra kaza idare heyetile vilâyet kongre mümessil. leri seçilmiştir. Kaza idare heyeti reisli- ğine seçilen meb'us Hamdi Selçuk bir nu. tuk söylemiş ve demiştir ki: «— Büyük milletimizin kurtuluş ve yükseliş ve medeni Merleyiş savaşında | kendisine rehberlik eden Cümhuriyet Halk Partisinin Hatayda da köylerden başlıyarak kademe kadem teşkilâtının vücude getirilmesi övülecek mutlu big hüdisedir.» Hamdi Selçuk Partinin büyük hizmet. İerini ve altı vasfım da izah ettikten sop ra sözlerini şu cümle ile bitirmiştir; vi «— Halk Partisi, bir fikirdir, Atatürküm ateşlediği bu fikir mütemad'yen büyüyor, En uzek köylerdeki ocaklarımız bu fikrim ateşiyle datma yanacak ve bizi iıtıp > ranlıklarımızı aydınlatacaktır.» Türk - ingiliz müzakereleri (Buştarafı 1 inci sayfada) Pariste dünkü mülâkat l Paris 17 (A.A.) — Diplomatik bala- mından dün mühim bir hâdise olma» mıştır. Hariciye (Nazırı Bone yal « nız Türkiye büvük elçisini kabul edereği Paris ve Londranın Ankara ile yaptık ları müzakereler hakkında görüşmü « | tür. Bu müzakerelerin yakında muva - fık suretle neticeleneceği teeyyüd et « mektedir. “ Sovyetler Birliği ile yapılmakta olan müzakerelere gelince, ki bugünkü dim lomatik müzdkerelerin düğümünü 1 kil etmektedir. Fransız masiahatffü « zarının bugün Moskovada Litvinof İM örüşmesi pek muhtemeldir. Hariciye Nasir li de yarın Sovyetler Birliği ie elçisini kabul edecektir. i ri 7 surette kaçamaklı K rab. cevablar vermek olur | Jân başka Akdenizdeki İtalyan hava kuv- | ve Ruzveltin mesajına verecekleri cev; ve bu takdirde mesajdan artık müsbet ve | vetlerine karşı çıkarılacak İngiliz - Fran-| larla, Amerikanın da iştirak edeceği bir. barışa faydalı bir netice beklemek muhal | 5iZ uçakları yeni bir üstünlük temin et-| konferansı mümkün kılmaları tabiidim olur, Rusya müzakerelerinin hayli flerlediği mekte ve İngiltere artık kendi adalarına mamaktadır, Çünkü bu konferansı âkim bırakacak her Fakat diğer cihetten İngiliz - Sovyet | karşı bir hava tefevvukundan fazla kork-| cevab Almanya ile İtalyaya ayrıca bi. tün dünyanın önünde pek büyük mecbu. ve Romanyanın, mukaddema olduğu gibi, | Bütün bunlar Berlin - Roma mihverine | riyetler yükletip onları tamir olunmaz yalnız Sovyet uçaklarının değil, ayni za.| yeni tecavüz yollarını ve muvaffakiyet | bir infirada sürükliyebilir. manda ordularmın da topraklarından geçmelerine rıza gösterdiği anlaşılıyor. 8 büyük kısmı ile Msltada ve kuvvetli bir Fransız filosu da Cebelüttarıkta bu. ihtimallerini kapamak için müessir ted- birlerdir. Japonya dahi şu anda Çinde büyük müşküllerle karşılaşmaktadır. O- nun için totaliter devletlerin oldukça çıkmaz bir durunmda olduklarını kabul e Tunmaktadır. Bu, deniz kuvvetleri İtal. | dersek onların işin içinden kabil olabile- GLLLLLLL LI EEE | yan donanmasına kat kat üstündür. Bun. cek bir kazanç ie çıkmağı düşünmeleri Netice olarak görülüyor ki bir harbi yakın ve dünya için tehlikeli gören Ruz- veltin mesajı büsbütün faydasız değildir. ve Almanya ile İtalyanın harbi hakika- ten istememeleri balinde ondan tam bip istifade etmeleri kabildir. » H. Emir Erkilet 2