14 Nisan 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

14 Nisan | İngiltere ve Fran (Baştarafı 1 imei sayfada) hatta, parlamentonun içtimaş davetini icab ettiren son hâdis€lerin Avru ve bilhassa Şarki Akdenizde bi endişe uyandırdığını #öVlemieri iy Yiemiştir. Başvekil, 8 Nisanda Arnavadluğun ondra elçisi Büyük Britanya hi kümetinden kendisi eğ dafsa eden küçük bir millete yardım i iyi elinden feleni yapmasını istemi cuğunu söylemiş ve ü ny ğ o: tün düny p e urmumiyesi bir defa daha BL hk tezahürü Sevkalâde müteessir olmuştur. demiştir, ştir, gı rberlayn, Büyük Britanya yar - Sn garantisinin Yunanistana ve Ro - yaya Fransa ile mutabık olarak teşmil edilmiş olduğunu bildirmiştir. kil, Arnavuduktaki İtalyan te baasının zulme uğ Kındaki Hilye S8 olduğu hak - gi anyâyâ verilen garan- Ususunda aşağıdaki eyes Db > İngiltere hükümeti, nistanın istiklâlini decek ve Romanya Bl İN buna mili N Ga karşı koymayı hayati İm z e Prem bulacakları bir te. nu Onl ikti bütün kuvvetile psg isme Mini ee bir, Yemekle Bu, beyanatı, bü » bütün alâkadar hükü - metlere ve diğerlerine ve bilhassa Yuna nistan ile sıkı mü v ünasebetleri Türkiyey: etleri malim olan - dildireceğiz, ansız hükümeti de bü iması beyanatta bulunacaktır. a ayvekil müteakiben İngiliz - ftalyan vi anlaşması hakkmda, bunun şim. eshed'lmiyeceğini söylemekle : VE demişti ki: 2 ii in akat, İtalyan hükümeti, son hareke. inatının samimiyetini ihlâl etmiş an dı ül i beyan öt bağ teessüflerimi açıkça berlayn İtalya ile İyi münasebat 5 e. den benim bu ar. Puma miştir; a Mussolini sonra İspanyağı döneceklerini K gp tanıya hükümeti, az e Büyük aieş ki gönüllü. İngiliz . alym Ağ bi? unsuru o. muh; lerimizde ye 4278 hütüsundaki gay miz birçok ya, ivetlerimizde uğde sin Sİ mMuv; yetsiziğ iradığı. sabır ve tah, r lere rağ. | gün ufuk karanlık olmakla ik Bü'e tün gayretlerin yretlerin semeragiz $ | mak stemiyorum,, | KAİACAğIA inan sıralarından, Bu arada muhalefet etler Birliğini ne Yi r ğin! Yapıya; eri yükselmiştir. si berlayn şöyle mı y yle mukabele etmiştir; i Eğer Sovyetler Birliğinden bahsetme. de, Sovyetlerin elçisile da *ya FeMUZ?,, milletlerin de ne yapmak istedikle. tmek mecburiyetindeyiz. Mr etlerin ideolojileri her ne Olursa ol. Bi lehinde ve taarruza karşı olan e bu husustaki emelleri. akkuk edebilmesi için bölün gay - een a m karşısında fevkalâde)! Sicak ettiğinin deli ini bekliyo ve sözlerine şöyle a et sa, Romanya İle Yunanistana saldıracak devletlerle harb edecekler retlerimize devam edeceğiz. Bu babdaki azmimizi yalnız kendimizi İdaha iyi mildafaa için, daha ziyade kuv lenmek üzere değil, ayni zamanda ta- arruza uğrıyacakların “ve hürriyetlerini mek için mukavemete karar ve- yanında yer alarak vazifemizi sİvapabilmek için de kuvvetlendirmeliyiz Yu azmimizde ve aldığımız tedbirlerde ve leride vereceğimiz bütün kararların par- tâmente memleket ve bütün imparator - Jun tasvib etmekte olduğundan ve ola- yardır.» Tenkidler © smârasında Çeriberlaynin nut- akib söz alan muhalefet İşçi partisi reisi Aitlee başvekilin mutkunur kendisini şukutu hayale uğratlığım söy - lemiş ve demiştir ki: «Arnavudluğun ortadan herkesin emniyetine karşı bir darbedir Arravudluğa karşı yapılan bu hareket İng'liz - İtalyan anlaşmasile giriştiği ta ahhüdlerin Mussolini tarafından ihlâlin- den başka bir şey deği Çemberlây - nin bu felâketli sete devam etmek İs- teessütü mucibdir, Ga- rentiler siyasetini kollektif em hakkukuna kadar idame ve bi leketlere teşmil! Tâzımdır. Fakat, hükü - metin böyle bir yola gireceğini gösterir hiç bir şey yoktur. İngiltere, Fransa ve Sovyetler Birliği arasındı tam bir an laşma tesis etmek lâzımdır. Bu üç hükü- met diğer sulhçü memleketlerin de i hak noktası olabilecek bir tesanüd deklâ rasyonu yapmaları şarttır. Bundan başka, kabinenin de müteca - nis olması icab eder, Şimdiki hükümet, memleketi lâyikile idare edemiyor. Muhalefet liberal partisi reisi Sinela'r mihver devletlerinin dünyayı tahekkü kaldırılması ettiklerini ve bilhassa Büyük Bri topraklarını istihdaf eylediklerini miş ve o da Atlee gibi Sovyetler Birliğile teğriki mesai istemiştir.» Çörçil'in beyannamesi Müteükiben söz alan muhafazakâr 1 derlerinden o Çörçi, herkesin hayrefi işinde, Çemberlaynin ilân ettiği siyasete taraftar olduğunu söylemiş ve İtalyan bükümetinin bariz suiniyetine rağmen İtalyan milletinm Akdenizde İngiltereye karşı bir hayat ve memat mücadelesine girişmek istediğini zannedemiyeceğini İ- lâve etmiştir. Çörçil, bunun içindir ki, İngiliz - İtal - Yön deniz anlaşmasının feshinin doğru olamıyacağı mütaleasındadır. Hususile ki bu anlaşmanın feshi Almanyanın işine yarıyacaktır. Çörçil, Sovyetler Birliğile tam bir teş- tiki mesai istemiş ve dört Balkan milleti arasında birliği kat'i olarak tesis için ted- birler alınmasını tavsiye etmiştir. Muhafazakâr lideri her şeyden evvel Yapılacak şeyin Romanya ile Bulgaris « tan arâsında dostça bir anlaşmanın elde edilmesi olduğunu söylemiş ve kollektif emniyet sistemine Türkiyenin de alın - ması faydalı olacağımı ilâve etmiştir. Fransız başvekilinin beyannamesi Paris 13 (A.A) — Bu akşam başvekil Daladye Fransız milletine hitaben metni Prahsa ve İngiltere tarafından müştere - ken tesbit olunan aşağıdaki beyannsmeyi neşretmiştir: «Fransa hükümeti, Akdeniz ve Balkan Yarımadası statükosunun cebren veya c€- bir tehdidi altında ber türlü değiştiri. - mesine mâni olmıya azami ehemmiyet vermektedir. Son hafta hâdiselerinin doğurduğu bi- Yük endişeleri nazarı itibara alan Fran - 87 hükümeti, Romanya ve Yunanistanın istikbalini sarahaten tehdid edecek ve Romanya ve Yunan hükümetlerinin bü- na mil kuvvetlerile karşı koymayı ha - yati menfaatleri iktizasından bulacakları bir teşebbüs vukuunda Fransanın onlara iktidarındaki bütün muaveneti derhal yapmakla kendini mükellet bildiğine dair Romanya ve Yunanistana kat'i teminat vermiştir. Büyük Brltanya hükümeti de ayni hat- fa hareketi ittihaz etmiştir. , Fransız hükümeti, İngiltere ile Polon- İeri siyaseti altına almak hususunu tskib |» SON POSTA- Sofya, Berlinden iktisadi ültimatom mu aldı? (Baştarafı 1 inci sayfada) İlk adımlar atılmıştır. Yugoslavya e- veyce zamandanberidir Alman iktısa- di nüfuzu altında bulunmaktaklır. Ro- manya - Alman anlaşması da bu hare- ketin başka bir cepltesini teskil etmek- tedir, Sofyada rivayet edildiğine göre, Kral Boris'in yakın dostu ve Bulzgaristfnn Berlin sefiri olan Draganof, Hitler'in bir ültimatomunu hamil olarak Sofya- ya gelmiştir. Güya Hitler'i bu ültima- tomile Bulearistandan Alman; Bulgar iewreti hakkında Dr. Funk'un serdet - “iği tekliflerin mevkii tatbika konulma- «mu İstemistir. Gene Sofyadan bildirildiğine göre, Yuşoslavva yakında Almanyadan bir|” ilttmatom alacaktır. Ribentrohm Romaonya Hariciye Nazırı Gilenko'yu Berline davet et - mesi endişe'er uyandırmıştır. “B-Igradılan Se'ânife uzayan bir Alman yo'unun haritasını ; gördüm!,, (Baştarafı 1 inci soyfeda) Hırvatisinnia Yuzeslavyanın Adri - yatik sahilleri İtalyayaf kalacaktır. M ni Adriyatikte, Alm ı manasını da İfgde etmez» Doktor Maçek'in kanaatince, mih - ver devletleri bu durumu diploma" süfuzlarile elde etmeğe çalışacaklar. beri yandan da ülkenin istiklâline de *İ kunmıvacaklardır. Doktor Maçek, Alman veva İtalyan ların kendisile temasa geçmek istedi #ini şiddetle reddetmiş ve şunları söy Temiştir: «— Biz de, muhti ni söylerse, hangi devlet müracaat ede etimizi temine -çalışacağ” hepsini kabul edeceğiz. Pr Ja. Hırvat muhtariyeti Yu ilinde olacaktır. Haricin Büyük Faşist mer'si de dün gecs toplandı (Başlarafı 1 inci sayfada) rarını okumuştur? Amavudluk tacını İtalya Kralın. teklif eden Arnavüd mücssesan mecli sinin müttefik kararına muttali ola büyük faşist meclisi, İtalyan milleti yin mukadderanı Arnavudluk mii letinin mukadderati'e asırlık dost baj iarı esasında birleştiren bu tarihi bâ diseyi sevinçle selâmlar.» Mütcakıben Mussolini şiddetli alkı: lar arasında şu kıst beyan:*ta bulun muştur: . « Son günlerin tarihi hâdiseleri bi zim azrnimizin, imanımızın ve kuvve! mizin bir neticesidir. Dost milletlere kârş! dostça ve düşm” milletlere karşı.da gayet âçık olarr kararlı ve azimli düşmanca hareket « deçeğiz. Günlük büyük işimizde bi rahat bırakmasını dünyadan rica ed yoruz. Dünya bilmelidir ki, dün ve dr ima olduğu gibi yarın da yolumuz da şaşmadan yürüyeceğiz. Mussolini nutkunda «düşman mille ter» den bahsederken halk şöyle ba ğırmıştır : « lsun Fransa... Parise, Kor sikaya, Tunuse.>» İyanın doğrudan doğruya veya dolayısı İsehdid edildiği takdirde istik'âllerini mi İdefaa hususunda karşılıklı yardımda b lunma için akdettikleri anlaşmadan & layı memnundur. Diğer taraftan Fransız - Polonya itti fakı da Fransız - Polonya hükümetleri rafından ayni zihniyet dairesinde teyid « tekid olunmuştur. Fransa ve Polonya, kendi hayati me faatlerini doğrudan doğruya veya do layısile ihlâl edecek her tehdide kar derhal ve doğrudan doğruya birbirleri müteakiben garanti ederler. Bugün elçilerimiz bu beyanatı bütü alâkadar hlkümetlere ve diğerlerine v bilhassa Yunanistan ile gikı münasebet leri malüm olan Türkiyeye bildirmişie dir» Sayfa 1 amaa mm | Artık endişe ve telâşa lüzum yok! » (Baştaralı 1 inci sayfada) yardım vasıtalarının ne olduğu tabialile Kara, deniz ve hava harb vasıtaları - rla yardım etmek te şüphesiz »k demektir. O halde Nevil Çemberiayn le Halifaksın Avam ve Lordlar Kamarala - rında, Daladyenin de Fransada vaki bı yanatlarının neticesi şudur ki her kir Romanya ve Yunanist. İngiltere ve Fransa ile hsrbetmeği göz aldırmalıdır. Büyük Britanya ile Fransayı idere € - den adamların bu kadar büyük maes'uli- yet ve vazifeler taahhüd eden sözle, söylemek için, yani tehdide maruz addo- (lundukları bir sırada Lehistanın (gene ilâ» a İle Yunanistana dahi ga- mek için elbet çok düşünmüş - lerdir. İngiltere ve Fransa Romanya ile Yu - nanistanı gâranti ederken onların bir te- cavüz ve taarruza maruz olmaları halinde mukavemet etmelerini tab'atile lâzım gö- rerek şart koşmuşlardır; kendi kendini teslim edeni elbet müdafaa edecek kimse bulunmaz. Fakat bu, o devletleri harbe teşvik ve tergib etmek değildir. Bilâkis ki büyük batı demokrat devletmin bu ağır garantileri vermeleri dahs ziyade ba- ışı temin 'çin bul ğu meydandadır. Okuyucular belki İngilterenin, Roman- «İva ve Yunanislanın yanında niçin Tür - kiyeyi de garantiye kalkışmadığını me - *ak edeceklerdir, Yahud düşünenler Zoğazlardan serbest geçmek için Türki,- *enin muvafakati olmaksızın sİngi in Romanyayı garanti edemiye ve »u yüzden Türkiyenin behemehal bir har » gireceği net'cesini çıkaracaklardır. Bu merik ve düşünceler şüphesiz ye » ndedir. Fakat Türkiyenin bugün garan- ve muhtaç bir ciheti olmadığı meydan - *dır; çünkü doğrudan doğruya hiç bir “hlikeye maruz deği ri bir tehlikeye dü: “larla akdetmiş olduğu anlaşmalar dai- »sinde hareket edecektir. İn ve Fransız harb gemilerinin Bo- «zdmn #ecmeleri keyfyetine gelince ma- “mdur ki Lozan muahedesinde Boğazlar *n konan hükümler 5 Temmuz 1906 *ih'nde Montröde değiştirilmişti. Bu ye- * milletler arası Montrö anlaşmasına iye tarafsız kaldığı halde dah! an muharib taraflara aid harb “ inin geçmesine, kendi lüzum gö - «eği sekilde, müsaade etmek hakkıme Lord| | ana taarruz ederse nize geçmelerine müsaade ettiği talk dirde bizzat kendisinin harbe girmesi lâ. zım gelmez. Hülâsa: Bilinmeli ki Türkiye her türlü ihtimalleri çok evvel düşünmüş ve bun Tara güre şimal, doğu, cenub ve batı kom- Işularil ktaki dostlarile icab eden vakti! mış bi sonsuz bir barış mevzuubat * ğer bir gün gerek kemi iş sözler dairesinde bir harbe eburiyetinde kalırsak, bütün dünye severek girmiştir. ceğiz, fakat harbedezsek bu ha lacaktır. Diğeri de, böyle İ istemiş ve tahrik etmiş olanlar için fev « İe müthiş ve felâketli olacaktır. İngiltere Je Fransanın verdikleri ga - rantilerin fill kıymetine gelince,“ bu hu- susta uzun uzadıya hesab ve ölçülere gi rişmeğe lüzum olmaksızın diyebiliriz Mt bugün: İngiltere ve Fransa ile harb neti” cede Amerika ve Rusya ile harb demek « tir. Bundan başka İngiltere artık bir kağ sene evvelki ve hattâ geçen yazdaki im giltere değildir. Onun hava, deniz ve kara kuvvetleri kat kat arttıktan başka bugün Londrada her bir nezaretin ve iş daire » sirin altında, yani yerin içinde en ağır bombalara karşı mahfuz nezaretler ve İ daireler vardır. Burdan başka halkın düşe man uçaklarına karşt muhafazası için yüz binlerce kişi alabilecek mahfuz yep le r. çi kömür maden: kuyula” nında yüz binlerce ton buğday vessire yiyecek yığılmıştır. Onum için Lonâr& bombardımarının İngiltereyi titreteceği günlerde değiliz. Bir de düşünmelidir k$ İngilterenin uzun müddet harb kabiliye- # olduğu gibi uzayan bir harb İngiltere» nin yalnız kuvvetini arttırır. Keza Fran &a da geçen yazdaki Fransa değildir. O « rada da si ağa lüzum görmediğimiz bir çok şeyler yapılmıştır. Hülâsa İngiltere i göze aldırmak kolay rlar Fransa ile İngil » terenin verdiği garantilerin yalnız kıy » metini göstermez, ayni zamandâ bu g&- tanitilerin barışa da hizmetlerini ifade & derler. Netice olarak bugün için söyliye - seğimiz sudur: Mahalli mukevemetlere katılacak İngiliz - Fransız garantisinin ı harbden ziyade barış olsa ge « mani aliktir. Bundari da şu netice çıkar ki|rektir. Bu sebeble de ben dünyanın bur EEE OSMANLI TORK ANON! “ürkive. meself İre'liz harb gemilerinin | #ünkü telâsını fazla görenlerden'm. . H. Emir Erkilet BANKASI IM ŞİRKETİ TESİS TARİHİ 1863 Srardleri we Türkiye Cömhuriyeti ile münakit mukavelenamesi 2292 Numaralı 10611933 tarihli kanunla tasdik edilmiştir 12/6/1933 tarihli 2435 Numaralı Resmi Gazete) —em m m Sermayesi : 10.000.000 ingiliz Lirası ihtiyat akçesi: Oo— 1.250.090 İngiliz Lirası NA RRmmmnmni Türkiyenin başlıca Şehirlerinde PARİS, MARSİLVA ve NİS'de LONDRA ve MANÇESTER'de MISIR, KIBRIS, VUNANISTAN, İRAN, İRAK, FİLİSTİN ve MAVERAYI ERDÜN'de Merkez ve Şubeleri ve HATAV'da £| Filyalleri ve bülün Dünyada Acenta ve Muhabirleri vardır —. — Her nevi Banka Muameleleri yapar Hesabı cari ve mevduat hesapları küşadı. Ticari Wrediler ve vesâıkli krediler küşidi. Türkiye ve Ecnebi memleketler üzerine keşide senedal iskontosu. Borsa emirleri Esham ve tahvelât, alın ve emtaa Üzere avans Senedal kahsılâh ve saire, ——————— ——— En yüksek emniyet şartlarım haiz kirshk Kasalar Servisi vardır. Piyasanın en müsait şartlarile (kumbaralı veya kumbarasız ) tasarruf hesapları açılı 4