31 Mart 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9

Haftada Bir Gün iz Şahane şatranç On altıncı asır sonunda İspanya muaz - zam bir imparatorluk olmuştu. İspanya kra li namına keşfedilmiş olan Amerikadan ge miler dolusu gelen altın Me, bu memleket ayni zamanda Avrupanın ea zengin bir öl - kesi idi. Atlas Okyanusu ödeta bir İspanyol denizi olmuştu. İşte, bu kuvvetli İspanyanın (karşında, onun elinden denizler hâkimiyetini alabile- tek tek memleket, İngiltere olabilirdi, 1568 de İngiltere kraliçesi olan Elizabet, bütün gayrelile İngilizleri Avrupanın birin. el denisel milleti yapmağa çalıştı. Atlas Ok- yanusu hâkimiyeti leln İspanya ile en çe - #in bir mücadeleyi göze aldı. O samanler İs- panyol donanmasına «Yenilmez dananma» derlerdi, İmanya Krah ikinci Filip «Yenii- mez donanma» yi İngiltere aahillerini ab » luka etmeğe yolladı. Pakşt bu donanma müt biş bir fırtınada mahvoldu. Elizabet protestandı. Ftp müteassp Dir katolik idi, İki hükümdar arasında dini se- hadan da lam bir açıklık vardı. Filip 1603 de öldü. Arkasında usan basbierle yorul - mus, bitkin bir İspânya bıraktı. bet 1603 de BM. Arkasında kuvvet- in bir İngiltere bıraktı. keltraş Vilyam Reynakiz - Stefan, ha - yatlarında birbirinin düşmanı olan bu iki hükümdarın heykellerini yukarda gördü . #ünüz zari! bir terkib We yapmuştır. Elzabet ve Filip, donanmaları İle şaizanç oynamak- dırlar. Ve İngiltere (Kraliçesi, (İspanya ını mat etmek Üzeredir. İngilterenin deniz hâklıniyetinin başlan - #'emi gösteren bu heykel grupu Londrada Tate Gallery'de bulunmaktadır. Yoksul ölen bir ressamın hazinesi Yukarıda: Bartolome Murillo en çüyük İspanyol ressamlarından biridir. 1617 de Sevilde doğmuştur. 1682 de ölmüştür. Çocukluğu ve gençYği, gemiciler, hay- dudlar, serseriler arasında geçmişti. Bir çok acılar çekmiş, hemen bütün ömrünü yoksulluk içinde serseriyane geçirmişti; ve hemen bütün öserlerinde İspanyol heyeti içtimalyesinin en acı taraflarını, fakir, kimsesiz çocukların sefslet içinde geçen hayatlarını göstermişti. Murillonun «Urüç» adını taşıyan yukarıdaki tab- losu, yalnız bu İspanyol ressamının değil, resim tarihinin şaheserlerinden biri sayılır, Bu tablo, 1852 de Mareşel Sult tarafından 24,600 İngiliz lirasına satın alınmış- tır. Bugün Luvr müzesinde bulunmaktadır, An Hethavay'ın evi Sağda: Yeşilliklere gömülmüş bu evi, İngilizler âdeta dini bir hürmet İle mu- bafaza etmişlerdir. İngilterede Stratford kasabasında bulunan bu ev, on altıncı asırdan kalmıştır ve An Hathavayın evi diye meşhurdur. Zamanımızdan dört yüz sene kadar evvel bu evde çok güzel bir kızcağız vardı. Adı An olan bu kısa, ker gün sminde bir delikanlı, yeşillikler arasın- da aşk manzümeleri okurdu zla evlendi. ve İngiliz sahne - sinde, İngiliz trajedişinin bir de y m Şekspir adile şöhret buldu. Onun bilâhare âşık Romeo ağzından söylediği aşk manzumeleri güzel An'a oku- duğu ilk manzumelerin derecesine hiç bir vakit yetişememişti. Iyam RESİMLE TARİH vey ERİ Müthiş ivan ile Sen Bazil mimarı Moskovsnın maşhur Sen Baxil kilisesini, Moskova Kinesle - rinden tik defa Çar ünvanını alan müthiş İvan yaptırmıştı, 1633 den 1884 de kadar Rusyuyı tam yarım asır idare etmiş olan bu hükümdarın zamanımızdın dört yüz sene kadar evvel yaptırtmış olduğu bu meşhur Kilisenin garip bir mimarlei vardı; mimar, büyük kubbenin etrafına, hepsi çeşid çeşid, birbirine as - Ja bensemiyen on bir $ane kule yapmıştı. Kulelerin tepesi, dev masallarını batırlatan kocaman sarıklar şeklinde idi, Ve mabe - din dışı, baştanbaşa kırımı, portakal, eflâğun, yeşil, (o menekşe renkler ve altın ve gümüş yaldızlaria boyanmıştı. Bittiği saman müthiş İran bu #bideye hayran olmuş, mimarı şgağırarak bunun bir eşini daha yapıp ypapamıyasağını sormuştu. Mimar dâha âlâsını yapacağını söylemiş, o zaman mâthiş İvan korkunç bir nâra atarak: «Hayır!. Benim âbidemin üzerine baş. ka bir eser yapamıyacaksın.» diyorok zavallı (mimarı derbal idam ettirmişti. Poliksenin kaçırılması 4Polikaen'in kaçırılması» adım taşıyan bu heykel göçen ösirdi “retişimiş Pioransalı heykeltraş Veli'nin eseridir ve 185 de Wi rümiştir. Floransadadır. Bu dört büyük figür, bir tek mermer kütlede oyulmuş yek" pare bir eserdir. Bu eserini yapmadan evvel, heykeltraş Fed tamamen maşhul bir san'atkârdı, fevkalâde bir fakrü zaru; iinde yaşamakta idi, Fakat bu eseri, Floransa revakının orlasi- na, Donatello, Cellini, ve Jan 5 Bolonyi gibi büyük © ustala; eserleri arasında bir şeref mevklin; konulunca o cisansümül bi göhret kasandı. Floransa sitesi, san'atkârdan bu mevzuu tel yapmamak vüdini aldı. Bu grupum mevzuu mitolojiden alınmıştır; 'Tarova oenginin sonunda vücudü erkek gözellik ve kuvveti Dafls bir ifadesi olan Epir Kralı Pirrus, Turova Kralinin dili ve güzel kızı Polikseni yakalayıp kaçırmaktadır. Epirlinin ayak, ları altında ayımı elinden kurtarmak isteyen kızın erkek karı şinin cesedi serilmiştir. Poliksenin anası Hekub da kızına sarıl mak, onu vermemek İstiyor. Fakat müthiş bir kılıç darbesi da yere serecektir.