31 Mart 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8
AŞA EEE > TOE apre ÇANAKKALE mmm. General Cemil Gonkun hatıraları: 1 snmmumiz İzmirin bombardımanı Söze, hatıralarını merak ve zevk ile 0- kuyacağınız emekli General Cemil Cank- tan kısaca bahsetmekle başlıyorum: General Cemil Conk, Abdülhamid TI idaresi zamanımda, hükmü karakuşi ile apuletleri sökülerek Trablusgarba nef - yedilmiş, senelerce #üren bir zindan ha- yatı yaşadıktan sonra, meşrutiyetin İlâ- nı üzerine İstanbula dönebilmiştir. Ara - dan kısa bir müddet geçer gaçmaz, Bel - kan muharebesi başlamış, soyın General, cepheden cepheye koşmuştur. Bilâhare. «Alman heyeti ıslahiyesi» refakatine me- mur ed'İmiş, ayrıca vazife ıle Almanya- da bulunmuş, 1914 - 1918 harbinde de İz-| mirde, Çanakkalede alay ve fırka komu- tanlığı yapmiş, yaralanmıştır. Genral Ce mil Conk'u, mütemadi cephe hayatından alıkoyan bu ârıza geçer geçmez, onu tek- rar Çanakkalede, Conk bayırında bula - Umumi Harb senelerini takib eden ka- ra günlerde ve milli kurtubuş hareketi zamanında sayın Generali Anadoluda, i- tiklâl muharebesinde göreceğiz. * Genersi Cemil Conk'u, Meeldiyekö - günde, yaptırmakta olduğu bağda bul - dum. Beni, mavi gözlerinin içine kadar akseden tatlı bir tebessümle karşıladı: — İhtiyar değilim amma, yaşlıyım, de- di. Onun için hem topraktan ayrılmıyo- rum, hem de temiz havadan... General Cemil Conk, kendisini, ne i - çin rahatsız ettiğimi biliyordu. Ahenidi ve tok bir sesle anlatmağa başi 5 — Seferberlikten evvel «Alman hey - eti ıslahiyesi> nin refakatinde bulunu - yordum. Binbaşı idim. 20-7.1330 yani 2.8.1914 gününde, Har biye nezaretinde 1120 da yazılmış olan seferberlik emrini 1 de aldık, Bunda, seferberliğin birindi gününün 21-7-1330 dan yani 3-8-1914 den itibar edileceği ya-| zlı idi, Biz, harbe gireceğimizi kadroların VW ezir vüzeranın etekler dolusu! para dökerek, mevki ve hay - siyetlerini klar altına alarak vus - lat dilendikleri Rânâ kendisine hiç bir külfet mukabilinde olmıyarak kul kur- Sadık bunlar: düşündükçe okendini dev aynasında görüyor, koltukları kar barıyordu. o Öyle ki, omuzdaşlarına, hempalarına kafa tutmağa, yüksekten atmağa başlamıştı. Bu hayat onu, farkına vardırmadan sürüklüyordu, Arada bir İrfana verdi - gi söz hatırma geliyor, bunda durma - manın râcona münafi olduğunu düşü- nerek Rânâ ile bir kavga (o çıkarmağa kalkısıyor, fakat onun (o teslimiyeti ö - nünde kıyamayıp, yelkenleri suya in - diriyordu. Kendi kendine de bu esna - da: — Aceleye ne lüzum var? Hele b - raz daha keyif sür. safana bak.. sonra bunun da sırası gelir nasıl o olsa! diye söyleniyordu. Bu bal ştphesiz ki böyle ilânhaye devam edip gidecekti, Vaziyet öyle gös teriyordu. Lâkin, Sadığın bizzat ara -|, mamakta ısrar eylediği fırsatı ona gü- nün birinde veren gene Rânâ oldu. Bazı kadınlara rahat ve saadet batar. Bu narin mahlüklar hayatı güçlestir -| mekten, şerbete zehir katmaktan âdeta haz duyarlar. Patırdısız, (o gürültüsüz, birteviye devam eden yaşayışa az va" kitte kanıksamak #detleridir. En sakin ufukta birdenbire, hiç yoktan — fırtma Koparırlar ve çök defa da yıldırım ken-! di tepelerine iner. Bir akşam, yatak odalarına çekile - cekleri sırada, Rânâ, dostunun üzerin - de bir tel kadin saçı buldu. Bu oraya kimbilir nereden ve nasl ilişmişti? Sadığın iddiasına göre. o gün hama - ma gitmiş ve elbisesini bohçalamadan minderin üzerine birakmıştı. O tel sa - çın orada yapışmış olması ihtimali var dı, Fakat Rânâ bu izahı bir türlü ka - bul etmiyordu. Ondaki hırpalanma ih- biliyorduk ve | tesbiti ile meşgul idik, Bu| l Emekli General Cemil Conk Çanakkalede iken tertibe göre, hepimize birer kapalı zarf İ verildi. Bana gelen rarfta da, General Leyman Fon Sandrs'in kumanda edece - Hi 1 inci ordu yaverliğine tayin olundu. İ ğum bildirilmişti. Seferberlik emrinde, 7 inci kolordu ile 21 ve 22 inci fırkalar müstesna olmak zere —Hicaz ve Yernende bulunan kıt - alar— bilimum eberri ve bahri asakiri| şâhanes nin seferber edildiği yazılı 184. | Harbiye nezareti koridorlarına ve s0 - kaklara levhalar yapıştırılmış idi, Kır - i mızı zemin üzerine yapılmış olan bu lev- balarda altalta etuğrayı hümayım» ça - tılmış bir tüfek, bir kılıç ve bir top ile tiyacı Oo dekikada bâd bir şekil almış” Dayak (yemek, yaklar altında çiğ- nenmek ve böylece nefsini tahrik eyle * mek istiyordu. Kıs - kançlığını dostunun yüzüne haykıra hay | kıra, önce bir sinir | buhranı geçirdi. Sa- dığın buna aldırme dığını görünce, bu sefer de taarruza geçti.. ağzına geleni söylemeğe başladı. Sadık ilkin bütün *ahammül ediyor göründü. Sas- siz sessiz soyunma - İğa, yatağa girme - iğe o bazırlanıyordu. Kadın ise onu behemehal kudurtmak, öfkelendirmek ve kendisini pataklaya- çak vaziyete getirmek azminde idi. Ağ- zındsn bir makine süratile fırlayan 1â- kırdıları gittikçe (oağırlaştırdı. Herifin oşluğunu kale almaksızın, izzeti vi ara tile yeleğin! çıkarıp da gömle - ğini sıyırmağa davranan Sadık durdu. Kadının yüzüne ters ters bakıp hırs ile sordu: — Susacak mısın? Kafw ütüledin, ar- tik! — Susmıyacağım! — Ben seni sonra sustururum am * ma! Şirretliğe lizum yok. Karsındaki- ni he sanıyorsun? Birkaç mermi vardı. En akt halinde şunlar yazılı idi: «Seferberlik var. Asker olanlar silâh altına, Seferberliğin birinci günü Tem - ita da üç salır İmuzun 21 inci Pazartesidir.» Harb hazırlık ve faaliyetlerinin icabı j olarak, hummalı bir çalışma içinde bu - Mumuyorduk. Böylece dört ay geçti. 29-11-1914 de çıkan terfi defterinde be- nim de ismim yazılı idi: Yart tum. Yeni vazifem de 12 lırka 3i cı piyade alayı komutanlığı idi, 1914 Kâ- nunuevveli içinde alayımın bâ miştim Yani, düşman kaleyi zorladığı zaman İ Alayım, Urla yak'ninde bulu lizman'dan Balçovaya kadar uzanan sa - hil mıntakasının muhafazasına memur- du. Müttefik devletler donanır Çanak- kaleye hücuma (başlayınca, o cephenin takviyesi için, mensub bulunduğum 12 in ci fırka Çanakkaleye gitmek emrini aldı. 3-3-919 tarihinde gelen bu şifrede İzmi de toplanmamız, İstanbula hen trenle yola çıkmamız rada garib bir rakam tesadi um 36 ıncı pi- 'kkül eden 90 in nanması Ç fırkanın 63 &ncü al 4-3.1915 de İzmire gitti burlarını yerleştire düm, O gün, harb Kayağizi, işittik: Fransızlar, Kimkaley kartmışlar, fakat geri pü 5-3-1915 de İzmir civarı Ayatıryaya —ki şimdi bu tir— geldim. Arabyan isminde olan pamukyağı fabrikasını geziy Birdenbire, top sesleri duş Saat 13.40 idi amış bulunuy d kuvvetlerine » wp bir filo İzmi. ri bombardımana başlamış! Bu vaziyet karşısında, fırka, 2 burun Kilizmanda kakması miş, ordus landı. İnci ta- için emir ver- (Devam! 10 uncu $ yinda) Hergün Boğamçinden Aksaraya geli yor, Sadığı buluyor, — Ne sanırsam sanayım! Bana başka karılarla hiyanetlik ediyorsun. — Ederim! Ben erkeğim! — Hayır.. edemezsin! Seni ben pa * ramla tuttum, Besliyorum, Benden baş kasının yüzüne bakmıyacaksın! İşittin mi? Yemin et! — Bana bak! Ya edebini takın, ya - hud ki fena ederim. Ağzından çıkan lâ- fı kulağın işitsin! — Fena mı edi zin sanki? Senden yorsun? — Karı! Beni çileden çıkarma. Zaten olanca kanın başımda., — Bana karı demeğe hakkın yok - tur. Karı diye, o senin üzerine sürtü - Ne yapabilir - rkar mıyım sanı birine sid icab eden (Baştarafı 1 inci sayfada) olduğunu de saklamıyacağız. Cevabiarı vdrenlerin isimleri idare- hanemizde mahfuzdur. Biz, yalnız mek tellerini ve sınıflarını yazıyoruz. İşte| cevablar; mıf talebesinden bir genç kız: — Baki hakkında ne biliyorsunum? — Yalnız şair olduğunu biliyorum! Greta Garbo?.. — Eret, tanırım. Bakışının Dâhi oluşu ile İmeşhur, İsveçli, ve meşhur bir rejisörün sev | dalını, arttettir. İbrahim Müteferrikayı tanır misin13?.. e bir isim duydum, Fakat kir oldu- mandan hangi tarihte alın - — p Eyldi 1925 de. — Geçen sene hangi filmleri beğendiniz?. — (Na şeker şey), (Lina Petrofun yala - m). Reşad Nuri mi iyi şalrdir, Yahya Ke - mal mi?.. — Reşad Nurli... — Hangi dansı daha çok seversmiş?.. — Vakti... — Mussolini Vlerlo muharebesini bangi İtarihte kazandı?.. — Hiç bümiyorum. Çünkü gazete okumu - yorum! — Bu sene kwa elek mi moda, uzun etek İmir.. - Kısa etek!.. Hitler İstanbula evvelki sene mi geldi, geçen sene mi?.. — Elynsötle hiç alkkadar olmam. Hatır . Damıyorum!... — Hitler Almanyanın nesidir?.... — Harleiye Vekili... — Lâtvaoya mı büyüktür, Hindistan mı?. — Findisten!.. — Klark Geble'yi bilir misiniz?.. Hem de ne iyi. Yakışıklı bir artisttir. İ Eskiden çok sefalet çekmiş amma, şimdi çok r. Bıyı ile meşhurdur, (İki Karılı kora) filmini çevirmiştir. © İstanbul Erkek Lisesi dördün- cü sınıf talebesinden bir delikanlı: iyi tanır musmız? Ya Greta Garbo'yut. İyi bie artisttir — İbr Müteferrika kimdir? — Tanımıyorum! — İzmir hangi tarihte alındı?. — 19 Mayıs 1919 da, Geçen sene en çok hangi filmi beğen-| inledi nüp de tüylerini dö- ken Mart kedisi kı - lıklı şırfıntılara der nir, — Defol! — Olmuyacağım! Ya, bir daha öyle sürtüklerle (düşüp kalkmamağa yemin edeceksin, o vehud ki. — Tekrar bir da - ha söylüyorum: De“ fot Gece vakti beni belâya sokma! — Hayır. Şuradan şuraya kımıldamı - yacağım. Ne yapa - caksın, bakayım, al- çak! Rezil, Namus suz.. köpek! haber soruyordu. Birden, Badığın nazarlarında İrfan hayali belirdi. Gözlerini kan bürüdü. Henüz çözme - ğe vakit bulamadığı kuşağının kıvrı “ mına geyriihtiyari uzanıveren eli ora- daki lâz bıçağının kabzasını yakalıyı - verdi.. çekti... körkörüne sapladı: Odanın içinde acı bir feryad koptu: — Ah! Yandım, Arkasından, #ğır bir cismin yere yu- varlanmasından hasıl olma bir gürül - Sadık deliye dönmüştü. Rânânın ü - zerine kapanmış habişe saplıyor, sap - ıyordu. Derken, ayağa ( kalktı, Daha, kalbinin üstüne rastlayan ilk darbede canımı teslim etmiş olan zavallı kadı - © İstanbal Kız Lisesi 9 uncu si. Maarifçileri ve hepimizi düşündürmesi bir anket — Şeyh Ahmed, — Hansi dansı seversiniz? — 'Tangoyu.. — Yahya Kemal mi iyi şairdir, Râşad Nu- İri mi9. — Birincisi. — Mussolini Vaterlo muharebesini hangi tarihte kazandı? — Hiç duymadım. — Bu sene uzun etek mi moda, kısa etek mi?... — Kısa. Bütün kızların entarisi diz ka - paklarından yukarıda: © İstiklâl Lisesi onuncu sınıftan bir genç kız: Altıncı asırda yaşıyan Anadolu gal- — Greta Garbo'ya bilir misiniz?.. Meşhur bir artisttir. Mala Hari, Anna Kristin, Anna Kar Kontes Valevska, Renkli pese, Düşkün & melya filmlerir.de ojmi — İbrahim Müteferri DuZ?.... — Hayır... — Mussolini Valerlo muharebesini hangi tarihte kazandi?... — Hatırlamıyorum! Klark Gebi kimdir? — Amerikan stlidyolarında çalışan bir ar- tisttir. Kimseye ehemmiyet vermez, kalen « der, derbeder bir adamcağızdır. (San Fran- alsko), (Gönül yolu) filmlerinin yıldızıdır. — İzmir düşmandan hangi tarihte istir « dad edüdi?... — 15 Mayıs 1019 da — Geşen sene gördüğünüz filmler içinde en çok hongilerini beğendinir?.. — Leylâklar açarken, Sandet gecesi, Ros meo Jülyet!,. En çok hangi dansı sevezainiz?... — 8lor - fokal... — Resat Nuri mi iyi şairdir, Yahya Ke mal mi?.. > — Edebiyste merakım yoktur. Reşad Nu- yor musü- Haşuma gif yatçı amma, mas y — Bu sene kısa etek mi moda, uzun etek mi1. — Kızsl... © Vefa Erkek Lisesi son sınıf &- debiyat şubesinden bir genç: — Baki kimdir?.. Kendisini hatırlatan bir gey söyliyobilir misiniz?.. — Yi nel asır büyük Türk şairlerinden bi- rldir, Şu beytini hatırlıyorum: i (Devi 11 inci sayfada) ————— nın üzerinden atlıyar açmağa ha “ zıtlanırken, kapının önünde, feryadı işitip de anlamağa şitwb eden Beberu hi ile karşılaştı. Bir yumrukla da onu devirip, merdivenlerden aşağı at Ida, sokak kapısını buldu, o kendini dısarı attı —vi — Bu cinayet İstanbulda dehşetle kar“ şılandı. Dedikodusu günlerce devsmi etti. Bilhassa, katilin, hüviyeti malüm olduğu halde tutulmaması halkın hay» retile beraber nefretini de tahrik edi - Yevmi, Biyasi, Bava ve Halk gazevesi Yerebatan, Çutalçeşme sokak, 28 İSTANBUL Gazetemizde çıkan yan ve resimlerin bütün hakları mahfuz ve gazebemize giddir, ABONE FIATLARI Abone bedeli peşindir. değiştirmek 25 kuruştur. Gelen evrak geri verilmez. İlânlardan mes'uliyet alınmaz. Cevab için mektublara 10 kuruşluk Pul ilâvesi lâzımdır. Gülme tf, vi
