24 Mart 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9

Uzakşarktaki gizli mücadele Japonya ve İtalya Siyamı uyandırıyorlar Japon Bahriye Nazırı ingiliz hâkimiyeti altındaki Siyam için: “Bu memlekete yardım etmek borcumuzdur. Çünkü orada seviliyoruz!,, dedi siyamın Merkem swriğkok şenrinden bir manzara Fransanın Uzakşark işlerinden anlıyan maruf bir muharriri yazıyor: Japonyanın Çinde yerleşmesi, meşhur Hai-Nan adasını işgal eylemesi bütün na- zarları İngiliz Malezyasına ve meşhur Singapur bahri üssüne çevirdi... Pasifik Okyanusundaki bütün Âvru - palıların menafli Singapura istinad eyle- mektedir. Singapurun tahkim edilmesi safhala- rını Japonya şimdiye kadar büyük bir sükünetle takib eyledi. Fakat artık sü - küneti elden bırakacağa benzemektedir. Tngilterenin Ceylanda Trincomaleden sonra Sumatranın şimali garbisindeki NI- cobai adalar silsilesini, Singapur ile Co- lombo arasındaki Naukauri limanını tak- kim eylemek üzere bulunması onun İngi- liz nüfuzu altında bulunan Siyama yer - leşmesini tacil eylemiş gibidir. Siyam Japonya için ne gibi bir ehem- miyeti haizdir?... İktısadi bakımdan Si- yamda mebzul miktarda iptidai maddeler bulunmaktadır. Başlıcaları: Pamuk, lâs - tik, petrol, tek ağacı, kalaydır. Burası askert bakımdan —mükemmel bir hava üssüdür. Bu hava üssü sayesinde Aksayı Şarktaki Fransız - İngiliz müda- faası müşkül vaziyete düşebilir. Sonra Siyam mükemmel bir rasad merkezi - dir!.. Aksayı Şarkı tamamile eline geçirmeği kurmuş olan Japonya, Siyam kıt'asının haiz bulunduğu ehemmiyeti elbette lâyiki veçhile idrak eylemiştir. Sıyamın zen - ginliği, hem de bakir zenginliğ) Japon - yanın gözlerini kamaştırmaktan hali kal- mamıştır. 518.384 kilometre murabbaı büyüklü - ğünde olan Siyamda ancak 14 milyon nü- fus bulunmaktadır. Halbuki 382,000 kilometre — murabbal mesahasında bulunan Japon adalarında 90,060,000 Japon bulunmaktadır. Bunlar orada âdeta boğulmak tehlikesi geçir - mektedirler. «Garbe doğrun hareketinde yeni bir merhale!... Japonyanın Siyam kıt'asma göz koy - ması, bu bakımdan tabi! görülebilir. Esa- sen Siyam Japon faikiyetini kabul ey - lemektedir!.. : Japonyanın iktısadf genişlemesi 1895 senesinde Çin tarafından Formose'in ter- ki ile başlamıştır. Bu vak'adan sonra 1910 senesinde Ja- ponya Corâe'yi, 1915 senesinde Liaotung şibihceziresini, 1932 gsenesinde Mançu- kuo'yu, 1933 senesinde de Yehol'u işgal eylemistir. 1932 senesinde vücud bulan «Yeni Si - Siyamın küçük kralı Avrupada tahsilde iken kış sporları en büyük eğlencesini ö teşkil ediyordu yam» fevkalâde büyük bir süratle inki- şaf eylemiştir, Siyamın inkişafında görülen bu hız yalnız Japonyanın sayesinde değildir, İş- de İtalyanın da parmağı vardır. Japon nüfuzu, askeri, havai, iktısadi sahalarda kendini göstermektedir. İtalyan nüfuzu ise bahri ve sınai sa - halarda inkişaf etmektedir! Siyam bahriyesi 1934 senesinde Siyam bahriyesi 17 par- ça gemiden ibaret idi. Bunlar 4 topçeker, her biri 380 tonluk 3 torpido muhribi, her | biri 90 tonluk dört torpido, 5 aded Tornyk roft motörü ve Chao-Pra mekteb gemisi idi. Gene o tarihte Siyam bahriyesinin mevcudu 352 zabit ve 4726 neferden mü- rekkebdi... Bu gemilerin içinde en hatırı sayılan Phra - Ruan torpido muhribi idi:, 35 mil sürate ve iyi techizata malik bulunan bu gemi İngilizlerin Radiant torpido muhri- bi idi. Bir' cemile olarak Siyama satıl - mıştı. Vaziyet bu merkezde iker. 1935 senesi başlangıcında Siyam hükümeti İtalyanlar tarafından tavsiye edilmiş olan bahri si- lâhlanma proğramını kabul etti. Bü program mucibince Siyam topçeker, des- tröyer, tahtelbahir gibi hafif gemiler yap- -| tıracaktı... Japonya ve İtalya siparişler aldılar... Japon tezgâhları şu siparişleri kabul ettiler: l — Her biri 110 tonluk üç sahil istik- şaf gemisi. 2 — Her biri 430 tonluk iki destrayer, 3 — Her biri 370 tonluk dört tahtelba- hir, 4 — Her biri 2000 tonluk iki topçeker. 5 — Bir aded 1850 tonluk petrol gemisi, İtalyan bahrf tezgâhları da şu sipariş- leri aldılar: 1 — Her biri 470 tonluk 9 destroyer. 2 — Her biri 1400 tonluk 2 avizo. 3 — Her biri 400 tonluk iki mayin ge - Misi, 4 — 7 aded torpıl endaht gemisi, Bu arada İngiliz tezgâhlarına da: 3 aded çok seri Tornykroft motörü 1s- marlandı! 1936 senesi temmuz ayında 60 Siyam böhriye zabiti ve zabit namzedi İtalyayı ziyarete geldiler. 1937 senesinde daha kalabalık Siyamlı bahriye zabiti grupu İtalyayı ziyaret ey- ledi. İtalyem tezgâhlarına mahiyetleri gizli tütulan bir takim harb gemileri 18- marladılar... Siyam bahriye erkânıharbiyesi —-gerçi İtalyan metodu ile yetiştirilmekte ise de Siyam bahriyesi zabit namzedleri, müte- hassısları teknik bilgilerini Japon usulü ile tamamlamaktadırlar. Bilhassa tahtel- bahir zabit ve efradı hep Japonyada ta- lim görmektedirler... 1939 senesinde Siyam otuza yakın yeni harb gemisine malik bulunmaktadır, 519 zabit ve 8150 mürettebatı vardır. Sivam sahillerinin vüs'ati nazarı dikkate alın - dığı takdirde Siyam bahrivesi hatırı sa- yılır bir kuvvet demek olur. Havai teslihata gelince... Eskidenberi Siyam hava işlerine büyük bir ehemmiyet vermiştir. Sivil tayyare - ciliğin ihdas ve inkişafı zımnında Siyam hükümeti 1919 senesinden itibaren ec - nebi mütehassıs ve teknisyenler celbet- miştir. Bankoka birçok ecnebi hava heyetleri gelmişlerdir. Bu heyetler birçok müşkü- lâtla karşılaşmışlardır. Fakat bu müş - küllere rağmen 1920 den itibaren hava hatları tesis edilmeğe başlanmıştır. Bu hatlar pek büyük bir rağbetle karşılan- mıştır. Siyamda demiryolları ve yollar bulunmadığından tayyare sef#rlerinin rağbet bulması tabif telâkki edilebilir... (Devamı 12 nci sayfada) |: Garib ve meraklı şeyler :] Temizlik talak için sebeb olabilir mi? Amerikada bir adam hakimlere: “ Allah aşkına beni dünyanın en temiz kadını olan karımın elinden kurtarınız!,, diyor «<Temizlik te boşanma sebebi olabilir mi hiç?» diye aklınıza bir sual gelmesin. Her şey gibi temizliğin de boşanmıya se- beb teşkil eylediğini öğrenmiş bulunu - yoruz. Bundan bir ay kadar evvel Amerikada Şikago şehri sakinlerinden biri mahke - meye müracaat ederek karısı «çok te - miz, olduğundan dolayı onunla yaşıya- mıyacağını ve binaenaleyh boşanmaları için icab eden muamelenin ifasını taleb etmiştir. Mahkeme müsted'inin müracaatını ka- bul etmiş ve muhakeme günü kararlaş - tırılmıştır. Adamcağızın mahkeme huzu- irunda okuduğu müdafaaname bir çok A- merikan gazeteleri tarafından aynen neş- redilmiştir. Biz de bunu okuyucularımız için nakleyliyoruz: — «Bay reis! Temizlik dolayısile bo - şanma talebinde bulunmamı her halde ciddi telâkki eylemiyeceksiniz gibi geli- yor bana!., Temizliğin boşanmıya sebeb teşkil edip etmiyeceğini takdir edecek 0- Ben karımın temizliği yüzünden uğra- dığım faciaları bilmem lâyıkı veçhile an- latabilecek miyim? Bakınız işte sıralıyorum: Eve girince üç paspas vardır. Biri sokak kapısının yanında, diğeri merdivenin or- tasında, üçüncüsü ise oda kapısının önün- de... Bilâmübalâğa on dakika müddetle fotinlerimi bu paspasta silmek mecburi- yetinde kalıyorum. Odaya girip parke- ye ayak basar basmaz kendimi yerde bu- luyorum. Çünkü karım parkeyi her gün ayna gibi parlatır... Ziyaretimize gelen dostlar için abadan kalım ve büyük ter - likler yaptırdık... Onlara birer terlik ve- rirdik. Fotin ve iskarpinlerine bunları geçirirdiler... Bu sayede hem düşmekten kurtulurlar, hem de bizim «temizlik» e riayet edilmiş olurdu!.. Geçen sene iki defa düştüm ve kabur- 28 gram radyom elde etmek için tam bi'sene çalış n fabrika Bir vakitler Amerika — topraklarma altın arayıcıları dadanmışlardı. Şimdi bu topraklara radyom arayıcıları da - danmış bulunmaktadırlar. Amerikanın tâ şimalinde Ours gölü civarında Eldorado adında bir radyom madeni bulunmaktadır. Eldorado bun- dan ancak birkaç sene evvel keşfedil - miştir. Kanada'nın buzlar içinde bulu- nâan bir mıntakasında kâindir. En ya - kın şehir ile olan mesafesi tam 2,000 kilometredir!. Karlar içinde fabrika bacaları yük - selmektedir. Toprakların içinde açılan galerilerde madencilerin faaliyeti dur- madan inkişaf — eylemektedir. Bunlar «Pechbleude urainum» denilen ve rad- yomun esası bulunan siyah, yağlı, par- lak madeni aramakla uğraşmaktadır - lar, bü madenden radyom istihsal edil- mektedir. Ontario gölü civarındaki fabrikada depo edilen Pechbleude madenleri tay yarelerle sevkedilmektedir. Çok müş - kül ve çok masraflı bir surette işlenen bu Pechbleude madeni nihayet radyo- mu meydana çıkarmaktadır. Radyom istihsal edilmeden evvel Pechbleude urainum üÜzerinde tam 33 türlü çalışılmaktadır. Konsantre edilmiş — yirmi kentallık madenden ancak bir gramın onda biri hisbetinde radyom —alınmaktadır. Bu gramın onda biri nisbetindeki radyom da bir şişe içine konulmakta ve bu şişe kalın kurşun tabakaları içine gömül - mektedir. Eldorado'da çalışmakta olan maden amelelerinin sayısı yüzü bulmaktadır. Bunlar: Alman, Amerikalı, — İsveçli, Rus, Leh, Norveç köylüleridir. Arala - rında bir de kadın vardır, Günde sekiz ga kemiklerimi çatlattım, Az kalsın ba« 'j şım dahi parçalanacaktı... ekmek kırıntıları dökmek te '_ memnudur!... Sofra örtüsünü kazaen kir- lettiğim vakit sekiz gün yemiş vermez... rım, yastıkları kirletmeyim diye başıma koca bir tâkke geçirtir... 'Tam beş sene oluyor... İşte bu hayatı sürüyorum... Ârtık sıkıldım... Sizlerden rica ederim, Bana hürriyetimi tekrar ba- ğışlayınız da erkekler gibi yaşamağa baş— Şi lıyayım... Örümcekler dolu bir basık odada yat- ş mağı, karım tarafından hazırlanmış bir — odada yatmağa tercih ederim!.. Beş sene süren eziyetlerimin yalnız bir kısmını an- lattım...> Mahkeme kararını vermek için celseyi — talik eylemiştir. Karar Martın 31 inde tefhim edılecek- tir. lip gelmiyeceği hakkında okuyucuları a- rasiında anket açmaktadırlar... Macaristan : “ Avcılığın cenneti ,, ları ihraç eylemekle kalmamaktadır. Âyni zamanda av hayva'nlarının aded- lar da ihraç etmektedir. 1937 senesinde Macaristanda' avcı « lıkta vurularn hayvanların bir Iıstesi geçenlerde neşredilmiştir! Vurulan hayvanların sayısı 92,450 yi bulmaktadır. Müfredatı şudüur: 861 Geyik 12,353 Karaca 1,168 Yaban domuzu 15.300 Tilki 760,965 Keklik 34326 Bildiırcin 29,242 Yabani kaz 61,931 Yaban ördeği Hükümet, &vcıları son derece himas- ye eylemektedir. Hattâ, rivayet edil *T- diğine göre av hayvanları yetışm'enla'. ri bir kısım vergilerden muaf tutmağa , karar vermek üzeredir! Av mevsimlerinde Macaristana av ıî İi . M w—..a;;ıjegı'ğy;g_—.* Bybi YAY NM SüLELka 'ı J Janmak üzere gelen ecnebilerin sayısı da bir hayli yüksektir. , _======='=î| dolar kazanmaktadırlar. Maden idarest yiyeceklerini ve melcelerini temin ey- lemektedir. Kadından bahseyledik. Bu kadın onlar için bir kahve işletmekte- dir. Bu kahve madenden on kilometre 1 mesafededir. Geçen sene meden istihsal edilmiştir. j* Radyomun fiatı bugün düşmüş bu « lunmaktadır. Gramı 1.600.000 frank 1- bu madenden 28 gra_nfı ken bugün 480 bin franktır. d Yemek odası takımlarımızı eskitme « — mek için, iki günden fazla müddetle bir — iskemlede oturmak memnudur. Sofraya — şiddetle — Şimdi Amerikan gazeteleri bunu fırsat — bilerek bu adamın boşanması lâzım ge « — Dünyada avcilığın en fazla terakkf* ’ ettiği memleket hiç şüphesiz Macaris« — tandır. Macaristanda avcılık memleket — için büyük bir gelir kaynağı haline gel miştir. Macaristan yalnız av hayvan- lerini çoğaltmak için damızlık hayvan' B DA a| Gece yatağa gireceğim değil mi?.. Ka- h