16 Mart 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

16 Mart Prag radyosu Alman milli marşını çalmıya başladı i i ko-Slo » (Baştarafı İ-inei sayfada) «Birkaç ay evvel Almanya, Çel tevdi eden itilâfnamerin Hitlerle Çek |vakyadaki Alman ekalliyetini tahammül cümhurreisi Haha tarafından imzasını müteakih Alman motörlü kıtaatı dün ge- ce sabaha doğru Çek hududunu geçerek Bohemya ve Moravyayı işgale başlamış- tır. İşgal keyfiyeti gayet seri olmuş, bir- birini müleakib birçok şehirler Almer kıtaatı tarafından işgal edilmiştir. İşgalden evvel Alman kumandanı tâ - rafından neşredilen emirnamede herhan- gi bir mwkavemetin vahim neticeler tov- lid edeceği bildirilmiş, bilhassa hiç bir tayyare uçurulmaması lüzumuna - işaret edilmiştir. Alman kıtaatı her girdikleri şehirde tayyare islasyonlarmı işgal ettikten ve tayyarelere vazıyed ettikten sonra Çek askerlerin! gilâhtan tecrid etmişlerdir. Prag nasıl işgal edildi? Paris 16 (Hususi) — Bugün çıkan Fran 51? gazeteleri Çeko-Slovakya hâdıselerinin tafsilâtını şöyle anlatıyorlar? Almanların işgal kuvveti motörlü idi. Prag şehrine saat on birde evvelâ moto- A#iklet müfrezeleri girmiştir. Bu müfre- zeleri hafif ve ağır miiralyöz otomobil - leri, onları da tayyar topu taşıyan kam- yonlar, nihayet piyadeyi getiren otobüs- ler takib etti. Bülün bu kıtaat seferber kıyafetinde idi Halk askerin geçeceği! caddelerde toplanmıştı. Hem müteessir, hem de lâkayd duruyordu. Asayişi ve sükünu gene Çek polisj müu- hafaza ediyordu. Birkaç kadın çığlığı Karışıklık çikmadı ve kolaylıkla tes » kin edilen birkaç kadın çığlığından başka hiç bir hâdise olmadı. İlk müfrezeleri takiben ordunun ku- manda heyeti gelerek Ambasadör oteline yerleşti ve akabinde Alman kumandan - edilmez bir terröre karşı müdafaa etmek için müdahale eimek mecburiyetinde kal mıştı, Son haftalar işınie Çeko-Slovak - SON POSTA Macar ordusunun işgal ettiği topraklar Paris 15 (Hususi) — Havas ajansının Bratislavadan aldığı malhmata göre Ma- car ordusu mukavemete maruz kalmadan Karpatlaralı Ukranyasını işgal etmiştir. Bugün Slovakyadaki Macar ekalli - yetinin deri Esterham Bratislavada Si- deri ziyaret ederek Macar hükümeti na- muna Budapeştenin Karpatlaraltı Ukran- wada” buna benzer hâdiseler olmuşlur. Bu memleketin ırki grupları arasındaki | yasının Macaristan tarafından see aksülâmel onları Ptagdan ayrılmağa sev. | diler kısmının muhtariyetini garanli ketmiştir. Bunun neticesi olarak Çeko- ğini bildirmiştir. Çek kıtaları Nİ Slovakyanın mevcudiyeti sona ermiştir, |dan geri çekilerek Bohemyaya avdet et - Pazar günündenberi muhtelif mmtaka - mii Si e larda vahşiyane tenkil hareketleri vuku kümeti Macar bulduğu bildirilmekte dl. Zulme uğrıyan| olen Karpatlarakı Ukranyan hududuna i i sevkedilmek üzere Hlinka muhı gruplar her saat bizden imdad istiyor - lardı. Alman mültecileri akın akın Al -| dan beş sınıfı silâh altına almıştır. menyaya gelmekte idiler. Bu vaziyetin de Macarların ileri bareketi vamı bin seneden fazla bir zamandanbe-| Budapeşte 18 (A.A) — «Havas ajan - ri Almanyaya sid bulunan ve Almanya sından»: için hayati bir ehemmiyeti haiz'olan bir. Alman kılaatının Karpatlaraltı Ukren- memlekette nizam ve asyyişin orladan | yası istikametinde ilerlemekte olduğu - kalkmasını intaç edecekti, sulhü tehdid'na dair olan şayislar burada tekzib e - eden bu tehlikeyi uzaklaştırmak ve bu| dilmektedir. «hayati saha» da yeni bir nizamın tes «| Salâhiyettar mehafil, Macar ileri hare- süsü için lâzım gelen şartları t€min et .İkelinin memnuniyete şayan bir surette mek üzere Alman kıt'alarını Bohemyaya | devam etmekte olduğunu beyan etmekte. ve Moravyaya göndermeğe karar verdim. | dir. Bu mehafil, Macar ve Polonya or - Bu kı''alar, tedhişçilerin ve bunları hi -|dularının birkaç saat sonra yekdiğerine maye eden Çek kuvvetlerinin silâhlarını | mülâki olacağını tahmin etmektedir. alacaklardır. Budapeştedeki Alman ricali, Almanya- Alman kıtaları, tehdid altnda bulu -| nın Macaristanm hattı hareketini tama- nanların hayatını muhafaza edecekler ve | mile tasvib etmekte olduğunu beyan et- Almen milletle Çek milletinin tarihi) mektedirler. hakları ve maddi ihtiyaçlarile mütenasib Siyasi ihtilâflar bir şekilde esaslı bir surette tesviye bul | #yi malâmat almakta olan mehafile na- mal İçin lâzım gelen şartları #hzar ede -| zaran Macar ordusunun Ukranyaya gir- enzlendir, mesi dolayısile ve bilhassa müşterek bir Her Alman eskerinin işgal edilen arazi! Macar - Polonya hududu ihdası mesele- halkina karşı bir düşman sıfatile değil, 0 sine müteallik olarak siyasi ihtilâflar zu- havalide kabule şayam bir nizam tesisine kur , memur olen Almanyanın bır mümessili! Budapeşte 15 (A.A) — Macar kıtaatı sıfatile hareket edeceğini ümid ederim. Karpat Ukranyasında bütün gün ileri yü- Olan oldu, biz neticeye bakalım! (Baştarafı 1 inci sayfada) fer olduğunu tebarüz ettirdikten sonra, hayet Almanyanın yani Bay Hitlerin ar-| Çeko-Slovakyanın bu ikinci parçalarına zu ve iradesi dahilinde tesviye edilece *Jsrın dünyanın zaten alışmış olduğu sare Bini ve bu yüzden bir Avrupa, yahud bir | sıntılardan bir tanesini teşkik dünya harbinin çıkması muhtemel bu -;olduğunu bildiriyor ve bu suretle emri hurnmadığıni dün yazmıştık. Bugün ise| vakli kabul etmiş bulunuyorlar. Gene Wa vak'aların dediğimiz gibi cereyan etti -| gazetelere göre, Bohemya ile Moravvanm ğini görüyoruz. Almanya tarafından bu seferki ilhakı « Eski Çeko-Slovakya topraklarında va -|mn, Alman istilâ ve tecsvüzlerinin son ziyet şu suretle külâsa olunabilir; Jbir merhalesi değil, «nesk atılmış bir &- Bu devleti mukaddema teşkil eden dımıdır. ya ile Morların memleketi olan Moravya,| mütaleslerdan ziyade ÇeknSlovakya '» mahalli bir muhtariyet vüdilee, büyük | nın parçalanma ve işgal hâdiselerinin Almanyaya ilhak edilmişlerdir. Bu su - tafsilâtını vermektedirler. Resmi Fransa retle bunların tabiatile ne bir ordusu ve ile Resmi İngilterenin bu hususta son söz ne de bir hariciyesi olmıyacak ve bu ve düşünceleri henüz malüm değil Yel iki eyalet fimabaid büyük Almanya bu:'nız Fransız harlelye nazırı Bay Bone İns ya ve eski Avusturyadan bu iki eyalete Slovakyanın başına gelen emri vak'i de- girmiş bulunan Alman orduları şu anda, Ziştirebilecek hiç bir çare ve kuvvet yoka birçok askeri mevki ve hava meydanla- tur. ğ rını işgal ederek bütün Çek askeri ucak-| Bohemya ile Moravyanın, “yani eski” larına el atmış bulunuyorlar, yani ilhak | Çeko-Slovakyanın takriben dörtte üçü « işi memleketi askeri işgal altına almıkjnün, büyük Almanya hududlarına sokuk ve Çek ordusunu silâhtan tecrid etmek | ması hâdisesinin müstakbel Orta Avrupa suretile bilfiil tamamlanmaktadır. İ meseleleri Üzerinde mühim tesirler yapa» İstiklâlini ilân etmiş olan Slovakyada cağı aşikârdır. Almanya evvelâ, müh'ga teşekkül eden, Almanlara taraftar, yeni | bir kısmı Çek ve Mor olsa da, birkaç mik hükümet memleketin yeni statüsünü kur-| yon müfusla beraber çok ehemmiyetli ve mak nizam ve asayişi iade etmekle uğ -|zengin bir harb sanayii kazanmıştır &$ raşıyor. Bir Alman sağ yan kolunun, Al-| bunlar Alman askeri kuvvetlerine asgarf man askeri kuvvetlerini temin etmek| yarım milyonlük mühim ve mükemmel maksıdile, Moravyadan Slovakyaya gir-| bir kütle katmaktadır. t diği anlaşılıyorsa da Almanların bu e -| Bundan maada büyük Ukranya fikip yaleti de tamamile askeri işgal altına a-| ve meselesine doğru bir adım dahs ileri kp almıyâcakları henüz belli değildir. atılmış bulunulmaktadır. Hülâsa Alman Bundan başka, Almanyanın himayesinde! Yanın bir sene zerfındak! harbsiz kazanç buluzacağı aşikâr olan bu eyaletin istik- bilânçosu bu defa Bohemva ve Moravyas | Mâlinin şekil ve derecesi de henüz vazik 'nın ilhakile büyük bir yeküna varmak. © değildir. Şimdilik malüm olan şey Lehis-|ta ve bunlar yalnız bütün dünya ofkârt tanım, Slovakların istiklâlini tanımış bu-İnin Almanları yeni bir tecavüzle itham luniduğu ve Macarların da buraya hiç bir eylemekle kalmıyarak, nğiebi “ihtimak €l uzatmamalarıdış ki bu da bu işlerin az| ayni zamanda dost ve müttefik İtalyan” | | a etmekte dört eyaletten Çeklerle meskün Bohem-| Fransız gazeteleri de galeyan ve sahsi © dudları içine girecektir. Silezya, Sâkson- | giltere ile görüşmüştür. Fakat artık Çeko. Fakat bir yerde mukavemete maruz kal! rüyüşüne devam ederek yüzden fazla na- çok evvelce hazırlanmış ve görüşülmüş olduğunu göstermektedir. bile hased ve gıptasını celbetmekten kalmıyacaki hak iğ Yığının emri neşredildi, Bu emir üçüncü |dığınız zaman her vasıtaya müracaat ede-| hiye işgal etmiştir. Karpatlarallı Ukranyasinın akıbeti ia- HB. ilet i kolordu kumandanı Genersl Laskoviç |rek bu mukavemeti orada kırmalısınız. Macar - Leh orduları Gi görünmekle, yani burasının büyük kıs-|”“Cümhüriysi ve demiryo'u © imzasını taşıyor ve! «Emrediyorum ki Çek topraklarında büyük Almanyanın Varşova 15 (A.A) — Hükümetin res kelimelerile başlıyarak Heinlaynin umu» mi komiser tayin edildiğini ve mülki hü- kümetin vazifesini yapmakta devama memur edildiğini bildiriyordu. Prag 15 — Havas: Prag radyosu Alman marşını ve Horst Wesnel Lied şarkısını söylemiştir. Barı yerlerde birkaç Çek, Almanlara selâm vermemekte ise de umumi surette halk tam 'bir disiplin dafresinde hareket etmekte ve büyük alâkasızlık göstermek- tedir. Bükümet makamları, halktan sak'n ol- mak cesaretini göstermesini rica etmekte, herkesin bundan sonra hareketlerinde ve sözlerinde müteyakkız bulunması lâm geldiğini, çünkü bir tek kelimenin #nem- lekete zarar getirebileceğini ihtar eyle. mekte ve «milletimizin bundan sonraki hayatı tarz hareketimize bağlıdır» de - mektedir. Prag 15 (A.A) — Radyo, bu sabah - tanberi bilâfasıla millete hitaben bir be- yanname neşretmekteğir, Beyahnamede bilhassa şöyle denilmektedir: «Sükünetinizi muhafaza ediniz ve ve - rileek haberleri beklayin'z. Bu sabah saat 6 da Alman ordusu memleketimizin şimal hududlarını geçmiştir. Hepiniz iş - lerinizin başına gidiniz ve çocuklarınızı mektebe yollayınız. Almanları kabul et- mekten başka bir şey yapamazsınız. As - kerler garnizonlarında kalacak ve mu- ksvemet etmeden, itiraz etmeden silâhla- rmı Alman ordusuna teslim edecekler - dir» Radyo şunları ilâve etmektedir: «Haha ile Hitler arasında yapılan mü- Mkatın neticesi olarak Bohemya ile Mo « ravya Alman Kktıt'aları tarafından işgal &- dilecektir. Motörlü Alman kıttalari şu arda hududlann her tarafından geçmiş bulunmuktadırlar, Hükümet #aat et - mekten baska bir şey yapamamıştır. Her türlü mukavemet milletin mahvolmasını İntaç edecektir.» Çek halkı hayret ve #aşkınlık içinde - dir. Fakat Pragda sükünet hüküm sürü - yor. Hitler Pragda Prag 15 (A.A) — Hitler, Praga saat mümeşsilleri olduğunuzu unutmamalısı - hiz. ' Slovakya da Bratislava 15 (A.A.) — «Havas ajan - sından»: Alman ordusu, Slovakya hariciye ne - zaretinden Moravyayi işgat etmekte olan Alman ordusu cenahlarının himayesini temin etmek için Moravya - Slovakya hu- leb-etmiştir. Slovakya matbuat ajansma göre, Al - man İıfaalı Slovak hükümetinin cevabi- nı beklememişler ve Bratislavanın. ce - nubu garbisinde kin Navaves - Kra - lovskada Slovak hududunu geçmişlerdir. Prag fe Bratislava arasındaki telefon muhaberatı kesilmiştir. İyi bir membadan bildirildiğine göre Sidorun Mobsenyör Tissanun, Haha ta- rafından azledilmesinden sonra kendisi. nin başvekâlete gelmesi Almanyada mü- sa'd-telâkki edilmemiş olmasına binaen bügün istifa etmesi muhtemeldir. Böyle bir hal vukuunda şimdi nezaret- siz nâzir olan Tukanın, Sidorun yerine dahiliye nezâretini deruhde edeceği söy- lenmektedir. Alman işgali altında Bratislava 16 (A.A.) — Başvekil Tisso memleket dahilinde asayişi muhafaza et- mek ve Alman kıtaatının emi altında ça- Işmak üzere bir gönüllü alayı” teşkilini 'elmiştir. Varşova 15 (A.A) — Hükümet Slo - vekyayı resmen tanımıştır. Hitlere tesekkür Prosburg 15 — Slovakya hariciye na - zırı Durkaneki Hitlere bir teşekkür tel- grafı çekmiştir, Müstakbel vaziyet Berlin 15 (A.A.) — Havas: Bohemya ve Moravyanm müstakbel #ta- tüsü- hakkında — emin bir mambadan şu maâlümat verilmektedir: Bu iki eyalet coğrafya bakımından bü. yük Almanyaya ilhak edilecek, fakat Na- zi nazariyeleri dahilinde idart ve kültürel mahalli bir mubtariyetten istifade edecek. lerdir. Her ne olursa olsun Çek'milleti ar. tık mevcud olmadığı için müstaki! bir dey. dudunun işgaline müsaade edilmesini ta- | V0S mi organı olan Kurjer Poranny gazete - sinin verdiği malümsta göre Macar ve Polonya orduları bugün Lawoczne mav- kiinde birleşeceklerdir. Karpatlaraltı Ukranyasının Beşvekili Romanyaya kaçmış Budapeşte 15 (A.A.) — Macar ajansı - İnn bildirdiğine göre Karpatlaraltı Ukran İ yası başvekili Monsenyör Volosin, Chust- te çıkan Isyan esnasında yaralanmış ise de Romanyaya kaçınağa muvaffak ol - muştur. Romanyaya da toprak verilecek Varşova 15 (A.A.) — Havas: Beck, dün akşam Macaristan elçisi de Hory ve Romanya elçisi Franassoviei ile görüşmüştür. Romanya elçisi ile yapılan mülâkat es- nasında bilhassa Karpatlaraltı Ukranya- sında yaşıyan Rumen ekalliyetinin mu - kadderatı movzuu bahzolmuştur. İyi haber alan mahfellerde hâkim olan kanaate göre müşterek bir Polonya « Ma- caristan hududu vücude getirildiği tak - d'rde Rumenlerle meskön Karpatlaraltı Ukranyası Romanyaya verilecektir." mn Moravyanın bir mümessili addedilecektir. Bu iki eyalette yaşıyan Yahudiler Alman. mı Macsrlara geçmek şartile Lehistan ve (Baştarafı 8 üncü sayfadı) * hattâ Romanya arasında taksim olunmak| Sonra, Cümhuriyet Nafrasmın en ve | üzere bulunmaktadır. rimli ve en randımanlı devri olan #9n beg Dün gece radyoda dinlediğimize göre| sene zarfında Devlet Demiryollarının iğ-. Taymis başta olmak üzere, Ingiliz mat İlettiği hatların arasında hiçbir yabancı buatı Çeko-Slovakyanın başına gelen bu| renk bırakmamak suretile bugünkü milf felâketin mürettib ve müsebbibinin biz -| ve feyizli manzarayı almasında Naha Ve zat Almanya, ve hiç bir milletin toprak- | kili Ali Çetinkayanın büyük ve esaslı bh larında gözü olmadığını öefaatla bevan| şeref payı olduğunu ifade etmek vicdana ettiği halde sözünde durmıyan, Bay Hit.| zevk veten bir vaz'fedir. işyal dünyada nasıl karşılandı? (Baştarafı 1 inci sayfa) dırmışur. Başta Taymis olmak üzere he- Sovyetler ne diyorlar? 4 men bütün gazeteler dünyanın bu gibi Moskova 18 —Pravda gazetesi Or « sarsıntılara artık alışmış olduğunu teba-|ta Avrupada yeni tecavüz (hareketi | rüz ettirdikten gonra Çeko-Slovakya hâ-| başlığı altında yazdığı bir bakmaökale * diselerinin bir tarihçesini yapmaktadır -|de: lar. Gazeteler Hitlerin muhtelif nutukla-| Son hâdiselerin Almanyaya allı ay rında ve her vesilede Almanyanın hiç bir| evvel gösterilmiş olan omüsamahanın millete tecavüz etmiyeceğini ilân etme -| bir neticesi olduğunu söylüyor. sine rağmen Alman boyundu -| Pravda gazetesinin müteleasına gö ruğu altına alındıklarını yazmakta ve Al|re Almanyanın manyanın bundan sonra me yapacağını, anlaşmasına muhaliftir. Orta Avrupa" sormaktadırlar. Matbuat bu hareketin da müvazeneyi ihlâl etmiştir. Vaziyet son bir merhale olmuyacağı kanaatini İZ şimdi daha karanlık, daha müvazene * har etmekte, yeni hâdiselere intizar edil. | sizdir. Ve Karpstlarda yeni bir Alman mesi ihtimalini ileri sürmektedir. Üssülharekesi tecessüs etmiştir. rağ Fransızlar ne diyorlar? Pravda makalesini şöyle bitiriyor! selesi teşkil etmiştir. yada diğer ırkdaşları hakkında yapılan| Parie 16 (Hususi) — Fransız gözeteleri muameleye tâbi olacıktır. Slovakyanın vaziyeti Slovakya hakkında bu memleketin müstakil bir devlet olduğu ve Alman - yanın Slovakyada diplomasi mümessille- ri bulunacağı beyan edilmektedir. Slovakya sekenesinin yüzde kırkının Alman olduğu ve vaziyetin yeni devletin hayati #tiyaçlarına göre tanzim edile - ceği beyan olunmaktadır. Ukranya meselesi Nihayet iyi malümat almakta olan me- hafli, Berlinin Karpatlaraltı * Ukranyası başvekili Monsenyör Volosm tarafından yapılan yardım talebini nararı ftibara al. mıyacağını beyan etmektedirler. Bu me- hafil, Ukranya meselesinin Almanyayı a- Iikadar etmemekte olduğunu ve bu me. seleyi Ukranyahlarla birlikte halletme - nin Macarlara aid bulunduğunu ilâve et- 19,15 de gelmiş ve erkânıharbiyesile bir- | let teşkilimin mevzuu bahsolamıyâcağı bu. | mektedirler. likte tarihi Prag sarayına Saraya Hitlerin bayrağı çekilmiştir. beyannamesi .İrada beyan edilmektedir, Gamah haçlı bayrak Bohemya ve Mo -| Berlin 15 (AA.) — Almanya pro -İdır, ravyanm milli bayrağı olacak ve tabii bu Almanyada şenlik Çeko-S'ovakya hâdiseleri etrafında Al - mân ve İngiliz matbuatının mütaleatına hasrettikleri kısımlarda şunları söylü - yorlar: «Alman gazeteleri beş yıldanber. nas-| yonal sosyalizmin yabancı ırkları hükmü altına almak istemediği iddiasını müda- fan ediyorlardı. Okuyucuların: bu bakım- dan düşünmeğe alıştırmışizıdı. e Bunun içindir ki bugün yeni vaziyeti izah et mekte müşkülât çektiler.» Fransız gazetelerinin hâdise hakkında İngiliz görüşünü aulâtan yazılarında da şu cümle göze çarpiyor: «Münih anlaşması akabinde İngiltere Çeko-Slovakyanın İktisaden kalkınma - $ını kolaylaştırmak için bu memlekete 16 milyon sterlin bir kredi açmıştı. Yeni va- ziyet karşısında bu para yardımının uğ- -Şimdi yeni bir buhrana intizar ede” biliriz» Londra 15 (Hususi) — Çeko-Slovakya bâdiseleri hakkında bugün Avam kam rasında beyanatla bulunan başveki! berlayn son hareketin Münihte yapıla anlaşma zihniyeine muvafık olmadığını işgal keyfiyetinin Çeko-Slovğk hükü metinin muvafakatile yapıldığını söyle «“ dikten sonra demiştir ki: — Almanya bugüne kadar ancak Al manlarla meskün araziyi işgal ediyorduk. Fakat bugün syni memleket, Alman ek wiyan toprakları askeri işgali altına aj mış bulunuyor. Lordlar Kamarasında Londra 15 (A.A) — Lordlar Kama» rasında beyanatta bulunan hariciye na zırı Lord Halifaks Çeko-Slovak; istiklâli için İngilterenin yapmış oldu radığı akibet hatıra geldi, Ve bizzat baş-| gu garanti hakkında, bu gsrantinin Çeki vekilin parlâmentoda söylediği bir cüm- leden ani ki paranın mühim bir kıs- mı henüz bankasında durmakta - paganda nazır, Alman kıt'alarının Bo-| Paris 15 (Hususi) — Hariciye nazın Slovakya devletine yapıldığını, halbur ki Slovakyanın ilânı istiklâl etmesi ğ * zerine İngilterenin garanti etmiş oldup ğu devletin ortadan kalkmış olduğun ve binacnaleyh İngiltere hükümetiniz Yek memet bik SR hemya ve Moravis'ya girmesi münase-| Bone bugün rmlteaddid defalar Londra betile, bütün halkı, evlerini bayrak -İile telefonla görüşmüştür. Bu mükâle başka şartlar altında üzerine almış Haha bir devlet şefi değil Bohemya ve larla donatmağa davet eylemiştiz «İduğu taahhüdlerle kendisini mukay,siiğ İmelerin mevzuunu Çeko:Slovakya me -| ved görmediğini söylemiştir. ;