3 Mart 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 10

0 Sayfa “Milli Şef dü ( Baştarafı 8 inci sayfada ) — Sıcak su, soğuk su, her odada te- ke bir hale getirdiler, Eskiden ne istersek! lefon. alırdık, şimdi vermiyorlar, Parasını na-| — Yemek veriyor musun? sıl göndereceksin? diyorlar. İngiltere.| — Evet. Belçika, Fransa mal yollamıyor. Elimiz.) — Ücret. de bir Almanya var. Biraz da Çeko-Slo-| — Hepsi dahil 8.5 lira, yakya ve Holanda ile İtalya... Hususi ta-| — Hepsi hariç olursa? Yalnız yatmak? kas kanunu, iş vaziyetini bozdu. — 2 lira — Misiler söyle. — Dalma müşterin var mı? — Hususi takas gayri Türklerin elin-| — Var. de... Birkaç Musevi tacirin inhisarı al-İ — Fenebilerden? tında. Komplike hesablara bizim aklı.| — Onlar da gelirler, Yalnız personel mız ermiyor. Takas almak için Musevilişinde müşkülât çekiyorum. Garsonlar, tacirlere gitmek mecburiyetindeyim. Yüz| hep meyhane garsonu. Halbuk! otal dar- “ de seksen takas vermek için... sonluğu çok fark'ıdır. — Anlat, ne demektir 6? — Ne yapmalı? — Klering zorluğu. Gümrükte mallar| — Mekteb açmalı, Başka memleketler. "bekliyor. Bir, /ki, üç ay geçiyor. Merkez|de bu var. Meselâ Yunanistanda 700 ta- Bankasına para depozito edersek ancakllebelik... 26.28 ay sonra alabiliyoruz. Klering de| Val: serbest değil. Takas işi ise çok müşküll — Bir garson mektebi açmağı düsünü- dür. yoruz, dedi, — Meselâ? İsmet İnönü sorgularına devam etti: — Meselâ, İngiltereder bin İngiliz li-| — Beske* i ralık makine getirtecektim. Altı ay evvel| — Yeni otel binaları lâzım. Sirkecide- sipariş verdim. Ozaman takas yüzde 35|k! bütün oteller ahsap ve eski. Fakat ser- “idi. Bugün mal gümrükte duruyor. Malı|maye sahibleri otel yapmıyorlar, apartı. 'vakıâ sattım, fakat müşteri henüz çıkar-|man yapıyorlar. Bu, daha kârlı. Otel va. © tamadı. Takas ise şimdi yüzde (79) e çık-| panları, birkaç sene vergiden muaf kıl- | k SON POSTA Mart 3 İstanbulluların derdlerini dinlediler — Sahibleri - ikisi müstesna - Türk| vam ediyor. Hususi şirketler ise nihayet değil, Yalnız gün geçirmeği düşünüyor. | iki, üç gün bedelsiz ediyorlar, o kadar. lar. Seri debagat yapıyorlar. — Başka sebeb var mı? — Nasıl kontrol edilir bu? — Küçük san'atlar kanunu çıkarsa ve san'atta ehliyet aranırsal — Neden? — San'atta parazit unsurlar kalmaz. — En çok ne yaparsınız? — İskarpin. Ekseriyetle bunları üç H- raya satarız. Bundan sonra çarığın lâzım olup ol — Anlat bu işi? — Evvelce iplik imal ve ithali serbes idi, Her nevi vardı. Sonra ithalâtı tahdid — Hayır. ile muafiyeti kaldırdılar, Yerli ipliğe rağ Bundan sonra kesilen vergi miktarı gö-| bet edildi. Yerli fabrikatörler fahiş fiat rüşüldü. Defterdar ve bir hesab müte-| istediler, Vekâlet nark koydu. Şimdi nark hassısı kesilen vergi miktarının doğru o-| harici para alarak satıyorlar. lup olmadığını tetkik edip İsmet İnönüne| — Nasıl oluyor bu? arzettiler. — Biz almadığınız için bilmiyoruz? Mensucat fabrikacılarının derdi) — Bilirsin, anlat. z — İplik fabrikaları satmıyorlar, tüe Bilâhare pamuklu mensucat fabrikası | cardan fazla fiata alıyoruz. Nark kalk- #nadığı meselesi üzerinde duruldu. Büyük | Müdürü m şağırıldı, malı, fabrika yapmalı. 4000 iğlik fabrika Halkalı köyünden çifti Abdi Sürenin) İsmet sordu: lâzım, Bir milyon lira da para. Halen, fikri soruldu, O, tarlada çalışmak için) — Nerelisin? malların nefaseti de bozuk. çarığın lâzım olduğunu söyledi ve iskar.| — megane — Sümerbank yapmıyor mu? pinlerin dayanıp dayanmadığı tetkik — Yapıyor amma yalnız dört numara — Biz pamuklu kumaş yaparız, giydi- edildi. Üzerinden- Bilâhare Abdullah Vahdi 'Arıman öl. | 8iniz elbiselerin taklidini... — Bunlar iyi değil mi? çüler kanunundan şikâyet etti. İsmet 1.) — Yün kullanmaz mısınız? — İyi amma ihtıyacı karşılamaz. nönü bu hususu yani ölçüler kanununun | — Katiyyen. — Anlamak istediğim şu: Nüfus ba tatbikinde görülen aksaklığı ayrıca not) — Yarın getir onlardan. ik lm MR İni na ne kadar dokuma kullanılıyor? Bir ra Se) — Kaça çıkar bundan bir esvab? | “9” “— — Halk ayakkabısının lâzım olduğunu Vi visa Eda ne z Rakam. söylemi idini; di rikan; sermayesi ne ylemiş idiniz. Bu irşadınız üzerinde ZE Diet yüz Sn ie — Babama sorayım. durdum. Fakat halk ayakkabısını yapa- mayız. Çünkü bir çift ayakkabıdan 3l. nan vergi ve gümrük resmi vasati 255 kuruştur. — Sor. Yarın cevab getir. — Peki, Saat 20 yi 16 geçiyordu. Millt Şef beş — Ne kadar işçi var? — 350. Çünkü iplik yok. — Çok şey! üşterim, ver, diyor.) mahı. | Kiram öl psi ie vi — Anadoludaki oteller hakkında bir) — 3 Hralık ayakkabıdan alınan vergi| — Sümerbank yalnız birkaç numara. saattenberi çalışmakta idi, Nihayet ayan © — (1000) lira (1350) olmuştu. Şimdi) filerin ver mı? ne kadardır? yı yapıyor. Biz 700 amele kulianabiliriz. | ğe kalktı. Tuttuğu notları topladı ve: se (1850) ye çıktı, — Müsterile şiküyet ediyorlar. — O da 70-80 kuruş. Bir de muamele) — Ne kadar beygir kuvvetin var? — Sizi yordum arkadaşlar, yarın sabah vergisi var. 10 kişiden fazla çalışlıramı.| — 400 beygirden fazla' tekrar buluşur, görüşürüz, dedi ve refa. — Otellerin temizliği personel mese- — Takascıya gidiyor. lesi midir? Yoksa sermaye meselesi mi? — Senin kesenden ne çıktı? — Evvelâ otelciler, otelçilikğep anla. — 1850, 1000 4 fabrikanın. 850 ira da| malıdırlar. — (850) lira ne oluyor? Mmütevassıtın. — Yani? S O — Hangi mal üzerine takas olacak? Bi-| — Otel isletecer adam yok. © Mir misin? — Başka? © — Ekseriyetle bilmem. Zaten takas a| — Tercüman meselesi var. Vapur &- « leyhimizedir. Hemen hemen müşteri bu-| centaları meselesi vap lamıyacağımız mallar üzerine yapılmış-| — Ne yapmalı? tar. — Kolaylık göstermeli. Yol gösteren © — Aradaki fark nereye gidiyor? broşörler neşretmeli. İstanbulda 500 kişi- — Bir kısmı ihracatçının ziyanma te.| Ve ziyafet verecek bir tek otel bile yok. kabül ediyor. Bir kısmı da mütevassıtın.| Vali, Cırağan sarayını otel yaptırmak © Bunlar ekseriyetle birkaç kişidirler. icin tetkiklerde bulunduğunu söyledi, | — Umumi kontenjan mı iyidir, hususi) İsmet İnönü tekrar sordu: kontenjan mı? — Ecnebiler, bizim otel'erin pahalı ol- — İkisi de zararlı duğunu sikâyet ede-ler, doğru mu? — Nasal düzeltebiliriz bu vaziyeti? — Bizde her şey pahalı. Ondan oteller — Arzetmiştim. Çaresi elimizde değil. | de pahah. Beynelmilel buhran... Meselâ Romanya.| Kunduracıların söyledikleri tor Halil Sezer çağırıldı. Halil Sezer, fab- Tikasinın inkişaf ettiğini söyledi. çağırıldı. — Demek derdiniz iplik? katindeki zevatla birlikte salonu terketti — Evet Sabih Alaçım m Yeni meb'uslarda ineboluda halk aranacak vesıflar | dershaneleri açılıyor (Baştarafı 1 inci sayfada) İnebolu (HHususi) — Halkın her hu- meb'usların zaman ve mesailerini Bü-|susta bilgilendirilmesini düşünen Halke yük Millet Meclisi faaliyetine hasre-|vimiz, erkeklere haftada üç. kadınlara debilmeleri olacaktır. yoruz. Açık söylüyorum, muvazaa yapi- yoruz. Muamele vergisi yüzünden zorla vergi kaçakçısı oluyoruz. Halbuki atelye sahibi işçi adedini artırmalı. Abdullah Vahdi Arımandan sonra kar- yola ve.madeni! eşya fabrikası sahibi dok- Tütün amelesinin söyledikleri Doktor Halil Sezeri müteakib Avus- tru - Türk Tütün şirketi amelesinden biri ları işler tasrih edilmiş bulunmak-|"* Ve fasılda bulunan 126 ncı mad- | bâYati bilgiler dersleri gösterilmek üzere dede sermayesinin çoğunluğu devletin | halk dershaneleri aşmıştır. olan kurum ve şirketlerde meb'usla »| Dersler, erkeklere İsmetpaşa ilk oku « rin idare meclisi azalığı ve murakıblık |lunda 6 Şubat ve kadınlara 8 Şubat 939 gibi vazife alamıyacakları zikrolun *| tarihlerinde başlıyacaktır. muştur. Bu defaki seçimde bu mad - Reisicümhur sordu: — Ne iş yapıyorsun? — Tütün hastalığına bakıyorum — Nerede öğrendin bunu? — On sene evvel Dühan şirketinde. — Bilhassa tütün hastalığı ile uğra- — Evet di Bundan sonra kunduracı Abdullah| — Ne gündelik alıyorsun? dedeki kaydin teşmili ile meb'usların| Aksaray hastanesi «pıratör m Vahdi Arıman çağırıldı. vaa hiçbir şirket Idare medisi azalığında >. Ex pıratörsüz ç — Biz de çok ıztırab çeken milletler &-İ Şamet İnönü order | Kl ri aş veya murakıblığında bulunmamaları) ye, hası em a o sasında mıyız? — Nerelisin? EE: '. prensip olarak kararlaşmış bulunmak» ” : ii — Evet, — Konya Ereğtisindenim. 25 asd pi ta ” nn Kütahyaya tayini üzerine boşalen KA e e e manik li ve opera! © © gelip konuşmalı, halle çalışmalıyız. Esas İN men kaç sast çalışıyorsun? İzmitte çime heykel “dilmemiştir. Operatör yokluğu halkı bir derd de para derdidir. — Nerede öğrendin bunu? — Şirket riayet eder bu ui çok masraflar ihtiyarile Konya vesair o- e İz Ereğlisinde. Sonra Adanaya| |. yyet e ey yi İzmit Garibaba mezarlığında toprak al -| peratörlü hastanelere gitmeğe mecbur e ei ui a em — Çalıştığın girket ameleyi iyi kulla, | nda bir herke Duhan. Mermerden | etmektedir. Aksaraylılar bir operatör ta z ki Gİ tn esya » Kendi hesabın, galışı- e my hmmm, e Mikamende ak old. yinini Sıhhat Vekâletinden beklemekte - “ larklarını yeniden sordu. Said Dormen) yı sene müstakil çalıştım Beş sene- sap Lİ ön &u tahmin ediliyor. dirler, © Bedi ki: — Blokaj yok. Umumi kontenjan — mahzurları çok. Memieketin kredi İhtİ-İ sese var. yacına da temas edeceğim. Bugün Ak) Nedir ba müesseseler? © manyadan fabrikalar hesabına komisyon- “culara, tacirlere, gönderiln mallar için © Merkez Bankası 3 veya 6 ay için müsaade : veriyor. Getirilen mallar, yazı makinesi, © motör vesairedir. Malın cinsine göre 6 HA 12 ay vade vermek lâzım, Tüccar daha malı satmadan, parasını vermek mecbu- » Ayetinde kalıyor. K — Biz iş veririz. İş alanların yanların. da 17-18 kişi vardır. Sonra malları toptan Anadoluya sevkederiz. — Bu sanayi makineleşmiş midir? — Kısmen, — İhracat yapıyor musunuz? — Kontenjan usulünden evvel Ame- rikaya işlemeli terlik, balet ayakkabısı gönderirdik. Bilâhare Mracat durdu. Se- nede 500.000 dolarlık mal da müşterisiz kaldı. — Yazık, Güzel bir müşteri kaybet- yn Şimdi kaç kişi çalışıyorsunuz? — Ne kadar iş yaptınız? — Bir senede 450 000 liralık ciro yap- — Çaresi nedir bunun? — Fabrikanın tediye şartlarını Mer © Kez Bankası da kabul etmeli. Sıra otelcilerde Beyoğlu kazası namına söz söyliyenler bitmişti. Şimdi sıra Eminönü kazası na- mına derdlerini anlatacaklara gelmişti. Özipekpalas oteli sahibi Osman Bilir ça- — Çaresi? — , — İtbalâtçılar, ihracatçılar bir araya © ğarıldı. tık. Fakat piyasada umumiyetle organi. Mili Şef sordu: zasyon yok, şuurlu rekabet yok, müte- > w Nerelisin? vasmt maliyet fialımı kırıyor. Köylüye — Bigalı. yaptığımız ayakkabıları hiç sormayın. © — Kaç senedir İstanbuldasın? Yediğimiz ekmek helâl değildir. Fakat © — 5 senedir, bunları kontrol edecek müessese yok. Ankaraya her gidişimde başvurmadık yer bırakınadım. Kösele tipi de mevcuğ değil. Bize verilen kösele on beş günde kırılırsa işçilik kaç para eder? Beykoz fabrikası yalnız palamut ile kösele yapı. yor ki bu usul artık yeryizünde mevcud değiL Bu yüzden Yedikuledeki fabrikala- Kaç senedir Iş yaparsın?, 21 senedir otelciyim, Vali Lütfi Kırdar: — Sirkecide çok güzel bir oteli var, dedi. İsmet İnönü devam etti: — Âlâ. Okuyup yazman var ma — Var, rın esiriyiz. © — Otelin kaç kişilik? — Onlar nasl? —, — Şimdi onlar da fona, ; — Tabii konfor var. — Neden? ruşa Böylece tütüncülüğün kıymeti düşüyor. — Yazın 1800. Şimdi işimiz yoktur. Üç ay kadar ameleyi dağıttılar. — Ne yaparsınız bu Üç ayda? — Diğer mağaralarda Iş bulursak çalı- şırız, yoksa işsiz kalırız. Bu vaziyet devam ediyor mu? Evet Ailen kaç kişi? Bir validem var. Evli değil misin? — Hayır, Sonunu düşünüyorum: Geç!- nemeyiz diye. — Bu, cesaret meselesidir. Beş yüz W- ra da kazansan cesaretin olmazsa evle- nemezsin. Peki, kardeşlerin var mı? — Var, Biri çiftçi. biri inhisarda ame. le, Çiftçi olan evli. Fakat, inhisarda yev- miye az. > — İnhisar senin emsaline ne veriyor? — Eski amelelete yüz elli kuruşa ka» dar veriyor. — Dışarıdaki işçilik (e inhisardaki iş- şilikten hangisi iyi? Hariciye Vekilinin apnesinin cenaze merasimi — İnhisar imtihanla amele ahp bir B- ra veriyor! — İşçiliğin kıymeti düşerse ne olur? — Bir kilo tütünü bir amele yedi ku- işliyor. Evvelleri 15 kuruşa işlerdik. — Kaç işçi var İstanbulda? — 20,000. 7,000 1 inhisarda, yarıdan Hariciye Vekilimizin annesinin vefatı haberini dün teessürle yazmıştık. Yu- — İnhisar, amele ufak bir hata yaparsa 'karıdak! resimler cenaze merasimini ve cenazeyi takib eden Meclis Reisi, Baş- yevmiyeyi indiriyor. Bu hal aylarca de.) vekil, Vekiller ve meb'usları göstermektedir. .