17 Şubat 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7
AŞ ee Şuba SON POSTA Sayfa” 7 (Papa ) seçimi dünyanın en garib seçimidir / Hıristiyanlık âleminin reisini tayin edecek 300 kardinal, günlerce en sıkı şekilde hapsedilirler Papanın ölümü Avrupa matbuatında #ütunlar dolusu yazıların çıkmasını mus b oldu. Bütün gazeteler ölen Papanm hayatından bahsedip durmaktadırlar. Biz bugün Son Posta okuyucularına bunları değil, yeni Papanın ne suretle intihab ©- İunacağını etrafile anlatacağız. Papanın ölümünden itibaren Papalık Yakamı Vatikanın nevima dahiliye na- arlığını ifa eden kardinal tarafından ve- kâleten idare edilmektedir. Vekilm baş- ca vazifesi vezaifin manen devri için İs Gab eden merasimi hazırlamaktır. Papa öldükten sonra parmağındaki Mukaddes yüzük bu kardinal tarafından alinip kırılmıştır. "apanın ölümü resmen tesbit edildik- te sonra kardinaller meclisi Vatikanda Planlılar yapar. Hergün dünyanın her İsrafından papazlar, kardinaller gep Bururlar, Bu suretle bütün dünyadaki hi- histiyanlık orada isbatı vücud eyler, Papa seçiminin tarihi Yeni papanın intihabı o«Constitution Bede Vöcente ahkfimı mucibince icra ©öilir. Verilen kararlar reyler ile tesbit odilir, Hıristiyanlığın ilk anlarında kardinal Papanın defninden üç gün sonra top- lardı. Toplanma mevki Latran kill esi idi. Küçük papazlar hattâ halk bile Bu toplantıya iştirak ederlerdi. Rey hak. yoktu. Bununla beraber müthiş kar. Böşalıklar husule gelirdi. 1050 senesin- As Papa ikinci Nikola bu usulü değiştirte iştir. 1628 senesinde Papa dördüncü ent'in ölümünde Co meclisi clave meclisine çevrilmiştir. Evvelce hariçten vukubulacak tesirler. » rejimlerin gizi emirlerinden, kuv- Yet darbelerinden korunmak o mevzuu- Kilisenin reissiz kalmaması için de im- Mhabın bir an evvel yapılması icsb edi- Yordu, 1628 senesinde 17 kardinal Vatikan sa- #âyına kapatıldılar. Bunlar adetâ esirler Vaziyetine girdiler. Bu tedbirlere rağmen konklavalar birleşemediler. Reylerinde türlü ekseriyet hâsıl olamadı, Vazi- Yetleri daha fazla sertleştirildi. Bulun- ları mahallin damı kaldırıldı. Ye- ekleri sırf su ile ekmek olarak bırekik » Buna rağmen Papa onuncu Gregolrel iki sene, dokuz ay ve üç günde in- hab eylediler, Pransa ihtilâl sırasında Papalıktaki ideler de altüst oldu. İntihab usulü de ii olan kaideler meyanında idi. Papa mi Pie usulü zamanın fcsbatına uy- Li, O zamandanberi konklav meclisi Yeri tertib üzere toplanmaktadır. Yeni Papa nasıl seçilecek? Bugünlerde Romada yapılacak olan Merasimi şimdi anlatacağız? Kotklavın içtima için davet edilen Mardinallerden ber birine bir ikametgâh da edilmektedir. Kardinal intihabın amı müddetince burada ikamet eder. & 'çiima mahallinin bütün menfezleri #1- â Sikıya kapatılmıştır. Pencerelere tah- pe gerilir, Camlar beyaz boya ile Yanır, Her bir konklavcı kardinele iki oda, bir “imi küçük bir yatak odası tahsis edilir. londa mobilya olark bir yazıhane tatil, birkaç hasır iskemle vardır. Ya- k demirdendir. Somyası, şiltesi orta heder Bunlardan başka, bir dolab, SX lâvabo, bir de dua masam vardır, aş Siztine kilisesinin o büyük salonuna t Ukaddes ruhun papazlarm Üzerine &- » tablosu talik edilir. Ya rüineller duvar boyunen yer almış. ni Bunlar intihabları derecesine gö- tenkli koltuklara otururlar, Eski kar- İçler yeşil koltuklara - eski kardinal iy, maksad eski papâlar tarafından ab edilen kardinallerdir - yeni yani bu Kardinallerin napsedildikleri hücrelerden biri. (Pencerelerde bulunan parmak “i lıklar ve kafesler dışarı ile temaslara mâni almaktadır) Papanın intihabı için kardinallar tara - fından kullanılacak olan rey pusulan ölen papa tarafından seçilmiş kardinel- İer mor koltuklara otururlar, Her birinin önünde şu levazım bulun- maktadır: Bir mum, bir hokka, bir kaz tüyü ka- lemi, bir rihtanlık... Ortada bulunan büyük masanın üze rinde alından yapılmış çiçek biçiminde bir rey kutusu bulunmaktadır. Haricle temas memnu gelecekleri mahallin uzaklığına göre bu müddet birkaç gün uzatılabilir. Konklav işe başlamazdan evvel en ihtiyar kardi. nal dua eder. Ondan sonra mutad veçhile bir nutuk söyler. Nutkun esası şudur: «... Dünyada yalnız Allah vardır... Bu mühim işl görürken daima onu düşün- melisiniz... Başka hiçbir düşünceniz ol- mamalıdar...» Pâpanın asker! kıtaatının kumandanı konklavodarı muhafaza eylemekle mü- kelleftir. Hariçten bir taarruz vukuu müsteb'ad olduğundan vazifesi dahili ni- xâmnamenin kat'i surette tatbikinden i- bsret kalır... Kardinaller hapishanesinde hayat Konklavcıların hayat tarzları çok ağır- dır. Sabahları saat 4 ile 5 arasında kal- karlar. İkametgâhkırında dualarını ya- parlar, Bu duadan maada kilisede yapı lan duada dahi bulunurlar. Onları bekliyen muhafizların nübetçi- si bir nevi yoklama yapar. — İn capellam, domini! Yani «Efendiler! Kiliseye!» diye böği- rır, Akşamlam yatağa girecekleri vakit gene nöbetçi şu sözleri söyler: — İn cellam, domini! Yani: Efendiler!...» Yemekler gayet sadedir. Sabahları yal- nız sütlü kahve, Öğle va akşam yemekle. rinde iki kab yemek, çorba, kahve, Yemeklerden sonra kardinaller dar iki koridorda gezinirler. Birbirlerine misa- fir olarak giderler, Bazan geç vakte kadar kulırlar... Nöbetçi istediği kadar: — İn cellam, domini!... Diye bağırsın!... Bu ziyaretler bir maksada matuftur, intihablar burada hazırlanır... Esas itibarile her katolik papa olabilir, Yalnız bir kayıd vardır. O da o kato- liğin papaz olma kabiliyetinde bulunma- (MESELELER (Kömür - Demir limanı) nı Çatalağzında yapmak doğru olur mu? Zonguldak, Ereğli, Amasra limanlarile Çatalağzı arasında bir mukayese Yazan: A. Denizci Kömür: - Demir - Limanı Kömür istihsalâtımızı en ileri had - de yükseltmek ve çıkardığımız kömür- leri tamamile sevk ve imrar etmek | - çin bir kömür limanına ihtiyacımız var dır. Küçük bir mendirekten ibaret olan i Zonguldak limarı bu işe yeter değil - ir, mutlak olarak büyük Obir kömür limanı lâzımdır. Öledenberi kömür limanı olarak E - reğli limanı düşünülüyordu, Karabük Demir - Çelik fabrikaları kurulduktan | sonra, kömür limanile birlikte demir limanı yapılması fikri ortaya çıktı. Bu- nun içın iki maksada birden elverişli olarak Çalalağzında liman (yapılması davası ileri ldü; Çatalağzı ile Ereğ- 4 etrafında, ayni zamanda Zonguldak ve Amasra üzerinde bir çok iddialar ve mütalealar meydan aldı. Yazımda bu TUman işinin ana hatlarını aydınlatmak istiyorum: Bahse mevzu olan limanların verimleri 1 — ZONGULDAK LİMANI: Li - man imtiyazı ilk olarak Kozlu adına a- Tınmışken Zonguldağa çevrilmiştir. O sırada teşekkül eden Şirketi Osmaniye liman imtiyazını (Banko beyden) ve Çaydamarı, Kerpiçlik, Pavli, Gelik ma denlerin! ihtiva eden Karamanyan o » caklarını âmillerinden satın alarak yer leşmeye başlamıştır. Zonguldak limanma 311 de başlana” rak 313 de bitirilmiş isede, bü yıl or» talarmda büyük bir fırtınada -henüz tamamlanmamış olan- liman yıkılmış ve yerine 314 de başlanarak 316 da s0- na ermek üzers şimdiki mendirek ya - pılmıştır. (İlk mendirek şimdikine gö- re 50 metre geride. şimdi şist dökülen mahalde idi.) Şimdiki omendirek 300 metre uzunluğundadır. Kaldesi 8 met- Te eninde ve su sathından 2,5 metre yüksektedir. Arkası 4 metre eninde ve Konklavcı kardinallerin hariç ile te-|sıdır. Fakat bu kaideye rağmen papa kaldeden 6 metre yüksekte bir duvar masları katiyyen memnudur. Esasen bu-|mevcud kardinaller meyanından intihab| halindedir. na da imkân yoktur. Hariç ile temasleğilir. dönme dolablar ile temin edilmektedir. Bu dönme dolablar el ile idare edilir. Dolablar ancak sabahları saat 9 dan 10,30 a kadar, öğleden sonraları saat 15 ten saat 16,30 a kadar dönebilirler... Dünyeda mevcud bütün kardinaller burada isbetı vücud eylemek mecburi- yetindedirler. Hattâ afaroz edilmiş olan- Jar bile bulunmak mecburiyetindedirler. Ber bir kardinalin bir kâtib ve bir hiz- metkâra hakkı vardır. Bunlar sivil şa- hıslardan dahi intihab edilebilirler. Fa- kat kimse ile temas edemezler... Bu suretle, papa inthab edilinciye ka- dar üç yüz kişi kilid altına girmiş bulu- nurlar... ” Konklav meclisi papanın ölümünden idi hafta sonrâ toplanır. Kardinallerin Papa olabilecek kardinaller rey vere- mezler. Bumlara «papabilis derler, Evvelden bellidirler. Hariçten, deviet reisi veya re- islerinden gelebilecek herhangi bir tesir hükümsüz kalmağa mahkümdur. Fakat... Dünya bu... Bu tesir gizli bir surette de yapılabilir... Bu hususta bir misal zikredebiliriz. Hem de tarihi bir mizal.., Papa on üçüncü Lâon'un intihabı sıra- sında Avusturya imparatoru tarafından dermeyan olunan arzu üzerine kardinal Rampollo namsedlikten uzaklaştırılmış- tı. Papanın tayini üç suretle yapılabilir; 1 — Deruni tesir tahtında, ? — Anlaşma ile, (Devamı 10 uncu sayfada) Bu mendirek 41 küsür yıl evvel ya - pılm:ş olduğu için o zamanki gemile - rin en yüksek hacımları gözönünde tu- tulmuştur, Mendirek (derinliği ve su kesimi nihayet 22-23 kademdi. Çünkü 6 zaman en büyük geminin hacmi 4000 tondan İbaretti. Şimdi ise 8.10 bin tona kadar vapur geliyor. Bunların su ke - simleri de fazla. Limanın en son derin liği 25 kademdi. Üzülmez deresinin kumları ve dökülen şistler, fırtınalı ha” valarda mendirek ağzını kapatıyor, de- rinlik 18 kademe kadar iniyor. Hattâ içeri girmiş olan vapurları (fırtmadan mendirek ağzının kum ve şistlerle ka - panması yüzünden) olduğu yerde ka - İıp dışarıya çıkamadıkları vakidir. Zonguldak limanı yıldız, karayel ve batı rüzgürlerma karşı açıktır. Fırtına- h havalarda kömür yüklemek imkân - Zonguldak manı sızlaştığı gibi gemilerin iman © içinde barınmaları da güçleşir. Zonguldak hi « manının ıslah edilmesi, genişletilmesi, tahmilât nisbetinin yükseltilmesi veya kömür limanının doğrudan doğruya bu rada tesis ve idamesi, bir çok mütehas- ısların kanaatine göre, imkân altında" dır. Ve herhalde Çatalağzına tasarla - nan limandan daha küçük ve masraflı değildir. 2 — EREĞLİ LİMANI: Tabiat, bu » raya limanı -özene o 'bezene- bir resim gibi çizmiştir. Ereğli varken başka bir liman aranması bile gariptir. Ereğli limanı Bababurnunun vazi - yetinden teşekkül eylemiştir. Şimalden Cenuba doğru devam eden sahil, bura. da | kilometre kadar uzunlukta kayaya bir girinli yaparak Cenub istikametin de bir yarım daire resmetmiştir. Liman bu yarım daireden ibarettir. Şimali ka- payan Bebaburnunun < sırtları, limanı poyraz ve yıldız rüzgârlarmdan korur, yalnız Ereğli batı ve lodosa karşı açık» tır. Ereğlide istenildiği kadar geniş, uc. suz bucsuz modern bir liman kurmak İçin tabiat bütün imkânları ve unsur * ları bahşetmiştir Ereğliye liman yap hırken, limanın Zonguldak (ve ileride Adapazarı - Bolu) hattına bağlanacağı. nı da gözönüne getirmek lâzım, EreğM limanile beraber Ereğli ile Zonguldak arasında şimendifer yapılması hakkın- da bir kanun kabul edilmiştir. Kara - bükte demir ve çelik fabrikaları ku - rulurken, Zonguldağa ve sonra Karabük'e kadar kömür hattının ikle işletilmesi uy » aralık Nafıa Vekâleti bir İngiliz esesile mutabık Ookalmak üzere idi, Bir müddet sonra Çatalağzı ortaya atıldı. 3 — AMASRA LİMANI - BARTIN DERESİ: Amasra denizlerin şiiridir. Tabiat oraya çok emek vermiştir. A-- masraya en güzel eserini işlemiştir. Şark ve garb rüzgârlarından mahfuz iki limanın ağuşunda, tabiat ve tarih hazinelerile dolu bir yarım adadır. Bir tarafında Büyükliman, öbür ta - rafında Küçükliman. Büyük Iimanda, bir mendirek var * dır. Liman taranmadığı için kumlarla ve gemi leşlerile dolmuştur. Mendirek birsz daha uzatıldığı, yeri hâlâ belli du ran döküntülerde bir dalga - kıran ya- pıldığı takdirde, Amasra limanı; bütün fırtmalardan masun ve mükemmel bir liman haline girer, (Bir noktayı kaydetmek isterim; Men direğin döküntülerle (e kuvvetlendiril - mesi veya yükseltilmesi lâzımdır. Fır * tinalı havalarda denizler, rıhtımdan a - şarak limanı dalgalandırıyor. Eskiden Zonguldak mendireği de bu v e idi. Sonra iki melre kadar yükseltile « rek liman korunmuştur.) (Devamı 10 uncu sayfada)
