15 Kasım 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7

Matbuat İnönünün yüksek şahsiyetini tebarüz ettiriyor “ Türk parlâmentosu müttefikan yaptığı intihabla vazifesini tam m anasile müdrik ve millet ruhunun sadık tercümanı olduğunu göstermiştir ,, Belgrad 14 (ALA.) — Avala ajansı bil- İyor: Bütün Yugoslav gazeteleri en mühim Yerlerini Türkiye Atasının ölümüne tah- Ha etmekte berdevamdırlar. Gazeteler İsmet İnönünün seçilmesi ve Yeni hükümetin teşekkülü hakkında bır Sok haberler neşir ve yeni Cümhur Baş- anin tercümci halile birlikte iotoğraf- da dercederek İsmet İnönünün Bü- Yük Atatürkün en samimi mesai arkadaşı ğunu ve onun dâhiyane politikasını ip edeceğini kaydetmektedirler. Dost ve müttefik bütün Türk milleti - hin duyduğu parçalayıcı acıyı aksettiren Gazeteler, Atatürkün şahsında nasıl bü- Jük bir dostu kaybettiğini bilen Yugos - Milletinin bu acıyı tamamen paylaş. Makta olduğunu tebarüz ettiriyorlar. Vreme gazetsi «İnönü Türkiyenin ba- Rüda sadlı başmakalesinde ezcümle di - Yör ki: *Türkiye Büyük Millet Moclisinin 11 li celsesi Atatürk Türkiyesinin asır- İt ve asırlar için yaratılmış olduğunu ve iSümhuriyetin masif temellerini hiç bir Wtyin sarsamıyacağını bütün dünyaya is- Bat eftmiştir. Türk parlâmentosu, mütte- ân yaptığı intihabla, vazilesini —tam asile müdrik ve millet ruhunun sadık , *ümanı olduğunu göstermiştir.> | Program değiştirilmiyecek Vreme, İnönünün Yugoslavyaya karşı 'tlan derin dostluğunu tebarüz ettirdikten YA yarısına şu süretle devam etmek - *Atatürkün programından bir harf bile F'Üşlhılmiymkt'u'. Dahili kalkınmaya Vam edilecektir. Dış sahada, Türkiye *8'ane haline gelen bugünkü politıkayı hmrnlymhi:. Balkan antantı Tür - in huzur ve sükünunun temelini Temsil edecektir. İsmet İnönünün, Bü - Yük Setin Türkiyenin saadeti için olan "'üıünn başarmak üzere Atatürkün bir hn:mtın olarak seçildiğine — tamamen Tz olan bizler onun seçimini, müttefik Nk'hnln istikbalinden ve bütün Bal - uıul'll' barışından emin bir surette se - Yoruz.» ',.ğlmxı gazetesi, uzun bir - İstanbul biy afında, Büyük Ölünün yüksek ve dâ- ,_.:-— meziyetlerini ve kral Şövalye wh&lıkımdn Türk yurdunun Atasına Yan derin dostluk ve sevgiyi kayde- diyor ve Atatürk tarafından B. Stoyadi-| diği yol üzerinde sevk ve idare edece - noviçin ilk Ankara seyahatinde söylenen | ğini yazmaktadırlar, şu sözleri hatırlatıyor: Berlin matbuatı, yeni Cümhurreisi - «Arkamda 18 milyon Türk var. Bun -| nin harici siyaset sahasında kayde de- lar, bir kelime söylemeden, Yugoslav kur | je a T deşliği için kendilerihi fedaya âmadedir- ler.» ihraz etinesini fevkalâde enerji ve Yunan mütbunti Atina M (AA.) — Atina ajansı bitdiri- yor: Gazeteler, birinci sayfalarında cenaze | SO'tra şunlar" ilâve etmektedirler: kazırlıkları hakkında bir çok tebsilat neş- retmektedirler. Almanyada Yahudilere karşı düşmanlık gündengüne artıyor Londra 14 (Hususi) — Almanyada Ya- hudi aleyhtarı hareket gittikçe şiddetlen- mektedir. Başvekil Çemberlayn bugün Avam ku- marasında Almanyadaki Yahudilerin va. ziyeti hakkında sorulan bir suale cevab vererek; bu hususta gazetelerde intişar eden haberlerin doğru olduğunu teessüf- le söylemiştir. Almanyadaki Yahudilerden tazminat | namile tahsil edilecek bir milyar marktan kaşka, ayrıca 160 zengin Yahudiden de en bir bin İngiliz lirasına kadar yükse - Ten muhtelif meblâğlar maktuan tahsı! e- dilmektedir. Yahudilerin üniversitelere devamı da yasak edilmiştir. Alman halkı umumiyetle, bir zümre ta- rafından Yahudilere yapılan bu mezali - mi tasvib etmemektedir. Amerikada Vaşington 14 (AA.) — bildiriyor>: Vaşingtonda vüzeden Baltımore baş - «Havas ajansı « Almanyanın dostu sıfatile, İnönü| irkiye ile Almanyayı birleştiren iyi|tahakkümü altındadır. Bu adam ilâhları| iskoposu Curley demiştir ki: «Alman halk kütleleri bir mecnunun Sı ALEMİt © Yahudi kuvveti.. ir Leh Yahudisinin Pariste Al « man şefaretine giderek kâtibler« den birini vurması Almanyada Yahudi meselesini tekrar günün mevzuu haline getirdi. Ajans telgraflarında bütün Yahudile - rin tiyatroya, sinemaya, gazinoya ve bahçeye gitmekten menedildiklerim oku- yoruz, 18 ile 60 yaşı arasında bulunan bütün erkeklerinin tutulup kamplara yollandıklarını duyuyoruz, nihayet bü « tün Yahudi cemâaatine para cezası tarhe- | dilmiş olduğunu haber alıyoruz. | — Yapılan tahminlere bakılacak olursa bur şekilde alınacak para ce Alman Ya- |kudilerinin meemu servetlerinin yüzde 95 ini geçecek, belki 30 unu bulacaktır. Ve dünyanın her tarafından Almanya « ya protesto telgrafları yağıyor, Fransada, | İngilterede, Amerikada ve kim bilir daha | aerelerde bir çok dillerde bir çok göre - telerde Almanya aleyhine yıldırımlar püskürülüyor. Almanyada Yahudi ırki aleybine veti« Atina gazeteleri Atatürkün ölümü ilg | Münasebetleri takviye ve teksif edece- | inkâr elmekle kalmıyor, bizzat kendisine | , 4 kararları haklı, yahud haksız bulınak İnönünün intihabı hakkında yazılar neş- |B Mmuhakkaktır.» rinde devam etmektedirler. Bulgar matbuatı y Eleftron Vima gazete: y Sofya 14 (ALA,) — Bulgar ajansı bil- Büyük Yaratıcı Atatürkün ölümüne rağ | diriyor: men Cümhurreisi İsmet İnönünün, Baş -| Yarı resmi Dnes gazetesi, Atat vekâlette de Celâl Bayarın bulunmaları |!© sadık ve fedakâr arkadaşı İnönünü dolayısile, komşumuzun dahili ve harici | Pağ'ıyan tefrik kabul etmez bağları ha- siyasetinde mahsuş hiç bir değişiklik ol- tırlattıktan sonra diyor ki: mıyacaktır. Atatürkün vücude getirdiği Si n t ğ toşkilât sayesinde, Türkiye, bugün şahi- | Pttr Başkanlığına seçilmesini hususi bir kasına vardığı terakki yolunda kendisi -| Sevinçle — karşılamaktadır. — İni ni muhafaza ve idareye kabiliyetli bırinci | * nin de mühim Bbir hissesi bulu- derecede emniyetlere sahib bulunmakta. | Va" selefinin büyük eserine yorulmaz dır. Bugünkü değişiklikte tezahür eden | PiT şekilde devamımnı dileriz. sürat ve ittifak Türk milletindeki bicliği göstermektedir. Atatürkün el yazısı Proja gazetesi, Atatürkün, Türk - Yu- ki nan münasebeti hakkındaki bir el yazı - sının fotoğrafisini neşretmekte ve şun - ları ilâve etmektedir. «Bu mes'ud münasebetler sayesinde parlaklığı, dünyanın gözlerini kamaştı -| , racak olan ziyadar bir ufkun mazarları « imız Öönünde açıldığımı görmekte gecik « miyeceğiz.. Messager d'Athenes Kronos, Ethnti ga- #eteleri tarih sırasile, Atatürkün cserleri ve hayatı hakkında malümat neşrine de- vam etmektedirler, Alınan matbuntı Berlin 14 (AA.) — D. N.B. bildiri- yor: Alman gazeteleri yeni Cümhurrelsi İnönünün şahsiyelini teberüz ettir - mekte ve Atatürke lâyık bir halef ol - duğunu kaydetmektedirler. Gazeteler, şeni Cumhurreisinin siyasi hayatı hakkında mufassal malümat neşrede - rek Türk milletini, Atatürkün göster- Çinliler Japonlardan üç Çin ça J:L—nı-xlnı 14 ÇAA) — Çin ajan -| ü'm cenub cephesinde Pekin--l demiryolu boyunda Çin kıtaa'ı | %u-mmwu- _I:ııh' taraftan Çinliler, l;.hş"mıu ihata etmeğe başlamışlardır. N,. *t, Şarkta Taliang, Cenubda Poung- TaaieHirlerini ve gimalde Sauksi istas - şuı" İşgal etmişlerdir. ""hî"m" 14 (AA) — Çin ajansı Kanton şehrini İranda bir felâket ğ v.':ıh'ln 14 (AA) — Hemavend ci- »”'âı.h Vukua gelip 200 kişinin telef "nı;_" sebebiyet vermiş olan tuğ - deşj dan sonra yeniden yağan çok şid - Öüe,, Yöğmur'ar bir felüket daha do - & h:fwı Şimdiye kadar 150 kadar M“—'n ab olmuştur. Ölenlerin mikta- Üz malitm değildir. şehir istirdad ettiler ajansı Kanton şehrinin dört tarafından ihata iğini ve üç Japon gemisinin batır.ldığını bi'diriyor| ruz kaldığı emilli telâket> in sebeblerini Japonların cenuba döğru olan ileri ha- reketleri, merkez cephesinde tevkif edil- miştir. Youtcheou Mmıntakasında mühim muharebeler devam etmektedir. Diğer taraftan Japanların Taolın ve Tienfanchan'daki taarruzları, kendilerine bin kadar ölü ve yaralıya malolmuştur. 10 ikinciteşrinde Youteheou'nun şima- Lnde kâin Tehenglingtehi'de — Japanlar, Çin abloka hattını yarmak ve karaya as. ker çıkarmak istemişlerse de Çinliler, Buna mâni olmuşlar ve üç Japon gemisi- Di batırmışlardır. Emden Varnada Sofya 14 (ALA.) — Alman kruva - zörü Emden, Umumi Harb esnasında ölen 43 denizaltı Mürettebatının ha - tıralarını taziz için dikilen abidenin a- çılması münasebetile Varna limanına gelmiştir. Kruvazör Bulgar sularında ayın 18 ine kadar kalacaktır. Gazete müteakıben İnönünün rauh - telif vesilelerle Bulgaristana dalma en candan bir şekilde karşılan- dığı ziyaretleri hatıylatıyor ve diyor Başvekil sıfatile 1937 nisanında yap- tığı son ziyaretci esnasında İsmet İnö - nü Krâl Boris ve Başvekil Köse İvanaf Ne görüsmek fırsalını bulmuştur. O an Safyadan ayrılırken, yalnız Bul- tanda değil, bütün Avrupada en iyi intıba hasıl eden mühim beyanatta bu'undu. Sliovo gazetesi, direktörü —meh'ns Kojuhiaraf'un imzasım taşıyan başma- kalesinde diyor ki: « Politika sahnesinde Atatürkün kud- retli çehzesi gözüktüğündenberi, dün- ya onun “yarıbaşında kendisinin a; maz silâh arkadaş: İsmet İnönünü g meğde alıstı. Buna aen, kendisinin bütün ittifakla Atatürke halef soeçil « miş olması pek tabiidir. Atatürkün bir tek ülküsü vardı: Türkivenin — itilâsı, havatta ve ölümde veni Türkivenin iki büyük evlâdı: Atatürk ve İnönü bu ük küye bağlanmıslardı. Çekoslovakyada millt felâketin sehebleri. aranıyor Prag 14 (A.A.) — Çekoslovakyanım ma- tesbit etmek üzere bir tahkik komisyonu teşkil edilmiştir. Komisyonun reistiğine Syân azasından Maiemusek tayin edil . miştir. Kom'syonun yapacağı işler şunlardır: 1 — Mi felâketin sebeblerini araştır- mak ve Beneşin bu münasebetle oynadı- Hi şahsi rolü tesbit etmek. 2 — Eski rejim tarafından dahili poli - tika sahasında ittihaz edilen tarzı hare - ketin neticeleri ve bilhassa hariciye ne- zaretinin matbuat servisinin rolü hak - kında tahkikatta bulunmak. 3 — Bazı şahsiyetler ve bilhassa cc - nebi memleketlerde bulunan bazı sefir . lerin mayıstan eylüle kadar devam eden buhran esnasında oynadıkları rolleri tos- bit etmek.. Kamisyon, tahkikatının neticelerini üç ay içinde bildirecektir. yaptığı, | At bir kudsiyet izafe etmek istiyor.. Curley, şunları ilâve etmiştir: — Propaganda nazırı Göbelsi takbih e- diyorum. Bu adamın sakat düşünceleri - |Münih ve Viyana başpiskaposlarını sus - turmıyacaktır.» Kondrada î Londra 14 (A.A.) — Binlerce komünist Bulgar mil!eti, İsmet İnönünün Cüm- | Haydparkta bir karar sureti kabul et - mişlerdir. Bunda Almanyada Yahudilere karşı yapılmakta olan tedhiş hareketi tak bih edilmektedir. Karar suretini ksbul e- denler, bunun bir metnini Alman sefa - işlerdir. Nümayişçiler, alay halinde, e götürecek, bir heyet intihab et - an sefarethmesfne gitmişler, fakat Binanın pek ziyade yanına yaklaşmıya - rak uzakta kalmışlardır. İngiterenin protestosu Berlin 4 (AA) — partisinin gazelesi olan «Angriffs in & ikin- eltşerin nilshasında von Rath ve Gust - lof'an katillerinii resimleri altında Çör - çil Eden ve Cpoperi resimlerini dercede - tek bunların altına «İki katil ve harb mü- sevriklerle ibaresini kayduğundan — dolayı İngilir mümessii Alman Harlelye Nezare - tini protsto etmiztir. Polonyalı Yahudiler Berlin 14 (AA) — Almanyadaki Polon- yalı Yahudiler hakkında Polonya ve Al - manya murahkasları arasından yapılmak- ta olan müzakereler inkıtaa uğramıştır. Polonya heyeti Berlinden ayrılmış ve Al- man heyetl merahhasasına, yapmış olduğu tekilflerin cevabımın Varşovada beklediğini bildirmiştir. İngiliz - İtalyan itilâfı meriyet mevkiine giriyor Roma 14 — İtalya Hariciye Neza- retile İngiltere Hariciye Nezareti ara- sında yarın toati edilecek birer mek- tuh, İngiliz - İtalyan itilâflarının 1938 sonteşrinin örm beşinde mer'iyet mev - küne gireceğtni tesbit edecektir. İkinci hareket, Lord Perth'in yeni itimadnamesini takdim etmesi olacaktır. itimadname İtalya Kralı ve Habeşis- tan İmparatoruna hitab edilecektir. Yeni Celâl Bayar kabinesinin programı Ankara 14 (Hususi) — Başvekil Ce- lâl Bayar kebinesinin programını ge- lecek hafta içinde Büyük Millet Mec- lisinde okuyarak itimad istiyecektir. Marsilya yangınında ölenlerin cenaze merasimi Marsilya 14 (ALA.) — «Yeni galö - l mağazalarının yangını esnasın- mlerin cenaze merasimi bu sa - balı yapılmıştır. Şehir matem içinde - dir. Bötün mağazalar, bankalar, bar - lar, pazarlar, mektebler ve saire kapan- mıştır. Merasim, müze külübhanesi - nin önünde Carli meydanında yapıl - mıştır. 48 tabut askeri arabalara kon - Nasyonal — sosyalist | |bize düşmez. Pakat bütün cihanda uyan- dırdiği alâkayı, sırf insanf bir düşünce « |den doğuyorsa, insaniyet hesabına tak - |dirle kaydedebiliriz. Bununla beraber bu |batarya ateşinin altında başka amille « |rin de bulunabileceğini düsünumI » t |caktır. Şimdi hatırlıyoruz: Büyük Muharebe içinde Suriye ordu « Taırımızın başkumandanlığı, mıntakasın « da yaşıyan bütün Yahudileri sahilden iç memleketine nakletmiye lüzum görmüş- tü Kararın tebliğinden bir gün sonra müttefikimiz Almanyanın ve Avustur - yanın gazeteleri de dahil olmak - şartile bütün dünya matbuatında Türkiye aleye ine şiddetli bir ateş püskürme başladığı ildi. Memlektin hariçle telgraf mu- haberesi yoktu, müttefiklerimizle aramı. zı bağlıyan tellere de sansör konmuştu. Buna rağmen karar bu kadar sür'atle na- sıl aksetti, derhal nasıl yayıldı? Bu nok « tanın hayret uyandırması mı, uyandır « niaması mı İcab edeceğini kestirmek'e mütereddidiz. 'Tarih yazanlar: — Cemal Paşa ham bir politikser değil- di, diyorlar, Ajans talgraflarını okue oxu- maz derhal Yahudi Gyanını çuğırttı. eya bu propagandayı derhal susturursunuz, sizi müreffehen iç memlekete yollarım, bahçelerinizi muhafaza altına alır ve tek partakal çalan Arabı asarım, 'yahud da propaganda devam eder ve bütün Yahu « — di emlâki yarın harabeye döner» dedi. Bu tebliğin yapıldığının ertesi günü ne- zeden çıktığı belli olmıyan sihirkâr bir emirle bütün dünyada Türk aleyhdarı propagandanın kesildiğini kaydediyor » lar, 23 yıl farkla bu defa Almanya aleyhine yapılan propaganda acaba ayni şekilde mi idare edilmektedir, yoksa gerçekren insani bir düşüncenin mi mahsulüdir? Derhal keştirilip atılamaz, yekdiğerine girift kuvvetlerin tesiri karşısında bulun- makta olmaklığımız ihtimali daha galib- dir, Çekos'ovakyada 12 komünist tevkif edildi Prağ 14 (AA.) — Vegel gazetesi, Çek teşkilâti silsilesinden biri olmak üzere komünist locaları vücude getir- mek istiyen 12 komünistin tevkif edil- miş olduğunu haber vermektedir. Komünist fırkasının fesheditmiş ol masına rağmen memleketin her tara - fında tesirinin hissedilmekte — olduğu görülmektedir. Kol ist meb'us Ni - çe Kopeki tarafından kaleme alınmış olan hieviyeler ve Tisaleler dağıtıl « maktadır. «Fikres mixi Türk Hava Kurumuna ver- mek işini gönülden bir istekle ödediği - mizi vatan hizmetlerinin em başına geçirmeliyiz.