15 Kasım 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

15 İkinciteşrin SON POSTA Sayfa 3 66 Onun eseri bütün dünya için büyük bir haz ve ibret mevzuu olarak kalacaktır!,, Ulu Önder hakkında dünya gazetelerinde yapılan geniş Rumen gazeteleri Bükreş — Matbuat, Atatürkün hatıra- &ma makaleler tahsisine devam etmek- tedir. Gazeteler, yeni Cümhurreisi İsmet İnönünün fotografını ve tercümet halini neşretmek suretile Türkiyede — yapılan yeni Cümhurreisliği seçimine geniş bir Yer vermektedirler, Curentul gazetesi, eIslahatçı» başlığı &ltında neşrettiği bir başmakalede bil- hassa diyor ki: Milletinin hakiki ihtiyaçlarını gayet İyi kavrıyan Atatürk, ölçü mikyası ola- Tak eski sultanların harici genişleme po- litikasını değil, fakat muayyen bır saha İçinde kesif bir dahilf kalkınma siyase- tini kabul etti. Memleketini şuurlu bir teşkilât ile yükseltmek ve yeni inkılâb- lar elde etmek suretile milli hayatı tah- Tib edilemiyecek temeller üzerinde tes- bit etti. Milletin ruhi derinliklerine doğ- u ter len bu emekler kesafet iti- barile Fatih Sultan Mehmedin genişle- üne sahasındaki gayretleri İle pek - iyi mukayese edilebilir. Atatürk, isminin de Eösterdiği gibi Türklerin tam hir babası Olmuştur. Sert bir baba, fakat herkesin kendisine bugünkü refahimı borçlu bu- lunduğu bir baba. Onun eseri bütün dün- Ya için bir haz ve refah mevzuu olabilir. Romania gazetesi, yeni Türkiyeyi ya- 'tatan Büyük Adamın hayat ve şahsiyeti İle Mmeşgul olmakta ve ailesi, mizacı, ese- Ti ve hastalığı hakkında dıkkate değer fafsilât neşretmektedir. Finlandiya gazeteleri Helsinski — Finlandiya ajansı bildiri- Yor: Bütün Finlandiya gazeteleri, Atatürke Beniş sütunlar tahsis eylemektedir. Svenska Pressen, başmakalesinde di- Yor ki: «Bütün diktatörler arasında, Atatürk, Memlekette vücude getirdiği inkılâb e- Serlerinin büyüklüğü bakımından, çok Mühim bir mevki işgal etmektedir.> Hufvud Stadbladet diyar ki: btAtatürk, fevkalâde bir devlet adamı, harb sonrası dünya tarilin'n en mühim Hirnalarından birisi Idi. Atatürk olmasa İdi, yeni Türkiye mevcud olmazdı.. Helsingin Sanomat diyor ki: *Atatürk, zamanımız büyük adamları Ffiılndn çok büyük bir mevkie maliktir. ikeri meziyetleri ve memleketinin in- kilâbı işindeki muazzam mesaisi çok bü- Yüktür.» Uusi Suomi, bu büyük inkılâbemın bü- Yük şahsiyetini tebarüz ettirdikten son- Ta diyor ki: *Atatürksüz, Türkiye büyük bir dev- *t olamazdı.» Bulyar gazeteleri | -Sofya — Bulgar ajansı bildiriyor: Bü- N gazeteler, Atatürkün hayat ve eseri- 'îî' Ve Sofyadaki ikametine aid hatıralara Brün uzun sütunlar tahsise devam edi- Yourlar, Bütün makaleler, Büyük Şwfini Ybeden Türkiyeye karşı sevgı nişane- İyle doludur. Bu makalelere ölen Mhur başkanının hayatına aid müte- Tdid fotograflar İlâve edilmiştir. lovo gazetesi, başmuharriri Meçka- TOf tarafından yazılmış olan başmakale- "de, umumi harbin sonundaki milif İ 'G.'yn!:ığun bir tasvirini yaptıktan son- diyor ki: anlı imparatorluğunun vücudünü “erhametsiz bir surette kesmekte olan Re ahların bıçağını çekip alan Mustafa Mal olmuştur. Milli enerjiyi harekete Tdi ve milletinin iradesini canlandır- “:“'dln çıkmış olan ve mukavemete ıeıı"f;dl.- olmıyan hükümet — merkezini erek milletin hayatf kuvyetlerini , Ve daha sonra Sakaryada galib :Şı;;z.k Olan silâhı tavlamak Üzere Ana- Geldi. Bununla berabor, silâh za- & Diç mikyasta neşriyat hararetle devam ediyor mmgiliz pazetelerinde Atatürkten tahseden yazıların bazı pa rçaları ferile iktifa etmiyordu. Türk'yeyi hır—ıll ve sosyal inkılâb mücadelesi... İşte on| <Kemal Atatürk, açık kıvılcımlı göz- tarmak, hattâ büyük ve zengin etmek is-| beş yıldır devam eden ve en büyük ba-|lerini hayata kapadı. Politik sahneden tiyordu. Onun kültür seviyesini yükselt-| şarılarla tetevvüç eden inkılâb bu inkılâb | kudretli bir sima, tükenmez bir enerji çe- mek istiyordu. Bütün milleti için kahra- | idi.» biliyor, büyük Türk ıslahatcısının eseri manlığının ve insan faziletlerinin sem-| Zora gazetesinde, gazetenin direktörü | muazzamdır. Filhakika Türkiyenin hu- bolü olan o, diğerlerinden daha az müd- | Krapçef tarafından yazılan bir makalede | içdlarını eski tmparatorluk hududların- hiş olmuyan bir mücadeleye başladı. Mil-|de ezcümle şu satırlar okunmaktadır: |dan öteye genişletmedi, fakat dünya snasında parçalanan Türkiyeyi kten sonra, halk kütlelerini yes e medeni bir hayata sevk için uyan- dırdı. Arkadaşlarile birlikte teokratik de- Bil, sivil bir devlet teşkilâtı kurdu. Ese, rinin ebedi kalacağından kimse şübhe e dömez, Fakat kendisile birlikte giden bir kaç şey var: Alevli mizacı, kuvveti ve tükenmez enerjisi, hareketli ve daima uyanık'halde olan düşüncesi ve eğrilmez iradesi, Kemal Atatürk yalnız Türkiye Cümhuriyecnin esaşlarını değil, ayni za- manda günlük politikasını da gösteri- yurdu. Türkiyeyi alâkadar eden her hâ- disenin karşısında derhal ve enerji ile harekete geçiyordu.» Utro gazetesi, başmakale yerinde eski başvekil B. Müuşanaf'un bir mülâkatını neşrediyor. B. Muşanof diyor ki: «— Türkiye, mevcudiyetindenberi en büyük ıslahatcısını kaybetmiştir. Ata- tück, Türkiyeyi ihya ve teceddüdünün j dbezcellerini attı. Bazıları Bulgaristana te- veccüh gösteren sadık ve zeki arkadaşla. rının da yardımı ile, adını yeni Türkiye- nin en büyük başarılarına bağladı. An- karayı resmen ziyaret ettiğimiz zaman, Atatürk bana Sofyadaki ikametine aid birçok güzel hatıralar anlattı. Selânikte çocuk iken, birçok Bulgar dostları mev- cud olduğunu söyledi. Bulgaristan hak- kında en iyi hisler besliyordu. Bana de- di ki: «Bulgaristan ve Türkiye dost ol malıdırlar. Bulgaristana hasımı olan Tür: kiyeye de hasımdır.» Zarya gazetesi, Atatürkün vefatı hakı kında sütun sütun haberler neşretmekte ve uzun bir tercümei halde yeni Türki, yeyi yaratanın müstesna icraatının bü- yük merhalelerini tahlil eylemektedir. Fransız gazeteleri Paris Havas ajansı — bildiri » yor: Matbuat, Atatürkün askeri ve polis tik bir deha olmuş olan şahsiyetine uzun sena makaleleri tahsis etmekte berde vamdır. B. de Courson, Jour Echo de Paris gü zetesinde diyor ki: «Atatürk, hür ve müstakil bir Türkiye bırakıyor. Türkiye sağlara ve modern bir ordunun iyi muhafazası altındadır.» B. Lbert Kammerer, Excelsior gazete- sinde şu satırları yazmaktadır: «Atatürk büyük bir adam, çok büyük bir adam, politik bir dehadır. Memleke- tine en büyük hizmetleri yapnuştır. Ke- lâmenin en iy. manasında bir diktatör ol- muştur. Bütün sahalarda itidal ve mem: leketine aid menfaatlerin en doğru hisse dilmesi gibi mukayesesine imkân olmi- yan liyakatler göstermiştir.> Diğer taraftan Figaro gazetesinde ve Fransanın eski Ankara büyük elçisi B. de Chamberun'un şu satırları okunmak- tadır: «Bana beş yıl zarfında gösterdiği dos- tane hayırhahlığı ve parlak tarihini seve diği Fransaya karşı olan halisane hattı hareketini düşünüyorum. Medeniyet eseriyle müftehir olan Ata. türk, zaferlerinden tevazula bahsediyor- du Her şeyi çok derinden görüyoruz.» | Litvanya gazeteleri | Kaunas Lota ajansı yor: Atatürkün hastalığına alid An- kura ve İstanbuldan gelen haberler Lit vanyada büyük bir endişe ile takib edil. miştir. Gazeteler ilk sayfalarında ajansz- ların bu habere aid telgraflar. noeşrot. imekte fdiler, Atatürkün ölümiü Litvanya. hları fevkalâde mütcessir etmiştir. Gazeteler, Atatürkün tercümei hali bukkında makaleler neşrederek kendisi- ni muasır devlet adamları ârasında Li- #inci sıraya yükselten inkılâblarını kay. detmekte ve Atatürkün Türkiyeye yeni bir zihniyet ve medeniyet vermeğe mu«- Vaffak olduğunu yazmaktadırlar. (Devazmu & inci sayfada)