11 Kasım 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9

TELGRAF HABERLERİ Filistin meselesi yeni bir şekilde hallediliyor isviçredeki kantonlar şeklinde, Arablar ve Yahudilere mahalli muhtariyetler verilecek Kudüs 5 (Hususi muhabirimiz yazı - Yör:) — Size son zamanlarda yazdığım Mektublarda Filistin meselesinin Arab - larca kabulü mümkün bir hal şekline va- Pacağına dair muhtelif Arab kaynakla - Tından sızan dedikoduları ve haberleri kaydettim. Yüksek Komiserin sön Inn -| dra seyahatinden avdet ettiği zamandan- beri burada İngiliz mehafılinden — sızan haberler ve bilhassa Yüksek Komiserlik Makamının etrafta yaptığı elaltı faaliyeti österiyor ki, muhtelif tarihlerde — size bildirmiş olduğum şeylerin büyük bir kıs- | mı doğrudur. Filhakika, iyi haber alan ve sade ha- ber değil, bir takım teklifler karşısında bulunduğu muhakkak olan Arab meha-: filinden vâki sızıntılara göre Londra hü- | kümeti aşağıdaki esaslar dahilinde Filis- Hin meselesine yeni bir hal şekli vermeği Sön günlerde kararlaştırmış ve bunun xmmm ald teşebbüslere de girişmiş- 1 — Her şeyden evvel Filistinde sü - Kün ve asayişin iadesi. 2 — Sekiz Arabdan ve dört Yahudi ile bir hıristiyan Arabdan mürekkeb almak Üzere Filistinde teşrif bir meclis kurmak. 3 — İsviçredeki kantonlar şeklinde ge- tek Arablara, gerek Yahudilere mahalli Tuhtâriyetler vermek. 4 — Uzun bir müddet için Filistine Ya- hüdi muhaceretini menetmek. 5 — Önümüzdeki 5-10 sene arasında Fi- İstin, Irak, Süriye, Maverayüşşerindan Mürekkeb bir Arab konfederasyomu te - tisi vazifesini İngiltere hükümeti üstüne alacak ve bundan dolayı mes'uliyet ka- Bul edecek. 8 — Bu neticeye vâsıl olmak için Arab Meselelerile yakından alâkadar olan İn- Filtere, Fransa, Türkiye, Müsır, Trak; Suudi Arabistanı arasında iş birliği te « Sİs etmek. Kudüsteki Yüksek Komiserlik maka - Tunın bu esaslar dahilinde muhiti istim- 28ç etmek ve hazırlık yapmak üzere ta - lmat almış bulunduğunu muhtelif kay - Maklar teyid etmektedir. Bu suretle bir| zamandanberi Arab matbuatında bahsi çok geçen federasyan ve konfederasyon sözleri ve Türkiyenin de bu işlerde bir| 1 oyniyacağı hakkındaki rivayetler; yu- daki şekil dahilinde teeyyüd etmiş bulunuyor. Henüz bu haberler resmen | etmiş değildir. Bununla beraber, 'n gayet ciddi olduğunu temin m. ç Konferans toplanıyor Londra 10 (Hususi) — Filistin davası- nın halli için toplanacak olan konferansa Arab ve Yahüdi mümessillerinden baş- ku Misir, İrak, Yemen, Maverat Erdün ve Suudi Arabistanın mümessilleri de davet edileceklerdir. Suriye ve Lübnanın konferansta mu- rahhasları olmamakla beraber, konle - ransın mesaisi hakkında kendilerine ma- lümat verilecektir. Kudüs Müftisi konferansa iştirak edemiyecek İngiliz hükümeti, Kudüs müftisinin konferansa iştirakine müsasade etmiye - ceğini bildirmiştir. Hükümetin bu kararı, Filistin Arabları arasında büyük bir memnuniyetsizlik ü- yandırmıştir. Arablar, konferansa hiç mümessil göndermemek niyetindedirler, Diğer taraftan müstemlekât nazırı Makdonald, hükümetin Filistine mali yar dımda bulunacağını beyan etmiştir. Mu- mulleyh demiştir ki: *Geçen seneki kargaşalıklar, emniyeti amumiye masarifini son derece arttır - mak suretile varidatı azaltmıştır. Filistin hükümetinin bu hâle bir çare bulamıya- cağı bedihidir. Munzam krediler şek - Hnde mali bir yardım içih #amanında parlâmentoya bu babda tekliflerde bu - Tunacaktır. Çarpışmalar Kudüs 10 (AA.) — Tulukerim yakinin- de kâin İrta'da âsilerle asker arasında vu- kua gelen bir çarpışmada üsilerden 19 kişi ölmüştür. Askerler, mukabelel bil- misil olmak üzere kasabayı tahrib et - mişlerdir. Almanyada Yahudilere karşı düşmanlık arttı Bütün Yahudi ev ve mağazalarının camları kırıldı, sinagoglar yakıldı, binlerce Yahudi tevkif edildi Berlin 10 (Hususi) — Paristek: Alman | Afarethanesi kâtibi Von Roth'ın bir Ya- tarafından öldürülmesinden müte - Vellid infial büyük bir şiddet kesbetmiş Ve Almanyanın her tarafında Yahudiler ::yhindı yeni bir hareket baş göslermiş- Delikanlılardan mürekkeb bir takım #ruplar, sabahleyin saat ikiye doğru Berlinin Yahudi mağazalarının henüz Pek çok mikdarda bulunmakta * olduğu Garb tarafındaki cadde ve mahallelerde ellerindeki çekiçlerle mağa - Taların camlarını kırmışlardır. Maamafih eâ"'l!ı'ne olmamış ve zabıta müdahale Mecburiyetinde kalmamıştır. Gece Yahudilere aid olan evlerin cam- hn kırtılmıştır. Payitahtin Yahudi ma - kâin bulunduğu mahallelerinin başhca caödelerinde ise kırılmamış cam Yoktur. Mağazalardaki mallar altüst e - "u'“ıtıı' » Fakat hırsızlık vak'ası olma - Tuştır. Pa Berlinde ateşe verilen sinagogların sa- &81 dokuzdur. Münihte ise tek bir sina - #08 dahi kalmamış ve bütün Yahudı dük- u"krı._. talan edilmiştir. Tekrar Münih- 60 yaşından aşağı olan bütün Yahu - tevkif edilmişlerdir. Bir Yahüdi bankasının camları kırıl « Tiş ve direktörü Aufhanser tovkif olun- " Bu bankanın diğer direktörü ve Kramer ile karısı ise intihar et - Mişlerdir. Nürembergde S. A. hücum kıt'aları, Yahudi evlerine - girmiş ve mobilyeleri kırmışlardır. Framkfurt-Am-Mayn'da bütün sina - goğlar ateşe verilmiştir. Şahıslara hü - cum edilmemiş, yalnız emval ve eşya ha- rab edilmiştir. Polis, Yahudi eşhası hi » maye eylemektedir. Yahudiler serbestçe gezebilmektedir. Kolonyada bir Yahudi sinagogu tahrib edilmiştir. Achen'de de bu tarzda hâdiseler - ol. müştur. Viyanada beş bin Yahüudi tevkif etlilmiştir. Ancak, bugün öğledn sonra propagan- da nazırı Dr. Göbels bir emirname neş - rederek, Yahudi aleyhtarı hareketin dur- durulmasını emretmiştir. Von Rath'ın cesedi yarın Paristen Ber- line getirilecek ve cenaze merasim., doğ- duğu şehir olan Frankfurt-Am-Mayn'da SON POSTA Çekoslovakyada partilerin vaziyeti Prag 10 (A,A.) — Sağ cenah partileri a- rasında bir blok teşkili hususunda siyasi rmehafil bedbin gözükmektedir. Bu hususta beyan olunduğuna göre, blok teşkili hususundaki müzakereler bir takım müşkülâta uğramıştır. Bilâkis, sol cenah cereyanı kuvvet bulmaktadır. Hu - susile ki, sosyalist partiler milli bir renk almışlardır. Yeni hududların çizilmesi âkabinde ya - pılması mukarrer olan reisicümhur inti - habatı bir müâdet daha tehir olunmuştur. Japonlar İlerleyorlar Şanghay 10 (A.A.) — Çança mıntaka - sında hareket eden Japon kıt'aları, Yo - çeuya varmıştır. Yoçcu'nun yakında dü- şeceği pek muhtemeldir. Yabancı askerf müşahidler. Çin millf otoritelerinin Çangçayı müdalaa için bu şehir etrafında asker tahşidalı yaptığı ka- nuatindedir. Sovyetlerin yardımı Tokyo 10 (A.A.) — Domei ajansının bildirdiğine göre, Sovyetlerin Mareşal Şan-Kay-Şeke yaptıkları yardım fevka - lâde genişlemektedir, Sovyetler son za - manlarda Singkiyang tarikile Gü askeri tayyare, 80 kamyon ve külliyetli mikdar- da tüfek göndermişlerdir. 400 pilotu bu- gün Çin ordusunda hizmet etmektedir. Ispanyada Harb vaziyeti Barselan 10 (A.A.) — MüiR müdafan nezareti, düşmanın Segre mıntakasında- ki bütün taarruzlarının tardedilmiş ol - duğunu bildirmektedir. Ebre mıntaka - sında düşman ağır zayiat vermek paha - sına Siyerra Agila'daki mevzilerini 18 - laha muvaffak olmuştur. Şark cepheğinde cümhuriyotçiler, Nul mıntakasında tekrar taarruza geçmişler- dir. Ankara radyo İstasyonu Paris, 10 (AA.) — Yeni Ankara radyo islasyonunun küşadı münasebe- tile orada bir konser verdikten sonra Parise dönen konservatuar piyano pro- fesörlerinden Bayan Magda Tagkiafe- ru, Havas Ajansı muharririne yaptığı beyanatta, mezkür istasyonun küşadın- dâ könser velirmek için intihabından dolayı fevkalâde müftehir olduğunu söşlemiş ve mezkür istasyonun teknik ve musiki vasıfları itibarile şimdiye kadar gördüğü bütün Avrupa postaları- nın en mütekâmili olduğunu kaydet - miştir. Macar kıtaları işgali sona erdirdiler Budapeşte 10 (AA.) — Macar kıtaatı- nın çarşamba günü Beregeza'yı işgal et- tikleri ve çarşamba günü Mukas, Ungvar ve Kassa'ya girerek bu suretle işgali hi- tama erdirmiş oldukları haber verilmek- tedir. Budapeşte 1- (A.A.) — Yarın saat 11 de Macar kıt'alarının nsaib amiral Hor- ti'nin kumandasında Kaşau'ya girişi, bü- tün Macaristanda kutlanacaktır. Kral naibi ile birlikte, 400 meb'us da bu tarihi merasime iştirak eyliyecektir ——— dolaşmakta ve bilhassa Yahudilere aid yiyecek mağazalarını yağma etmektedir. Halk, bütün bu nümayişleri ve hare - yapılacaktır, Harekât devam ediyor Berlin 10 (AA.) — «Havass; Yahudi aleyhtarı hareketlere nihayet verilmesine dair Göbbels tarafından ya- pılan davete rağmen, bu harekât gittik- ço şiddetlenmektedir. Kurfurstendan da, ellerinde çekiç, o- dun ve demir çubuklar olduğu halde bir gençler kafilesi öğleden evve! Yahud! mağazalarında başlanan tahribatı ikmal etmekle meşguldür. Nümayişçiler «Kah - ketleri sükünetle seyretmektedir. Berlinde tahribat 'Berlin 10 (A.A.) — «Havas>: Berlindeki havraların tahribi hakkında yavaş yavaş tafsilât elde edi!mektedir. Bu sabah saat beşe doğru gençlerden mürekkeb kafileler havralara girerek yerlere benzin dökmüşler ve ateşlemiş - lerdir. Sabahleyin tahribden kurtulmuş olan Yahudi mağazaları da öğle üzeri tahrib olunmuştur. Halk, sokaklarda sevinçle rolsun Yahuda> âvazelerile sokaklarda | bağırarak dolaşmaktadır. İngilterede yeniden GU00 tayyare sipariş etti Londra 10 (A.A.) Hava Nazırı bugün Avam Kamarasında yaptığı be- yanatta önümüzdeki sene hava büdce- sinin takriben 200 milyon İngiliz lira- 81 olacağını, bu miktarın geçen sene ise 128 milyondan ibaret olduğunu bildir- miştir. Hava nazırının izahatına göre, ilk hat tayyare kuüvvetleri yüzde 30 artırıla- caktır. Yeniden 6000 tayyare sipariş edilmiştir. Geçen hazirandanberi 13670 tayyareci hizmete alınmış ve 1200 pi- lo! ve 23 bin tayyareci şimdi talim görmek ür, kte bulünm eç Hava ordusu ihtiyatında da terak - kiler elde edilmiştir. Bugün rasidlerin adedi 13 bindir ki, geçen sene nisan:- | ha nisbe'le 6000 fazlalaşmıştır. Muntazam hava ordusunun kadrosu 31 marttanberi 69500 kişiden 85 bin kişiye çıkmıstır. Bu rakam önümüzde- ki sene yüz bini bulacaktır. Japonyada kabine buhranı atlatıldı 'Tokyo 10 (A.A.) — Milli seferberlik ka- nununun (l inci maddesi hakkında zu - hur eden noktai nazar ihtilâfları dola « yısile çıkmasından kurtulan kabine buh- ranının önüne geçilmiş ve bunun için bir uzlaşma formülünün tedkikine başlanıl- e İki hatıra, İki acı 9 yıl evvel, Almanyanın Kolonya çeh- rinde bir matbaacılık sergisi açılmı; Üç beş gazeteci gidip görmek hevesina kapıldık, gidip gördük. Geniş bir saha, yüzlerce pavyon, 20 n- ci asır fenninin son buluşlarından istila- de edilerek yapılmış, işler halde, düzü » nelerce makine, çiçek, çimen, bayrak, on binlerce seyirci ve tepemizde kızgın bir güneş. Gece yorgunluktan bitkin, Ren nehri kenarında yükselen bir lokanlada ye * mek yemiştik, gece yarısına doğru, arka- daşları bırakarak çıktım, otelime gide - cektim, otomobil bulmak kabil olmadı, yaya yürürüm, dedim, Otel nehir kıyısın- daydı. — Elbette bulurum, diyorum. — Fakat benüz tanımıya alışmadığım bu şehirde aksi bir istikamet tutmuşum Bolki bir saat, belki daha fazla yürüdükten sonra bir de baktım ki, şehrin kenarına gel « mişim ve sokaklarda tek insan yok Bir köşe başında iki polis, yanlarına yanaşıyorum, otelin kartını çıkarıp göse teriyorum. Gülüyorlar: Bulgar kabinesi Mecliste ekalliyette kaldı Sofya 10 (AA.) — Parlamentoda makine mubayaaları için, hükümetçe istenilen munzam tahsisat lâyihasında hükümet hiç beklemediği bir anda iki rey farkla ekalliyette kalmıştır. Bunun neticesinde kabinede bir de - ğişiklik olup olmayacağı henüz belli değildir. Kralın derhal Sofyaya dön - masi bekleniyor. Parlamento reisi medlisi bilâmüd - det tehir etmiştir. 'Sözün kısası: Türk sanğatı ve biz (Baştarafı 8 inci sayfada) — Aksi tarafa gelmişsiniz, geldiğiniz yolu bir daha katederek öbür tarafa gi- deceksiniz. Sıkılıyorum, utanmasam taşların üze « rine oturarak dinleneceğim, fakat bere- ket polislerden biri nöbetini bitirmiş, va« zifesini arkadaşına devretmiş, benim gi « decöğim tarafın yolcusu, Yoldaşlık ede « bileceğiz. Konuşuyoruz, Türk olduğumu anhyor, adamda bir memnuniyet nidası: — İstanbulu çok iyi bilirim. harb içinde topçu çavuşu olarak âaltı ay Çanakkalede bulundum.. ve derhal ilâve ediyor: — Talihli bir milletmişsiniz. Mustafa Kemal gibi bir şef buldunuz, bakınız biz elân zenci askerlerin çizmeleri altında ya- şayoruz, * Geçen sene İsviçrede ihtiyar bir İngis liz gazetecisi ile konuşuyordum. Sırası düştü, memleketim hakkında kendisini tenvir etmek istedim. Elinin bir işareti Zamanla, hayat şartları ağırlaştığı için (9 durdurdu, meğer 25 yıl evvel, gerete- nedret kesbeden bu nefalsi kısmen yan -| Giliğe girmeden evvel sefaret ataşesi olus gınlar, kısmen de göçler mahvetti. Arta-| 3) tstanbulda bulunmuş, ve geçenlerde nanı ise - bunu söylemekten sıkılıyorum -| 44 eski hatıralarını tazelemek üzere İs - yek pahasına, harice.. evet, harice sat -| tanbula gitmiş, oradan Ankaraya kadar tık, hâlâ da satmaktayız! Para, - bari çok ta bir şey olsa! - na - yarımızda, hatıralarımızdan daha mı kıy- metli olmalıdır? Zarureti anlarım. Fakat elimizde bulunan böyle bir parçayı pa - raya tebdil etmek zaruretini duyuyorsak, bâri kendi içimizden olanlara satalım. Tek, bu cihan 'değer miras yâd illere kaçmasın! Zenginlerimiz de bu meselede, lâkayıd- lıkları dolayısile suçludurlar. Kaç tanesi bir vitrin sahibidir? Kaç tanesinin salo - nunda, Türk san'atının ölmez eserlerin » den nümüne bulursunuz? Garb snobiz - minin doğurduğu sakil, sahte kübik eşya- ma yerine Türk eserlerini ikame edelim! Bunlara vereceğimiz para, yurda, yur - dun tarihine harcanmış olacaktır! Yaramız derin, acımız büyüktür. arasında düşünen her milletten ve hakikatlerdir. Onun şahsını ifade edecek kalem cek dimağlar da o kadar perişandır. benliğimizi aydınlık görebiliriz. O bi hbar mevsiminin taze güll bahçelerin sevdiği, medeni seviyeye eriştirdiği taktır. Ankaranın yüksek kalesine gömelim. hyacağımız çiçeklerle bir cennet ya, ran bronz başı o yüksek kaleden yoktan var kıldığı Türklüğün açtığı şad olacaktır. Z uzanmış: — Aradığımı bulamadım, dedi, Bir a- dam çıkardınız, tarihinizin seyrini değiş- tirdi. * Dün gece Londra radyosunu dinliyor- dum: — Türkiye uzun görüşlü, çok akıllı bir. şef, dünya da büyük bir devlet adamı kay betti, diyordu. Dün ve bugün bütün dünyanın Lü « yüklüğü üzerinde ittifak etliği bir kayıp kargısındayız, fakat Türkün her vakit karikalar yaratmış bir millet olduğunu unutmıyalım. Gerçi kayıbımız büyüktür, fakat o kayıbı içeride ve dışarıda hisset. tirmemek, onun yolunda yürümek azmi- miz de o nisbettedi: Türkün kalesi Dündenberi birbirimizi teselliye — çalışı. yoruz. Dünyanın hayranlığını göz bebeklerinde toplamış büyük bir - insan kaybettik. O bizim Atamız, babamız her şeyimizdi. Ne Türk tarihı, ne cihan tarihi o yükseklikte bir fevkalbeşer kaydetmedi. Bütün bunlar yerle gök ber ırktan insanın iman ettiği en samimf ler ne kadar biçare ise eserini izah ede- Bunu itiraf ederken yalnız bir noktada lze öyle bir vatan emanet etmiştir ki ba« den temiz ve bugünkü siyaset dünyası- nin Majino, Siğfrid, Singapor istihkâmlarından kuvvetlidir. O Türkün yıkılk: maz ve zaptedilmez bir kalesi halinde yüreklerimizde yaşadıkça ruhü da milletini mes'ud görerek müsterih ola. Aziz ölüyü milletini, vatanını kurtarmak için beyninin fosforumu saçtığı Etrafını ülkenin dört bucağından top- palım. Önüun cehennemden cennet çıka- yalnız Timurlengin cenk sahrasını di yolda merdane yürüdüğünü de seyredip Bürhan Cakid yi ae üüf ahai DD BDÜG — DEİ ha ğ ll z BAA Lamadr aa güeü £ ae zaemen — Em—Aİ