30 Ekim 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4

İ K e PŞ Zerler , TT VĞ F $ İ ! ? f ) ÇA TeT T ÇTT DNY TTTT T NTT N T OU Y Istanbul büyük bayramı içinde tes'id etti Şehir gündüz al bayraktan görünmüyordu, gece | baştanbaşa ışık içinde pırıl pırıl yandı, merasim ve | tezahürat cok güzel oldu ( dün emsalsiz bir sevinç ı SON POSTA ekereeemmekekese eee se ee srRbrerERenRe e c LA Reisicumhurumuzun ı Basın Kurumuna İ iltifatları j Atatürk; Basın Kurumu kongre- si münasebetile Kurum Başkanı Tarık Us tarafından köngrenin ta- $ zimlerini arz için çekilen telgrafa ; Şu cevabı göndermek suretile gaze- tecilere iltifat buyu ışlardır: Birinciteşrin 30 mühim mikdarda arttı Üzüm, incir, pamuk, tütün, zeytin ve zeytinyağı satışları 39 milyon lirayı buldu İzmir (Hususi) — 938 mahsul yılı, Ege mıntakası için tam bir ferah senesi ol - muş, idrak edilen her çeşid mahsul değer |fiatile satılmıştır. Müstahsilin yüzünü güldüren üzüm ve incir mahsulü de, bol olduğu halde kısa bir zaman içinde yüzde SEARK Heybeliadada İstanbul, cumhuriyetin on beşinci yıl- dönümünü dün büyük bir coşkunluk ve sevinç içerisinde kutlulamıştır. Şehir iki gündenberi emsalsiz bir bayram havası içinde çalkalanmaktadır. Dün sabahtan itibaren bütün İstanbul halkı en büyüğünden, en küçüğüne ka - dar sokaklara dökülmüş ve geçid Tes - minin yapılacağı Taksim meydarına dağ- Tu akın etmeğe başlamıştır. Umumi yol . Tarda saat 9 dan itibaren tramvay, otobüs ve diğer nakil vasıtalarının seyrüsefer - leri durmuş, zabıta intizamı temin için faaliyete geçmiştir. Geçid resmine iştirak edecek askori kıt'alarla, okullar ve diğer — teşekküller saat ona doğru Taksim meydanında top- lanarak kendilerine ayrılan yerleri al - mışlardır. Taksim meydanı bu sırada mahşeri bir manzara arzetmekte idi. Taksim meydanında Vilâyet konağında yapılan tebrik me « rasiminden sonra vali ve belediye reisi Muhiddin Üstündağ, İstanbul komutanı General Hâlis Bıyıktay ve refakatlerin - deki diğer zevat saat l11 de Taksim mey- danına gelmişlerdir. Vali ve komutan meydanda toplanmış olan “askerf kıt'a, o- kullar ve diğer teşekküllerin boyramla « Tını kutlulamışlardır. Kutlulama mera - &imi bittikten sonra Cumhuriyet âbidesi önündeki direğe sancak çekilmiş, bu sı -| Tada bütün bandoların, askert kıt'aların, | Okulların, halkın iştirakile İstiklâl marşı çalınmış ve söylenmiştir. Cumhuriyet â-| yapılan tak ki Şehidlik ziyaret edilmiş, şehidlerimi » zin aziz hatıraları anılmıştır. Şehidlik - teki merasime, Fatih kaymakamı ve be- lediye şubesi müdünü ile İstanbul komu- tanlığının mümessili, umumi mecliş â- zaları, Cumhuriyet Halk Partisi ve di - ğer teşekküllerin mümessil ve âzaları ve halk iştirak etmiş, bi? bölük askerle, it - faiye bandosu törende hazır bulunmuş - tur. İtfaiye bandosu tarafından çalman İstiklâl marşını müteakib Şehidlikteki â- bideye çelenkler konmuş, bundan sanra Fatih kaymakamı ve belediye — şubesi müdürü kısa bir hitabe söyliyerek şehid- lerimizin aziz hatıralarını tebcil etmiştir. Hülâsa bütün İstanbul dün büyük gü - nün, büyük yıldönümünü en parlak bir şekilde kutlulamak için her şeyi yapmış- tır. Halk öğleden sonra radyo - tertibatı bulunan meydanlarda ve radyolu ma - ğazaların önünde toplanarak Ankarada- ki merasim esnasında Başvekil Celâl Ba- yar tarafından okunan Atatürkün ordu. ya mesajını ve radyo tarafından verilen Ankarndaki geçid resmi tafsilâtını büyük | bir alâka ile takib etmiştir, | İstanbul dün gece de fevkalâde bir| ınanzara arzetmekte idi, Şehrin her ta - rafı işik içinde pırıl pırıldı. -Bayrı münasebetile kurulan bütün tâklar, li- mandaki vapurlar ve Moda açıklarım- da bulunan donanmamız da elektrikle donanmıştı. Sarayburnunda havuzun suları da renkli olarak fışkı- rıyardu. | Fener alayları bidesine vilâyet, komutanlık, belediye, | Gece şehrin büyük yollarından geç- İ f ve milli ye diğe ; parti, resmi ve milli kurumlar ve diğer| k üz fenar alayları yapılmı Basın Kurumu Başkanı Tarık Us: Basın Kurumunun toplant i nasebetile gösterilen duy mütehassis oldum, Teşekkür ede - Tim. ! ğ | İ K. ATATÜRK ç liktisad Vekâleti yeniden konserve fabrikaları kuracak İktısad Vekâleti, mı yerlerinde, deniz mahsulleri ve gıda sa- nayli için müteaddid fabrikalar kurul. ması hususunda tedkikler yaptırmakta- "ir, Kurulacak yeni fabrikalarda — gıda İsanayiine geniş bir inkişaf bahşedilecek ve gıda maddelerinin ucuzlatılması için tedbirler alınacaktır. İktısad Vekâleti bu fabrikalar için mü- him bir plân hazırlamaktadır. Ayrıca muhtelif gıda maddelerimizin ihraç ve satışlarile meşgul olmak üzere yeni mü- esseseler kurulmuştur. Et sanayii için biri Mersin, diğeri Trab- zonda konserve, donmuş, soğutulmuş et ve salam imaline mahsus olmak üzere ikl fabrika kurulması için hazırlıklara başlanmıştır. Her iki fabrikada da birer mezbahadan maada, deri, barsak ve kanlarin ve diğer tâli maddelerin müamele görmesi için ayrıca tesisat vücude getirilecektir. Bu fabrikaların her birinde günde vasat! o- larak iki bin koyun ve beş yüz sığır ke- sileceği tahmin edilmektedir. Balıkçılık sanayil için de Sinobda bir havyar fabrikası ile, İstanbul, Trabzon, Gelibolu ve İzmirde birer balık tuzlama ve könserve fabrikaları vücude getirile- cektir. Poliste: İhtiyar bir kadın merdivenden düşüp yaralandı Harbiyede Çimen sokağında oturan 76 yaşında Marya, evinin merdivenle- rinden aşağı inerken Ayağı kayarak yere düşmüş, başından yaralanmıştır. Bir kamyon bir hamala çarpıp yaraladı Şoför Zeki tarafından idare edilen | yetmiş itibarile satılmıştır. Ege mıntaka- Jsınaun 75,000 tonluk üzüm 48,000 tonu satılmış, 33,000 tonu işlenerek pılan üzüm iğracatı 24,000 tondur. 27,000 tönluük incir rekoltesinin 17,200 tonu satılmış, ve hepsl dün akşamitı kadar ihraç edilmiştir. " Kooperat birliğinin bu sene harice yaptığı tün tahminlerin fevkindedir. Yukarıdaki satışlar geçen sene ile mu- kayese edildiği takdirde yüzde 90 niş » betinde bir ihracat fazlalığı göze çarp - maktadır. Yapılan anlaşmadan sonra Al- manyaya ihracatımız bir misli artmşıtır. Ege mıntakası bu seneki 80,000 balye pamuk rekoltesile beynelmilel pamuk pi- yasasında mühim bi mevki işgal etmiş- tir. Hükümetimizin ikinci beş yıllık plâ- nımın ikinci yılına dahil bulunan pamuk istihsalâtının artması hususunda Ege mın takasının oynadığı rol çok mühimdir. Re- koltenin 70,000 tonu Akala cinsi pamuk- lardır. Akala pamuğu 40 kuruştan 45 ku- ruşa yükselmiştir. Zeytin ve zeytinyağı rekoltesi geçen seneden yüzde yirmi noksan olmasına mukabil mahsul gayet nefistir. Bu hafta flk parti zeytinyağı İzmire getirilerek iyi Hiatla satılmıştır. 22,000 tonluk zeytinyağı rekoltesinin yılbaşına kadar tükeneceği muhakkaktır. Daha tütün mahsulü piyasaya arzolun- madan, 938 yılı ihracatı, geçen senenin ayni haftasındaki ihracatla mukayese - sinde yüzde 47 bir artma göstermiştir. Yani mahsul senesi ortasında bulunma « mıza rağmen ihracat 39 milyon lirayı bul- müştur. Sene sonuna kadar bu rakamın 75 milyon lirayı bulacağı kuvvetle tah « lünden 25 milyon lira temin edileceğine muhakkak nazarile bakılmaktadır, Bu seneye müstahsilin ferah yılı na - zarile bakabiliriz. Çünkü müstahsilin ge- rek kooperatiflere, gerek bankalara olan eski borçları cüz'i bir nisbete inmiştir. Tütün mahsulünden ümid edilen netice alınacak olursa Ege müştahsili, yeni se » rekoltesinden ihraç edilmiştir. Yalnız Almanyaya ya - x sevkiyatı, bü- min edilmektedir. Yalnız tütün mahsu - | | | Egenin nefis zeytinleri neye borçsuz olarak girecektir. Bu, on &l ftincı cumhuriyet yılına gireceğimiz bu- günlerde ilk iyi müjdedir. Hazin bir vefat Samsun eşrafından ve tüccarı mutebera- nından merhum Yelkencizade Bay Şükrü- nün refikası, Lütfi Yelkencinin valideleri, Hilmi Yelkencinin, Ömer İskefyelinin ka - yınvalideleri, Türkafiş Londra — rapörtörü VEnyer Yelkencinin ve İstanbul Üniversite- &1 talebelerinden Hilmi Yelkenci ile Sami Sakanın büyük valideleri Bayan Patma Yel- kenei, düçar oldukları hastalıktan kurtular mıyarak dün ükşam vefat elmiştir. Cena - Besi buzünkü pazar günü saat 14 te Nişan- taş, Teşvikiye karakolu yanında 117 numa- ralı apartımandan kaldırılarak namazı E - yüb camlinde kılındıktan sonra alle mak- beresine defnedilecektir. Allah rahmet ey- leye. N Istanbul Şehir Tiyatrosu Bugün #at 15,30 da ll Bu gece sart 20,30 da Kan ll(ırdoçlırl Yazan : Biraho Turan Tiyatrosu Halk san'atkâri Naşid oku yöcü Semiha Mişel — var- yetesi 3 kemiksiz kızlar 2 oyun birden Ağ eğleniyor Hoşkadem Gebe 1 Perde Şark Musiki ve Şarkıları.... teşekküller tarafından 30 dân fazla çe -| lenk konmuş, âbide defteri vali, İstanbul ve deniz komutanları tarafından imzalan- mıiştır. Âbide etrafındaki bu metasim bittikten sonra vali ile komutan, gene raller, yüksek rütbeli sübaylar, konso Yoslar ve teşrifata dahil zevat stadyom ö- nünde hazırlanan tribünlere gelerek yer- lerini almışlar ve bundan sonra geçid Tesmi başlamıştır. Geçid resmi Geçid resmine başta tüm bandosu ol - duğu halde yedek sübay ve askeri tıbbi- ye okulları, Deniz, Kuleli ve Maltepe li- seleri, piyade, topçu, süvari kıt'aları ve motörlü kıt'alar, piyade, süvari, bisik - Jetli ve motosikletli polis müfrezeleri, it- faiye, üniversite ve yüksek okullar, iz - ciler, liseler, azlık ve ecnebi okulları. gpor teşekkülleri, Kızılay, Yeşilay, Çocuk Esirgeme, Türk hava kurumları, esnaf cemiyetleri iştirak etmişler ve sırasile tribün önünden geçerek vali ve komu » tanları selâmlamışlardır. Bu sırada kah - Taman askerlerimiz on binlerce halk ta - ratından şiddetle alkışlanmışlardır. Geçid Tesmi bittikten sonra askeri kıt'alarla o- kullar ve diğer teşekküller yerlerine dön. müşlerdir. Tam saat 12 de şehriu müh - telif meydanlarından toplar atılmak su- Petile bayram tes'id edilmiştir. Şehidlikte Öğleden sonra saat 15 de Edirnekapıda- Alaya eden bir grup Taşkış dan fener ve meşalelerle hareket et - miş, millf marşlar yliyerek Taksim meydanına gelmiştir. — Ayni zamanda| İstanbul tarafında okullar, cemiyetler | p. , Tepebaşsı, - Şişhane, ) ” Karaköy yolile Tophaneye inmişler, ve orada dağılmışlardır. Beyazıdda fop - lanan grup da Divanyolundan tram - vay yolunu tak'ben Eminönüne gel - r yokuşu tari- hiş ve oradan Finca kile Beyazıda dönmi Kalabalık bir halk, nskeri kıt'alar ve muhtelif te- şekküllerin iştirakile Üsküdarda da bir fener alayı tertib edilmiştir. Gece saat 20 den itiharen Denizbank tarafınldan — Kızkuülesinde — hazırlanan Bişekler atılmağa başlanmıştır. Bu fi- şekler havada çok güzel manzaralar husüle getiriyor, göğü, cesim güneşler, çiçekler, pırlanfa yıldızlar, taçlar, bom- balar, şualı yıldızlarla müzeyyen şelü- leler süslüyordu. Halk kürsüleri Bayram münasebetile şehrin muhte- Jif meydanlarında halk kürsüleri ku - rulmuştur. Halk kürsü)erinde birçok hatibler on beş yılda — Cumhuriyetin yaptıklarını tebarüz ettiren hitabeler- 3508 numaralı kamyon, dün Üsküdar iskelesinden saraba vapuruna girerken orada hammallık yapan Fevziye çar- parak göğsünden yaralamış, suçlu ya- kalanmıştır. Bir otomobil tramvayla çarpıştı Şoför Hiristonun idaresindeki 4277 numaralı otomobille vatman Ahmedin idaresindeki 95 numaralı tramvay ara- bası arasında İstiklâl caddesinde bir çarpışma olmuş, her ikisi de hasara uğramıştır. Bugün saat 11 de bulunmuşlardır. Bayram bugün de gece yarısına kadar devam edocektir. vi SAKARYA sinemasında Mihracenin gözdesi ve Hind mezarı Türkçe sözlü ve şark — musikili büyük film, Bugün saat 11 ve 1 de tenzilâtliı HALK matineleri Parlak mevzu, Mükemmel Mizan- seni ve muhteşem dekorları bulunan SAHRA KIZI LEYLÂ Türkçe Sözlü ve Şarkılı Filmi TAKSİM Sinemasının Vasi Salonunu her soansda baştan başa doldurtuyor. Bizde bugün gidip görlnlüz. Bugün saat 11- ve 1 de tenzilâtlı HALK matineleri CUMHURİYET BAYRAMI ŞEREFİNE İ P E K sinemasında LOREL-HARDİ İSVİÇREDE TÜRKÇE SÖZLÜ EN SON ve EN GÜZEL FİLM Ayrıca: Ankarada ATATÜRK ve BÜYÜKLERİMİZ huzurunda v GENÇLİK BAYRAMI - ve 1 de Tenzilâtlı HALK Matineleri Beyoğlunda Son defa 2 devre 24 kısım birden H Ü