16 Ekim 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

16 Birinciteşrin Dün Harb Akademisinde bu yıl_ mezunlarına merasimle diploma verildi|» Orgeneral Fahreddin Altây me zunlara diplomalarını verirken (Baş tarafı 1 inci sayfamızda) Bunun üzerine Örgeneral Fahreâdin neral Osman Tufan, Amiral Mehmed | Altay Harb Akademisi komutanı Ali Ali ile diğer yüksek rütbeli sübaylar | bulunmuşlardır. Saat 14,30 da askeri bahdonun refakatile mezunlar İstiklâl marşını söylemişler ve merasime baş- lanmıştır. Bundan sonra Orgeneral Fahreddin Altay, bu diplomalarını vermi misinden bu sene de Harb Akade- len 4, kara 26, yüksek levazım okulundan 8 kişi| kurmay sübay olmuştur. Harb Akademisi Komutanı Korge- neral Ali Fuad çok güzel bir nutuk liyerek sübaylara kurmaylığın mâna: at anlatmış ve onları tebrik ettikten Bonra sözlerine şöyle devam etmi «Askeri dehalar her milletin ta de enderdir. Bazı milletlerde hiç yok- tur. Yalnız Türk milletidir. ki bunda €en zengindir. Bu, mazi için de hakikat- tir, hal için de hakikattir. Türk tarihindeki büyük imha muha- | rebeleri ve hopsinin üstünde başku - mandan meydan muharoebesi asırlara meş'aledir. Cihan tarihinde granit şa- Hikası göbi yükselen Atatürkün çağ- daşı olmakla; Türk milletinin tarihini süsliyen askeri ve siyasi dehaların en yücesi olan Atatürkün kurmay sübay- ları olmakla bahtiyarsınız. Bu mekteb, Atatürkü yıllarca bağrında taşıdı. 'Türk milletinin ezeli ve ebedi kuvvet ve kıymetine Atatürkün şahsında i - mMan, Sizi bu imanla bugün kurmay haya- yatına yolcu eder ve hepinize değerli başarılar dilerim.» mezunlarına | Fuadı tebrik etmiş, ve ileride yetişe - cek kurmayların da böyle kıymetli ol- malarını dilemiştir. Misafirler aşağıdaki salonda hazır - lanan büfede izaz edilmiş ve merasime | de nihayet verilmiştir. Mezunların isimleri Deniz Harb Akademisi mezunları Önyüzbaşı Sad! Erk, önyürbaşı Fuzd Ba- şak, önyüzbaşı Tevfik Borgut, önyüzbaşi Ek- rem Ermân. Kara Harb Akademisi mezunları Önyüzbaşı Mustafa Behsad Arbak (İş - kodra). Yürbaşılar Şevket Doğu — (Kıreaa * â), Bürhaneddin Nursoy (Drama), Ethem Boransu (Afyon), Mustafa Lütfl Erenel (Aydın), Cemil Üluçevik (Proşgovaj, Abdür- rahim Bulak (Erzincan), Rasim Atakan (Hırkalşerif), Memduh Tağmaç (Errurum), Belim Türkkan (Trabaon), Orhan Türkkan (Erzincan). Üst teğmenler — Nati Akarsu (Erzurum), Babri Alkın (Rdirne), Zeki İlter (Brzurum), Ferld Gökçek (İstanbul), Naci Aşkın (Bur- 48), Kenan Kocatürk (Beykos), Ethem Ta- lay (Harput), Osman Nurl! Canberk (Üskü- dar), Kemal Talay (Uhri), Emin Dirvana Ustanbul), Nüzhet Yüngül (İstanbul), Pa - ik Bulca (Balıkesir), Camld Yenlcloğlu (B - dirne), Cemal Yudırım (İstamtul), Kâzım Altıok (Ergdincan). Yüksek Tevazım okulu mezumları Rasih Kunler (İstanbul), Raşid Erkar - tal (İstanbul), Cavid Oralı (Kibrisi, Hüs- nü Çağlar (Üsküdar), İhsan Raşid Bulat (stanbul). Üst teğmenler — Abdürrahman — Ersoy (Konya), Salm Hacıoğlu (İstanbul), Hü - seyin Babri ( Alsas - Lorenin tarihine bir bakış (Baş tarafı 1 inci sayfamızda) «— Alsas - Loren Almanları arasın- olduğu haber veriliyordu, Az sonra Framsiz radyösü! «— Bir Fransıs meb'usunun Alsaâ - Lo- da geniş bir Nazi hareketinin başlamış | » /D d İ lizal ettirdi. mülarekenin akdi ferdasında daha fazla - ganı İstemeye başladı. Meb'us seçiminde bir. kaç mümemil temin etmişti, davayı parlâ- Fransız ansiklo- pedisi Alsas - Lorenden Ğ — Halk 'âdetlerine ve serbestisine kıskanç- Tikla bağlıdır. Geniş bir ademi merkeziyet ren'de görülen kıpırdamalar hakkında — bir| taraftarıdır, der. kriri verdiğini söyledi. m':l::t"wkmlermı tamamlışan bu iki ha- bere rağmen bugün Alsas Loren'in beynel- milel siyasette yeni bir Ihtilif mevzmi ola- bücceğini söylemek doğru olamaz. İşte bu arzu dolayısiledir. ki, istek daha umuml sulhun akdi ferdasında ve Alman- yanın en zayıf samanında başlamıştır, de- vam etmektedir. Yazımızın başında; Haktikatle mesele hem eski, hem de Fran-| — Mesele eskidir, demiştik. Bebebi budur. da için şimdiki halinde dahilidir. 1918 yılında Almanya — mütarekeye MŞJ: Olduğu zaman Almanya Abas ve Loren' «Vilson> un prensiplerine göre plebisit ya - pilmasını istiyordu. Alman orduları Çekilip de memleket Fransız askeri tarafından İşgnl edildiği zaman Fransız Başvekili Klemanso müstacelen «Strazburg» a — gİtü. uınlnlf— tin bütün Pransız halkı tarafından hararet- N, çılgın bir kabul gördü. Belediye dalresi- nin önüne 10 binlerce kişi toplanmıştı. hti- yar Başvekili alkışlıyordu. 'Tarihe geçmiş bir hâdise ve cümledir. Kle- manso balkona çıktı, dakikalarca süren Gİ- kışların kesilmesizi mütenkıb: — Rfendiler, piebisit yapılmıştır, değli. Bilâhare de sulh masazında Fransız mü- Tahhaaları, bu memlekette — plebisit yepıl- Mmasının halk için tahkir olacağını sörle- diler, Ve memleket Pransız hududunun içinde Kkaldı. Bununla beraber Alkas — ve Lorende Praasızlarla birlikte mühim bir Alman küt- lesi sakindi. Mikdarı hakkında Alman ve Fransız istatistikleri çok farklı olmakla be- Taber, ehemmiyeti Fransızlarca da İnkâr e- Gilmediği için sulh yapılır. yapılmaz bu kıt'ada hüsusi bir idare şekli tesis «dilâl. Merkezi Pariste olmak şartile bir umvmi | Fransız İAyni zamanda bugün için Fransa hesabına meselenin dahlli olduğunu da kaydetmiş - tik. Filhakika hâdisenin mütareko başında başlıyan seyri bunun delilidir. * Kısa ve uzun bir âllde: — Alsas - Loren meselesinin beynelmilel bir mesele olup olmıyacağı bahsine gelineo, Hitler'in mutad diplomasi usullerini bir ke- nüra bıirakarak maksadlarını ötedenberi a- çıkça söylemek usulünü takib etmekte oldu- gunu, ve Alsas - Lorenden de kat'iyetle fe- ragat ettiğini birçok defalar söylemiş bulun- duğunu unutmuyalım. Bizce bugün için bu mesele mevzuu bahsolamaz. İleride Alsaş - Loren'de cereyan edebilecek dahili vak'ala- rin Almanyayı alâkadar edip edemiyeceği bahal şimdiki halde sadece bir tahmin ha - Hnde kalmaya nınhlîdnr. Alsaa ve Lören'in tarihine gelince: Fransız ve Alman tarihleri yalnız şu nok- tada müttefiktirler: Memleket milâddan ev- vel «Selt» lerin idaresi altındaydı, Sonra Ro- malıların idaresine geçti ve Miüddan evvel 58 tarihine kadar onların idaresinde kel - du Derken mühtelif Alman prenaliklerinin hükmüne intikal etti ve bu hal boşinci asra kadar sürdükten somrg memlekette bir idaresi ve nihayet müstakil bir hü- komiserlik Ihdas olundu ve idnre komlserli-| kümet tesasüs etti. Bu hükümetin sonun- Be verlidi. cu Kralı İkinci Lothair'dir. Bu rzat, çocuk- Alman halkı için dil ve mekteb balı -| saz öldü, memlekel mn—m'_ı Almanya kral- sinde oldukça geniş müsandeler varitmişti. |ları arasında taksim Ş haklar tanınmıştı. Buna rağmen halk bü müsaadeyi de, hakkı da kâfi bulmadı. Daha Prapsır ansiklopedlal: — PFransa 9 asırdanberi Ren sahiline cık- SON POSTA - - Alsasda araştırmalar yapıldı, mu tariîet eyannameler bulundu (Baş tarafı 1 inci sayjamızda) ları, Alsas - Lorende yapılan bu tahrikâ- tın Almanlar tarafından tertib edildiğine kanidirler. Son styasi buhran da bu tahrikâtı tak- viye etmiştir. Filhakika, Alsas - Lorende kâlin harb malzemesi imal eden beş mü- him fabrika, emniyet tedbiri olarak hu- duddan uzak bir mıntakaya nakledilmiş- tir. Bu fabrikaların nakli, Alsas - Lorende işsizliği artırmıştır. Yerliler, bu vaziyeti protesto etmek üzere bir miting yapmış- lardır. Majino hattı uzatıldı Paris 15 (Hususi) — Yunayted Pres bildiriyor: Frarsız mill! müdafaa nezare- tinin neşrettiği bir tebliğe göre, İsviçre hududundan Fransaya yapılması muhte- mel olan herhangi bir hücum tehlikesi bertaraf edilmiştir. Majino hattı cenuba doğru uzatılmış- tır. Binlerce mütehassıs amele, ikinci ve üçüncü müstahkem hatlar vücude getir- mek üÜzere çalışmalarına devam etmek- tedirler. Fransızlar, Hitlerin Sarda irad ettiği nutuktan 48 saat sonra bu tedbiri almak mecburiyetini hissetmişlerdir. Alman Siegfried hattının, Metz şehri- nin tam karşısında bulunan Sara kadar uzatılacağı haberi, Fransızları kuşkulan- dırmıştır. Belçika hududunda Fransanın, Belçikaya hemhudud olan mıntakasında da tebdirler alınmıştır. Bu cümleden olarak Lys, Moselle ve Meuse nehirlerini birbirlerine bağlıyan kanal- ların, icabı halinde hep birlikte açılması ve şimali Pösansa ovalarının tamamen sular altında bırakılması için de tertibat vücude getirilmiştir. Çek - Macar ihtilâfı halledilmek üzere (Baştarafı 1 inci sayfada) Çekoslovak bariciye nazırı Şvalkovsky Praga dönmüştür. Pragın iyi habor alan mahfellerinde söylendiğine göre, Almanyaya karşı ha- lisane hislerini isbat etmek istiyen Çe- koslovak hükümeti, yakında komünizmi kanun harici ilüân edecek ve matbuatı da- ha gsıkı bir kontrola tâbi tutacaktır. Berline göre Berlin 15 (ALA.) — Çekoslavakya ha- riciye nazırının Hitleri ziyareti gimdilik pratik olmaktan ziyade sembolik bir ma- hiyet iktisab etmektedir. Şimdi Münih itilâfimndan çıkan yeni Çekoslovak devle- mile değiştirmiş olduğunu göstermek lâ- zım gelmektedir. Prag ile Berlin arasında teessüs etmeğe başlıym — münasebetler Almanyanın i bir itidal tav- siyesile başlamış oluyor, Macarlara tavsiye Berlin Macarlara ırk noktasından hak- h aldukları şeyleri istomekle iktifa et. melerini, yani Karpatlaraltı Busyası hak- kındaki taleblerinden vazgeçmelerini tav siye ediyor. ” İstikbal için Prağdan teminat alan Al- lıınıııyı, m Yaziyeti İtibarile Tuna AVZASINı isi için kıymetli bir yar- dımcı olabilecek bir devletin daha çok zayıflamasını istememel , _İıı:ırllnn Çekoslovakyanın mühim bir parçasını koparmaları için Almanya- nın elinden geleni yaj na he etmemektedir. ea a Budapeşte 15 (ALA.) — Vatsoe Macar- sag gazetesi bu sabah İmredi hükümeti- ı;n derhal istifa etmesini istemektedir, 1 gazete, başvekili «Avrupa siyasetinin temposu totaliter devletler tarafından tanzim edildiği bir sırada Macaristanı demakrat devletlere yaklaştırmak — iste- mekle» itham etmektedir. Pariste temaslar Paris 15 (AA) — Hariciye nazırı mak İçin çalışıyordu. Bu arzusuna nthayet 1673 de muvaffak oldu, der, Alman ansiklopedisi 1se: — Fransız Krallarının nihayet —Alman ;oounınnı Işgal etmiş olduklarımı lııııg..| ler. İki cümle arasında tezad var mıdır, K mudur, tedkik etmiyelim. Muhakkak n::n nokta şudur ki memleket (1879) den (1870) e kadar Pransiz işçalinde kaldıktan sonra Alman idaresine, 1918 de de tekrar BPransı: Sdaresine göçti. ğ Üniversite , rektörün bir nutkile açıldı Üniversite dün açılmış ve altıncı tedris yılına başlamıştır. Bu münasebetle dün sast 10 da konferans zalonunda bir me- rasim yapılmıştır. Açılış töreninde fakül. te dekanları Türk ve ecneb. profesörler, döçentler ve bütün talebe hazır bulun- muştur. Evvelâ Rektör Cemil Bilsel kürs süye çıkarak açılış nutkunu söylemiştir. Rektörün nutku Rektör, Üniversitenin altıncı ders yılı- ni kutlu ve çok verimli olması dilekleri- le söze başlamış ve Türklerin tarihin e- ki çehresi olduklarını ve dünyanın 110 devletini kurmuş bulunduklarını söyle- dikten soanra bu 110 devletten 35 inin im- paratorluk olduğunu ve bütün bu Türk devletlerinin müşterek vasfının i bilgine hürmet olduğunu tebarüz ettir- miş ve Türkiye Cumhuriyetinin bu yol- da daha ileri giderek kendini bilgiye da- yandırmış olduğunu anlatmış ve demiş- tir ki: «Yok edilmiş bir memleketten, bütün dünyaya hürmet ve itibar telkin eden bu- günkü şerefli Türkiyeyi güneş dehasile çıkaran ve her Türkün yüreğinde bugün de, yarın da ebediyete kadar minnet, sev- gi ve saygı ile yer tutan Atatürk, öğünçle daima söyliyeceğiz, ilme en üstün yer vermiş, sarayını ve evini ilim çalışmala- rının ve toplanmalarının yeri yapmış ve memleketinin şerefini yükseltme uğrun- | da bu çalışmalara kendini herkesten faz- | la yermiştir.» | Rektör, Atatürk'ün alaşılacak hedelle- ri gösteren program nutkunu Celâl Ba- yar hükümetinin tahakkuk ettirmeğe plânla nasıl çalıştığını ve sayın Başve- kilin Üniversiteye geldiğini ve Tıb gece- sine de iştirak ederek bütün Üniversite- lileri çok sevindirdiğini anlattıktan son- dettiğimiz bu işde, Üniversite salâhiyetli her yurddaşın yardımından istifade edesi cektir. Kayıdlı talebemiz 4916 dir. Geçen yıl bunun 3882 si ücretsiz, 1092 &t ücretli ge kumuştur. Hükümetimiz fakrühai maze bâtası usulile yüksek tahsili de talebemis zin hemen parasız yapabilmelerini kabul etmiş demektir, Hükümetin beslediği Üs niversitelilerin sayısı da 1600 dür. 'Talcbelerden çok fakir olanlara nakdi yardım usülü kabul edilmiştir. Talebeye yardım talimatı mucibince talebeye vermek için bir müracaat yapıyol ve Ziraat Bankaları kendilerinden iztodie Bim beşer bursu derha! verdller. Bu iki milli bankamıza huzurunuzda — teşekkün ederim. Profesörler Üniversite kadrosunda bu yıl bazı des Bişiklikler olmuştur. Felsefo profesörü Reichanbach, Hayatt Kimya profesörül Liepschitz ve Ensaçta çalışan Löwente hal Amerikaya gitmek üzere Üniversitee den ayrıldılar, Yeni olarak aramıza 4 pro« fesör katıldı. Profesör Röpke'nin yerine Dobretsberger, Dessaner'in yerine Sgam litzer, Freundlich'in yerine Prof. Rosene berg getirildiler. Felsefe kürsüsü Açhı profesör Frank ile Hay: için Porf. Loevri ile muhaberedeyiz. Eczaci mektebinde ihdası kararfaşan Galenik Kimya prof: üğüne de Frarma sadan bir profesör getirmek üzereyiz. F. K. B. kimya profesörlüğü için da muvakkaten Prof. Giss getirilmiştir, Bunlarla ecnebi profesörler kadrosu kas panmıştır. Bundan böyle yeni profesöre ler gelmiyecektir. Birçok kaplıcaları olan memleketimize de Klimatoloji tedrisatının eksikliğinf ra, Üniversitenin beş yıl içinde yaptığı işlerden bahsetmiş ve bunların temin e- dilmesi yolunda her yardımı yapan Kül. tür Bakanlığına, sayın Arıkana ve Cum- huriyet hükümetine Üniversitenin min- net ve teşekkürlerini arzetmiştir. Bu yıl imtihanlara girenlerin sayısı 4166, kazananların sayısı 32864 tür. Buna göre terli nisbeti Tıbda: Ç 95,7, Hukuk- ta: 64, Fende: 70.8, Edebiyatta; 86.8, İktı- sadda: 614, Diş tababetinde: ©4.4, Ecza- Nisbetler geçen yıldan iyidir. Bunun sebebi bu yıl talebemizin umumiyetle daha iyi çalışmış olmasıdır. Rektör, Üniversitede bu yıl bastırılan kitabların sayısının 75 e çıktığını Böyle- dikten sonra, demiştir ki: «Kültürü yay- ma yolunda çok önemli bir teşebbüs te ders ve müracaat kitabı olarak dünyanın klâsik eserlerile her yıl çıkan eserlerin mühimlerini dilimize çevirmedir. Bunu organize ettik. Bir memleket meselesi ad- Mussolini Torino seyahatini tehir etti Rama 15 (ALA.) — Stefani ajansının bildirdiğine göre, B. Mussolini, lumnmile' aydınlanmamış olan enternasyonal vazi- yet dolayısile bugünlerde Torinoya ya- pacağı seyahati kânunusaniden sonraya bırakmıştır. —e ——— — Bone birbiri arkasından Macar ve Çekos. lovak elçilerini kabul etmiştir. Budapeşte hükümetinin mümessili Ko- kapamak için Tib Fakültesi tarafından böyle bir dersin ihdâsı ve profesör lüğüne de Dr. Nihad Reşadın getirilmesi teklif edilmiş ve keyfiyet Kültür Bakanlığına yazılmıştır. Fizik doçentimiz F sörlüğe terfi etmiştir.» Rektör, ir Yeniçay, profoe i ve yeni talebes lerine b k bitirmiştir. Rektörün alâka ile dinlenen ve şiddete le alkışlanan nutkundan sonra Üniversle tenin eğ kıdemli talebesi Tıb Fakültesin« den Enverle, en kıdemsiz talebe, Üniver siteye bu sene kaydolunan Boğaziçi lise« sinden Fehamet Bursa açılış gününde duydukları ihtisasları anlatlılar ve ordi« naryüs Profesör Fritz Neumark ilk AÇçIıe İiş dersini konferans şeklinde vermiştir. Profesörün konferansının Tevzuu (İktısı diyatın ve iktısad siyasetinin yeni inkis şaf temayülleri) idi. Neumarkın könfes ransile tf:ırı-no son verilmiştir. Fakülteler Pâzartesiden İtibaro t a v m tedrisata başlıyae Naziler bir katolik Manastırını işgal ettiler (Baştarafı 1 inci sayfada) pi dışarı edilmiştir. Diğer taraftan Viyana sokaklarında Yahudiler aleyhinde yeniden nümayişleğ yapılmıştır. Nümayişçiler bir sinagoga hücum edes rek, duvarlarını yıkmış ve hayli tahribaf yapmışlardır. marno müzakerelerin inkıtaının sebeble- rini anlatmış ve Macaristanın yakında bir istida ile müracaat ederek Münih iti- lâfı mucibince dört garb devletinin ha- kemliğini istiyeceğini işrab etmiştir. Yeni Çekoslovakya Prag 15 (AA) — Slovonaki Klas gazete- sinin verdiği malümata göre, Çekoslorakya- nın yeni ana yasası, kısmen 1867 de Avus- Türk - İ alyan ticaret anlaşması imzalandı (Baştarafı 1 inci sayfada) Nutuklar irad edildi Ankara 15 (AA.) — Türkiye ile İ- talya arasında iki memleket mübadelâ-, tının tanzimi maksadile, bir zaman « türya e Macaristan arasında mer'iyet mev- | danberi cereyan etmekte olan müzas küne sokulan ana yasaya benziyecektir. Ye-| kereler hitama ererek bugün bir «ticta ha M;':_"""* Si m"':“""" m& ret» ve bir de etediye» anlaşması, DND e e İr ge vea lll İneşm nn üç| Punlara müteferri müzeyyelât ile bire memleketin ayrı birer parlamenlosu ve bi-|likte ve merasimi mahsusa iİle imzg rer hükümeli olacaktır. Üç hükümet, birledilmiş ve bu münasebetle Türkiye nazırlar meclisi kuracak ve bu meclis, Ha- ; tet rielye Naziri, Harbiye Nazırı ve Maliye heyeti murahhasası reiszi Numan Me« Nasırile federal hükümeti teşkil eyliyecek -| nemencioğlu ve İtalya heyeti muraha ı.-mıı parlamento, üç m dı:ı -| hasası reisi İtalya büyük elçisi ekselâne yetlerinden mürekkeb olacaktır. a) ürkive 4 böl Hle veya 'i lüre' tüy- Ş)!Bvio de“Pepı.ıo Lım(ınğun Türkiye lanacaktır. Federal devlet relsliğile fede -| İtalya münasebatına aid samimi va ral hükümet rakliğinin bir çahıs Üzerinde| dostane nutuklar irad edilmiştir. W;;:“'W dddi Mukaveleler 30 haziran 1940 tarihi- Prag ls'(? A'l) e Çlindnrılwıw“u de- |e kadar mer'i 'knlı:ınk üzere Fikinçi- mokrat partisi, fzinci önternasyonalden çe-| teşrin 1938 tarihinde tatbik mevküna kilecektir. girecektir.