2 Ekim 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 5

 # 2 Birinciteşrim Hudud boyunda yeni MEMLEKE'T bir kazamız: İdil İdilin havası ve suyu çok nefistir. Yeni kaza olan bu kasabada canlı bir im ar faaliyeti başlamıştır. İdilden yazılıyor: Eskiden bir köyken | yok gibidir. Genç kızlar çarşaf Ve Peçe ( 1an Sürmeli Çukurövası cumhüriyet hü- tumhuriyet devrinde nahiye merkezi ha-| kullanmazlar. Gayet dinç ve calışkandır- | Kömetinin başarıcı elile suya kavuşmak line getirilen ve geçen yıla kadar Mazak adını taşıyan İdil 937 sonlarına dozruı kaza merkezliğine kalbedilmiştir. Nü - fusu bini bulmaz. Irak umumi güzergâhı üzerinde bulunması ve Suriye toprakla - rile hemhudud olması itibarile coğrafi mevkiüne binaet ilçe kurağı haline so - kulmuştur. İdil tarihi bir kasabadır. Dicle nehri - nin her iki yakasındaki Hendek ve Finik köylerinde tarihi | eski paralara ve birbirlerine düşman ol-ı dıfkl;ın anlaşılan karşılıklı yakalardaki | eski kavimlerin yekdiğerlerine yaylı ve Mancınıklarla attıkları delikli taşlara te- sadüf edilmektedir. Atılan taşların çu - kur kalmış yerleri hâlâ izlerini kaybet - memiştir, İlimdağı sırtlarile Kelşin, Mir- kefşin ve Diriliâömer köyleri civarında A- / & sı_ırilı-rı Bid olduğu tahmin edilen daha bir çok eserlere rastlanmaktadır. İdilde hava ve su gayet nefistir. Geçen | bir yıl içinde yalnız doksan yaşında bir tek ihtiyar ölmüştür. Hastalıktan — ölen Adapazarında garib bir dolandırıcılık İzmit (Husust) — Adapazarında bir dölandırıcılık vak'ası olmuştur. Adapazarında Rizeli Ahmed nanun- da bir şahıs, ticaretle iştigal eden E - min Kâhya oğlu isminde birisine git - Miş: — Bende, antika - ecnebi var. Define dum, demiştir. Ahmedi tanıyan B - altınları — Çök güzel, getir de görelim, diye cevab vermiştir. Ahmed cebinde bulunan bu para - lardan birini Emine vermiş. Emin, ku- yumculara göstermiş ve hakikaten al- tın olduğu görülmüştür. Bunun üzerine Ahmedin evine git- mişler. Ve pazarlığa girişmişlerdir. Ne- ticede her birine 100 kuruş kıymet biç- Mişler. Emin 630 aded antika parayı almış ve 600 lirayı peşin olarak — ver - Mişlir. Emin, sevinç içinde eve gelmiş Ve bu antika paraları sıkı sıkı, sakla - TMaş, aradan iki ay geçmiş, Bir erbabı- aa Rösterip ganimete konmak, birkaç n lira kazanmak istemiş. — Fakat bu antika paraların altın olmadığı anla - Şılmıştır. Etekleri tutuşan Emin Kâhya polise Müracaat etmişse de Ahmedi bulmak kabil olamamıştır. Gumuşhıcıküyllı Saraycık köylerindeki sel felâketi Gümüşhacıköy (Husust) — Kaza - înuııı Şarnycık nahiyesi — ve civarına î-ğdeîh'yağmurlar ve dolu — yağdığını idirmiştim. Bu âfet oldukça — büyük Zararları mudib olmuştur. Bütün har - l'flanhr mMmahvolmuş, 130 inek ve ko - î"“un ıhoğulmuşmı-_ Selin yıktığı ve ça - n rlar altında bıraktığı değirmenlerin SayIsı kırkı, köprüler de beşi bulmuş- :(u.— Kızılay felâketzedelere yardıma Oşmuştur, $ — Hasan Bey pazarlıksız sıtiş kanunu mevki; mMer'l- Yete kondu... tılacak... «« Bundan sonra çorap, ayakkabı gibi eşya, gıda maddeleri maktu fiâtla sa - lar. Delikanlıların en büyük zevkini av- cılık teşkil eder, Halk çiftcilikle meşgul- dür. İdil toprakları bire yirmi mahsul verecek kadar bereketlidir. İdil kazası ayni zamanda mühim bir üzüm mıntakı sıdır. Basbirin nahiyesinde İzmir ç deksizi ve salkımı dört kilo gelen üzüm- ler yetişir. İdilin kaza haline ifrağı benüz yeni ol- makla beraber bariz bir imar faaliyeti & ve bu meyanda göze çarpmaktadır. Meselâ; köy içerisin- | vilây deki yollar açılarak — genişletilmiş, bir kaymakamlık binası, jandarma ve askeri daireler inşa edilmiş, iki katlı hususi nalar yapılmış, evler baaanalattırılmış, bir fidanlık tesis olunmuştur. Devlat mahallesinin temeli atılmak üzeredir. Burada resmi daireler, memur evleri yük- xcek, parklar, meydanlar, sair tesisat vücude getirilecektir. Belediye teşekkül halindedir. Genç ve çalışkan kaymakam İbrahim Er bu yıl için zengin bir mesal program: hazırla - mıiş ve tatbikına geçmiştir. Erzincanda belediye seçimi başladı Erzincan (Hususi) — Belediye se - çimi bugün Vali Fahri Özenin ilk rey puslasile başlamış ve bütün halk valiyi takib etmiştir. Reyler parti namzed - lerine istekle verilmiştir. Şehir bay - raklarla süslenmiştir. Amasya Halkevinde bir sergi açıldı < İğdır ovası sulanıyor | Büyük baraj ve kanalın | küşad resmi merasimle yapıldı Karsta seyahat eden Karadeniz muha- birimiz yazıyor: Kars havalisinin çok mürmbit toprakları olduğu halde sulan - Masına bir türlü imkân bulunamamış ©- 'üwrcdir. Iğdır ovasının şulanma işi uzun 'bu_)'!u tedkik edildikten sonra Aras neh - rindeki bir barajdan istifade edilerek bü- | yük bir kanal açılmasının matlüba eri - | şeceği anlaşılmış ve Karsın çok değerli |'valisi Akif İyidoğan bu işi ehemmiyetle takib ederek tatbik sahasına çıkarmıştır. | Barajın ve kanalın küşad resmi bu hafta | Vali, refakatinde emniyet, gümrük mü - |dürlerile Halkevi başkanı, parti erkânı, t gazetesi başmuharriri olduğu balde 14 ağustas günü, bu mes'ud ziral diseyi kutlulamağa koşan binlerce mıntakaya yeni bir hayat verecek olan bu muvaffakiyetten dolayı sonsuz bir sevinç içinde bulunuyordu. | Vali Akif İyidoğan veciz bir ifade ile bir nutuk söylemiş ve bu sulama işinin ehemmiyetinden bahsetmiştir. Pamuk ekilecek olan 68,000 — hektarlık arazirmin 38,000 hektarı sulanacaktır. Ka- nal 560000 liraya malolmakta ve 1760 metre genişliğinde bulunmaktadır. Su sarfiyatı saniyede 30 mstre mikâbında -| Vdır. Kanalın açılması esnasında - bandolar çalmakta, halk coşkun seslerle bu mes'ud büdiseyi alkışlamakta, taşları yarmağa mahsue dinamitler valinin yaktığı meşa- le ile iştial etmekte idi. Iğdır pamukçuluğunun istikbalinin en büyük bir temeli de bu suretle cumhurl- yetin başarıcı eli tarafından bu hafta ku- rTulmuştur. " | Yurdun tarihi bir köşes ve güze i: Mardin İçinde güz, yamaçlarında bahar, eteklerinde yaz mevsimi yaşanan Mardin Türk medeniyetinin en Mardinden bir görünüş Mardinden yazilıyor: 1300 rakımım- da bir dağın zirvesine kenetlenen ve tepesinde soğuk rüzgârlar eserken i- çinde güz, yamaçlarında bahar, etek- lerinde yaz mevsimi yaşanan Mardin, İsadan çok daha evvel Mezopotamyada ün alan büyük ve muhteşem Türk me- deniyetinin en parlak devirlerini yaşa- mıştır. Romalıların Mardinom, Batlemyos hekimin Meride adlarını taktığı ve bir tarihte Erdupa ismini de taşıyan Mar- din, Komukların milâddan 602 yıl ön- ce Astir hâkimiyeti altına girmeleri ü- zerine yukarı Mezapotamyayı Asüri- lerden temizliyen Madi Türkleri eline geçmiş ve bundan sonra hayli karışık günler yaşamıştır. Bir zamanlar İran orduları tarafından işgal edilmiştir. Kiyaniyan ve Sasaniler elinde kalmış, burada Romalılar hüküm sürmüş, A- rTablar, Emeviler, Abbasiler, Hemdan ve Mervan oğulları gelip geçmiş ve ni- hayet 497 hicri yılında, Artık oğulların dan İlgazi burada istiklâlini ilân et- miştir Amasya Halkevi mevsimlik sergisini açmıştır. Bayan üyelerin güzel bir e- seri olan sengi her yılkinden muvaffak olmuştur. Sergi yüzlerce kimse tarafın- :ı—:m' Mardin, bu devirde en yüksek şöhre- tini yaptı. Ulüm, fünun, ticaret ve Sa- nayide ileri bir mevki aldı. Ve hleri BI1 de son Artık oğlu hükümdarı Şa- habeddin Ahmed tarafından Tebriz hükümdarr Karakoyunlu Yusufa tem- lik edildi. Karakoyunlulardan Akko - yunlulara geçen Mardin, bir müddet de Safevyiler elinde kaldıktan sonra (hicri: 923) Yavuz Selim zamanında Diyarbakır valisi Bıyıklı Mehmed paşa tarafından alınarak Osmanlı impara- torluğuna ilhak edildi. * Mardin, cumhuriyetten sonra pek seri bir inkişafa mazhar olmuştur. Ez- eümle fenni mezbaha ve kasab çarşısı tesis edilerek şehir ve halkın temiz ve sıhht et ihtiyacı giderilmiş, her türlü intizamdan mahrüm çarşı ve pazarlar İzmitte kelediye intihabı başladı İamit (Hususi) — Belediye İntihabi te - sahüratla başlamıştır. Halk akın akın gele- rek reylerini kullanmaktadırlar. Fırkanin koyduğu namzedleri bildiriyo -| rum: Asil âralar Bayan Münevver Asal, Bayan Emine Ah- sen Şengül, Mehmed — Ali Kâğıde, — Zibal Kaman (Tüccar), Ziya Heper (Rezacı), Mah müd Özgener, Sadettin Yalım (Kırtasiyecl), Asım Ardaman (Halk Bankası Müdürü), Sa- dettin Dinçbaş, Mahir Kışınbay, Kâzım Dinç, Raşid — Gündüz. — Celâl — Evin (Kim- Necmeddin — Artman, — Mü - İşlay, — Celâl — Pırıldar — Doktor, dan gezilmiş ve beğenilmiştir. Resimler sergiden güzel bir köşeyi ve sergiyi İ smeyman Fehmi Alptekin, İbrahim Oğul - tertib edenleri göstermektedir, Pazar Ola Hasan Bey Divor ki: *«« Yalan yok, dırmak yok.,. adam kan- Hasan Bey — Adam kandırmak yok demene bakılırsa, demek kanun içinden pazarlıklı olan in- [ sanlara da şâmil! türk, Kâmil Bağdad, Mustafa Kırdar, Ziya Akız, Şerif Ulusoy, Hasan Ecsoy, Ali Ayvaz. Yedek ürzalar Hikmet Güney, Rasim Görgün, Münir parlak devirlerini yaşamış bir şehirdir ve vali Cevad Ökmen muntazam bir hale sokulmuş, ana cad- deler parke ve kaldırımları beton ola« rak döşenmiş, kanalizasyon ve temiz- lik işlerine hususi bir önem verilmiş, medhallerdeki pürüzler ve şehir dahi- lindeki enkaz kaldırılmış, dört aile par- kı tesis olunmuş, şehir elektriğe kavuş- turulmuş, mödern bir Halkevi binası, yeni bir vali konağı, jandarma dairesi ve okul kurağlar: inşa edilmiş ve ayni faaliyet bütün mülhakata da teşmil o- lunmuştür. Fakat, Mardinin bundan sonraki is- tikbali çok daha parlaktır. Dört aydır burada çalışan kıymetli idarecilerimiz- den vali Bay Cevad Ökmen, ilk iş ola- rak sü meselesini ele almıştır. Şehirde ne içmiye, ne de kullanmıya kâfi su ol- mamasından her aile ayda, mali vazi- yetine göre iki liradan yedi liraya ka- dar para sarfetmek — mecburiyetinde kalıyor. Fakir olanlar bunu da temin edememekte, kurdlu kuyu suları içmektedir. Susuzluk yüzünden umum! temizlik de temin olunamıyor. Şehrin ağaçsızlı- ğı bundan mütevelliddir. İdare mekanizmamızın en kıymtli ve güzide erkânından birisi olan Bay Ömer Cevad Ökmen, otuz yataklı mem- leket hastanesinin, Estel hükümet kö- nağının temellerini atmış, çocuk balı- | çesi için bir saha istimlâk ile toprak tesviyesini yaptırmış, önümüzdeki yıl- İlar için zengin bir Çalışma progranıı |hazırlamıştır. Halkın ve köylünün di- leklerile uğraşmak üzere bir büro kur- muş, umümi bayındırlık işlerine azami ehemmiyet vermiştir. Dört ay gibi kısa bir zamanda bütün Mardin halkının sevgi ve saygılarını üzerinde toplıyan yapıcı ve başarıcılığı ile iştihar eyliyen değerli valinin Mardini yakın bir. âtide ileri şehirlerimiz seviyesine ulaştıraca- ğına kimsenin şübhesi yoktur. Ürgüp köylerine yumurta büyüklüğünde dolu düştü Ürgüp (Hususi) — On beş günden- beri Ürgübüü her tarafına gece gün - düz yağmür yağmaktadır. Eylülden be kurutulmak üzere serilmiş olan Üü - İzümler mahvolmuştur. Çubuklardaki |siyah üzümler de ayni derecede zarar görmüştür. Üzüm mahsulü bu yıl çok bereketli olduğu halde bu âfet ihrac imkânından başkâ halkın hususf üzüm sarfiyatını da sıfıra indirmiştir. İki gün evvel kazamıza bağlı Bah - çeli, Ayvalı ve Mustafapaşa köylerine yumurta büyüklüğünde dolu yağmış - İtır. Bütün meyvalar hasara uğramış - |tır. Zararın 50 bin lira olduğu tahmin ediliyor. Apaydın, Baha Kefçeli, Şevket —Angit, Pethi | ssseseseresensenenesucenunna teryesAASe ZZZ Türengül, Hakkı Önen, Fatma Yüce, MüNt Saner, İzzi Kaman, Hazri Ocan, Palk Nüzhet Belgin, İzzet Dalor, Ömer Lütfü Bilen, Salâ- haddin Batur, Asaf Baner, Cemal Şenol, Mua (Küçük Memleket Haberleri ) Azmitte dil bayramı tafa Tuğay, Ömer Özen, Hakkı Tüzer, Zeki| — Dil bayramı, Halkevinin tertib ettiği güret Karan, Receb Mısır, Fahri Yemişeloğlu, Tev- fik Özken. Karamürselde define aranıyor İzmit (Hususi) — Bugünlerde bir- | kaç zat, vilâyote istida vererek Kara - mürsel ile Bahçecik arasındakl kısım kısım sahalarda define aramağa ruh - sat istemişlerdir. İddialarına göre, bu- ralarda işgaldan kalma, mühim mik - ıhrd.ı sarı altın vardır. bir program mucibince kutlulanmış ve h- İtabeler, şilrler okunmuş, bayramın büyük münası tebarüz ettirilmiştir. Merasimde ka- labalık bir halk ve vali hazır bulunmuştur. Biga vakıf işleri memurluğu lâğvedildi Gelirinin azlığından dolayı buradaki vakıf işleri memurluğu eylülün birinden itibaren lâğvedilmiştir. Dalrenin demirbaş eşya def - terlerini tesilm için Çanakkale evkaf müdü- rile veznedarı buraya gelmişlerdir. İmam ve Mmüezzin ve salre gibi müstahdeminin madş- ları, Çanakkaleden batıka vasıtasile tesriye adilecektir. Sayfa B