24 Temmuz 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Profesör Âfet Cenevre tedrisat konferansında kültür siyasetimizi anlattı Bayan Âfetin izahatı konferans muhitinde çok derin bir alâka uyandırmış ve hararetle alkışlanmıştır Cenevre 23 (A.A) — Burada Ge ta olan yedinci beynelmilel teğrimi komle” ransı son günlerdeki celselerini eski çroiemi Fin mekteblerde okutulması, mekteb yeri Ri larının ve ilk mekteb onanan e len maaş meselelerine tahsis elimi yordu. Eski llzanların rum Türkiye başmurahbası ve m Profesör Bayan Afet, yüksek er ve eski Yunancadan manda Eti, BE ki Mumr ve Etrüsk Jisanları gibi eski medeniyetlere ald Jsanlarım da kaka ni teklif etmiş ve bu maksağla ve © ka > vermiştir. Bu takrir konferuns hey'eii w me : , bunların köylerdeki çalışmaları asiri isahatı konferans muhitinde bü- yük bir alika uyandırmıştır. Bayan Afet sonra orta tedrisat mesele « sine geçerek memleketimizde orta tahsil ih- tiyacının son derece arttığını (kaydederek Maarif Vekiletimizin bu sene bağlıca mesa“ hizine hasrettiğini bildirmiş ve misal ola - rak 1984 - 1036 ders yılında 36 lisede taleba mevcudu 7384 den ibâret Ixen talebe adedi - nin 1997 - 1938 yılında 18097 © varmış oldu- ğunu söylemiştir. : Yüksek tedrisat meselesinde ise Profesör Afei Büyük Şefimiz Atatürkün © emirlerile isini yeni mektebler açmağa ve bunların tet| izmir Belediye Reisi. fuarı şereflendirmesini Atatürkten rica edecek İzmir, 23 (Hususi) — Belediye reisi Dr. Behçet Uz Cumhurreisi Atatürke tâzimlerini arzetmek Üzere hafta için- de İstanbula hareket edecektir. Dr. Behçet Uz, Büyük Şeften, Başvekil- den; vekillerden fuarın açılışına şeref vermelerini rica edecektir. * Öğrendiğime göre fuara iştirak ede- cek devletlerin sayısı dokuza baliğ ol- muştur. Belçika ve Almanya resmen iştirak kararını vermişlerdir. Çekos- lovakya sembolik bir surette iştirak edecektir, Fuarın açılışında donanmamızın da İzmiri ziyaret edeceği ve gece şenlik- ler yapılacağı da haber alınmıştır. Ecnebi ziyaretcileri tatmin için ay- i Saya 3 İl il EMİNDE Temizlik peygamberi edasını takınan bir arkadaşla hasbıhal | sında olduğu gibi Türk gazeteleri imli » hanlarını her zaman şerefle vermişler » | dir. Bunun böyle olduğunu daha bir kaç | İgün evvel en salâhiyetli ve resmi ağızlar, | en yüksek kürsülerden ilân etmek ka - | dirşinaslığını (göstermişlerdir. Bu ük | barla Türk matbuatına yanlış ve mak « İ sadlı neşriyat isnadı yapmak, yersizdir. | 4 — Gazetelerin, halk menfaatini arı | (Baştarafı 1 inci sayfada) Otobüs işletmesi münasebetile ge çenlerde o yazdığı oyamlardan (dolayı idiğer Ee gazeteci (arkadaşlarının O ken- disine müzaheret göstermemiş olmalarını veya bu müzaheretin dilediği ve temen- tiği şekilde yapılmamış olmasını ve- s ihaz ederek dün teessür ve tees - i süflerle dolu gene bir sürü yazı yazmış. | Bu yazıyı hülâsa edersek «Son Posta, ile Yan ve bu menfaati azami su | beraber İstanbul matbuatının işledik -İrette (tahakkuk (o ettirmiye o çalışan | leri azim «suçu şu esaslara irca edebili-İidenl ve fikir ovasıtaları olmaları | tiz; 1 — Ortaya bir takım yolsuzluklar kon- muş ve gazeteler bu yolsuzluk yazılarına, takib bir gazetenin davası gözile bak- mışlar, Alâkadar olmamışlar. Halbuki her il zetenin her şeyi bırakıp belediyenin yak nız bir işi etrafında dolaşması onun içir | bir ideal olabilir. Bize, bir ideslizm mah | doğu, batı ve merkex olmak üzere Türkiye - nin 3 büyük kültür mıntakasına ayrıldığını birinei mıntakayi İstanbul Üniversitesi, iktn- ümet- miyesi tarafından tasvib edilerek hüküme! lere tevdi edilecek konferans kararları arâ- BENDİ Afet iter bir toplantıda | cisini Ankara Biri pe he da mekteb kitabları meselesi müzakere edi-| mintakasi nee ei külür o merke - iirken çocukların tarih kitablarından diğer | lecek nn bildirmiş ba? memleketlerin tarihleri hakkında yanlış fl -jzi ik sahalardaki çalışmaları anlat- kirler almaması ve Milletler arasında an -İleki ve teknik sah laşmayı kolaylaştırmak ei ai Tİ ınralhastnız raporunun o sonunda a dikkat © & bayur Hürmüş ve ba fik konenBE reisi > e ii Dn a li bi ” ii 5 a ip (edin ğü AT TE ” murahbaslar tarafından Ve 6 sene - | yesini eyvelemirde mlietin gn yazdığını en era lapa ke teki yası ens -|yükaek matemi dereceine alarm ve e m miyim i aarifin Ya, şi — a . için enstitünün bupun- |sonra m le İsi k mergul olduğu içi anvafik gö üş- | esaslı şartı olan milletlerin Karşılıklı anl, İk n iştiyale devam etmesi Gi Ssasını kolaylaştırmak olduğunu tebarlız et- tür. z E Konferansın lik okul öğretmenlerine ve - | irmiştir. Bayan Afetin bu izahatı konferans muhi- yı gazete kendi vasitalarile bu arkadaşın tezini takviye etmeli, davasını teyid er- lemeli imiş. 2 — Tedkik neticesinde maks bir ka- naate varıldığı takdirde, gazetesinin hak- sızlığı tesbit ve işlerin yolunda gittiği meydana konulabilirmiş. i .. il 3 — Teessiifle görülmüş ki bu vazifeler- d İ un ü a den ikisi de yapılmadıktan başka bazi ya- zetelerin sütunları vakit vak& bususi bir gezinti yaptı İ ar menfaat cephesinin propagandalarını or- Reisicumhur Atatürk, dün Savarona İtalığa yaymıya çalışmış ve fena bir im- İtihan geçirerek bir Türk mahkemesi ta- ile Floryaya gitmi la bi rita bir milli kostüm sergisi de a lâcaktır. Fuar münasebetile - İzmire akın etmeğe başlıyan hırsız ve yan- kesicilere karşı zabıta şimdiden ted- birlerini almıştır. rafından verilen bir kararı yanlış bir şe- Yiorya | kilde yaymak suretile Türk adliyesine rilen maaşlar meselesine Men celse- i t et 5 7 Muht emlekelerdeki mrartf hare - ketleri hakkında açılan umumi (müzakere konferansın bir kaç işgal etesiştir. Başmurahhaşımız Bayan Afet bu müzakere- ler esnasında memleketimizdeki maarif ha - reketlerini mufassal bir raporla izah etmiş e &inde çok derin alâka uyandırmış ve hara - retle alkışlanmıştır. Rels, Profesör Afete te - sekkür ederek Türk maarif hareketinin hay ret uyandıran neticelerini öekrara lüzum irmediğini, bu büyük terakkiye, Türk mi- İstinin maarif sahasındaki inkişafına bizzat, Bayan Afetin konferansındaki o huzurunda olmasının ve kendisile teşriki mesaj etme - sehillerinde yi Büyük Önderimizi Floryada abalık bir halk kütlesi coşkun te - zahüratla karşılamışlardır. Savarona saat on sekiz buçukta Flor- yadan dönmüş ve Büyükdereye kadar gitmiştir. Boğaz sahillerinde birikmiş| e m Yapan | karşı tarafgirlik yapılmış ve bu suretle bulunan | halkta ve harici âlemde şu kanaat hâsıl edilmiş: «Türkiyede bir yolsuzluğu orta- ya koyan gazete mahküm edilir. 4 — Ve bütün bu mesele şuraya daya- mırmış: «Gazeteler halkın menfaatini &rıyan -aleyhdarlığı şiddetlendi tir. sinin pek gürel bir misal teşkli etmekte ol- duğunu söylemiş ve kendisini tebrik etmiş - tr Bayan Afet bu ısyorlarında bühsssa üç mühim meseleye temâs etmiş bunlardan il- kini teşkil eden ve Türkiyede ilk tedrisat, sa- hasında tatbikine başlanan ve dikkate de Zer bir yemilik olan köy eğitmenlerinin ye - m sonra büzi delez; İngiliz - Mısır Frankocular görüşmeleri ilerliyorlar Salamanka 23 (A.A.) — lem er Estramadure'de şimal mıntakasın! mü- him olan ileri hareketimize devam ettik ve cebhemizi Guadiyana nehri üzerinde tesis eyledik ve hattâ Orellava'a - Viyeja cenubunda bu nehri aştık. Gebiyel mıntakasında Paviya kasaba- sını işgal ettik. Dün bin kadar esir aldık. Valansiya 23 (AA) Prankistlerir. tayyareleri, bu sabah Denyayı bombar- dıman etmiştir. Londra 23 (A.A.) — Mısır Başvekili Mahmut paşa bu sabah, İngiliz Hariciye Nazırı Lord Halifaks ile uzun bir mü- lâkatta bulunmuştur. Viyanada Yahudi Viyana 23 (A.â.) — Burada Yahudi a leyhdarı tahrikât yeniden #levlenmiştir. İkinci dalre mıntakasmdaki bütün Yahu- im â â hdid ” “di mağazalarının camekânlarına tel edici kâğıdlar yapıştırlmıştır.. Hatayda kayıd Di lı şayialara göre, Yal neş- . ilmik bl ennlrnapı; her aryen kira- muamelesi cıya ayni binada oturan Yahudi kiracıla- derhal evden kapi dışarı edilmesini Antakya 23 (A.A.) — Anadolu ajansı rın deri evi Şi nın hususi muhabiri bildiriyor: olan halk ta Atatürkü şiddetle alkışla” | mışlardır. “ . Başvekil 7: Yalovaya gidiyor “Bir müddettenberi şehrimizde Yaz ta- tilini geçirmekte olan Başvekil Celâl Ba- yar önümüzdeki günlerde Yalovaya gi- derek beş, on gün kalacak ve istirahat Rus -Japon hududundaj yeni bir hâdise idealist neşir vasıtaları mıdır? Yoksa sa- hiblerinin şahsi garaz ve menfaatlerine âlet edilebilecek tiçeri teşebbüsler midir- ler? rünen bu arkadaşın hakikatte tamamen haksız olduğunu anlamak için bir nevi «Açık ihbar, mahiyeti arzeden yazılarına ben şu suretle cevab vermeyi kâfi bulu. rum: 1 — Umumiyetle hiç bir valandaşın di- gerini kendisi gibi düşünmiye icbar hakkı yoktur. Başvekil Celâl Bayarın bilmüna- sebe iç memleket işleri hakkında azamt müsamahakâr davramlacağını vâdeden ve e t Ni a ME EAA Y Hibe Bi iü alani ez minnetini kazanan söz - Mosk lerini, bu münasebetle ve memnuniyetle Tas ajansına bildiriliyor: ' a Mançu: ein Bi mmotör-| ME faydadan hâli olmasa gerek- Tü bir sandalı Usuri nehrinde dolaşarak | ©" — . Vidno kasabası civarında hududa teca-| 2 — Her gazete ve gazeteci, kendi iz'an ve idraki nisbetinde yazacağını ve yapa- vüz etmişler ve Sovyetlerin Fengov ada- sına altı asker çikafmışlardır. Bu asker-|cağını bilir, Cumhuri rejimimizin vasıf. ler, o civardan geçen bir Sovyet sandalı-|ları, merhleketin mevzuatı leülhamd ke- na karşı ateş açmışlardır. Sovyet hudud | pimizin malümudur. Bu hudud ve çerçe- İ muhafızları, bu altı askeri yakalamağa | ve içinde kalemimizi istediğimiz gibi kul. muvaffak olmuşlardır. Bunlardan ikisi|lanmakta serbest değil miyiz? Yoksa va- yaral 2ifemiz bu kalemi, bazı arkadaşların di- sulü olduğunda kâfi derecede vermiyen bir meşgaleye diğerlerini teş | rik etmek istemek meden ve ne hakla? Neşriyatının başında kendisine bir ne- vi temizlik peygamberi edası veren bu arkadaşın bilhassa belediye elrafından ayrılmamasıdır ki, diğer gazeteleri ken- disile beraber yürümekten menetmiş ola- bilir, Ortalıkta pislik varsa temizlik u - mumi olur. Yalnız belediyeye inhisar et- mez, Temizliğe çıkan bu arkadaşın 15 - rarla İstanbul belediyesi hududları için de kalmak istemesi de gösterir ki davamı samimi olmaktan uzak ve kendisi başka- larına atfetmek istediği hususi maksa * din esiridir, Aksi takdirde bir belediye ve | âmme hizmeti olmak lâzım gelen bir da- vayı bir kaç şahsın faydalanması bakı - mından münakaşa mevzuu yapmazdı. | Şu hale nazaran istisnasız olarak mes- | lekdaşlarını ithama kalkışan bu arkada. | şın iddiası batıldır. Batıl olduğu için ce- i vab verilmiye dahi değmiyeceği muhak- | kak olmakla beraber eğer şahsan bana te- | lefon edip te serzenişte bulunmamış ol- | saydı, bu yazılara kendimizi muhatab da- | | j 4 bi saymazdık. O muhaveredir ki bu sa - tırları karalamıya saik olmuştur. Yokss ş en tabii cevab, basit bir süküttan iba- ret olmalı idi, i «Biz bir gazetenin ancak idealist bir kuvvet diye varlık hakkı olduğuna kai liz. Bazı arkadaşlarımızın bu işde geçir- diği imtihanı işte bu kanaat bakımından | taleb eylemek hakkını Meepekir Yeni orta okul öğretmenleri Ankara, 23 (Hususiy — Orta okul öğ retmeni olmak için müsabaka imtihanma giren ilk okul öğretmenlerinin irıtihan kâğıdları Maarif Vekâletinde teşekkül €- den komisyon tarafından tedkik edilmek- tedir. Tedkikler bugünlerde bitecek ve imtihanlarda muvaffak olanlar bu ay 80- nunda ilân edilecektir. Ankarada bir Otomobil kazası İki kadın yaralandı Ankara, 23 (Hususi) — Bu akşam saat, 22 raddelerindö Yenişehirde bir oloymobil kazası olmuştur. Şoför Rızanın idaresin- | de 1098 numaralı taksi Kâzım Özalp cad-| desinden fidanlık istikametinde giderken İnkılâb sokağının başında yaya kaldırı- mında yürüyen Şehinşah ve Hayriye İ- simli iki kadına çarpmıştır. Yarslanan kadınlar hastaneye | kaldırılmışlardır. Suçlu yakalanmış ve tahkikatı başlan” mıştır. Mecruhlara hastanede iik tedavi- ler yapılmıştır. Bunlardan Şekinşahım) dini edi İM Kayıt muamelesi dün her tarafda nor- mal bir şeklde cereyan etmiş ve her bü- rod ikiyüzden fazla müntehab kayde. dilmiştir. Hiçbir hâdise vuku bulmamış- tır. , Türk Alman ticaret anlaşması imzalanıyor Berlin 23 (A.A) — Ahadolu ajansı hu- susi muhabiri bildiriyor: Menemencioğ- lu heyetinin müzakereleri hergün geç vakitlere kadar devam etfektedir. Gö- rüşmelerin inkişafına nazaran Türk « AJ- man ticaret anlaşmasının bugün intaç e- dilerek parartesi günü imzalanması kuy- vetle muhtemeldir. Filistinde 13 Yahudi daha öldürüldü Kudüs 23 (A.A) — Filistinde son iki! gün zarfında muhtelif suikasdler netice- sinde 13 Yahudi ölmüştür. Ayrıca birçok yaralı vardır. Bir İngiliz neferi, aldığı yaraların tesiri ile ölmüştür. e ma mn kaburga kemiklerinden bazılarının kırıl- mış olması ihiimali vardır, Her iki hasta- ya yarın röntgen yapılacaktır. İüanbula. müteveccihen lanmıştır. Tokyo 23 (AA) losluğuna Japon ordusu tarafından 18 me memurunun bugün Japon makama- tina iade edileceklerini bildirmişlerdir. Bir Leh tayyaresi düştü, 14 yolcu öldü Bükreş 23 (A.A.) — Evvelki gece Ro- manya - Polonya hududu yakınında düş- müş olan muazzam Polonya tayyaresi- nin sukutu sebebinin şiddetli bir fırtına! olduğu beyan edilmektedir. Bu sukut ça| yolcu ile mürettebattan dört kişinin ölü- müne sebebiyet vermişti. Ölüler arasın. da bir de Japon yüzbaşısı vardır. Maarif Vekili Samsundan geçti Samsun, 23 (Hususi) — Kültür Buka. m Saffet Arıkan bugün Güneysı vapu- rile şehrimize geldi. İlbay, komulan ve şarbay kendilerini vapurda istikbal etti- ler. Şehrin her tarafı bayraklarla dona- tıldı. Bfken Partiyi, Halkevini ve bele- diyeyi ziyaret ettikten sonra bütün okuk ları gezip yakından tedkikat yaptıktan sonra vapura döndü. Vapur saat 17 de İs- harekât etti, — Vladivostoktaki|lek ve arzuları dahilinde kullanmak mi- Sovyet memurları Japon genera! konso- | dır? Eğer «gazeteler halkın menfaatini arı- temmuzda gönderilmiş olan iki mükâle- | yan idenlist neşir vasıtaları» iseler tak - diri bir ölçüye dayanan vazifemizi veya bu şekilde ifa etmek Sarih surette hakkımız olmak lâzun gelmez mi? * 3 — Bir çok milli davanın müdafaa - Sabahtan Sabaha: Güzelim «hanım» kelimesi piyasadan çekildiğindenberi kadın isimlerini sıplak yazmak gücüme gider oldu. tasarruf edememek kadar acıklı vaziyet yok. Fakat kendi hesabıma ben (hanım) a hayıflanır dururken gazeteler üstünü, esiresi, tecvidi, imalesi ile bir valide tutturdular, Hangi ssyfayı açsam eli maşalı bir kaynana gibi karşı“ ma çıkıyor. Valide hanı yıkılacak, Valide bam yıkılıyor. Valide hanı nihayet yıkıldı, fakat valide, şu arabcanın koyusu, eski- teşrifatın anaclanmış kelimesi hâlâ yıkılıp gitmedi. O cana yakın, o tatlı öz türkçe (ana) varken hâlâ valideye valde; hem redingotlu bir iç güveysi ağzı ile valide demekte ne zevk ne ma- pa var yarabbi? Eski Babuili dilininevalde bendeniz, kerime cariyeniz, mah, dum köleniz» tâbirlerinden sıyrılıp çikan türkçe bugüne kadar kamyon dos lusu yabancı kelimeyi turfa etti, atti Fakat şu mendebur valide hâlâ kıvırcık © bir başağrısı gibi beynimizi oyup duruyor. Bu iğreti, bu mürai, bu paytâk softa kılıklar, züğürt iç güveysi ağzi keli meyi “kullanacak olduktan sonra © nefis «hanım» 1 ne diye bıraktık bilmem? derin bir teessürle karşılaşıyor». şeklin« ği deki mülâhazasına gelince; bu arkadaşa, bu münasebetle verilebilecek tek cevab. şudur: “ «Bizim şeyhin keramatı olur menkuw' kendinden». Selim Ragıp Emeç italyan bahriyelileri irlândada tecavüze ; maruz kaldılar Düblen 23 (AA) — Hali hazırda iki İtalyan mekteb gemisinin şehri ziyaret etmekte olan birçok talebesi, evvelki ge ce şehir sokaklarında gençlerden mürek» keb bir takım grupların tecavüzüne mâ- | ruz kalmışlardır. Bu gençler, «Habeşis. tanı aklınıza getiriniz» diye bağırmışlar- dır. Zabıta, İtalyanları himaye etmek ve kendilerini gemilerine kadar mecburiyetinde kalmıştır. Bir gazeteci ve romancı için kelimelere | v ; Bürhan Cahtd