8 Temmuz 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4

ÜT GT — SON POSTA Cumhuriyetin on beşinci Tahmil ve tahliye yıldönümü hazırlıkları Şehirde şimdiye kadar gorulnıeıııış tenvirat yapılacak, belediye yaptığı projenin tasdikini Vekâletten istedi Cumhuriyetin on beşinci yıldnnum.m-[yıımd. İstanbulun gecesi gündüzü kadar Ge şehrimizde şimdiye kadar görülmemiş derecede büyük tenvirat Belediye, bu tenvirata aid bir proje hazır- Tamnış, Nafıa Vekâletine yollamış, Elek- trik Şirketinin devir ve teslim muamele- gine başlanması üzerine projenin tedkiki geri bırakılmıştı. Elektrik Şirketi, Nafta ; Wekâletine geçmiş bulunduğundan Bele- diye evvelce göndermiş olduğu projenm tedkik edilmesini istemiştir. Projenin ted- kiki bitirildikten sanra Belediye tesisat hazırlıklarına geçecektir. Beyazıd, Fatih, — Sultanahmed, Taksim meydanları ve u- zaktan görülebilecek semtler bol ışıtla fenvir edilecek, Cumhuriyetin on beşin Şehir işleri: Şimendifer banliyö tarifesi tâdil edilecek Şimendifer dokuzuncu işletme ida - resi yeni mesai saaterini gözönüne ala- — Yak, temmuzun on birinden — itibaren, sabahleyin Sirkeciye, ve sekizi iki geçe gelen Banliyö trenini yediyi elli geçe gelecek şekilde tahrik edecektir. Ay - — Bi günden itibaren, Sirkeciden saat 14 — de kalkan Banliyö treni de on dördü çeyrık geçe kalkacaktır. İmar işleri .Belediyenin, istimlâk kanununda ta- dilât teklifi henüz Nafia Vekâleti ta - yafından tedkik edilmediğinden Emin- — Önü meydanının tanzimi uzayacaktır. — Valide hanı yıkıldıktan sonra o civa - — yi güzelliği kaybolmuştur. Belediye — hanın arsasını tanzi medecek, moloz - ları kumla kapatacak, Bebek tramıvay — istasyonundaki tretuvar geri çekile - — cektir. Müstakbel Eminönü meydanı - — nın deniz seviyesinden ne kadar yük - sek olacağı tedkik odilmektedir. Dört senede on yedi milyon lira har canmak suretile İstanbulda — muhtelif —meydanlar açılacak, bahçeler vücude — getirilecek, caddeler tanzim edilecek - tir, Vali, bu hususta belediye fen hey- eti tarafından hazırlanan proje tasia - — ğinı gözden geçirmektedir. Meydanla - — Fin açılmasına Eminönü meydanının — tanzimi bittikten sonra başlanacak - tır. — İstanbulun imarı elli senede bitiri - — Tecekti. Yalnız istimlâk işlerinin uza - ması, yıktırılacak bina vesaireye ya - pılan lüzumsuz müdahaleler yüzünden şehrin imarı vaktinde tamamlanamı - yapılacaktır. | | kâleti aydınlık olacaktır. İstanbulun elektrik işlerini Nafıa Ve- belediye —ile müştlereken ça - lışmak suretile islah edecektir. Elektrik işleri bir müddet Nafıa Vekâleti tarafın- dan idare olunduktan ve ıslahat tamam- landıktan sonra — belediyeye — devre - dilecektir. Tünel ve Tramvay Şirketleri- nin ıslabatında da İstanbul Belediyesinin mütaleasından istifade olunacaktır. Nafıa Vekâleti Elektrik Şirketinden sonra Tramvay ve Tünel şirketlerini de satın almak için hazırlıklara başlamış- tır. Satın alınacak her iki şirketin mü- messilleri ile ağustos sonuna doğru mü- ci | zakerelere başlanacaktır. Kültür işleri : Mekteblilerin müsabaka yazılarının tedkikine başlandı Cumhuriyetin on beşinci yılı mü - nasebetile inkılâbımıza aid mux: bir mevzu üzerinde açılan yazı müsa bakasına ald yazılar Kültür Direktör - lüğüne gönderilmiştir. Direktörlükte edebiyat ve Türkçe muallimlerinden mürekkeb bir hey'et, bütün mekteblerden gelen yazıları ted kike başlamıştır. Evvelki gün resmi ilk mekteblerden, dün de hususi Türk L - selerinden gelen tahrir vazifeleri ted - kik edilmiş, bunlar arasından beşer la- nesi Maarif Vekâletine gönderilmek ü- zere seçilmiştir. Diğer mekteblerden gelecek yazılardan da bu şekilde heşer tanesi seçildikten sonra Vekâlete gön- derilecektir. Bütün — vilâyetlerden bu şekilde gönderilecek beşer tahrir va - zifesini de vekâlette ayrıca bir komis - yon tedkik edecek, bunlar arasından seçilecek en iyi yazıların mükâfat verilecektir. Büyütülen bir hâdise Dün saat on dörtte Büyükçekme - ceden: «Büyük bir hâdise var»e kaydile cankurtaran otomobilleri — istenmiştir. Hâdise mahalline derhal iki otomobil gönderilmiştir. Neticede büyütülen hâ disenin basit bir kaza olduğu anlaşıl - mıştır. Vak'a Büyükçekmecenin Mimar Sinan köyünden Mustafanın küçük oğ- lunun oynarken düşerek elindeki ma - kâsın karnına batması ve yaralanması- dır. Küçük yaralı tedavi edilmek üze- ve İstanbula getirilmiştir. yacaktır. Bu hususta alınacak tedbirler tedkik edilmektedir. — İstanbulda meyvalarımızın ıslahı için bir nümune fidanlığı açılacak — Halka meyva fidanları dağıtılacak, meyva cinslerinin “evsafını kaybetmemesi için de halka mahsus fidan bakım kursları açılacak — Her vilâyette birer nümune meyva f- — danlığı tesisi kararlaştırılmıştır. Yakında — Ankarada toplanacak olan büyük ziraat , kongresinde de bu mevzua temas cdile- — cek, meyvalarımızın ıslahı, ihraçlarının — kolaylaştırılması ve harici piyasa'arda /— gevacının temini için diğer bazı tedbirler — de alınacaktır. — Bu fidanlıklar en yeni fenni usullere göre tesis edilecek, ağaçlara fenni usal- Jerle bakılacak ve meyva cinsleri aşı vesa- ir uüsüllerle islah edilecektir. Buradan — köylülere ve meyva yetiştirenlere dağı- tılxık fidanlarla, meyva cinslerimizin aslahına doğru ilk adım atılmış olacaktır. _Aynl zamanda meyva yetiştirenlere ba- — kım vesaire hakkında verilecek izahatla — da, bu cinslerin evsafını kaybetmemeleri — temin edilecektir. — İlerde, köylere ve meyva yetiştiren- | İere kısa biı zamanda Jımıııı ııımınıu p verecek kurslar açılması da düşünül- mektedir. Şehrimizde kısa bir zamanda bir nü- mune meyva fidanlığı tesis edilmesi alâ- kadarlara bildirilmiştir. Pek yakında te- sis edilecek olan fidanlığın kurulacağı yer için muhtelif fikir ve cereyanlar var- dır. Vilâyet ziraat müdürlüğü, bu fidan- lığın Büyükderede, vilâyet fidanlığı ci- varındaki müsald arazide tesisini ileri sürmektedir. Bu noktai nazara göre, or- man mühendis mektebi talebesi fidanla- Tin yetişmesine nezaret edecek, aynı za- manda ameli ders te görmüş olacaktır. Halkalı Ziraat mektebi de, alâkası de- layısile bu fidanlığın kendi arazilerinde | kurulmasını istemekte, mekteb muallim- lerinin ve talebenin nezareti altında ba. kılacak olan fidanlardan azami istifade edileceği, bu suretle talebenin de ameli sahiblerine | | amelesi dün işe başladı İhtiyar ve sakat amelelere| tazminat verilecek İstanbul limanında tahmil ve tahliye işlerinde çalışan 250 amelenin liman iş- letmesile aralarında çıkan bir ihtilâf yü- zünden işlerine gitmediklerini düz yaz- mıştık, Hâdisede liman amelesinin grevi mev- zuubahs değildir. Ameleler umumi paym müsavi surette taksimi ve gemilerde ça- lışma postaları hakkında Jiman İşletmesi tarafından ittihaz olunan tedbire itiraz etmişler ve eskisi gibi tahmil ve tahliye işlerinde her grupun çıkardığı iş nisbe- tinde tediye yapılmasın: — istemişlerdir Liman işletme idaresi amelenin bu iste- ğini yerine getirememiş ameleler de 3 temmuzdan itibaren işlerine gelmemiş- lerdir. Liman işletmesi, bu vaziyet üzeri- ne bu amelelerin kayıdiarını silmekle beraber başka servislerden amele teda- rik ederek işlerin aksamamasına çalışmış |ve keyfiyeti vilâyet ve emniyet müdür- | lüğüne bildirmiştir. İşlerini bırakân ame- |le de iş dairesine müracaat ederek şikâ- "|yette bulunmuşlardır. Vilâyet ve iş dairesi meseleye lâzım gelen ehemmiyeti vererek derhal - vilâ- yette bir kamisyon toplamış ve amelenin tekrar işlerine dönmelerini temin için li- man işletmesi ve amele nezdinde teşeb- büsler yapılmasına karar vermiştir. Bu teşebbüsler neticesinde liman işletmesi eskisi gibi tahmil ve tahliye amelesinin gruplara ayrılarak her grupa çıkardığı iş nisbetinde tediye yapılması usulünü kabul etmiş, bunun üzerine ameleler bi- rer birer işlerine dönmeğe başlamışlar- dır. Tahmil ve tahliye ame'eleri işlerini bı rakma sebebleri hakkınds dün bir mu- hârririmize şu izahatı vermişlerdir: — Biz 935 yılına kadar ücretle çalışır- dik. Bu tarihte şirket halinden çıkarak İktısad Vekâletine bağlı bir mücssese ha- line ğelen liman işletme idaresi de grup payı usulünü ihdas etti. Bu vaziyot te çok sürmedi. Liman işletmesi haziranda De- nizbanka devredilince grup payı —usulü kaldırıldı ve umumi pay şekli kabul e- dildi. Halbuki içimizde ihtiyar ve sakat ameleler var. Gençler bunlardan on mis- darda pâra almaktadırlar. Biz ya eskisi gibi grüp payı usulünün kabul edilme- sini, yahud da aramızdan yok yere hak- kımızı çeken ihtiyar ve sakatların alma- rak müsavi kudrette adam çalıştırılma- sını İstiyoruz.> Hâdise etrafında vali muavini Hüdai Karataban da dün bir muharririmize: — Hüâdisede kat'iyen bir grev vaziyeti mevzuubahg değildir. Sadece liman İş- letme idaresile, tahmil ve tahliye amelesi arasında bir nöktat nazar ihtilâfından i- barettir ki o da halledilmiştir. Arzeleler birer birer işlerine dönmektedirler» de- miştir, Liman işletmesinin grup payı usulünü kabul etmesi ve amelenin işe başlamasile mesele bitmiş olmakla beraber iş bürosu ve Denizbank müfettişleri tahkikata de- vam etmektedirler, Liman işletme idaresi de amelelerden ihtiyar ve çalışamıyacak vaziyetto sakat olanları sihhi muayeneden geçirecek, ken- dilerine münasib bir tazminat vermek süretile işden çıkaracaklır. Yeni vaziyet üzerine bütün ameleler bugünden itibaren işlerine başlıyacak- lardır. Keyfiyet İktısad Vekâletine de bildirilmiştir. Ağacamiinden 3 ay Evvel çalınan Halı bulundu Dün Çarşıda Hayik isminde bir a - dam halı sâtarken zabıta memurları - nın şüphesi üzerine yakalanmıştır. Ha- yik sıkı bir isticvap neticesinde satmak istediği halıyı Beyoğlunda Ağacamlin- den çaldığını itiraf etmiştir. Halı Ağacamiine götürülmüş, müez- zin halının 3 ay evvel — çalındığını ve derslerden istifade edecekleri kanaatini | yerine diğer bir halı aldığını söylemiş- izhar etmektedir. tir. Hayik adliyeye teslim odılmlıür Mi YALÜERİ) İ ER ği Arpa ıhraı; nizamnamesi de hııırıldı Dış piyasalara yollanacak ırpnlann yabancı maddeleri yüzde beşten fazla olmıy: acaktır, diğer arpalar da muhtelif sınıf ve derecelere ayrıldı İhraclık arpaların standard nizam- namesini hazırlamak üzere İç Ticaret Umum Müdürü Mümtaz Rek'in riya - setinde, İktısad Vekâleti standard Mü- dürü Faruğun ve arpa ihracat tüccar ve kamisyoncu mütebhassıslarının işti - rakile teşekkül eden komisyonun ha - zırladığı ön proje, dün, arpa tacir ve kamisyoncuları umumi hey'eti toplan- tısında müzakere edilmiştir.. Dünkü müzakereler noticesinde, tekarrür den projenin önümüzdeki — Salı ü öğleden sonra yapılacak ikinci toplan- tıda bir daha gözden geçirilerek im - zalanması kararlaştırılmıştır. Nizam - namenin esaslı hükümleri şunlardır: Mevaddı ecnebiyesi yüzde — beşden fazla olan arpaların ihracı menoluna - caktır. İhrac vasfını haiz arpalar, nevileri - re, terkiplerine, renklerine göre muh- |*' telif sınıf ve derecelere ayrılarak kıy- metlendirilmektedir. Biralık arpalar, ayrıca bir. takım tekayyüdata ve analizlere tabi tutula - rak ebiralık arpa» namile ihrac oluna- caktır. Biralık evsaf gösteren, fakat bira - hk namile ihrac edilmiyecek arpalar, yayla veya ovada yetiştiklerine göre i- ki sımıfa ayrılmaktadır. Yayla arpala - rına beyaz arpa, diğerine de ova arpası denilmektedir. Beyaz arpalar, yabancı — maddeler muhteviyatı, unlu madde muhteviyatı, bhektolitre derecesi ve diğer — evsafına müteallik unsurlarına bakılarak, bir - den ona kadar numaralanmak suretile on tâli dereceye ayrılmaktadır. Ova ar- paları da, ayni suretle yedi dereceyle derecelendirilmektedir. Biralık evsafı düşük, fakat, yemek- Hik ve yemlik olmaya elverişli olan bu iki sınıf arpa haricinde kalan arpalar da «arpa» adile ayrı bir sınıfa konul - muştur. Bu sınıf da, birden altıya ka- dar numaralarla derecelendirilmiştir. Çakır ve siyah arpalar da mevaddı ecnebiye bakımından ayni kontrole ta- Müteferrik : Haydarpaşa geçidi yapılıyor Haydarpaşada tren hattı Üzerinde yapılacak geçidin Şşariname — projesi Nafia Vekâleti tarafından — hazırlan - maktadır. İnşaat yakında müteahhide ihale olunacak ve geçidin yapılmasına geçilecektir. İstanbul belediyesi ge - lecek seneden itibaren geçidin masra- fına üçde bir nisbetinde iştirak edecek- tir. Gümüşsuyu yolu Gümüşsüyu yolunun inşaatı devam etmektedir. Yolun Dolmabahçe cihe - tine isabet eden kısmındaki — dükkân, mağaza ve barakalar yıkılacağından is- timlâk muamelelerine başlanmıştır. Be lediye malzemesi ile yapılmakta olan buü yol bundan sanraki yol inşaatında müteahhidlere nümune olarak göste - rilecektir. Belediye iktısad müdürünün tedkikleri Balkan tedkik seyahatinden dön - müş olan belediye iktısad müdürü A- sım Süreyya bir rapor hazırlayacaktır. Raporda, Balkan şehirlerindeki ücuz - luk tarzlarından, belediyelerin bu hu- susta aldıkları tedbirlerden bahsedile- cek, bizde bu usüllerin tatbik edilebi - lecek tarafları gösterilecektir. Asım Sü ı—eyyı festival ıçin de ecnebi artistler - le temaslar tır. Ask erllk işleri: Lise ve yüksek okul mezunlarına Selimiye Tümen Askerlik Dalresinden: Lise veya muadili ve daha yüksek okullar - dan mezun olanlar, askerliklerini yapma - dan memuriyet alamıyacaklarından 937-938 ders yılında bu gibi okullardan mezun olup da tahsiline nihayet verecek okurların son | yoklamaları Beşiktaş —askerlik — meclisince 1-15/Ağustos/938 de yapılacaktır. Bu 18 günlük müddet içinde kanuni bir mazerete dayanmaksızın bu meclise müra - enat etmiyenler hakkında kanuni muamele yapılacaktır. bi tutulmakla beraber, ayrıca, mikset adile ihrac olunabilecektir. Bundan sonra tiftik için yapılacek olan müzakereler pazartesi günü baş « hyacak, bunu, yapağı standard nizam- namesi müzakereleri takib edecektir. İktısad Vekâleti, bunlardan — sonra, başda gelen diğer ihrac maddelerimiz için de birer standard nizamnamesi ha- zırlanmak üzere tedkikler yaptıracak- 2ok isabetli olan bu karar tatbik e- belli başhı bütün ihrae madde rimiz standardize edildikten son! racatımızın mühim mikyasda — inkişaf edeceği muhakkak görülmektedir. Yerli Mallar Sergi komitesi, Galatasaraya nakletti Onuncu yerli mallar sergisinin a « Çılacağı Galatasaray bahçesinde pav « an inşaatı ilerlemeğe başlamıştır. Düri öğleden sonra sergi komitesi — Sanayi Birliğinde toplanarak şıpılın hazırlike ları gözden geçirmiş, yapılacak işler ü- zerinde görüşmüştür. Sergi — komitesi — bürosu bugünden itibaren Galatasaray lisesine nakletmektedir. Şimdiden son- raki çalışmalar orada devam edecek « tir. Dün çikolata ve şekerleme sanayii erbabı da Mill$ Sanayi Birliğinde top- lanmışlardır. Bu toplantıda — sergiye, yaptıracakları büyük müşterek bir pav yonla grup halinde iştirake karar ver- mişler, teferrüat üzerinde de görüş « Müşlerdir. Lemberg sergisi açılıyor Lehistanın Lemberg şehrinde Eylül ayında beynelmilel bir sergi açılacak - tır. Sergi komitesi ticaret odasına mü- racaat ederek tacirlerimizi sergiye da- vet etmiştir. Yeni yıl mahsulü buğday satışları Bu yıl mahsulü fik buğday satışına dün başlanmıştır. Dün borsada 4 ku - Tuş on paradan Mersin teslimi 100 ton, 5 kuruş || paradan da Tekirdağ tesli - mi yüzde 4 - 5 çavdarlı 15 ton sert buğ day. satılmıştır. Deniz işleri : İstanbul - İzmir - Pire seferleri Deniz yolları idaresi bu haftadan i- tibaren her hafta pazartesi günleri sa- at 16 da İstanbuldan kalkarak İzmire uğrayıp Pireye gitmek ve Pireden per- şembe, İzmirden Cumartesi — günleri kalkarak İstanbula dönmek üzere İs - tanbul - İzmir - Pire arasında ikinci bir posta ihdas edilmiştir. Bu postada İstanbul yolcularına, Mersin yolcu postalarına mahsus olan ucuz navlun tarifesi tatbik edilecektir. Sus ve Etrüskün seferleri Denizyolları işletme idaresi tarafın- dan Almanyada yaptırılan Sus vapuru hir haftaya kadar limanımıza gelecek- tir. Yeni vapur İstanbul « Bandırma — hattında çalışacaktır. Mersin hattı için gene Almanyada yaptırılan Etrüsk va- purunun da tecrübeleri yapılmış ve çok iyi neticeler elde edilmiştir. | İskenderun körlezine de sefer yapa» cak olan Etrüsk vapuru azami bir ay sonra limanımıza gelmiş bulunacaktır. Bir otobüs bir adamı yaraladı Alemdarda İncirliçavuş sokağında otu - ran Ahmed dün Divanyolundan — geçerken poför Muhiddin tarafından — kullanılan 3398 — numaralı otobüsün sademesine maruz kala- rak başından ağırca — yaralanmıştır. Yarali Gımhpııı hastanesine kaldırılmış, ul&' yakalanmıştır. Blrotmbıl bir çocuğu çiğnedi Şotför Niyazinin idaresindeki 2846 numa- ralı otomobll Arnavudköyünde arkaya ma nevra yaptığı sırada o ciyarda oturan T şında Leftere çarparak başından ağır su - rette yaralamıştır. Yaralı cunkurtaranla Şiş- N çocuk hastanesine kaldırılmış, suçlu yaka- — KA L eli aekeme ll Cemal Saherperetl Bu gece Kasımpaşada aile bahçe- Binde Aşkın Ölümü Büyük eser 16 Temmüz Cumartesi Defterdarda Çocuk Esirgeme kurumunun muhte- şem. Sünnet Düğünü