31 Mayıs 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9

SON POSTA ENİZ VE DENİZCİLİK —|| Avrupa şehirlerinin Denizaltı gemisinin mazisi, hali, istikbali Büyük devletlerin bugünkükuvvetleri ve yarın için hazırlıkları Büyük harb esnasında Amerikalıların Luzitanya yolcu vapuru bir Alman denizaltısı tarafından batırılırken ve hüdiseyi “:tmuın gemisi büyük harb tü falışan ve o nisbette de efkârı umu- Yeyi heyecana düşüren bir silâhtır. Ger ._:’“ Silâhın tarihi pek yeni değildir. Fa- _a:: denizaltı gemileri hafif yağ ve İlkeli ile hareket ettikleri için çok teh- Yapı Bemiler idi. Muhtelif bahriyeli ,.df'klın ilk gemilerin birer | MA Börünce bu korkunç silâhi yap % Vazgeçmişlerdi. Di Üç deniz devleti olan İngiltere bile ı.m“l_’l'hdcn dolayı denizaltılara hiç & Tiyet vermiyordu: Tleşi, $e ğuıı tehlikesinin mevcudiyeti — Süuyun içine daldığı zaman görüş —'ğ:mm Pek az olması. Aala, ZAİt gemisini ilk icad eden Fran- __”iuııym sebeblerden dolayı bu ge mllenu,_ im gelen ehemmiyeti verme- er pat- Su altından az sür'atle hareket et- "'—:uî' büyük harbe takaddüm eden e- Rlün, (S Mühim bir deniz rekabeli bu Wh:n bir veçhe verilmesini icab hn!ıd Malüm olduğu üzere 1907-1908 su- & Alman ve İngiliz menfoatleri bir- pa- için b 3 Belirmiştir. Bu yarış pek Az za - denizlere intikal etmiş ve bu iki * arasında korkunç bir silâ Dizalı, * Üğer silâhları olduğu gibi, de- qurm':îı'mlı—nni de bir hayli tekâmül Bu u Tn y a Betii n Tüşkühitirmiştir. Almanlar — yul €n, en mükemmel gemi du,.' *ti yenmek için çok meşgul ol- Ğ.Hm“ Pek az zamanda (dize Üfa, ederek denizaltı gemilerini İik b:' tdilebilir bir hale toktular, ar- ehiip, dEnizaltı gemisinin iştial etmek h,,“ Yoktur. Bu tehlike bertaraf o « n"“or :helurin Börüş ve yü G"ç;n ır.l'.mlmıısı mevzuu bahsol - Mn B denizaltı gemilerinin sür'atleri %'M—ıe' Memnuniyet verici bir dü - B Üze, MiİYor. Fakat bu kapan sil TMez gl 'den gitmek ve avı görür g "_hüiyu,î'_k'" bir dereceye kadar iş gi St Onların daha ziyade Bağı, a tik motörlerinin — terak . ” keyfiyettir. k- isine Büyük harbde Alman denizaltı gemi » " İyir bir har Kkin'büyük harb & .| cudiyeti ” |silâhtan y ortadan kalkabilir mi? | haber veren Amerika gazeteleri |lerinin yaptıkları öldürücü tesir hatır « ardadır. Hele bir defasında Vediken is -« minde bir Alman tahtelbahirci (3) İngi- İliz krı nü bir defada batırarak dünyanın dikkat nazarını bu gemilere çekti. Böylelikle efkârı umumiye — ikiye bölündü: — Denizaltına aleyhtarlar. 2 — Denizaltına taraftarlar. Bunlardan birinciye dahil olan devlet- ler, daha ziyade, ri menfaatleri deniz- lere yayılan milletlerdir. İngiltere ve A- merika bunların başında iki | devlet, büyük harb senele tılara karşı en sıkı tedbiri alma! raber gene müşkülâtı ye 1922 Vaşington konferan: Jerin ortadan kaldırılması sürmüşlerdir, İngiltere ve Amerikanın istinarl ettik - leri sebeb Almanların büyük harbde k din, çocük, ihtiyar tanımadan gemi ba - tırmaları ve harbe gayri insani bir şekil | vermeleridir. (Luzitanya) vak'ası bu se- beblerin başında gelir, İkinci grupa gelince: Bidayette bun - lar da de nemişler - ve a bu tekne- fikrini ileri vele muğa- orlardı. LÂâ - mâa erip te ortaya yeni ler çıkınca denizaltıma taraftar o ldhı. Bu arada, gayri İnsani ha- i diye Almanyayı dı ni tüp gemi yapmakta en ön sırayı aldı. Madem enizelti gemisi bir kapan Iâhidir; 6 balde onun ortadan kalkması kabil olmaz. Bahusus bu gemilerin mev- torpillerin hayatına bağlıdır. Torpil ortadan kalkmadıkça, donizaltı da i | kalkmaz. İngiliz denizaltıları Yükarıda da söylediğim gibi İngilizler denizaltı gemilerii kalkr in çok çalışmış hın bu $ hin ortadan rdır, Bir a çalışılabilir. Lâkin anaşmazsa, âleme uyarak, pmak lâzım gelir. İngiltere de diğerlerinden geri kalmamak için bu ge- | © 1o e Hİ geçmişlerdir. n meneden, Fransa bu ye- | milerden yaptı. Hattâ büyük harbin son- larına doğru İngilizlerin fazla mübalâ - ğaya saptıklarını bile görüyoruz. Onlar |denizaltından gidecek kruvazör cesame- Ftinde gemi yaptılar, Bu gemilerden bir iki tanesinin, mütareke senelerinde, İx - tanbula geldiğini gördük. Bu gemilerin 30,5 santimlik topları vardı. Hariçten ba- | kanlara tip denizaltı gemileri pek ca- |zib görü: Fakat denizaltı gemileri - nin, su üstü gemilerinden daha zayıf ol- duğu gözönünde tutulursa, fikirdeki mü- balâğa hemen kendini gösterir. Nitekim |İngilizler böyle gemilerden çabuk vaz- | Denizaltı gemisi ne kadar büyük olur- sa, tayyareden o kadar çabuk görünür ve müdafaası da o nisbette zayıf olur. Bugün İngilterenin elinde, (14) tanesi yarınki manzarası İngilizler, seyrüsefer derdini halletmek üzere Londraya yeni bir şekil vermeyi kararlaştırdılar pek eski olmak üzere, (55) denizallı ge - misi vardır. Bunlardan başka İngilizler (14) gemi daha yapıyorlar. İngilizler Gdenizaltıları iki maksadla kullanmak arzusundadırlar: 1 — Su üstü gemilerine taarruz etmek. 2 — Düşman 1Ilimanlarını tarassut et » mek, Bunlardan birincisi denizaltı gemileri- nin inşasındaki asıl maksaddıt. Bununla beraber İngilizler büyük harbde denizal- tılardan tarassud hususunda da istifade etmişlerdi. O kadar ki harb senelorinde hiç bir Alman gemisi, İngiliz denizaltıla- rına görünmeden denize çıkamamışlar - dır. Her halde Istikbal harblerinde de de- nizaltılar filoların en iyi haber alma merkezleri vazifesini göreceklerdir. İngilizler bu maksadla tarassud deniz- altı gemilerine tayyarelerde koymuşlar- dır.. Denizaltılar tayyareyi içine alarak batıyor, düşmanın limanı civarına gidi- yor, su üzerine çıkarak tayyareyi uçu « |ruyor, bu suretle en iyi bir şekilde ta - İrassud vazifesi görülmüş olüyor.. Maa- mafih bu vazife, tayyarelerin uçma me- va kuvvetlerine intikal edecektir. Çünkü tayyareler tahtelbahirlerden çok sür'at- lidirler. (Devamı 10 uncu sayfada) BÜ on) Onursarncan Böyle sARePKU bemaa —- VAA LAŞA oNDADA BeLcmmm aa. Londra, nüfus fazlalığı itibarile dün yanın ikinci şehridir. Bir şehrin bu ka- *İsafesi artınca, denizaltı gemilerinden ha-/|dar kalabalık olması demek o şehirde seyrüseler meselesinin en büyük derd olması demektir, Filhakika Londra sey rüsefer derdile malüldür ve bu der - din devasını bulmak üzere mütehassıs- lar kolları sıvamış bulunmaktadırlar. Yani İngiltere maruf an'aneseverliğini bir kenara bırakarak İmparatorluğun kalbini yeni — baştan — değiştirmeğe hazırlanmaktadır. ük deniz devletlerinin denizaltı kuvvetlerini gösterir grafik Bilhassa kış mevsimlerinde sık sık görülen sis, zaten müşkülâtla idame e- dilen seyrüseferin intizammı altüst et- Garajlar ve otomobil tevakkuf mahalleri binaların damlarına nakledilecek mekte, şehrin hayatı âdeta felce uğra« maktadır. Buna karşı ne yapmalı? Mütehassıslar bir çok çareler bul « muşlardır. (1) numaralı resimde görül düğü gibi otamobillere ayrı, yayalara ayrı yollar tahsisi, (2) numaralı re « simde görüldüğü gibi iki katlı köprü « ler İnşası, (3) numaralı resimde üle düğü gibi yollar üstüne büyük köprü « ler inşası ve bu köprülerin — muazzam beton binalara istinad ilmesi, (4) gibi cade etti numaralı resimde görüldüği de ve sokaklarda otomobilleri tev kufunu men'ile garajların ve tevakkuf mahallerinin binaların damlarına nak- H, bulunan çareler arasındadır. k «