16 Mart 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7

SON POSTA Peşte muhabirimi zın me Viyanada olup biten hâdiselerin içyüzü Avusturya Reisicumhuru Miklas'a ültimatomu Almanyanın eski Viyana sefiri Fon Papen vermiş! ÇAvusturya vukuatı başlar — başla« maz, okuyucularımıza icobında en iyi Ve taze mülümatı verebilmek için, te- lefonla Budapeşte meslekdaşlarımıza Müracaat ederek Dize, kendilerine ga-| vet yakın olan Avusturya ahvali hak- kında muntazaman mülümat vermele- Tini rica ettik. Bu müracdatımız üze- tine bizi ahvalden haberdar üzerine alan bir Macar meslekdaşımı- zaın ilk gönderdiği mektubu bugün Meşrediyoruz.) etme: Budapeşte, 13 Mart £3 saat içinde ne kadar büyük vukuat! Evvelki sabahtanberi bütün Budapeşte heyecan içindedir. Evvelk: sabahtanberi Budapeşte ile Viyana arasındaki telefon hatları hiç durmaksızın işliyor ve bütün Razete tahrir heyetleri hummalı bir faa. liyet içinde bulunuyor. Budapeşte ile Vi- Yana arasında işliyen trenler boş - gidip hıncahınç dolu gelmektedir. Avusturya le Macaristan arasındaki otomobil yolu H#imdiye kadar bu derece kesif bir otomo- bil hareketi görmemiştir. - otomobiller Gdündenberi adetâ birbiri arkasına dizilip katar haline gelmişlerdir. Gazete idare- hanelerinin telefonları mütemadiyen İş- Hyor, her taraftan Avusturya ahvaline We bilhassa Viyanada geçen vukuata dair havadisler soruyorlar. Bütün Budapeşte | heyecan içindedir ve ağızdan ağıza türlü fayialar dolaşıyor. Evvelki sabah bir Reyiâm için hazırlanan revy pusulalarından biri Aralık Avusturya büyük kargaşalıklar Olduğu, muhtelif yerlerde kan gövdeyi #ötürdüğü şayiaları çıktı. Budapeştenin Viyana ile içli dışlı bağlı olduğunu tah- Min edebilirsiniz. Bu haberler burada U- Mumi bir heyecan uyandırdı ve horke: Meraka, endişeye düşürdü; çok çükür, | Öğleden sonra gelmeğe başlıyan haber» lerle bunların doğru olmadığı anlaşıldı Ve bu cihetten düşülen merak ve heye- Gan da zail oldu. Fakat, biraz sonra bunun yerine siyasi haberler ve bu haberlerin birdenbire al- Gğı büyük ehemmiyet kalm oldu. Gaze- teler sokaklarda kapış kapış dağıldı, ade- İâ matbaa makineleri gazete basmaya ki- fayet edemedi! Bilmiyorum, gece yarisi e yetiştirmek üzere alelâcele yazdı- bu satırlarla size bu hâdiseleri nasıl hülâsa edeceğim. * Eski başvekil e Hitler arasında. ilk Anlaşma yapıldığı zaman öyle zannedili- Yordu ki artık Almanya He Avusturya 3- Tasında yeni bir devir başlamıştır. Bu Üevirde her şey dostane bir şekilde hale Kedilecektir. Fakat, iş tatbikat sahasına Reçerken birdenbire anlaşmamazlıklar $ gösterdi. İk hâdise şudur: Şuşnig, yeni hükü- Meti kurarken bu hükümet içine bir ta- Taftan mecburen nasyonal sosyalistleri '"Umakla beraber öte taraftan da bazı sos ! | Şuşnig'in istifası günü Viyana sokakla tında devriye gezen otamooilli polis kuvve tleri Jları topa tutan Vatan Cebhesinin şimdi İbirdenbire sosyal demokratlara meylini gösteren bu hareketi gerek Avusturya, gerek Almanya Nazileri büyük bir şübhe İşle karşıladılar. Arkasından, Şuşnig ilge (edilmiş olan büğün sosyal demokrat teş- kilâlna yeniden faaliyete geçebilme sa- lâhiyeti verildiğini ilân etti. İşte, bu hâ- dise, Nazileri çileden çıkardı. Arlık Şuş> nigden sade şübhe ediyor değiller, belki de onun hiyanetine kail olmuş buluünüe yorlardı. İkinci hâdise de şudur: Şuşnig, sosyal demokrasiyi tekrar canlandırıp bunları nasyonal sosyalistlere karşı kullanmaya bu suretle teşebbüs ettikten sonra nas- yonal sozyalist teşkilâtlarını lâğv ve Ga- malı Haç alâmetini yasak etmeğe teşeb- hüs etti. Bu da Nazilerin nazarında Şuş. nig'in kat'i hiyaneti şeklinde telâkki e dildi. Bu iki nevi hâdiseler iki tarafın arasını açmakta olduğu bir sırada, birdenbire Şişnig'in müstakil bir Avusturya isteyip istemediklerini Avusturyalılara sormak üzere büyük bir plebisit hazırladığı ha- yadisi şayi olunca, artık bütün Avustur. ya ve Almanya Naziliği Şuşnig aleyhin- de müşterek bir harekete geçmiş bulu. nuyordu. Bunun üzerine vukuat yıldırım sür'a- tile yürüdü. Şon dakikada Şuşnig, plebi- |siti tehire razı olmuştu, Takat iş işden | geçmiş bulunuyordu. * Kat'i hareket evvelki gün öğleden san- | va başladı ve akşam üzeri saat yediyi kırk beş geçe Şuşnig, Viyana Tadyosunda A- vusturyalılara hitaben — birdenbire bir veda hitabesi neşret. |. Bu hitabede, A« vusturya Cumhuürre- isine Almanya hüküe meti tarafından veri. len birz ültimatom mucibince, — kendisi. nin istifaya mecbur kalmış bulunduğunu bildirdi. Bu hitabeye göre, muayyen bit müddetle mukayyel olan bu ültimatom aksi takdirde Avus turyanın Alman at keri tarafından işgal edileceğini bildirmiş olmak lâzım geliyor. du. Bu hitabeden bir saat sonra Berlinden gelen haberler, Şuşa nig'i tekzib ediyordu. Berlinin ifade: Bgö- re Avusturya Cum- hurreisine Alman hükümeti tarafından ve devlet adamları da bulunduğu haldel| tebli; YoOl demokrat unsurlarını almayı düşün» bir ültimatom verilmiş değildi Bu mü-|başlıca nasyonal sosyalistlerden mürek- Viyana radyo merkezi zabıtanın muhafazası altında Viyanada teylâm propagandasn: Şuşnig'in sokaklara asılan resimleri endisini Sayfa 7 daimi bir rüyada sanan adam Açlıktan ölmek üzere iken uykuya dalan delikanlı iki sene sonra zengin olarak uyandı. Fakat... Anlatacağımız vak'a hakikaten — cereyan etmiştir. Yalnız vak'a nit kahramanının &- dı değiştirilmiştir. 1985 senesinde Lone drada iyı kalbli - bir detikanlı parasızlık f« çinde çırpınmakta iİ- miş. Artık ümidi kal. madığından bir an ev vel ölmek arzusunu beşliyormuş. Nihayet bir gün, iki gün de- vam eden açlığın te- siri ile odasına çeki- Hir ve bir kâğıda şu sözleri yazar ve ya« tağına — bitab — bir halde düşer... «Artık kimseyi beklemiyorum!.. Alla- ha ısmarladık!...> Uyandığı vakit şaşırıp kalır... Kendi » sini başka bir yerde görür. Yatak kemmel, oda mükemmel, manzara mi kemmel, yanında temiz bir masa, Üze « Finde mecmualar ve kitablar... Tesadüfen ellerine bakar... Ter temiz görür. Tırnakları temizlenmiş ve kesil - miş... Traş olmuş.., Hattâ hoş bir kolon- ya rayihası odaya yayılmış... Villiam ak- lını toparlamağa uğraşır. Fakat tam bu sırada hoş bir müzik ses! kulaklarına ge- lir. Başını çevirir, bir de radyo görür. Tıpkı vaktile filmlerde gördüğü radyo - lardan, Villiarm kat'? surette şu kararı ve- rir: — Rüya görüyorum. Bu muhakkak... Hiç olmazsa çok tatlı bir rüya... Delikanlının kıpırdadığını gören — bir hastabakıcı yerinden kalkar ve yakla » şır, Genç, güzel bir bastabakıcı. Villiam onu da rüyada görüyor sanır... Hastabakıcı ona yavaşça der ki: | — Siz rüya görmüyorsunuz, iyiden iyi- ye uyandınız artık. Biraz yemek yeseniz Çök iyi olur, Hiç kımıldamayınız. Kız zile basar. Bir tepsi üzerinde işti - haâğver yemekler gelir... Villiam yemek yemek ister, Süt içer, fakat bir bisküiyi bile çiğniyemez... San- ki çeneleri kırılıyor gibi gelir.. Güç hal ile biraz karnını doyurur. Bu sırada odaya iki adam girer, Biri Villlamın nabzını e- line alır ve ona der ki: — Mösyö Villiam, ben sizin doktoru - nuzum... Yanımdaki rzat noterdir. Kalbi- nizi dinliyeceğim. Sonra başınızdan geç- miş olan vak'aları anlatacağım. Nihayet doktor muayenesini bitirir ve der ki: — Mösyö Villiam! Tam iki sene, dört ay ve on sekiz gündür uyuyorsunuz. Sizi o harap odanızda buldular. Üç gün daha kalmış olsaydınız, şimdi muhakkak öbür dünyada idiniz, Neyse... Sizi hastaneye kaldırdılar ve ikl sene sizi besledik... Bu iki sene zarfında: Dört defa nezle... Bir romatizma... Bir grip... Bir mice hümması hastalığı geçirdiniz. Hepsinden kurtuldunuz. Dişçi size bir altın kuron taktı. Hep bunlar uykuda bulundüğuü « nuz sırada yapıldı. Bundan sonrasını mü- saadenizle noter anlatsın. Noter de bir deftere bakarak anlatır: bu müracaatları yapanlar Şuşnig istifa etmediği takdirde Avusturyada büyük kargaşalıklar zuhur edeceğin: beyan ey- lemişlerdi. Berlinden gelen bu tekzib haberleri bu- rada henüz yayılırken saat 23,20 de bir- denbire Viyana radyosunun Hart-Vessel şarkısını neşre başladığı duyuldu, Bu, artık Viyananın naşyonal sosyalizm eli- Ze geçmiş bulunduğunun alâmeti idi, * Buraya Viyanadan bir iki saat evvel gelmiş olan hususi haberlerle yukarıdakı hâdiselerin mahiyeti anlaşılmış — sayıla» bilir. Ültimatom meselesinde Şuşnig de haklıdır, Berlin de. Almanyada Şuşniğ'e karşı fena bir tavır hazırlandığını gören bazı Avusturya devlet adamları Cum- hurreisine Şuşnig'in çekilmesi fikrini tel- kin ettikleri doğrudur. Bunun gibi, A- vusturya Nazilerinin de böyle bir müra- eaatları vaki olmuştur. Fakat, asıl kat'i gat yapanın sabık sefir Papen oldu. ğu söyleniyor. Birkaç sene evvel sosyal demakrat- | racaatı yapanlar içlerinde bazı nazırlar | keb olan Avusturyablarcı, Berline göre,| Plebissit meselesi üzerine Almanya- — 16 gubat 1936 tarihinde Meksikada ikamet eden akrabanızdan Mösyö Joha Derkins vefat eyledi. Size tam — 436000 İngiliz lirası bıraktı. Yegâne varis sizsi « niz... Tedaviniz için şimdiye kadar 2430 lira sarfettik. Makbuzlar ve hesab hazırdır, İşte servetinizin mütebakisi, Çek alarak takdim ediyorum... YVilliara gene kendisini rüyada zanne « der ve der ki: — Ne yazık!.. Ne yazık ki bu bir rüya« Doktor ve noter çekilirler... feh bir hayat sürmektedir. Hökimler ena her ihtimale karşı bir vasi tayin etmiş « lerdir. Fakat Villiam tamamile serbesi bir halde yaşamaktadır. Bununla bera » ber hâlâ rüyada bulunduğuna kanidir, Her bir hareketini rüya sanarak çok çe- kingen davranmaktadır. Doktorlar kendisini yeniden muayene ederler. Deli olmadığı, fak. muvakkat bir sinir buhranına kapıldığı tesbit edi « lir. Bu kış bir gün yalnız bırakırlar, Bit « tabi uzaktan takib edilir. Gezmeden av. det ederken yüksek sesle der ki: — Rüyada olsam acaba üşür müyüm?, Doktorlar hemen bu cümleden istifa « deye koyulurlar. Fakat bir semere elde edemezler. Nihâyet başdoktor son bir ça reye tevessül eder: Bir gece ona kuvvetli bir uyku ilâcı yerirler ve onu eskiden bulunduğu fakir odasıma naklederler, Doktorlar yanındaki odaya gizlenirler.. Villiamın uyanınca şu sözleri söyle « diği işitilir: — Ben böyle olacağını biliyordum. Ne tath bir rüya idi.. Bu sırada başdoktor odaya girer. — Villiam uyanıksınız... Üyumuyor « sunuz... Beni tanıdınız... Matmazeli ta « nıdınız... Bunları hepsi rüya hali değil « ir... Haydi kalkınız! Gıyininiz! Bizimle geliniz!... Evine gider ve orada gene rü» ya görmekte olduğunu zanneder... Hase tabakıcısma der ki: — Artık rüya görmediğimi zanneyledi. ğim vakit, muhakkak sizinle evlenece « Kim!... Villiamın ahvali sıhhiyesi elân İngiliz doktorlarını meşgul etmektedir. nın fena halde kızdığı ve bir takım askö. ri tedbirler almaya karar vermiğ olduğu haberleri gelmesi üzerine Şuşnig plebis- siti tehir kararını vermiş bulunuyordu. Bu sırada Papen Viyanaya gelmiş ve Cumhurreisi ile konuşarak arlık bu gibi tedbirlerin kâfi olmadığını ve Şuşnig'in istifası lâzım geldiğini söylemiştir. Bu satırları yazarken (saat 24) şimdi, Mu« nich'den gelen kısa bir telgraf Alman askerlerinin Avusturya topraklar .8 gir. miş olduğunu bi'diriyor. Budapeşte muhiti, işleri bu hadde ka« dar getirdiğinden dolayı Şuşnig'i takbih etmektedir. Eğer meseleyi ters tarafım. dan tutup çekmeseydi Avusturya - Ak manya münasebetleri bir müddet daha sükün içinde inkişaf edebilir ve Avus- turyanın istiklâli şeklen olsun devam eye lerdi. 48 saattenberi inkişaf eden hâdiselerin buradaki derin tesirini tasvire şu dakika. da ne imkân, ne de vakit vardır. Törük Bela