29 Ekim 1936 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

29 Birinciteşrin SONDPOSTA Seyfa umhuriyetin on üç yılda yaptıkları Türkiye Cumhuriyeti bu müddet zarfında gösterdiği kudretli varlıkla işgal ettiği mevkie lâyık olduğu’nu bihakkın isbat etmiştir | îl;mhuriyelin ilân | edild_iği_ gün | Atatürkün Meclis kürsüsünde verdiği nutuk Başvekilimiz İsmet İn önü nutuk söylerken Türk demiryolları Türk demi: yetle yaşıttır. İlk önce Anadolu - Bağ- d&t demiryolu satın alınmıştı. Bu köh- hemiş bir hakde bulunan hat az za - Manda tamamile yeni bir hale getiril- di. Bundan sonra yeni inşaatla ve ye- lculuğu da cumhuri -| tin bu on üçüncü yılına kadar Anado- luda satın alınmadık bir tek hat kal - madı. ! haziran 1924 de elimizde ancak 1378 kilometrelik bir hat varken bu-| gün bu hat 9000 metre uzunluğa çı - ni satın almalar başladı. Cumhuriye - karılmıştır. — Madenler — Memleketi- Mizde zengin ma- denler vardı. Bu ma denlerin bir kısmı bilindikleri halde iş .vul.nı.yoıhr, bir kıs Iminm — mevcudiyeti bile bilinmiyordu. Hükümet maden işi he de Küzım gelen *hemmiyeti — verdi Zonguldak —kömür Madenleri munla - Zam bir surette işle tilmeye başlandı. U- Zun zaman muattal kalmış olan Ergani akır madenleri i - Sİn bir şirket tesis «dildi. Hükümetin de istirakile tesis & dilen bu şirket yeni dsat vücude gelir- Petrol arama işi SÜP'atle ilerledi. Mü Teftede bulunan pet TOl Mmadenleri - çok | durmamıştır. |— len arama he - î““"h memleketin €t tarafında çalış- Maktadırlar. Türk sanaylüi Türkiyede sanayi hareketleri fumhuriyet yılında bir kat daha art - Maktadır, Cumhuriyetten evvel sana- Yi namına bir kaç el tezgâhından baş * a'bir şeye malik değildik.. Fakat cum- huriyotin ilânından sonrâ kurulan fab- Fikalar memleketimizi fam bir sanayi Ternleketi haline koydu. Son senelerde Yapılan Kayseri kombinası, şişe ve Süğit fâbrikaları artık Türkiyeyi başka Memleketler sanayiinin müstehliki ol- Mak vaziyetinden tamamile kurlardı. Türk mühendisinin idare ettiği, içinde k"'k işçisinin çalıştığı Türkiyede Çı - şarılan iptidaf maddeleri Kullanan fabrikalar memleketin refahma doğru | Stilan en kuvvetli adımlardır: —— 5406 Demiryollarımızın seneden seneye artışını gösteren grafik eli Bundan on üç yıl evvel Cumhu- riyet ilân edilmiş, Ulu Önderimiz Atatürk Cümhurı ne seçilmiş- t. Cümhurreisi seçimini müteakıp söyledikleri nutuktan bazı parçalar: «Muhterem arkadaşlar; mü- him ve cihanşümül hâdisatı fev- kalâde karşısında muhterem mil let!mizin teyakkaz ve intibahı hakikisine bir vesikai kıymettar olan teşkilâtı esasiye kanunu- muzun bazı maddelerini tavzih için encümeni mahsus tarafın- dan heyeti celilenize teklif olu- nan kanun lâyihasının kabulü münasebetile Türkiye devleti- nin; zaten cihanca malüm olan, malüm olması lâzım gelen mahi- yeti, beynelmilel maruf ünvanile yadedildi. Bunun icabı tabüsi ol mak üzere; bugüne kadar doğ- rudan doğruya meclisin riyase- tinde bulundurduğunuz arkada- şınıza ifa ettirdiğiniz vazifeyi Re'sicümhur ünvanile gene ayni arkadaşınıza, bu âciz arkadaşını za tevcih ediyorsunuz. Bu müna- izhar buyurduğunuz muhabbet ve samimiyet ve itimadı bir defa daha göstermekle yüksek kadir- şinaslığınızı ispat etmiş oluyor- sunuz. Bundan dolayı heyeti ce- lilenize bütün samimiyeti ruhi- yemle arzı teşekkürat ederim. wEfendiler; asırlardan beri şarkta mağdur ve mazlüm olan milletimiz ; Türk milleti hakikat- ta meftur olduğu hasailden mu- arra telâkki ediliyordu. ,4Son senelerde milletimizin filen gösterdiği kabiliyet, istidat, idrak, kendi hakkında suizanda Bulunanların ne kadar gafil ve ne kadar tetkikten uzak zevahir perest insanlar olduğunu pek gü zel ispat etti. Milletimiz haiz ol. duğu evsaf ve liyakatini hükü- metinin yeni ismile, cihanı mede niyete daha çok suhuletle izhara muvaffak olacaktır. Türkiye Cümhuriyeti, cihanda işgal etti . ği mevkie lâyik olduğunu asari- le ispat edecektir. «Daima, muhterem arkada . larımın ellerine çok samimi ve sıkı bir surette yapışacak, onla- rın şahıslarından kendimi bir an bile müştağni görmiyerek çalı- şacağım. Milletin teveccühünü daima noktai sitinat telâkki ede- rek hep beraber ileriye gidece- giz, Türkiye Cümhuriyeti mes'ut muvaffak ve muzaffer Slazelü tır.» Kayseri kambina sının görünüşü Türk kızı ve Türk kadını her sahada erkek gibi çalışmaktadır. Bugünün Türk kadını Cumhuriyetten evvel kadın cemiyetin | likte okuyor, birlikte yükseliyor. hiçbir hak vermediği bır mahlük adde- Hayatta kadın erkeğin yaptığı her dilirdi. Kadın dalma mahküm vaziyette | işi yapıyor. Hükümet dairelerinde, hu- idi. Ailede kadının sözü makbul değil- | sust müesseselerde kadın memurlar er- sebetle, şimdiye kadar hakkımda di. Muhakeme kadın şahadetini mu - teber tutmazdı. Bu garip telâkkiler Cumhuriyete kadar devam etmiştir. 'Türk kadını ancak cumhuriyet dev- rinde kadınlık haklarına sahip olabil - miştir. Kafes arkasında oturan ve in - san arasına çıkamıyan kadına bugün- kü hakkını cumhuriyet vermiştir. Cüm huriyet devrinde kadın kadınlık şere- fine lâyik olacak bir şekilde hem evi- nin kadını oldu, hem de iş hayatın- da erkekle birlikte çalışmıya - başladı. kek memurlarla ayni şerait dahilinde çalışıyorlar. Kadın işçiye bütün fabri- kalarda rastlıyoruz. Kadın iş hayalın- da olduğu gibi siyasi hayatta da kendi- ni gösterdi. Cumhuriyet kadını intihap hakkını haiz olduğu gibi. İntihap edil- mek hakkını da haizdir. Belediye meclislerinde kadın aza var dır. Son intihapta birçok yerlerden kadın mebuslar çıkarıldı. Cumhuriyet devrinin Türk kadını medent bir cemi- Mektepte kız, mektepteki erkekle bir- İ yetin kadınıdır. Cumhuriyet adliyesinde bir mahkeme heyeti Türk adliyesi Cumhuriyetin ön üç yılında adliye- Bu kanun mahkemeleri bunaltan iş- mizde birçok ileri bareketler olmuştur. | leri hafifletmiş, suçluları derha! ceza- İlk adımda Adliye otoritesine karşı ya- | landırmakla hakkın en birinci unsuru pilan ecnebi müdahaleleri kaldırılmış- | olan sürali temin etmiştir. tır. 934 genesinde hiç mânası olmıyan şer'i mahkemeler lâğvedilmiştir. Bun- nra medeni kanunü mütcakıp te büyük ehemmiyeti haiz olan borçlar | , kanunu, Ticaret kanunu, Hukuk usulü mubhakemeleri kanunu, sahasına konulmuştur. Son yılda. kabul edilen meşhut cü - rümler kanunu ile adli işler bir kat da- | ha mükemmelleştirtimiş oldu ceza kanunu, | iera ve iflâs kanunu birer birer tatbik | Kanun daha çok yenidir. Zamanla ve tatbik edile edile iyi ve fena taraf- Tarı daha iyi anlaşılacak ve ihtiyaç his- una gidilecektir. Fa- a bu ka- bir ( bak