12 Ekim 1936 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

M Şi lı-lan lz Bl “ lı " ELGR AF HAB SON POSTA ——0 - ER LERİ MADRİD ZİNDAN GİBİ İhtilâlcilerle hükümet — kuvvetleri arasında mücadele tekrar şiddetlendi Paris, 11 (Hususi) — İspanyada Ççarpışmalar son günlerde gene şiddetli bir safhaya girmiştir. Madrid etrafın- “da amansız bir muharebenin pek yakin blduğu anlaşılmaktadır. General Fran- kOA kuvvetleri bütün hazırlıklarını ik - Mâl etmiştir. Bujünlerde harekât kat'i tafhasına girecektir. avas ajansının Madrid'den bildir- - diğine göre San Martin ile Valdeigle- Sıîm etrafındaki muharebelerde âsiler Yüzlerce adam kaybettikleri gibi Na- valperal'da da elli kadar telefat ver - mişlerdir, _OVîedo'dan bildirildiğine göre hü - kümetciler son âsi tehassungâhlarını çevirmekte devam ediyorlar. Bunlar P.ırter kasabasını işgal eylemişler ve â- _Bı_lere yüz kadar telefat verdirmişler - İr. ., Barselon'dan gelen haberlere göre de hükümet kuvvetleri Huesca çivarın- a âsilerin mukabil taarruzunu def'e Müuvaffak olduktan sonra bu şehre arşı kat'i taarruza geçmişlerdir. Madrid'de fevkalâde tedbirler Madrid, 11 (A.A.) — Hükümet %u::: hava taarruzu tehlikesine karşı alın - mış olan tedbirlerin tamamı tamamına tatbikını emretmiştir. Bütün lokanta- kahve ve temaşa yerleri kapatılmıştır. Sokaklar zindan gibidir. Saat yirmi üçten sonra sokaklarda ancak ,resmi kontrol arabalarile bazı mütehassıs iş- ciler ve husust müsaadeyi hâiz gazete- ciler dolaşabilmektedir. İhtilâlcilerin umumi karargâhı Burgos, l11 (A.A.) — Havas mu - habirinin bildirdiğine göre, general Franko umumi karargâhını Salaman- ca'ya nakletmiştir. Şimal ve cenub orduları Cebreros'da iltisak peyda etmeğe müuvaffak olduk- larından garb cephesi şimdi şimalden cenuba düz bir hat olarak uzanmak - tadır. Sokak muharebeleri Oviedo, 11 (A.A.) — Asturiles ma- den amelesi, Amerigue mevkiini işgal etmişlerdir. Ve orada bir çok evleri dinamitlemişlerdir. Âsiler, yakında büyük kilise civa - rında kışlalarda silâh fabrikasında ta - hassün etmek mecburiyetinde kala - caklardır. ha Sokak muharebeleri, mitralyözlerle mücehhez zırhlı otomobillerle yapıl - maktadır. Hükümet kuvvetleri bu oto- mobillerin arkasından giderek âsilerin evlerine dinamit koymaktadırlar. Hükümet kuvvetleri kumandanlığı, bütün yolları kesmiş olduğundan âsile- rin takviye kıtaati almaları - bu bapta sarfetmekte oldukları gayretlere rağ - men - gitgide müşkülleşmektedir. * Burgos, 11 — Ovila cephesinde ge- neral Vatero kuvvetleri mühim bir sev- külceyş noktası olan Cebreros'u işgal etmişlerdir. Nasyonalist tayyareler ye- niden Madrid ile Aranyuze arasındaki demir yolunu ve Madrid'den Toledo cephesine gönderilen asker kollarını bombardıman etmişlerdir. Valencia i- le Madrid arasındaki demir yolu kesil- miştir. Molotof İspanya sefirile görüştü Moskova, 11 (A.A.) — Halk ko - miserleri heyeti reisi Molotof İspanya Büyük elçisi Pascuayı kabul etmiş ve şerefine bir ziyafet vermiştir. İngiltere ile Irlanda arasındaki son bağlar ortadan kaldırılıyor — Yeni kanunu esasi ile umumi valilik ilga edilecek, yerine serbest devlet reisliği ikame olunacak -. Londra, Patcha'a 11 (A.A.) — Sunday Dis- göre M. de Valeranın önü - eki ay içinde tevdi edeceği yeni da ilâai ka_nunu esasisi, serbest İr_lan - hağıe ngiltere krallığı arasındaki son arı da ortadan kaldıracaktır. amîni _kanunu esasi, valii umur_nî ma- Ni ilga edecek ve onun yerine va- aşların hükümrânlık hukukunun A vusturyada tevkifler başladı Hitlerci fırkasını kurmak isteyenler yakalandı Vbildilı-flana’ 11 (AA.) — İnsbuck'dan rı ib’oı': e48 nâzi, Tirol Hitlerci fırkasını yeni- " teşkil etmeğe kalkmış oldukların - ki n dolayı tevkif edilmişlerdir. Bu tev- Vuaîr' 11 temmuz tarihli Alman-A - Yali Urya itilâfındanberi nasyonal'aıîs- istler arasında yapılan ilk tevkiftir. €ns Starhemberg'in beyannamesi Viyana’ 11 (ALAI 19 Heimats - Miz teşkilâtı, dün prens Starhem - dgt:.m riyasetinde bir k—o_ngre îjka . Pre iŞtir. — Kongrenin hıtre.ı.mı::nt lî kilâ't"' bir beyanname ı.uîşredere ; ı:î. ranı Vensublarını teşkilâtın fe__ahî "iha uygun davranmağa Ve hükümet *Murlarına karşı hiç bir vechile mu- .Vemet göstermemeğe davet etmiş ” ı t i , v Vilâyetlerdeki şubelere de aynı m© âlde | alimat gönderilmiştir. Te Amerikada seçim nutukları Bü?“)'ork, ti (Arek y Cumr lud-î(_a"' Ruzvelt dün Sen Pol'de s0Y ” kaıgı hutukta hükümet tarafl.ndan £ rîlllklı tecim muahedeleri Ve b'l'h?s' a üç taraflı para anlaşmasının akdın- oîn Ve bazı kontenjanların kald'"lmıî a. sından dolayı pek ziyade MEP Uniyet göstermiş ve bu paktların bey- lıelmi[el banş yolunu açan _v.agıtalsf | Uğunu bildirmiştir. - yüksek muhafızı olan serbest devlet reisi kaim olacaktır. Riyaset makamı - na, gözündeki ârıza dolayısile hisset - mekte olduğu endişeler artmadığı ta!ı:— dirde bizzat M. de Valera gelecelştır. M. de Valera çekilmeğe mecburiyet hissettiği takdirde kendisine hükümet riyasetinde şimdiki sanayt ve ticaret nazırı M. Benass halef olacaktır. Almanya da Parasını Düşürecekmiş 11 (A.A.) — Öcuvre gazete- Tabouis diyor ki: kıymeti de yakın- paralar hak- Paris, sinde Genevieve Alman markının da indirilecektir. F uehrer, ; kında İngiltere-Fransa ve Amerika a- rasında yapılmış olan müzakerelere ı!— tihak edememiş olan Doktor. Sehacht'e dan memnun görünmektedir. Çünkü Almanyanın bugun b.ı.ı devlet- lerin gittikleri yola gî.tm_em dünya na- zarında âdeta bir teslimiyet manzarası edecektir. arzDiğer taraftan İtalyan ve Çek pa - ralarının düşürülmüş ?lmaıı Ahnan.?m için tutulamaz bir vazıy?t ihdaı etmiş- Londra mahafilinin mütaleası, hafta bitmeden evvel kıy- halde düşürüleceği merke- tir. markın - bir metten her zindodir.#_ ğ Moskova Büyük Elçimiz Moskava, 11 (AA,) n Türjıt'iyc < nin Moskova Büyük Elçisi Zekâi A - paydın buraya dönmüş - ve vazifesine başlamıştir. —— Trenle Paristen Londraya Londra, 11 (AA.) — Duvr ile Dünl;el'k arasındaki yeni F err;ybot ser- isi pazartesi günü öğle vakti Fransız :;;:ri M. Corbin tarafından açılacak - tır 'Bundan l;öylç seyyahlar, kompar - timanlar ve yataklarını — terketmeden | Londra'dan Paris'e gidebileceklerdir. Filistinde grev Bugün bitiyor Kudüs, 11 (A.A.) — 175 günden- beri devam etmekte olan Arab grevi, pazartesi sabahi sona erecektir. Londra, İ1 (AA.) — Filistinde u- mümi grevin nihayeti münasebetile grev komitesi ile Arab kabileleri ara- sında mühim müzakereler yapılmakta- dır. İngiliz gazetelerinin Filistindeki muhabirlerinin gösterdiği nikbinliğe rağmen çok iyi müsellâh bulunan A- rab kabilelerinin, komite ve Arab kral- larının talebini is'af edecekleri şüphe- lidir. Pariste tayyarelere Karşı müdafaa Talimleri yapılacak Paris, 11 (AA.) — Tayyareleer karşı müdafaa talimleri, 16 teşriniev- velde yapılacak ve talimler esnasında bütün ışıklar sönecektir. Parisin yet- miş düdüğü birden ötmeğe başlıyacak- tır. Tarassut :tayyareleri. mManevraları kontrol edecektir. Saat 21.15 ile 21.30 arasında mü - nakalât tatil edilecektir. Manevralar, bomba taklidi bazı şeyler atılmak ve buna karşı tahlisiye ekipleri tarafın - dan tahaffüz faaliyeti göstermek su - retiyle sona erecektir. Hükümet, hava taarruzlarına karşı memleketin selâmetini temin için bü - yük bir gayret sarfetmiştir. Trakyada batakiıklar kurutuluyor Edirne, 1İ (A.A.) — Bütün Trak- yada göçmenlerin sağlık durumu iyi - dir. Sıtma mücadele teşkilâtı Edirnede ve Trakyanın diğer vilâyetlerinde bü - tün hızı ile ve tam kadro ile çalışmak - tadır. Bu kadro gelecek sene artacak ve mücadele yıllarca devam edecektir. Bir çok yerlerde bataklıklar kurutulu- yor, ve cedveller açılıyor, köy yolları ve köprüler de islâh ediliyor. Sovyet -Japon petrol anlaşması Moskova, 11 (A.A.) — Sakalin a- (dasındaki petrol imtiyazına ait 1935 Sovyet - Japon muahedesini 5 sene temdit eden bir anlaşma imzalanmış- tır. Muahede 1936 kânunuevvelinde bitiyordu. Yeni anlaşmada Sovyetler Birliği ve Sovyet lahine mahsüs deği- şiklikler vardır. Haftada bir fikir ve politika Ankara Kültür merkezi Ankara, 8 (Birinciteşrin) Ankara 920 denberi Türkiyenin siyaset merkezidir. Yeni siyaset tarihi, yeni politika karakterleri ile bir- likte gürbüzleşti. Bugün artık Ankara siyaseti, dünya politika merkezleri a - rasında bir kutubdur. Londra, Berlin, Roma, Moskova gibi dünyada bir de Ankara tipi vardır. Bu yeni siyaset ve idare merkezi sa- dece bir politikanın değil, bir yenı me- deniyetin, ve bir dünya görüşünün de ortasındadır. Yeni bir medeniyetin bay- rağı halinde göze çarpan merkezler: | — Yüksek tahsil unsurlarını, 2 — İdare hayatına girecek - ele - manları kendi çevrelerine toplamakta - dırlar. * Ankara, yüksek tahsil gençliğinin mühim bir kısmını şehir sâkinleri ara- sına sokmuştur. Geçen sene tarih, dil, edebiyat fakül- tesi Ankarada açıldı, Gazi terbiye ens- titüsü, gitgide daha geniş bir gençlik zümresini kavramaktadır. Hukuk, Orman, Baytar, Ziraat Fa - külteleri Ankârada epey bir tarihe ma- liktir. Mülkiye mektebi kısa bir zaman son- ra açılacaktır. Harbiye mektebi iki haftadır Anka- ranın yeni genç simalarını barındır - maktadır. Ankara bu vasfile artık politika mer- kezi yanında kültür merkezini de bes- lemeğe başlamıştır. Ankara, genç enerjili bir politikanın bayrağı olduğu kadar genç bir kültürün de ifadesidir. Bu, Ankaranın bünyesinde bir de- ğişmenin ifadesidir. Vilâyet merkezi Ankaradan, hükümet ve medeniyet merkezi Ankaraya geçişin en göze çarpan hususiyeti bundan başka bir şey olamazdı. * Ankaranın kültür merkezi oluşu, Türkiye münevverlerine ve memleket çocuklarına yeni bir ruhun aşılanması manasını ifade ettiği kadar, siyaset merkezinin de kültürlü ve yüksek sevi- yeli insan efkârı umumiyesini temsil etmesine sebeb olacaktır. Bu karşılıklı tesir, yeni bir medeni- yet kurmak isteyen bir sosyete için i- kinci plâna terkedilemiyecek bir vazi - yettir. Yeni kurulmuş bir rejimin kendini temsil edecek, hâkim gibi, zabit gibi, mülkiye âmiri gibi, hoca gibi unsurları kendi havası içinde beslemesi, ruhlarını kendi inşa tarzına göre kurması tabil - dir. Yeni bir rejimin harekete geçtiği, kaynadığı, coştuğu yerde yüksek tahsil gençliği yepyeni bir psikoloji kazana- caktır. Binaların, olduğu şehirlerin de in- sanlara hükmeden, insanları değiştiren bir ruhu vardır. Bu ruhun tezahürünü bilhassa şehirlerin efkârı umumiyele- rinde görmek mümkündür. Kaliteli unsurlar tarafından terkib edilmiş olan bir «efkârı umumiye» ha- talardan, hassasiyet coşkunluğundan kendini kurtarabilir. : Yüksek seviyeli bir kalabalıktan çı- kacak «öpinion» inkılâb merkezinin fi- kirlerini de opinionlaştıracaktır. Sadri Ertem İktısat ve Maliye Vekilleri Siirtte Siirt, 11 (A.LA.) — İktisat Vekili Celâl Bayar ve Maliye Vekili Fuat Ağ- ralı Siirde gelmişler ve şehri gezerek bazı izahat almışlardır. Diplomatlar Cenevreyi terkettiler Cenevre, 11 (AA.), — — Muhtelif heyetler azasından burada kalmış ©- lanların kâffesi, dün akşam ve bu sa- bah hareket etmişlerdir. Yalnız M. Lit- vinof muvakkaten kalmıştır. Şarkonun cenaze merasimi Paris, 11 (Hususi) — İzlanda sa - hillerinde kaybolan Purkuvapa gemi- Tarının cenaze merasimi bugün yapıl- mıştır. sinde boğulan kâşif Şarko ve arkadaş- | .S 7 YAYANEL A ALEMİNDSE N EREÇELE © Değiştirilemiyen iki sefir e Milli sosyalizm ve Komünizm © İngiliz amele partisinde g talyanın Londra sefiri Sinyör Grandinin sıhhi ahvali bozulmuş. İklimi daha müsait bir yere nekletmek istiyor. Buna mukabil İngilterenin Ro- ma sefiri Sir Erik Drummond da va - zifesinden ayrılmak üzeredir. Fakat her iki sefirin mensup olduğu devletler bu tebeddülü yapamıyorlar. Çünkü: İtalya imparatorluk olmuştur. Lon- draya gidecek yeni İtalyan sefirinin iti- matnamesinde İtalyan kral ve impara- torunun mührü bulunacak, Halbuki İn- giltere ne Habeşistanın ilhakını, ne de İtalyan imparatorluğunun ilânını tanı- mamıştır. Bu sebeple yeni sefirin iti - matnamesini bu şeklile kabul edemi - yeceği gibi İtalyanın da, sefirine, baş- ka şekilde bir itimatname — vermesi mümkün değil. Şu hale göre ve ahval |böyle devam edecek olursa her iki se- fir kaydi hayat şartile vazifelerinde ka- lacaklar, demektir. * «Milli sosyalizm ile komünizmin mü- Milit cadele — sahaları sosyalizm demokrasi- va komlinizm | dir. Milli sosya - lizme göre demokrasinin müsamaha - sıdır ki cemiyeti harabiye sürükliyen kuvvetlerin, nemalanmasını mümkün kılar ve demokrat bir rejimin tabit ne- ticesi komünizmdir. Binaenaleyh bir cemiyet inzibat altına alınmalıdır ki bu nevi harabiden sakınılmak müm - kün olsun.» Alman Cumhurreisi Her Hitlerin son nutku vaziyeti böyle tasrih ediyor ve bugün komünizm ile, nasyonal sosya - lizmi karşılaştıran sebepleri işte böyle izah eyliyor. * İngiliz efkârı umumiyesinin uzun zaman — tereddüt İngiliz amele | içinde bocalatma - partisinde sıdır ki bugünkü ayrılık İngilterenin a - meylileri kıntılı bir duru - ma düşmesini do- ğurmuştur. Amele partisi, İngilterede büyük rol oynıyan siyasi bir müesse - sedir. Bu müessese, dünya sulhunun temini kadar İngilterenin selâmetini de müşterek dünya emniyetinin tesisinde görmüş ve bütün inancını Milletler | Cemiyetine vermişti. Bu cemiyetin ma- lüm fiyaskosu üzerine, İngiliz efkârı, İngiliz emniyetinin gene İngiliz silâh- larile temin olunabileceğini — anladi. Bundan ötürüdür ki bugünkü Baldvin hükümeti, bütün milli kaynaklara baş yurarak bir an evvel memleketi silâk men, İngiliz amele efkârının bir kıs : mı, bu müsamahaya, mevcut zaruret- ler karşısında yanaşmıştır, ve bu va - ziyetten memnun değildir. Fakat mem- nuniyetsizliğini göstermek için de, or- tada vesile yoktur. Çünkü silâhlanma- nın bir zarüret olduğu berveçhi peşih kabul edilmiştir. Bundan ötürü ahiren Edinburgda toplanan - İngiliz amele partisi- koönferansı, hükümetin emniyet siyasetini tasvip ederek kapanmış ise de partinin muhtelif unsurları arasın- da tam bir fikir ahengi olmadığı da göze çarpmıştır. Binnetice, fırkada, bir ayrılık hareketi -olursa, buna hay », ret etmemek lâzımgelir. Selim Ragıp îânanistanm mali Ve iktısadi vaziyeti Atina, 11 (Hususi) — Başvekil Metaksas'ın riyasetinde aktedilen bir toplantıda Yunanistanın mali ve iktı- sadi vaziyeti görüşülmüştür. Toplan- tiıda Maliye Vekili ile Müsteşarı ve Devlet Bankası Umum Direktörü de bulunmuşlardır. İzmirde üzüm satışları İzmir, 11 (A.A.) — Bu hafta için- de borsada altı kuruştan 22 kuruşa ka- dar 37929 çuval üzüm ve altı kuruştan 16 kuruşa kadar 13424 çuval incir sa» Atılmlştar. smundır landırmak salâhiyetini aldı. Buna râğ- '