14 Eylül 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 6

6 Syafa SON POSTA Eylâl 14 Siyaset Âlemt Büyük Bir Harbe Mani Olmak İçin Küçüğüne Göz Yumulamaz.. Cenevrede korkülan — vaziyet nl- harıl oldu. İtalyanım, kendisine apılan birtakım - teklifleri reddedip beşistan (: de mutlak bir. hi- maye tesisli matuf iddiasile Ulus- lar kurumu misakl esaslarını - telife memur ikinci Beşler heyetinin bir talif —noktası bulamam: bi küçük devlı bir karara hay leri son derece mühim sevketti. İçinde Cenubi Takandinavya, — Felemenk, Danimarka devletleri de bulunan 21 mürekkep bir grup, Habeş - Jığr bir harbe dayanır kurumu bu harbin önüne Cenevreden — ayrılmak geçemerse kararını vermişlerdir ki bu, İtalyanın Genevreden çekilmesinden daha “çok acıdır. tavassutile bu devletler, muvakkaten kararlarını geri almışlardır. Bu yeni teklifler, henüz belli değildir. Buna ilâveten İn dış işleri bakanı Sir Samuel Gareln — verdiği — söylev vaziyeti tamamen ve yiane acı bir şekilde tesbit etmiştir. Yani İngilterd, açıkça, Uluslar kurumu — misakımıa tatbiki hususunda musır - olduğunu söylemektedir. Şimdi, kala kala, bu prensipin Avrupada masıl tatbik edilebileceği kalıyor ki cldden merak edilecek bir vaziyettir. Hülâsa olarakı denllebilir ki İtalyanın Habeş mese- lesinde kesin bir. vaziyet — alarak ihdas ettiği karışık durum, hakikaten bir çok hadiselere gebe görünüyor. Cenevredeki son vukuat, bu hadist- lerin İmkişafımı aür'atlendirmektadir. Ne İtalya, nede İagiltere lddiala- rındaa vazgeçmedikleri takdirde nis- beten küçük ve mahdut bir müstem- leke harbi, muhakkak ki büyük bir Avrupa harbine — İnkilâp edecektir. Fakat büyük bir harbe müânl olmak içinde ne Uluslar Kurumu, ne de onun menfaatlerini himaye eder görünen, fakat hakikatte kendi menfaatine hizmet eden İngiltere, küçük bir harbin yapılmasına göz yummayacak- lardır. Vaziyet bunu gösteriyor ve bu vaziyet, eldden naziktir. — Süreyya Çerez Kabilinden iyi Bir itiyad Büyük mnn babası, Make- donya kralı Filip, tarihlerden öğ- #endiğimize göre oğlundan daha da yüksek #seciyeli, meziyet ve fazilet sahibi bir adamdı, — Mertliğe ve insanlığa aykın — düşecek, şeref ve haysiyetini kıracak, halk naza- mnda kendisini itibardan düşüre- cek herhangi bir iş işlememeya itina ederdi. Filp maiyetinden iki adama tenbih etmişti. Bunlar, her sabah; kral yataktan kalktığı zaman yanına gelirler. karşısına dikilirler, ve; d— ıl"'vl erkek olduğunu unulmal, erle Sonra, akşam Üreri yine gelirler ve; — FilipL Erkak olduğunu usut madıin ya 1. Diye sorarlardı. Tıflı Borsada Akisler Habeş-İtalyan uzlaşmamazlığı- nn durumu iki gündenberi İstan- bul Kambiyo borsannda bir ka- rarsızlık doğurmuş ve bu karar- sızlık da evvelki gün borsada büyük bir telüş husule getir- miştir. — Bu endişe ile elle- rinde falz için tahvilat bulundu: ranlardan bazıları bu tahvilâtı satmıya başlamışlardır. Bu satış tahvil Haatlarını düşürmüş, tahvil Hiatları düşünce de bir kulisye likidasyon farkını vermiyecek bir hale gelmiştir. Üni Türk tahvilleri dün duru- mun düzelmiş olmasına rağmen 26,90 kuruştan yukarı çıkmamış- tır. Borsa muhafiline göre bu durüm Habeş-İtalya Ihtilâfı kat'i şeklini almadıkça düzelmiyecektir. Acıklı Ölüm Eski Adliye Nazırı ve mecelle muallimi Haydar Molla bu sabah öldü. Cenazesi bugün Beyazıt'da Soğanağa — mahallesinde — Nur sokağındaki evinden kaldırılarak Eyüpte namazı kılınacak ve oradaki kabristana gömülecektir. SON DAKİKA TELGRAF, TELEFON, TELSİZ HABERLERİ Fransız Delegesi Beklenen Söylevini Verdi M. Laval Kurum Nizamna- mesinin Tatbikını istiyor ! Fakat Bu, İtalyaya Karşı Zecri Tedbir Alınması Demek Değildir Ciaevre, 13 (A.A.) — Müsyö Laval saat (10) u (45) geçe kür- süye çıktı, verdiği söylevin metni aşağıdadır: Bizlm uluslar kurumuna olan İmanımız, asla za'la ugramamış- tır. Hiç bir güçlüğün durdurama- dığı bir sebatkârlıkla Fransa mü- messilleri mütemadiyen uluslar sosyetesinin otoritesini arttırmiya ve ona faaliyet vo İcrant vasita- ları vermiye çalışmışlardır, Fran- sanın siyasası, tamamen uluslar sosyetesinin — esaslarına — İstinat eder. Dostlarımız ve müttefikle- rlmizle yapılmış olan bütün itilâfe larımız Cenevze ve Lokarnodan eçeri Küçük — itilâf, Framsız - vyet İtilâfi, Roma itilâfları gibi. Kollektif emniyet akidesi, bi- zim kanunumuzdur. ve misakı in- kâr etmek kendi idealimizi inkâr etmek olur, B. Samuel Hoare'in Böylevi * Ingilterenin kayit ve şartsız olarak kollektif emniyet slstemine iltihak etmek arzusunda bulunduğunu ,, gösterir. Hiçbir memleket böyle taahüdün ehem- miyetini Fransa kadar takdir ede- mez ve onun kadar ölçemez. Istikbalde zamanı ve mekânı ne olursa olsun her nevi mesuliyet- lerde tesanüidü tazammun ceden bu beyanat uluslar sosyetesinin hayatında bir tarih olacaktır. 2 tarihinde Ingiltere ile müşterek bir tahakkuk programı vücuda getirdik, Bu, benim için güzel bir hülya idi. Acaba tahak- kuk etmek üÜzere midir? Memle- ketimiz, barpten üm #etmerz, ancak nefret eder. Memleketimiz, coşkun bir sulh arzusile müte- hassıstır. Romada 7 Şubatta B. Musolini ve ban, aramızı açabilecek olan bütün meseleleri hallettik, Stresa da Ingiliz murahhaslarile Musolini |de sulh davasına hadim olmak Ulus lar Sosyetesinin azası ve İtalyanın dostu sıfatlle vazifemi yapmıya -azmetmiş bulunuyorum. Bu vazife çetindir, fakat ümitsiz. olduğunu zannetmiyorum. Beşler komltesinde, teklifleri tetkik ediyoruz. Muslihane bir hal suretini fi- len aramak hususunda Fransa ile İogiltere arasında hiç bir ihtilâf mevcut olmadığı bilinmelidir.,, B. Laval, sözlerini şöyle bitir- miştir: Dün muvaffak olduk, yarın da muvaffak — olabilecek miyiz? Bu takdirde yeni bir vaziyeti tetkik etmemiz İBzumu hasıl olacaktır. Hepimiz, misak ile bağlıyız. Fran- sa, kendi taahbütlerini yerine getirmekten kaçınmıyacaktır. Litvinof Du Söylüyor Cenevre, 14 (Özel) — Uluslar kurumu umumi heyetinin bugünkü toplantısında Sovyet Dış İşleri Bakanı Litvinof söz alacaktır. İitalya, Adalara Yenl Kuvvetler Gönderdi Atina, 14 (Özel) — Italyanlar Lercs adasında kurdukları üssü- bahride bulundurdukları kuvvet- leri yeniden piyade kıt'aları ve ağır toplarla takviye etmişlerdir. Asker olmamak için aldıkları duraumdan sojra İtalyanlar Rum- lara karşı büyük bir emniyetsiz- lik göstermektedirler. Yunanistan Üzerinde İtalyan Tayyareleri Atina, 14 (Özel) — Yunanis- tanm garbi şimalisnden cenuba doğru önceden haber vermeden bütün geçen iİki harp tayyaresinin Itak yan oldukları anlaşılmış ye Yü- nâan hükümeti tarafından Roma hükümetine proteste: edilmiştir. İtalyanlar Durmadan Hazırlanıyor Roma, 14 (A.A) — Asmara- dan Tribuna gazetesine bildirik diğine göre, müteaddit slel ame- le taburları teşkil edilmek ürze- redir. Bu taburlar, özel ödevlere tahıls edilerek, Mills sübaylarının emrine verileceklerdir. Macarlar ve İtalyanlar Roma, 14 (A.A.) — Musolin- ye Milânodan gelen bir telgrafta, Milânoda bulunan Macarlar İtal- yaya nerede ve ne Dbahasına olursa olsun hizmete hazır olduk- larını bildirmektedirler, Son Durumdan İngiltere De Memnun İtalya Da Roma, 13 (A.A)— B. Lavalın söylevi geniş bir anlayış hissi ve müsait bir zihniyetle karşılanmak- tadır. B. Lavalın Fransanın ulus- lar sosyetesi misakına olan sada- kati ile dostluklarına olan sadaka tini telif etmek için sarfetmekte olduğu mesal takdir olunmakta- dır. Bununla beraber bu söylevin Italyan noktal mazarını değiştir- memekte olduğu ve İtalyanın kendiIsinin çizmiş olduğu yolu takip edeceği beyan edilmek- tedir. Londra, 13 (A.A)— Ingiliz çe. venleri, Fransanın taahhütlerini son hadde kadar yerine niyetinde olduğunu gösteren B. Lavalın söylevine çok büyük bir “Cenevrede Elimden Geleni Yaptım,, İtalyan Bankaları İzmirde Krediyi Kestiler Ankara, 14 (Özel) — Buraya ge- 'Jen haberlere göre İzmirdeki İtal- yan bankaları piyasadaki krediyi kesmişlerdir. Milli bankalarımız İz- mirin tam canlı mevsimi olan bü- günlerde piyasayı felce uğratmas mak için kredileri genişletmektedir. İtalyan bankalarının bu hareke- tinin Haboş moselesinden ileri gel diği sanılmaktadır. önem vermektedirler. Fransanın siyasası, İngiliz si- yasasına tamamiyle uygundur. Lonra, 13 (A.A) — Sir Hoare Londraya dönmüştür. Gazetecilere de demiştir ki: Cenevrede bu müellim işin hallini kolayi ye tevessll bir leni yaptım. Ve, eğer tecrii mak için elimden ge- ymet ifade ederse, bir ok şeylere tevessül ettiğimizi söyliyebilirim. Bu haftanın en büyük Eıvklıı:ndın biri benim İçin Lıvıl'ı’;ınııııık ve kendisiyle her gün çalışmak olmuştur. İtalganların En Çok Kabule Değer Buldukları Teklif Paris, 13 (A.A) — Tan gazetesinin Roma'dan aldığı bir tek renin grafagöre. Bazı teklifler arasında, Italya'ya habeşistanda Ingilte- nin İraktaki — durumuna benzer bir durum — verilmesi hakkında olan teklif Roma'da en çok habule değer gibi görümektedir. Bununla beraber Italyanın Habeşistan üzerinde siyasal ve süel kontrolu elzem addediimektedir. Negus bu takdirde i. “Auî_ ?ıâı!_ı_zı— ,dıbi.l,eohi'. Hıbogistın İlânsız Taarruz Bekliyor Londra, 1 (Eylöl) — Adisababadan bildiriliyor: Harp Ilân edilmeden mubasamat başladığı takdirde İmperatorun şu şekilde hareket edaceği söylenmekledir: Ttalyan elçisi Kont Vinci ile elçilik ve Habeşstan'da bulunan verilecek, hapsedileceklerdir. ifyırlırıııı derhal pasaportları talyanlar harp esiri olarak ” Mr Komitesi Uykuya Daldı Cenvere, 13 (A.A.) — Beşler komitesi, pazartesinden evvel top- lanmıyacaktır. Roma, 13 (A.A) — Beşler komitesinin muvaffakiyoti hakkındaki tereddüt devamda görünüyor, Cenevre, 13(A.A)— Beşler komitesinin tâli komitesi bugün iki toplantı yapmışsa da kararını salı gününden evvel bildirmesi imkâmı şüphelidir. En Son Dakika Üç Italyan '—l"—orpitosu Yunan Sularında Atina Gazeteleri' Yunanistanin Teh- dit Editmekte Olduğunu Yazıyorlar Atina, 14 (A.A) — Üç Italyan torpitosu Sunyon burnu civarın: da demir atmış bir halde duruyor. Bazı dolaşmasını lerinin Yunan sularında azeteler, İtalyan harp gemi- unanistana - karşı bir tebdit olarak telâkki elmektedir. Gazeteler, Yunan hükümetinin İtalya nez- dinde bu bususta teşebbüste bulunulmasını istiyorlar. Cep Luşatleri Çıktı Ankara, 13 (Özel)— Yenl ba» sılan cep lugatleri buraya gek miştir. Ba İugatler muallimlere meccanen, talebeye — tenzilâtla, halka da beher cildi 20 kuraştan satılacaktır. Lugatlerin basım sa- yısı 120 bindir. Açıkta Kalan Talebe 10 Bin Ankara, 14 (Özel) — Bu yıl memleketin her tarafında orta okul ve llselere tahminden fazla talebe müracaat etmiştir. Her tarafta — mektepler — dolmuştur, Açıkta kalan talebenin sayısı ( binden fazladır. Uşak Şeker Fabrikası Ekim Az, Fabrika Bu Yıl işlemeyecek Ankara, 14 (Özel) — Pancar ekimi az olduğundan Uşak şeket fabrikası bu yıl işlemeyecektir. Uşak bölgesinde ekilen pan- carlar — Eskişehir — fabrikasına nakledilecektir. Köylünün zarara uğramaması için tedbirler alınmaktadır. Üzümlerimize Yeni Müş« teriler Bulunacak Ankara, 14 (Özel) — Yenl #züm kurumu faaliyete geçmeki üzeredir. Kurum, piyasayı tutmak İçin icap ederse piyasadan derhal üzüm alacak, bunu hariç piyasa- lara satacak, yenl müşteriler bu« lacaktır. Sovyet Heyeti Şehrimizde Kayseri mensucat fabrikasımı açılma töreninde bulunacak olan Soövyet heyeti bugün şehrimize , gelmektedir. 1 Heyet Rusyanın ağır sanayil ' komiser muavini Bay Petegof'un başkanlığındadır. “Hıyot bu akşam Ankaraya | gidecektir. | Emniyet Müdür Muavinliği Istanbul emniyet müdtür mua- vinliğine kaza kaymakamlarından “Konan tayin edilmiştir. Fransa İngiltere X Beraber Amma.. ( Baştaralı 1 inci yüzde) i edemoyeceklerdir. kü nasıl olsa azadan biri menfi rey vrecek ve bunun reyi dahi İtalya hake kında zecri tedbir alınmasına mani olacaktır. Binaenaleyh Italyak Habeş harbi, bu şartlar altında kâ- çılınmaz. Bir vak'a oluyor, hâdiselerin ondan sonraki İnkişafatı hakkında şimdiden tahmim yapmak elbette ki mümkün değildir. Fransa italyaya karşı Paris 13 (Özel) — “Echo de * Parls,, gazetesinin mühim ifşaatır na göre baş bakan Lâval Ingiliz , dış İşleri bakanı Sir Samuel Hoare * ile husust konuşmalarında, h * çıktığı zaman Fransanın an şu şekilde hareket edebileceğini | bildirmiştir. “ Fransa, İtalyaya karşı alına- cak zecri tedbirlere iştirak eder cektir. Fakat Fransanın, bu iştie rakinin finansal ve okonom olmasına gayret edecek ve diğer bazı devletlerin Italya hakkında sert bir battı bareket takip etme* lerinin önüne geçmiye çalışacak» tır. Bu suretle de, Fransanın bü hareketini dostane telâkki ede- cek olan İtalyaya bazı askeri mu* yvaffakiyetler ölde etmek imkânı verilmiş olacaktır. Ondan sonra dıirki İtalyayı daha — yumuşamış görmek mümkün olabilecetir..,