İ B Ağustos SON POSTA OSMANLI SALTANATI GÖÇERKEN (Mütareke devrinin tarihi ) Her hakkı mahfuzdur. Bile Teessürlerini Zaptedememişlerdi.. Yazan: Zigya Şakir N.0108 8/8/35 Izmirde yapılan bu genaate, Ermeni komitecileri de - iştirak etmişler; Musevileri de bu kanlı tİnayete süreklemek istemişlerdi. Fakat istikbali, Rum ve Ermeni- lerde daha derin bir nazarla gören Museviler, bu facla sah- hesine girmemek suretile vatan- daşlık hakkına riayet etmişler asırlardanberi yedikleri Türk ek- meğine İhanet eylememişlerdi. İşgal gününün ilk saatlerinde eereyan eden hâdiseleri, gürültülü bir nümayiş zannedenfecnebiler de gittikçe büyüyen bu facla kar- şisında hiddet ve teessürlerini zaptedememişlerdi. Rıhtıma yakın bir yerde demirlemiş olan bir hagiliz zırhlısı mürettebatı, yapı- lan zulüm ve vahşete müdahale etmek İçin İsyan ederek karaya çıkmaya teşebbila ettikleri gibi MParis) ismindeki Fransız dirtno- tunun zabitan ve efradı da aymı Insani! hissiyatı göstermişler; bu tarihi hallenin şahidi olmamak İçin demir alarak Hmanı terkey- lemişlerdi. O devirde, M. Venizelosun Mmuhteris — bir komiteci — kafasile İdare ettiği Yunan hükümeti; bu tarihi halleyi başladığı — yerde bitirseydi, tariht mes'uliyeti de yalnız - İzmirin — geçirdiği — felü- kete Inhisar edecekti. Fakat bütün hayatı, (na kendi eyledi Fabat, ne”verdi halka huzur) mise galle hulâsa edilebilen M. Veni- Belos, İzmirde kanla mlülemma olan Yunan sünğülerini, şimdi de İzmirin içerllerine doğru çevirmiş; İzmirde başlıyan o kanlı hallenin pahasını — genişletmek — İstemişti. İzmirde kurban verilen ( Ikibin Türk ) az gelmişti. Ihtiras deni len canavar, daha pek çok Türk kanı içecekti. Fakat korku, bu ihtirası durduruyor; uçlarından kan damlayan sünğüler, İleriye doğru uzanabilmek için bir kuvvet - daha doğrusu - bir iğfal vasıtası arı- yordu. Yunapvlılar, bu vasıtayı bul- makta gecikmemişlerdi. İzmir iş- galini kolaylaştırmakla kendilerine pek şerefsiz bir zafer temin eden Izmir valisi Izzet Beye şu tograh gektirmişlerdi:' Vilâyet Mülhakatına Tamim - Aynen - Izmirdeki — hâdisenin - vilâyet mülhakatına mübalâğalı surette aksettiği anlaşılıyor. Bu hal, müt- tefik devletlerce vaki olan tensip Özerine İzmirin —Yunan askeri tarafından İşgal altma alınmasın- dan ibarettir. Herkes, işile gücü ile meşguldür. Emniyet ve asayişi tahtı temindedir. Bilâ tefrik cins ve mezhep asayişin muhafazasına dikkat ve itina olunması ve teb- ligatı vakın hilâfında harekette bulunanların şiddetle tecziye ve tedip olunacağı ehemmiyetle be- yan olunur. Vali ; İzzet Milletin Üstüne kanat germesi lâzım olan hükümetin vali ve mü- messili bulunan İzzot Beyin- ve lev, düşman süngüsü altında olsa bile - şu tolgrafı İmza etmesinde- ki manayı tefsirden baya ediyo- raz. Ve bunun hakkında verilecek hükmü tarihe bırakıyoruz. Hâdisat, yürüyordu. Yunan ordusu - Izmirin İşgali esnasında geri çekilen Türk va- tanperverlerinin pusularına düş- mek korkusu ile - basacağı tap ları yoklaya yoklaya, adım adım adım İlerliyordu. Bu ordunun İleri harekete geçmesinden evvel, Yunan ko- mitesinin Giritlilerden ve yerli komitecilerden — teşkil — ettikleri çeteler, İzmir cıvarındaki köylü- lere hücum ediyorlar; İzmir fe- lâketi üzerine birdenbire şaşkına dönmüş olan Türk köylülerini kuvvetli — baskınlarla — püskürtü- yorlar; köyleri ateşe veriyorlardı. Yollar, dağlar, ormanlar; halk ile dolmuştu. silâhlı olan köylü- ler, şÜüçer — beşer birleşiyor; serseri ve &vare bir halde dola- şarak dağlarda, bayırlarda ken- dilerinine birer müdafaa noktası arıyordu. Yunanlılar, karşılarında hiçbir müdafaa kuvveti olmadığını anla- yınca biri (Manisa) ya, diğeri de çok büyük bir heyecan ve endişe husule getirmişti. Fakat bu heye- canın asıl kaynak noktası, (Sam- sun) şehri (Havza) kasabası Idi. O zamana kadar derin bir sükünet içinde yaşayan bu küçük kasaba, — birdenbire ehemmiyet kespetmiş; çünkü birkaç gün zar- fında Samsun ve havalisinin asa- yiş ve emniyet işlerini yoluna koyan ( Mustafa Kemal Paşa ), karargâhmı buraya nakletmişti. Şu anda Mustafa Kemal Pa- şanın faaliyeti, başlıca ikl Istika- met takip etmekte idi. Bunlardan: Birincisi — Izmirden (Manisa) ve (Aydm) a doğru ilerleyen Yu- nan kuvvetlerini durduracak vası- taların temini. Ikincisi de - gerek Anadolu ve gerek Rumelideki - faydalı teşekküllerin — birleştirilmesi; bu süretle bütün ana vatanda milli bir müdafaa kuvvetl tesis - edile- zek (millt istiklâl)i tehlikeye dü- şürecek bütün hareketlerin önüne cıvarında — bulunan | geçilmesi. Gibi, çok çetin ve çok şumullü meselelerden ibaretti. ( Arkası var ) (Aydın) a olmak üzere iki koldan ilerlemeye başlamışlardı. Yunanlıların bu — istilâ hare- ketleri, Istanbul ve Anadoluda. Vilâyet aygır deposu için bir sene içinde lüzumu 30 bin kilo karagöz yulaf, 30 bin kilo kuru ot ve 30 bin kileo sapsaman açık eksiltmeye konulmuştur. Hepsine tahımin edilen bedel 3300 liradır. Şartnamesi levazım müdürlüğünde görülür, Eksiltmeye girmek iste- yenler 2490 No. lı kanunda yaz'lı vesika ve 248 liralık eğreti te- teminat makbuz veya mektubile beraber 9/8/935 Cuma günü saat 15 de dalmi encümende bulunmalıdır. (| ) “4319,, ». 15 Senelik muhammen kirası 18 lira olan Bakırköyünde Ayayorgi so. 3 odalı kâgir ev 936 senesi Mayısı sonuna kadar pazarlıkla kiraya verllecektir. Istekli olanlar şeraitl anlamak Üzere İlovazım Müdürlüğüne müracaat etmelidir. Pazarlığa girmok İçin de ( 1 ) Lira 35 kuruşluk muvakkat teminat makbuz veya mektubile beraber ihale günü olan 9/8/935 Cuma günü saat 15 de Dalmi Encümen- de bulunmalıdır. (L. ) “4294,, a * *« Senelik muhammen kirası 72 lira olan Arnavutköyünde Lütfiye mah. Küçük ayazma so. eski 12 yeni 25 No.lı 2 kat 3 odalı ev 936 senesi Mayısı sonuna kadar açık arttırma ile kiraya verilecek- tir. Şeraiti anlamak üzere lovazım müdürlüğüne müracaat etmeli- dir. Arttırmaya girmek için de 5 Hira 40 kuruşluk muvakkat teml- nat makbuz veya mektubile beraber 9/8/935 Cuma günü saat 15 de dalmi encümende bulunmalıdır. (L ) *4295,, 'Birinci Mıntaka Kadastro y Müdürlüğünden : — Heybellada Katastrosuna başlanacaktır. Bu ada dahilinde Gayrı menküulü olanların malâmu olmak Üzere ilân olunur. “4588,, İstanbul Sıhhi Müesseseler Arttırma Eksiltme Komisyonundan: Heybeliada Sanatoryomu için İüzumu- olan 114 kalem Hâç, ecza ve sıhhi malzeme olbaptaki İlste ve şartaamesi veçhile açık eksiltmeye konmuştur. 1 — Eksiltme 19 Ağustos 935 Pazartesi günü saat 14,30 da Ca- ğaloğlunda Sıhhat — Müdürlüğü — binasındaki Komisyonda yapılacaktır. 2 — Tahmini fiatı 1764 lira 72 kuruştur. 3 — Muvakkat Garanti 132 lira 38 kuruştur. 4 — Şartnamoler bedelsiz olarak Sanatoryomdan alhınabilir. . 5 — İsteklilerin 935 ticaret odası vesikasile 2490 sayılı kanunda yazılı belge ve bu işe yeter muvakkat garanti makbuz veya banka mektuplarile belli vakitte komisyona gelmeleri. “4507,, Dr. ETEM VASSAF .. Cağaloğlu Orhan B. apartımamı Tek2il3d — — Ev.Kadıköy Bahariye İleri sokak TeL60791 Artık Güneşsizlik Derdi a ” Y Ü LAŞA N : Bir Mühendis, Her Binaya, Güneşin İşgal Gürültüleri Karşısında Ecnebiler Işığını Sokmak İmkânını Bulmuş Jacguss Orte buys — Isminde bir Fransız mü- hendisi binaları doğrudan — doğ- ruya güneşin ziyaslle — tenvir edebilecek — bir tertibat vücuda getirmiştir. Bu âletle bir binanın en karanlık İx- besi de — dahil olmak üzere bü- tün — odaların perdeler — inmiş bir halde iken bile — tamamen güneşin xiyasile aydınlatmak ka- bil — olmaktadır. Bu sayede ka- ranlık — yerlerde gündüz yaklılan elektrik veya sa- ir sun'i ışık ma- sarifinden yüözde 80 - 350 blr ta- sarruf yapılabil- mektedir. Güneş ziyası sıhhatlmiz noktal nazarın- dan son derece 1 — Hareket eden ayna. 2 Motörü idare eden civa ebemmiyetli oldu- termostı. $ — Ziyayı boşluğa aksettiren sabit ayna. 4— ğu halde evleri- yaya lstikemet veren adese. 5 mize giren bir günlük güneş ziyasının miktarı lâşey kabilinden- dir. Hele eski ve büyük evlerde hiç güneş yüzü görmeyen odalar çok- tur. bu cihetten de Fransız mü- hendisinin — icadı son — derecce mühimdir. Arthel Helyustas denen bu alet gayet basittir. Binanın damı- na sathı aşağı yukarı 30 metre murabbat olan büyük — bir ayna konmaktadır. Bu ayna 1/6 beygir kuvvetinde olan bir motör tara- fından bir mihver üzerinde döne- bilmektedir. Güneşin — hararetile işleyen cıvadan yapılmış bir ter- mostat — tertibatı motörü idare etmekte ve aynayı güneşin seyri- nitakip edecek bir surette dön- dürmektedir. Bu aynanın üzerindek! güneş şuaaı, bundan sonra bunları bina- nın Üstünden aşağısına — kadar imnen ve apartımanlardaki hava ve aydınlık boşluklarına ben- zeyen — bir — boşluktan — aşağı tnkisar — ettirebilecek — bir xa- viyede yerleştirilmiş, diğer — bir aynıyt aksettirilmektedir. Aşağı aksettirilen göneşin ziyası her ka- tın tavan seviyesinde ve yine bu boşluk üzerinde tertip edilmiş ay- nalar vasıtasile o boşluğun Üze- rinde bulunan odalara alınmakta ve buradan da duvarlarda açı- lan deliklere konmuş ayna ter- tibatile binanın tarafına tevzi edil- mektedir. Velhasıl güneşin ziyası boşluğun içine — aksettirildikten sonra Arkhurye bunu adeta bir elektirik pirizinden ahnan elek- trik gibi gayet kolaylıkla idare edebilmektedir. Bu âletin göze çarpan gayet garip iki ciheti daha vardır. Güneş bir bulutun arkasına girdiği vakit motörü idare eden çıvanın seviyesi inmekte ve bu iniş derhal bir elektrik devresini itmam ederek binadaki — büttün eloktrikler otomatik bir surette üAi ei Ziyayı odaya yuyan ayna yanmakta ve bu suretle güneşin kaybolmasile odaların karanlıkta kalmasının önüne geçilmektedir, Bundan maada, aynayı çevi- ren motörde de ayrıca uzun bir kol ve bu kolun ucunda da gayet ince bir fırça vardır. Ayna tam bir devri Ikmal ettikten sonra bu kol otomatik bir tarzda harekete geçmekte ve aynanın Üzerinde birikmiş olan tozları silip onu tekrar parlatmaktadır. Evkaf Malı Iştirak Sahibi İnsanlar Var ( Başterah 1 inci yüzae ) ayrı ayrı. Türk, Ermeni, Rum, Yahudi, binbir millete mensup sahipleri vardır. Camileri böyle yabancı sahip- lerin elinden kurtarmak için ka- nuna bir madde konulmuş, bunda camilerin hariminde, yakinind- ve bitişiğinde başka sahipler'a elinde bulunan yerlerin İstimlâ! -i için evkafa salâhiyet verilmiştir. Evkaf bu salâhiyete dayanarak Fatih ve Beyarzıt ile Şehzade cı- miindeki dükkânları istimlâk et- miştir. Şimdi sıra Süleymaniyc, Nuruosmaniye ve Ayasofya carr - lerine gelmiştir. Fakat Evkafı ı parası yoktur. Eline pura geçtikço buraları da lıü_ı_ılk_ıdouküı. Cami Memberini Pisleyen Rezil Geçenlerde Yenicamie girerek arka menbere kadar Koço i:- minde ahlâksız bir Rum çocuğu- nun yaptığı namussuz ve edep- sizce pisliği mevzuubahs etmiştik. Bu ahlâksızın yaşı 17 dir ve dün birinci Sulhceza mahkemesinde duruşması — yapılarak mahküm olmuştur. Fakat, maalesef yaşı küçük olduğu için ancak 7 gün hapse ve 10 lira para cezasına çarpılabilmiştir.