7 Ağustos 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 6

[Slyaset Alemij İtalya - Habeş Anlaşamazlığı Ve Mısır İtalya Ile Habeş arasındaki anlaşa- mamazlık karşısında İngilterenin al- dığı durumun yanında Mısırınki nadir? Suali tabli olarak akla geliyor. Ve yine tabif olarak İngilterenin durumu ne isö Mısırınki de odur! Caevabı du- dakların ucuna kadar geliyorsa da meselenin ©o derece basit olmadığını hâdisenin gidişi bize gösteriyor. Filvaki Mısır müstakil bir devlet- tir. Fakat İngiltere ile mevcut ittifakı onu, kendi topraklarından mühim bir kısmını İngiliz askerlerinin işgalı al- tında bırakmıya mecbur etmektedir. Bundan başka Misir - topraklarında oturan ve kapiltülâsyon imtiyazların- dan istifade eden yabancılarla bera« ber 50 bin kadar İtalyana da bu hakkı tanıtmak mecburiyötinde bulu- nuyor. Binaenaleyh, her yabancı dev- let tahakkümüne takhammül etmek mecburiyetinde bulunan mağdur ulus gibi o da, İtalyanın emperyalist emel- lerine muarızdır. Bu, bir. Bunun dışında, vaziyetl bir de dini noktadan görden geçirmek JTâzımdır. Misırın Müslüman halkı, Hicazda doğan Müz- lümanlığın gördüğü tazyik Üzerine bunun belli, başlıca simalarının, mu- vakkat bir müddât Için Habeşe hlec- ret ve orada güzel muamele görmüş olmalarını hazırlayarak — Habeşlilere karşı kalbi bir savgi beslemektedirler. Koyt denilen Kupti - ortodoks halk ise, Habeş'n İskenderiye Kıpti Patrik- liğine bağlı olduğunu bilir ve aradaki din bağına ehemmiyet verir. Bu da, iki. Geriye siyas! ve iktısadi menfa« atler meselesi kalır. Mavi Nilin başlıca kolları, Habe- şatandaki Tana gölü kenarlarından nebean eden kaynaklardan vücut bu- lur. Binaenaley Tana gölü, Mısır suda- nının ve Sudana cıvar aşağı Mısırın ha- yat merkazldir. O gölü, velev uzun ge- neler İngiliz siyasasına bağlanmış olan İtalya gibi bir devletin eline bırakmak İngilterenin işine gelmer. İngilterenin bu güvenmemezlikte haklı olduğu, İta!yanın İngiltereye karşı aldığı sert durumlaj sabit olmuştur. Bu. itibarla Mısır, sırf bu hayati meseleden dolayı da İngiltere ile teşriklmesat etmek zaruretindedir. Bu da, Üç. İşte bu saydığımız başlıca sebep- lörden dolayı, İngiltere gibi Mısır da İtalyanın Habeşi istilâ etmek emelle- rine karşıdır. — Süreyya Çerez Kabilinden Nazif'le Celâl Rahmetli Süleyman Nazif İle eski Tekirdağı saylavı Celâl Nuri çok sevişmekle beraber, arada bir da- rılışırlardı. Bu samimiyet fasılala- rına da ekseriya Nazif sebep olurdu. Filhakika, üstet, bir nükteye bir dostluğu bile kolay fed d adamlardandı. y TEĞLENE O tarihlerde, Celâl Nuri, İstanbul- da Âti gazetesini çıkarıyordu. Na« zif de her gün idatehaneye gelir, giderdi. I Bir akşam yine orada idi. Celâl Nuri, 1âf arasında: — Üstad! Bugünkü nüshada ne yazdım, biliyor musun ? Diye sordu. Nazif gülümsedi ve: — Hayır! dedi.. Lâkin itiraf et ki, ne yazdığıni sen de bilmiyorsun ! Tıflı Rusyada İki İdum Moskova, 6 (A.A.) — Tazyik edilmiş havah kauççuk fren boruları çalıp satan İki amele İdama ve şeriki cürümlerinden dört kişi de on sene hapse mahküm edilmişlerdir. Bir Düzeltme Çocuk esirgeme kurumunun 20 bin İirasını ihtilâs ettiği için Rüştü adlı veznedarın Ankara ağır cezasında duruşmrsi yapıl- dığı yazılmışlı, çecuk — esirgeme kurumu genel merkezinden gönde- rilen mektupta kurumun Rüştü adlı veznedarı olmadığı gibi ağır cezada — görülecek bir İş de yoktur, deniliyor. - SON POSTA SON DAKİKA — TELGRAF, TELEFON, TELSİZ HABERLERİ İngilterenin Korkusu Geçenlerde İngiliz Hariciye Nazırı Sir Samuel Heare avam kamarasında İngilterenin Italya - Habeş Ihtilâfı karşısındaki vazi- yetini izah eden mühim bir nutuk söylemiştir. Ehemmiyeti dolayısile bu nutkun bazı kısımlarını aynen iktibas ediyoruz. Hariciye Nazırı: “İtalya ile Habeşlstan arasın: da çıkabilecek bir harbin tesir- leri çok fena ve çok şumullü olacaktır. Böyle bir harp uzun da sürerse ve herhangi tarafın gale- besile neticelenirse neticelensin, uluslar kurumu ve onun tem- sil ettiği prensipler için çok teh- likeli olacaktır. İşte onun İçin biz de uluslar kurumunu yaşatmak maksadile elimizden geleni yapmıya gayret etmekteyiz. Harp patlarsa, dün- yada mevcut şeraiti hazıra altüst olacak, mali ve iktısadi buhran artacak, ticari münasebetler bo- zulacak, muhariplerle bitarafların hukuku biribirinden ayırt edile- miyecek, velhasıl medent memle- ketlerin arasındaki bilcümle mü- nasebetlerde büyük teşevvüşler husule gelecektir. Böyle bir harbin. Avrupa ha- ricinde yapacağı tesirler de bir- denbire kendini göstermiyecekse- de Avrupadakinden daha az ol- mıyacaktır. Bilhassa beyaz ve siyah ırkla- rın mücadelesi diye tarif edilen böyle bir harbin sonunda uzlaş:- mak da kolay olmıyacaktır. Italyanın yayılmak ihtiyacını pek âlâ takdir ediyoruz ve büyük harpten sonra bütün harekâtımız- la Italyaya karşı olan sempatimi- zin yalnız sözde kalan bir smpati olmadığını isbat ettik. Italya hükümetinin Habeşle- tandan şıkâyeti varsa, bu şikâyeti usuli dalresinde yapmalıdır. Ulus- lar kurumunun böyle bir şikâyeti tam bir bitaraflıkla nazarı itibara alacağına hiç şüphe yoktur. Bu gibi meseleler silâha müracaat et- meden halledilebilecek meseleler- dir. Bilhassa bütün Avrupayı ka- rıştıracak, belki de sulh kuvvetle- rini tamamile mahvedecek ve dün- yanın renkli ırklarının hayatında müthiş bir muvazenesizlik, bir kargaşalık tevlit edecek böyle bir harbe lüzüm yoktur. Beritanya hükümetinin böyle bir felâketin önüne geçmek İiçin malik olduğu bütün vesaiti, bü- tün nüfuzunu İstimal edeceğine emin olabilirsiniz. Azadan birinin, Streza Konferansında — İngiltere ile Fransanın, Italyayı Habeşistan- daki harekâtında serbest bıraka- cakları hakkında bazi teminat verdiklerini İma etmesi Üzerine hariciye nazıriı: “ Böyle bir rivayetin katiyen asıl ve esası olmadığını hükümet namına beyan edebilirim. Strerada ç devlet arasındakl içtimalarda Habeşistan meselesi katiyen mev- zuubahs olmamıştır. Fransa hükümetinin de no Straza- da ne de başka yerdekl müzake- İTALYADA SÜEL HAZIR Bir Iİtalyan - Habeş Harbinin Tehlikele- rini İngiliz Hariciye Nazırı Anlatıyor el İngiliz harlciye nazırı Sir Samuel Hoare relerde böyle bir temlinat verme- miş olduğuna kanlim,, demiştir. Sir Samuel, meclisin yaz tatili İçin kapanacağı bir smırada, hü- kümetin, Avrupa vaziyetini çok fena görmekte olduğunu bir defa daha meclise bildirmeği bir borç telakki ettiğini, bütün dünyanın, endişeli bir zaman geçirmekte olduğunu fakat bundan dolayı da ümitsizliğe düşmenin doğru olma- dığını, bilâkis asıl şu sırada İngil- terenin ananevl siyasetine sadık kalmak icap ettiğini söylemiştir. Hariclye Nazırı 11 Temmuzda söylediği hnutka İşaret ederek herkes hissesina düşen vazifeyi ifa etmedikçe mlüşterek bir em- niyetin teessüsü kabil olamıyaca- ğını söylemiş ve: “Kendisini müdafaaya hazır ve muktedir olmıyan bir kimge, bir prensipi değil komşusunu bile müdafaa edemez. Ben taahhüda- tımızı ifa ve prensiplerimizi mü- dafaa etmeye muktedir — değiliz demiyorum. Fakat dünyanın bu saitimizi bir daha gözden geçir- memiz ve İngilterenin — yalnız sağlam metin bir siyaset takip edebilecek kadar cesur değil fa- kat aynı zamanda dünyanın hütün hürmetini kazanacak kadar da kuvvetli olduğunu — göstermemiz lâzımdır, diyorum,, demiştir. Ingiltere Hariciye Nazırı Sir Samuel Hoare'nin Avam Kama- rasında söylediği bu nutuk İtal- yan matbuatında derin akisler uyanermıştır. ( Jurnalya Ditalya ) gazetesi yazdığı bir makalede Hariciye Nazırının bu nutkunun İngilterenin son zamanlarda İta!- teyit ettiğini —yazdıktan sonra şöyle demektedir: “Sir Samuel Hoare İngiltere- nin, İtalyanın — yayılmak — ihti- yacını takdir ettiğini bir defa daha söylüyor. Fakat bunun nasıl kabil olabileceğini İzah et- miyor. İtalyanın bu iİhtiyacı ancak Italyan köylülerinin birleşebileceği araziye malik olmakla tatmin edilebilir. Britanya hükümeti, — uluslar kurumunun mandaların yeniden | tevzil işi ile uğraşmasına muva- di j - e. ST YU V'ı_.__d_ğ——* T * e. ü LIKL karışık vaziyeti muvacehesinde ve- yaya karşı takındığı hasmâne tavrı AR HIZ ALDI fakat etmeye hazır mıdır? Eğer İngiltere hükümeti buna razı ola- muyorsa, İngiliz ve Fransız arazisl haricinde kendine arazı arayan İtalyanın harekâtına da mani olmamalıdır. İtalya, uluslar kurumuna de- ğil, fakat bu kurumun Ingilizlerce telâkki edilen şekline muhaliftir. Italyaya karşı uluslar kurumu ml- sakın yalnız (10) ve (16)ıncı mad- delerinin tatbik edilmesi İsteniyor. Halbuki — bu — meyanda, man- dalar — meselesi dahil — ol- duğu halde — İtalya muahede- lerin — tatilini istemek — hakkını bağışlayan (19) uncu madde hiç mevzuubahs — edilmiyor. Uluslar Kurumunun şerefini kurtarmak İçin o müesseseyi kökünden bal- talamak biraz gülünç olur. ,, Cornala Ditalya bundan sonra İngiliz Hariciye Nazırının İtalya ile Habeşistan arasında çıkacak bir harbi bir ırklar harbi olarak tasvir etmenin doğru olamayaca- ğıni, İngilterenin, Italya - Habeş mücadelesinin- bir ırklar mücade- lesi olmayıp medeniyetler müca- delesi olduğunu pek iyi bildiğini yazmakta * Habeş İImparatorile olacak .mücadelemiz bize dostu- muzu dÜşmanımızı yakından tanı- mak — fırsatını verecektir. Bu vaziyet Aalacak milletlerle, has- mâne bir tavır takınacak olan milletler belli o'acaktır. Biz ancak bize karşı dostiluk gösterenlerle dost olacağız. İtayan gençlerinin adedi, ihtiyarların adaedinde daha çoktur. Hele küçük Italyanların miktarı her zamankinden fazladır. Bugüa bize gösterileck olan dostlu- onları yakın bir Istikbalde ızhar edebilmek — için — kalplerimizde saklıyacağız.,, demektedir. Londra, 7 (Özel) — Adisaba- badan gelen yeni haberler çok önemlidir. Habeşistan, bir Italyan saldırışına karşı müdafaa tedbir- leri almıya koyulmuştur. İmparator Habeş ordusuna iki yeni kuman- dan tayin etmiştir. Bunlardan biri sag cenaha kumanda edecek, diğeri de bir düşman hücumunda Imparatorun elbisesini giyerek bu hücumu kendi üzerine çekecektir. Diğer yandan, Uluslar Kuüru-< munun — verdiği karar Habeş halkını çok sevindirmiştir. Halk, bu karardan Habeşistan Istiklâli- nin teyit edildiği mânasını çıka- riyor. Gazetelere göre, Italya Şarki Afrikaya şimdiye kadar 166 bin kişilik bir kuvvet göndermiştir. Italya Hükümeti, Italyanın ha- riçten borç para aradığı haber- lerini tekzip etmiştir. Japon Hl- kümeti de, Japonyanın silâh ve / cephane temini amaclle Habaşla- tan ile bir mukavele İmzaladığı haberini yalana çıkarmaktadır. Yeni Bir Fırka Seferber Roma, (A. A.) — Yenliden Iki fırka asker seferber edilmiştir. Şüpheli Roma, 6 (A.A.) — Burada dlil- şünüldüğüne göre, İtalyanın 1906 LA -' M J - HÜt gölizeeğü - p. Romen Topraklarına Bo güretle İtalyaya karşı dürüst bir — Esrarengiz Bir Tayyare — ba Atmış Sofya, 7 (Özel) — Bükreştef gelen bir habere göre, kime vt hangi memlekete ait olduğu a laşılamayan esrarengiz bir tayyartı Romanya topraklarına — bombi atmıştır. Hâdise Köstence cıva' rında Yujen Kord köyünde geç" miştir. Köylüler tarlalarında ç şırlarken esrarengiz bir tayyart beş yüz metre kadar yüksekteni uçarken birkaç bomba bırakmış ve hızını çoğaltarak yoluna devam etmiştir. Bombaların — patlamadi köylüleri çok korkutmuş, hopdı kaçışmaya başlamışlardır. Roman* ya hükümeti, bu hâdiseyi örten esrar perdesini yırtamamıştı-, Demiryolu Erganide Halk Çok Sevindi Elâziz, 7 (Özel)— Yeni demir yolunun Erganiye varışı pek bi« yük törenle kutlulandı. Elâziz ve Diyarıbekir köylerinden binlerce halk bir araya gelerek ulusal gösze teriler yaptılar. * | Ankara, 7 (Özel) — Bayındır- —hk bakanı Ali Çetinkaya, Ergani hattının bakır yurduna varmasıi münasebetile sevinç bildiren tel- graflar almıştır. Başbakan Samsun-| dan Geçti Samsun, 6 (A. A.) — Başba- | kan lsmet İnönü deniz yolu ile bugün saat 8,30 da şehrimize gelmiş ve saat 14âde buradan ayrılmıştır. Başbakanın Seyahati Ordu, 6 (A.A) — Dün saat 17 de şehrimize gelen Başbakan Ismet İnönü, iki saat kaldıktan sonra şehrimizden ayrıldılar. ut ğu da düşmanlığı da unutmıyacağız, Son Vaziyetin Akisleri | ber edilen iki fırka iİle şarki Af- | Ç me BT S L tarihli andlaşması esasatı dahl- linde tatmin edilebilmesi şüphelidir. Ancak, bir uzlaşma hasıl ol- duğu taktirde İtalyanın Habeşls- tana hattâ ekonomik Hululünün bile bir takım zabıta tedbirlerile müterafık olması lâzımgeleceği söylenmektedir. Musolininin Damadı | Roma, 6 (A.A) — Propıgındı]] bakanı ve Müusolininin damadı Kont Galeazzo Ciano'nun yüzbaşı olarak şarki Afrika'ya gideceği | haber verilmektedir. , 12 Fırka Roma, 6 (A.A) — Yeni sefer- rikaya tahşit edilmiş olan fırka- ların sayısı 12 ye çıkmıştır. Bun- lardan beşi siyah gömleklilerden müteşekkildir. Hazırlıklar Roma, 6 (ÂA.A) — İstefani ajansı bildiriyor: Propaganda ba- kanlığının 9 numaralı bildiriğinde deniliyor ki: Habeş kuvvetlerinin hazırlık- larının — sül'atle ilerlemesi İçin, Duüçe, Assletta de Asti ve Cose- ria de İmperla fırkalarının sefer- ber edilmesine lüzum görmüştür. Bu fırkalardan birincisine gene- ral Riccardi, Ikincisine de general Pinton komutanlık — etmektedir. Casserla fırkası 2 ağustosta ku- rulmuştur. Assietta fırkasının ye- rine de tamamile motörleştirilmiş olan Trento fırkası konmuştur. | Siyah gömleklilerden altıncı — bir fırka daha kurulmak üzeredir. | a N ; 'ıv'