3 Temmuz 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

Her hakkı mahfuzdur. OSMANLI SALTANATI GÖÇERKEN ( Mütareke devrinin tarihi ) Yazan: Ziya Şakir SON POSTA No. 72 Reşit Beyin Ölümü Hâdisesi Derin Bir Teessür Uyandırmıştı.. Reşit Beyin biruh cesedi, Be- şiktaş karakoluna kaldırılmış; ge- len Adliye memurları tarafından Üzeri aranmıştı. Ermenilerden (iki- yüz bin altın) ve bir o kadar da elmas ve eaire aldığı iddia - olu- nan Reşit Beyin özerinde Iki yüz kuruşu geçmiyon ufaklık para ile bir amuhtıra defterinden başka hiç bir şey çıkmamıştı. Fakat bu küçük defter, ortaya çok büyük hakikatler atmış; kendisine isnat olunan filllerin, vazife hislerinden ve memleket kaygusundan başka hiç blir kast ve menfaate dayan- madığı — anlaşılmıştı. Bu hâdise, istanbüol muhl- tinde büyük bir teesslir ve velve- girişmiş; Reşit beyi. kaçırmakta filen hizmet etmiş olan avukat Vedat (0 vakit talebe Idi) ve Ziya paşa zade Neyir beyleri tevkif ettirmişti. Çok gariptir ki Reşit beyi kaçıran otomobil, itilâf kuvvetleri erkânından mühim bir zata ait olduğu için tahkikatın bu kısmı, kapatılıyermişti. Eğer bu hadise, başka bir zamanda olsaydı? Belki de Adi bir zabıta vak'asından başka hiç bir kıymet ve ehemmiyeti haiz olmayacaktı. Fakat Reşit beyin. bu şekilde ölümünden çıkan dedi- kodu derhal İstanbulun her tara- finı ve her mahfelini sarmıştı. Ferit paşa hükümeti, bu hadi- seyi de şiddetli bir hareketle bastıracağını Ümit etmiş; birçok Ermeni çahitlerin en ağır İttiham- ların altında ezilen ( Boğazlıyan kaymakamı, Kemal Bey) hakkın- da serian bir karar verilmesi için divanıharbe haber gönderllmişti. Fakat Reşit Bey” vak'ası ve bunun halk Üzerindeki tesiratı, diyanıharp erkânının maneviyatı Üzerine bir darbe Indirmişti. He- yetin faaliyetine, âdeta bir gev- şeklik gölmişti. Hattâ, Ittihadı » Terakki kabinesi vükelâsile mere kezi umum! azâlarının muhake- meleri bile, birdenbire felce uğ- Fayıvermişti. Saray ve Ferit Paşa, derhal vaziyetin merzaketini anlamışlar, divanıharbi sıkıştırmaya başlamış- lardı. Aynı zamanda, bu işlerle alâkadar olanları teşci ve teşvik etmek İçin Reşit Beyl takip ve muhasara eden zabıta memurla- rına da nişanlar ve para müküâ- fatları dağıtmışlardı. Sarayın ve Babikl'nin bu emir- lerinden ziyade viedanlarının ls- yan eden foryatlarını duyan bazı divanıharp HzAları istifa etmişler- di, Bunların yerlerini, Ferit Paşa tarafından bilhassa seçilmiş kim- seler işgal eylemişlerdi. — Bunun Üzerine divanıharp işleri yeniden faaliyet kesbetmiş; — ve mihayet, Boğazlıyan kaymakamı — Kemol Beyin (idam ) ına büküm — veri- mişti. Kemal Beye verilen bu hüküm, divanıharp mevkufları - özerinde çok büyük bir tesr husula getir- mişti. Adeta bütün mevk. flar, bu ölüm mahkümuna karşı bir şefkat ve merhamet kaynağı Türklere sulüm fsnat olunarak bütün cihan velveleyö vorilirken medeniyet idddacılarının bir. cinayeti ÇÖlü, çoban Süleymandır. Bostancıda dört yabancı asker tarafından öldürülmüştür) haline gelmişlerdi. Boğazlıyan tehcirinde, binlerce Ermeniyi pek feci bir surette katlederek yüz binlerce Jira topladığı rivayet edilen Kemal Bey, tevkif olun- duğu gündenberi şu zindan kö- şesinde on parabız yaşadı; bi Kadıköyde l;ılr eve ıı;ıınğı; :ılığ ailesi ve ihtiyar babası da açlık ve zaruret İçinde inim İnim İnle- mektelerdi. Divanıharp mevkufları Komal Beyin bu acıklı vaziyelini hisset- tikleri ılpdıı itibaren onu aç bırakmamıya çalışmışlar, akşam sabah —karnını — doyurmuğlardı. Yaptığı her hareketin şahsi hiç bir. maksat İihtiva etmediğini iddia ve onu da çektiği şu acı zaruret ve muzayaka ile ispat eden Kemal Bey, büyük bir tevekkülle akıbetine Intizar edk yor; muhitinin teeşsürünü hisset- tiği için neş'eli görünmeye gayret gösteriyordu. İdam kararimı bile aynı tevekkül ve sükünetle ka- bul etmiş; kendisinin bir vazife kurbanı olduğunu söylemişti. O gece, bütün Bekirağa bö. lüğü derin bir huzlün ve teessür içinde idi. Sabaha karşı Kemal Beyi alıp götürdükleri yaman bütün mevkuflar en acı bir ıstırap içinde titremişler ve artık onu korkunç mukadderatına terkede- rek, açlık ve zaruretten İnleyen ailesini düşünmek mecburiyetini hissetmiş'erdi. Kemal Boy, Beyazıt meyda- nında sababın alaca karanlık semasında titreşen yıldızlardan Tatil zaman.arı KAYDA İSTANBOL Ankara Yüksek Ziraat Enshtüsü Rektörlüğünden : AİLELERE ve TALEBELERE ILÂN Cevamınca 8 Türk lirasile 8 BERLİTZ'te ılmıştır. Husust derslere bu müddet için mühim tenzi B öi IŞLANİLMI.TİR'M' 3873, istiklâl caddesi aa Konya caddosl İstimdat ederek, darağacının di- binde okunan fermanını melül ve muhtazar bir tavırla dinlerken, Bekirağa bölüğünde de hazin bir sahne cereyan ediyor, Kemal Beyin o dondurucu zındanda ge celeri Üstüne örttüğü eski bir redingot, —mevkuflar — arasında müzayedeye konuluyor; bir çey- rek, yirmi dakika zarfında, bin lirayı mütecaviz bir para topla- bıyordu. Bu para, ertesi günü allesine gönderilecek, redingot da - bu elim hâdisenin acı bir hatırası olarak - muhafara edilecekti. Kemal Beyin idam edileceği bir gün evvel duyulmuş; gece yarısından itibaren meydan bir çok meraklı kimselerle - ve bil- hassa, yatanperver gençler - le dolmuştu. darağacının etrafı, pek — kuvvetli bir muhafaza kıt'ası tarafından ihata olunmuştu. Kemal Bey, Idam fermanını dinlerken hissiz ve şuursuz bir. hal almıştı. ye nuna ip takılmak için ıud:'l;:- nin Üstüne çıkarılırken, — şiddetle sarsılmıştı. Ö zaman, oradaki yüksek duygula bir genç, ölüm sükütunu yırtan tannan bir sesler — Metin ol, Kemall, Diye bağırmıştı. Kemal Bey, bu sesin geldiği tarafa |doğru bakmış; - gözlerini şiddetle açmış, kapamış; ayakla- rinin — allından — sandalye çekilir çekilmez —asılı — kalmış; sapsarı çehresi bir anda morarmıştı. (Arkası var) 20 Eylüle kadar Her lisan için kurslar ANKARA — Ankara Yüksek Ziraat Enstltüsünün 375/425 talebesi ile 400 - 120 müstahdemininin 12/7/935 tarihinden 31 Mayıs 936 tari- hine kaudar sabah, öğle ve akşam yemekleri pazarlıkla ihale oluna- cağından parasız şartnamesini almak isteyenlerin Enstitâ Muhase- bos'ne ve talip olanların 11/7/935 tarihine rastlayan Perşembe gü- nü saat 15 de 5837 liralık muvakkat temlnatlarile Enetitü Idare ve Ihale Komisyonuna müracaatları *3602,, Sayfa a Titüleskonun Avrupa Temgsları Londrü, 9 (A. A.) — Baldvin ve Edenle görüşen Titülesko, İngiltrenin doğu ve oörta - Avrupanın güvenliğini başarmak için diplomatik çalışmala- rina devam edöceği umudunda bulun- duğunu söylemiştir. Küçük andlaşma ve Balkan hü- kümetleri, İngilterenin — Tuna Işinde İtalyayı başlıca hareketlerde — özgür bırakmasından korkmaktadırlar. Do- laşan bir habere göre — Titüleskonun İngiltereye yaptığı görötin — baş'ıca ergelerinden biri, Habeş me inin konuşulmasıdIr. Hakikatte bu mosoleye ancak, Almanyada Bulunan Gizli Silâhlar radikal hangamı temizlenirken — mitralyözler, tüfekler, otomatik tabancalar ve on bin fişek bulunmuştur. Bu hadiseyli ineceleyen “Volkişer Boobahter,, gezetesi, nasyonal-sosya- Hatliğin son dakikada erkeye (iktidar mevkilne) gelmesi ile bir ihtilâlin önüne geçilmiş olduğunu yazmaktadır. Kanadada Bir Grev Hâdisesi Regina, 2(A.LA) — ( Kanada Grtv Iıiılo(bd-:ı M; kişi Hz nümayiş yapmışlardır. Süvari Kanada pollsi ve gehir polisi e nümayiş yapanlar arasında çıkan kavgada bir mllı ile bir işçi Glmüş, 20 kişi yara- mış ve bLirçok kimseler ağlatıcı gax etkisi altında kalmışlardır. Polis birçok kimseleri yakala: CA ler Za Me mürelk el steş Aaçmıştır. Karışıklık uzun sür« müştür. Sokaklarda önemli bozukluk- Jar olmuştur. Afrikaya Asker Sevkiyatı Napoli, 2 ( A.A ) — 1900 aakerle hazp gereçi taşıyan Nazario Sauro vapuru dün doğu Afrikaya yola çık. mıştır. İtalyanın Habeşistandaki haraketle. rinin — Avrupa İşlerindeki el birliğini gevşetmesi korkusu ile temas edil- miştir. İtalya, orta Avrupada — tam bir hareket özgürlüğü vermek istemeyen Küçük Andizşma ve Balkan — hükü- metleri, Romanın Londra ve Paris ile elbirliği yapmasını İüzumlu görmek- tedirler. Bu iik görüşmenin yaptığı duyuş (intiba ) şudar: B. Titüldsko, barışın bölünmez- liği hakkında yeniden hiçbir inanca (teminat) alamamıştır, Leh Hariciye Bakanının Seyahati Vargova, 2 (A. A.) — Havas ajensı aytarı bildiriyor : Beck, yarın Berline hareket ede- eektir. Mareşal Pilsudekinin ölümü #zerine Polonyanın tuttuğu yaz dola- yuile geciken bu gezi, Göring ve Göbbels'in — Polonyaya — yaptıkları görete (ziyaret) bir kargılıktır. Beck, Hitler tarafından da kabul edilecektir. Şimendiferlerde Sür'at Rekoru Berlin, 2 (A.A.) — Berlin-Kolon. ya öksepresi bu iki gehir. arasındaki $57 kilometrelik Iraklığı «mesalayla santte 117 kilometre olmak Üzere $ saat 20 dakikada almış ve dünya Sür'at rekorunu kırmıştır. Çinde İhtilâl Takibatı Pekin, 2 (A. A.) — Harp divanı, Ahtilâlei — gefi Tuan-Şun-Şihi ölüme müahküm etmiştir. Geçen cüma — günkü — ihtilâlden sonra 109 kişi yakalanmıştır. Bunlar harp divanı tarafındak muhskeme edileceklerdir. Yeni Halde Faaliyet Binada Dokuz Dükkân Boştur. Bunlar Da Müzayedeye Çıkarılıyor Sebze ve meyva hali dün açılışının ikinci gününü yaşadı. Dün de halde (7500) küfe ve sandık Bsebze ve meyva satılmış- tır. Ik gün İzmir ve Mersin pos- taları olduğu için bu miktar (8) bin idi. Dün bir mubarririmiz sebze halini gezmiş ve esnafla ve hal müdürü bay Mustafa ile ayı aycı görüşmüştür. Edindiği Antiba; balin halkın sıhhati ve satışın İntizamı namına çok mu- vaffak bir eser oluşudur. Halde 60 dükkânla 12 yazıhane vardır. Bunlardan S1 dükkân tamamen tutulmuş ve dokuzu da muvakka- ten işgal edilmiştir. Yarınki mü- zayede de buünlar tutulacaktır. Hale meyva ve sebze mecburi olarak alınmıştır. Kavun ve kar- “puzcular da burada satış yapabi- leceklerdir. Şimdiden karpuz sa- tılmaya başlamıştır. Halin önü |e (350) metroluk mantazam - bir rıltım yapılmıştır. Buraya iki de vinç konacaktır. Vioçler alınmış ve kurulmasına da başlanmıştır. Hal idaresi ağırağı bazan (260) kilo tutan küfeleri hamalların sırtmda taşıtmamak için lâüstik tekerlekli hususi arabalar yaptır- mıştır. Küfeler vinçle mavnadan bu arab lera alınacak ve satış meydanına ve dükkânlara kadar götürülecektir. Arabalar bittikten sonra hal İdaresi nakliyat işin! daha ucuz bir fiatla kendi kulla» nacağı hamallara yaptıracaktır. Halin önüne bir de depo yapı- mıştır. Bü depoda yumurta, por- takal ve limon gibi uzun müddet dayanabilecek eşya — muhafaza edilecektir. Alınacak — ücrot de sandık başıma (5) ay için (12) kuruşu rçılyu:ddır. Dükküânlar 60 küfe ve üç yüz dört yüz sandık alacak kadardır. Komisyoncuların malları dükkân- larına sığmadığı taktirde genlş meydana bedava olarak koyabil. mektedirler. Hal idaresi sokakta perakende sebze satanları halin sağ tarafındaki eski sebze toptancı: larının yerine kaldırmıştır. Sebzee ciler için de halin sol tarafındakl dükkânlar ayrılmıştır. Bu dükkân- ların önünde geniş bir meydağ vardır. Burasına da asfatt döşee Elmektedir. Sebzeler gece saal 24 den 36 kadar burada satılmak- tadır. Hal idaresi dükkân tutmayan kabzımalların mallarını dükkân tutanlardan birer vekil göstermek şartile müsanado etmiştir. Eski hal kapatılmıştır. irşaat ilânı 'Türk Hava Kurumu İstanbul(il) şubesinden; Kurumumuz malı olan Lâleli Apartımanlarının dört dairesinde çamaşırlık mahalleri tesisi ve banyo mahalerine baca İnşaatı ve mutbak suları İçin tesisat yapılması ayrı ayrı açık eksiltmeye kon- muştur. İstekliler keşif ve şartnameleri görmek üzere hergün ve eksiltmeye girmek için keşif bedelinin ©© yedi buçuğu nıefiudn muvakkat teminat olarak çamağşırlık tesisi için (178) baca inşaatı - için (157) mutbak auları tesisatı için (136) lira ile beraber 17 'emmnz 935 Çarşamba günü saat 14 de Cağaloğlundaki il şube- miz merkezine mür! *3563,,