18 Haziran 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11
SON POSTA OSMANLI SALTANATI GÖCERKEN (Mütareke devrinin tarihi ) me> Her hakkı mahfuzdur. Yazan: Ziye Şakir Na 58 18/6/35 Fransızlar Harp Mesullerinin Tecziye Edilmemesinden Asabileşiyorlardı.. Bana kalırsa, sizin mesle- kinize mensup olanlar, — böy- le siyasetlere karışmak sevdasına kapılmamalıdır. Böy'e bir siyaset fdamı olmaktansa; insaniyete hâ- dim, adalete mubabbetkâr bir zatı faziletkâr olmanızı tavsiye ede- rim. Bu mülâkat, (papas Fro ) nun üzerinde mühim bir tesir husule getirmişti. Ve hemen o gün (Ente- lijens Servls) e verdiği bir rapor- da, ( Mustafa Kemal Paşa İstan- bulda bulundukça, Ingiliz âmalinin kolay kolay tahakkuk edemeye- ceğini) bildirmişti. * Entelicene Servise bu kanaatini bildiren papas Fro, » kendi hu- susi vesaiti ile - padişaha da haber göndermiş; * Istanbulda gizli, aşikâr birçok teşekküller vücuda geliyor, haml olan kat'i bir kanasata nazaran, bunları da Mustafa Kemal Paşa, el altından Idare ediyor. Bu gibi teşekküller, yalmız bhükümetin takip etmek İstediği muslihane siyaset için değli; hilâfet ve saltanat makamile zatı şahaneleri için de muzir ola- bilir.Bu tehlikenin önüne geçilmek için, Mustafa Kemal Paşa bir müddet İIstanbuldan uzaklaştırıl- malı; fakat onu gücendirmemek için de mevkliine ve şahsiyetine münasip bir iş bulmalı; ve bu İşe gönderilirken de taltif edilmesi unutulmamalıdır.,, Sözlerile, Vabh- deddini Iykaz eylemişti. Esasen bu mesele bakkında (saray) da pek okadar gafil de- ğgildi. Padişah, ordudan — büyük bir korku ve endişe hissetmekte Idi. ( Ahvalihazıra ) dan memnun olmuyan Ümera ve — zabitanın kendi aleyhinde bir tertibat ile meşgul olduklarına kanaat gek mişti. Bunun içindir ki sadaret mevkiüne getirdiği Ferit Paşayı derhal müessir icranta geçirmiş; bu suretle, aleyhinde — hareket edenlere dehşet — vermek - İste- mişti. Ayni zamanda Fransızlar da daha hâlâ “harp mesulleri,, nin tecziye edilmemesinden — dolayı sabırsızlık ve asabiyet göstermek- tolerdi. Mütarekenin ilk devresin- de sakin ve mutedil bir siyaset takip eden Fransızlar, (Şark or duları kumandanı, Ceneral Des- pre) nin Istanbula ayak bastığı günden itibaren siyasetlerini teb- dil etmişlerdi. Bu siyasetin teb- diline sebebiyet veren de bizzat bu ceneralın zihniyeti idi. Ingilizlerin osmanli hükümeti Üzerinde mücesir bir rol oynadı- ğına kani olan ceneral Despre, hükümet —merkezinde — Fransız haşmet ve satvetini göstermek, bu suretle İngiliz siyasetine de Ehemmiyet verdirmek istemişti. Bunun için Istanbula geleceği gün, muazzam bir alay tertip ettirmişti. Ceneralin mevkli, buna müsaitti. Çünkü (Türkiyede bu- lunan itilâf kuvvetleri Başkı- mandanlığı ) na tayin edilmişti. 1335 sencel şubatının 8 inci €umartesi günü sabahı, güneş doğarken Sirkeci garından Fransa Sefarethanesine kadar bütün yok- 2-) YETME gekartari dirikmle va hu yol üzerinde ki binaların pek çoğu, büyük Fransız bayraklarile süs- lenmişti. Sirkeci garının — önü, Fransız tebeası ile Ceneralı al- kışlamak için toplanmış Rum ve Ermenilerden mürekkep kalabalık ile mahşer haline gelmişti. Istas- yonun tam karşısına, Fraasız, İnylllı, İtalyan, Yunan asker kıt'alarile müteaddit muzika ban- doları yerleştirilmişti. Tam saat onda, gittikçe yak- laşan tren düdüğünün İşitilmesini müteakip, sert bir: — Hazır ol |.. Borusu işitilmişti. Tren durmuş, Ceneral Dospre, şiddetli alkışlar arasında trenden inmişti. Ram- pada bulunan Rum ve Ermeni papasları, bu — cenerali büyük ve — muzaffer bir — kumandan gibl karşılamışlar; Istanbula gel- mesini, tebrik ve takdiste bulun- muşlardı. Kendisini — istanbulun Fatihi mevklinde telâkki eden Ceneral Despre, yerlere yayılan hahlar ve al çuhalar tzerinden mağrur bir eda İle geçmiş; se- lâm duran itilâf kıtalarını teftiş ettikten sonra -bir gün evvel Istanbula gelmiş olan kendi İri cüsseli - doru harp atına binmişti. Atın dizginlerini, iki silâhlı Fran- Bız neferi tutmakta idi. Fransızlar- la Rum ve Ermenllerin - şiddetli ve fasılasız alkışları yükselmek- teydi. Ceneral, tıpkı eski (Roma) muzaffer kumandanlarının fethet- tikleri şehirlere girdikleri gibi büyük bir gurur ve azametle, etrafına selâm vere vere İlerlemiş, Galata ve Beyoğlunda da çilgin nümayişçiler arasından geçerek Fransız sefarethanesine — gitmiş, şerefine " yapılan parlak kabul resmine bizzat riyaset eylemişti. Ceneral Despre, galip ordula- ra mensup kıtaların baş kuman- danı — sifatile - ihtimalki- böyle bir zafer alayile istikbal edilmeyi hak etmişti. Fakat, bu maddi azamelin yanında manev! büyük- lük ve şerefi de muhafaza etmek lâzımgelirdi. Halbukt — Ceneral Despre, Istanbula dakikadan afını kuşa- tan Rum ve ermeni siyasetçilerinin yaygaralarına kapılıvaermiş, Türk- lere karşı çok büyük bir huşunet ve husumet göstermişti. Hükümet tarafından ( hoş gel- din ) demeye gönderilen heyet ile | kendisinin vaktile (Sen Sir ) ne- keri mektebindeki arkadaşların- dan bazı — mühim devlet ricali, Ceneralı ziyarete gitmişlerdi. Ce- neral, bunlara kerşı baridane ve pek azametkârane muamele gös- termekle beraber, aynen gu söz- leri söylemişti: — Türklerin barbe girişmeleri, bizim muzafferiyetimizi senelerce tehir etti. Çanakkalenin kapan- ması yüzünden Rus; ediği- miz gibi muavenette madık, Bunun için Rusya hükümetl müş- kül — vaziyette kaldı. — Nihayet, kanlı ihtilâller arasında İzmiblâl ve İnkıraza uğradı. Sonra, mem- leketiniz. — dahilinde — Hırıstiyan unsurlara da çok fena muamele etmişsiniz. Ermenilere ve Rumlara karşı gösterdiğiniz şiddet, bütün meden! cihan İle hırıstiyanlık âle- mini aleyhinize çevirmiştir. Eğer bu gayz ve nefreti izale etmek isterseniz, bütün bu ahval ve fecayle sebep olanları derhal tec- ziye etmelisiniz. Daha sonra, le- tanbulda ve vilâyetlerde, katiyen emniyet ve Ssayiş olmadığını İşitiyorum. Buna da derhal bir çare bulmalıdır. Unutmayımız ki gerek memleketinizin dahilinde ve gerek hariçte ve etrafınızda #izi sevmiyen birtakım unsurlarla muhat bulunuyorsunuz, bu dedik- lerime ehemmiyet vermeli; ve vakit geçirmeden lâzımgelen ted. birlere müracaat etmelidir. Bu hususta gösterilecek hayıtsızlık ve Ihmalin, sizce nedameti mucip olacağına hiç şüphe etmeyiniz; Demişti. (Arkası — var) Bu sene kirazlar kurtlu olduğu için belediye bunları toplattırarak imha ediyor. Son bir iki gün için- de 250 küfe kadar kiraz İmha edil- miştir. Fakat bunlardan ispirto yapılması için bazı müracaatlar Saş Kirazdan İspirto Yapılabilir Mi? olmuştur. Biz tahkik ettik. Kur » kirazlardan ispirto yapılabilir, | kat astarı yüzünden pahalı gel - Çünkü bugün Üzüm ve incir, | - razdan çok ucuz, hem de İspir verme nisbeti birkaç misli çoktu Halka Hiç Acımıyorlari ( Baştarafı 1 inci yüzde ) Fakat bu madde ile yapılan köselelerin müstehlikler ve mlilli Bervet zararına olduğunu her za- man söyliyebilirim. Benim kendi kanaatim böyle olmakla beraber iki sene evvel de bu gibi imalâtın yasak edilmesi hakkında Ekonomi bakanlığına bir rapor verdim, fi- kirlerimi söyledim. Fransa ve Al- manya gibi diğer batı memleket- lerinde bu ecza ile kösele yapıl- ması şiddetle yasak edilmiştir. Yeni Bizde de böyle bir yasak lâzımdı. O vakit çürük köseleler meydan- don kalkar ve hakiki san'at eser- leri de — öldürücü — rekabetten kurtulur. ,, İşiliyorsunuzya.. Bu sözleri söylefen ve bu ithbamı yapan yine bir dericidir. Deri ve kösele mem- lekette en çok harcanan ve bu- nun neticesi olarak da en çok kazanç getiren iki maddedir. Buna rağmen, müsştehlikin xzararına iş Egörenlere ne demeli? Bunu da siz söyleyiniz! Bir Proje azırlandı ( Baştarafı 1 incl yüzde ) çizdiği esaslara uygun bir tarzda yenilemek, genişletmek, kuvvet- lendirmek. Bunun için başta gelen işler arasında Ankarada bir — polis enstitüsü kurulması vardır. Polis, hukuk fakültesi ve mülkiya me- zunlarına — meslekin — kapılarını açarak başladığı işi mefküreci, seciyeli, bilgili olgun polis memur ve Smiri — yetiştirerek — itmam edecektir. Ikinci bir Iş olarak da polis kadrosu genlşletilecektir. Demir- İstanbul Ziraat Mektebi Satınalma Komisyonundan : Erzakin cinsi — Miıktari Kilo Ekmek Koyun eti Sığır eti Sadeyağ Zeytinyağı Zeytin Tanesi Sabun 19500 3500 2000 1500 Pirinç Kurufasulye Un Makarna Toz Şeker Benzin Mazot Garyağı Tahmin Bedeli Kuruş Narh 40 25 Teminat Tarhi Lira K. 131.62 25 Haziran 935 142,50 25 Haziran 935 9562 — — 28 Hazrran 935 19.05 10.50 10.50 46.20 11.25 7.12 11.25 42.75 86.62 8.44 10.35 28 Haziran 935 28 Haziran 935 25 Haziran 935 Mektebin Mayıs 936 sonuna kadar yukarıda miktar ve cins'eri melerine göre eksiltmeye konmuştur. Bu eksiltmenin ne suretle, hangi gün ve saatlerde yapılacağı yanlarında gösterilmiştir. yazılı yiyecek ve sair Eksiltmenin günü Saatl Şekli Sah M Açık Salı 14,30 — Açık Cuma 15 Açık Cuma 15,30 — Açık Açık Salı 16,30 — Açık ihtiyaçları Eksiltme İstanbul Kültür Müdürlüğü binasında Liseler muhasebeciliğinde Toplanan komisyonumuz- da yapılacaktır. Eksiltmeye gireceklerin 2490 sayılı arttırma, ekslitme ve ihale kanununun 2, 3, 4 üncü maddele- rinde yazılı şartları haliz olmaları ve mezkür maddelerde gösterilen belgeler ve Ticaret odasının 935 yılı Belgesile yukarıda yazılı gün ve saatlerde eksiltmeye gelmeleri. Ticarethane namına gelecekler Noterlikten tesdik edilmiş vekâletnamelerini ibrazlarında eksiltmeye girebilirler. Açık eksiltmelere gireceklerin eksiltme şartaamel teminatlarını vaktinden evvel muhasebe veznesine yatırmaları, lerini almak ve görmek üzere liseler Mubasebeclliğine gelmeleri Hân olunur. — “3118,, | yolları boyundaki iktısadi ehem« miyeti bulunan kazalara polla teşkilâtı kurmak lüzum ve zarv- reti başgöstermiştir. Projeye göre kadronun genişletilmesini gerek-« lendiren sebepler arasınde, polla vazife ve salâhiyetinin vilâyet merç kezinden dışarı çıkmaması dola- yisile suçlular izlerini kaybettik« lerinden asayişin tamamile temin edilememesi, kazalarımızda toplu ve medeni hayatın başlaması, buhran ve seferberlik zamanında geri müdafaası, polisi müessir «i« lâhla techiz etmek mecburiyetl gibi zaruretler vardır. — İç İşleri bakanlığı önümüzdeki yıl içinde Ankara - Afyon - İzmir ve İzmir igirdir, ve Ankara, Sıvas hatları mıntakasındaki Ankara, Eskişehir, Kütahya, Izmir, Denizli, Aydın, Kayseri ve Sıvas vilâyetlerile Trakya kazalarında polis teşkilâlı yapacaktır. Buralarda — kullanılacak — ko- miser ve polislerin maaş ve tec- hizatı İçin 431,031 ve polis ene- titüsü için de 283,404 lira harca- nacaktır. Projede bunlardan başka polls kıyafetlerinin slahı, ceze - sicilli bürosunun tesisi, bekçi teşkilâtı- nin düzen altına alınması, kara yollarını korumak ve geliş gidişl düzen altına almak, yazıların tek- nik tetkiki, polisin terfihi, polis evles ri, polis lâboratuvarı, daktiloskopl, radyoloji müesseselerinin kurul- ması, Kriminel ( cinayet işleri ) polla teşkili, sıyasal polis, iktı- sadi polis, polis fennl vasıtaları, binekli polis gibi hayli önemli işlere ait tedbirler almakta, ol- mayanlar yeniden teşkil ve mev cutlar ıslah edilmektedir.
