19 Temmuz 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
19 Teıııuıı' SÖON POSTA Sayfa 3 .- ea Hergün ü Sözün Kısası Dünyâ îvlçîl; A_f/a_sof_'qanm Devletçiliğe Çinileri p : | Gidiyor ? Meselesi &. M —A4- Altı ay eri gazetelerimizde he- Kapitalizm aleyhinde bulunan- ların Cilınelerl lâzımgelen esaş şart şudur: Onlar bu hareketlerile ferdi mülkiyet ve serbest reka- betle mücadele ediyor ve bunlari ortadan kaldırmıya çalışıyorlar, Nizamı içtimal namına kapi- talizmi müdafaa etmeyi lüzumlu görenlere de şu ihtarı yapmak faydalıdır: Mutlak mülkiyet ve serbest rekabet nazariyeleri, hergün bir parça daha ameli kıymetlerinden zayi ediyorlar ve dünyanın bazı büyük — parçalarında bu dava, şimdiden — kaybedilmiş telâkki olunmak icap eder, Ön dokuzuncu asrın muvaffa- kiyetini temin eden iktısadi siste- me göre bugünkü buhranın ipti- dal suürette hal çaresi, fiatlerle İşçi yevmiyelerini indirmektedir. akat bizim gördüğümüz manza- ra şudur: Müteşebbis, istinat et- tiği kartellerin himayesile fiati idame ediyor, işçi de, sindıkala- rın yardımile yevmiyesinden vaz- geçmiyor. Liberal iktısat, işsiz amele kütlelerini yaşatamıyor ve devle- tin himaye yardımını istiyor. Bu suretle devlet, üzerine munzam vazifeler alıyor ve her (lun bir parça daha borçlanıyor. 'aziyetin bu şekilde olduğu ka- bul edilirse, vak'alardan çıkan netice şu olmak icap eder: İktısadi buhranın devamı, dün- yanın, biri birine zıt iki sistemden hangisini tercih te tereddüt et- mesinden ileri geliyor. Bu - sis- temler şunlardır : Liberalizm ve nizamlı iktısat, Liberalizm, — esasta, — güm- rüklerin ilgasını, — kartellerle tröst ve sendikaların ortadan kal- dırılmasını istihdaf eder. Bu yo- Tun çıkmaz tarafı, milletler ara- şında müfrit bir surette cereyan alan milliyetperverlik hisleri vo içtimat akidelerdir. Misal olarak Çin ve Hint isyan- ları, Cenubi Amerika kıyamları, şimali Amerikanın ınmrüi hima- ye tedbirleri, İngiliz imperator- luğunun parçalanmasını — isteyen domiayom hareketleri, Almanya- nın milli sosyalist teşekkülleri, İtal- yadaki faşizm, Orta Avrupada köylü kütlelerinin iddialam gösterilebilir. Diğer yol iso kapitalizm ve liberalizm ile kat'ı münasebet et- meyi âmirdir. Bu hâl, bugünkü iktısadi sistemin indirası mâna- sına geldiği kadar cihanşümul bir iktıyat — poltikası atmak — ve milli — ikirsat lıını:ledne muü- ayyen, kapalı mıntakalar temin etmek fikrine de ebediyen deva etmeyi istilzam eyler. Maamafih, milli iktısadiyat, bu sistemle gümrük himaye ted- birlerile muhafaza altına alına- bildiği gibi kartellerle sendikalar ıslah edilerek devlete ilhak olu- nür ve ona, kuvvetli, iktısadi bir temel vücude getirilebilir. Bütün görünüş, bu ikinci siste- min revaç bulacağını ihsas ediyor. Çünkü milli cereyanlara en müsait gelen bu şekildir ve aş- rımızın bütün hâdiseleri, bir ta- kım yolgösterici muavin noktalar gibi o tarafı işaret ediyor. Hitleri takip eden insan kütle- leri o yolun yolcusudurlar. Fran- saya gelince; Fransa, iktısadf muvazenetin i““l bir nümunesidir. ve nihal ararını vermeden evvel düşü- necektir. ve düşünüyor. Fakat !ıu tarzı hareketin, umumiyetle işaret olunan yegâne tehlikesi şuradadır. ve bu cümle, maruf muharrir — Siegfrid'indir : ü Dü. nyabizim haricimizde mütemadiyen değişiyor. Ve biz kâfi derecede bunun farkına varamıyoruz. Bu değişmenin sür- ati, yaklaşan cereyanların kuv- vetine tâbidir. , — SON — | — Babasından büyük bir. mi- rasa konmuş bir miras yediyi, yahut piyangoda büyük bir İkramiye ka zanmış talili adamı kıskanırız. Biz de o tali nerdel deyip kü: 2 — Fakat Napoleon, Fort, ne miras yedidirler ne de piyan- goda ikramiye kazanmıştılar. 3 — Muvaffakıyet ne — mevrus servetle, ne talile temin edilir. Mu- vaffakıyetin sırrı kendimizdedir. karar vermiştir. Cenevre, 18 ( A.A. )— Fransa Başvekili M. Heriyo ile Fransız nazırlarının Amerikan murahhas- larile tahdidi teslihat meseolesi etrafındaki yaptıkları mülâkat, mevcut kuvvetler hakkında cere- yan etimiştir. Amerikalıların Tahdidi Tesli- İsmet Pğşa İzmirde Mühim Bir Nutuk İrat Edecek Ankara, 19 (Hususi) — Gazi Hz. niv heykellerinin t res- mini icra etmek üzere Baş- vekil Paşa ayın — 24 ünde İzmire hareket edecektir. Nafıa Vekili Hilmi ve Maliye Vekili Abdülhalik Beylerin de İsmet Paşaya refakat etmeleri muh- |emeî'diı4 Heykelin küşat resmi günü olaa 28 temmuzda Başvekil Paşanın çok mühim bir nutuk söyliyeceği haber alınmaktadır. İsmet Paşa küşat resminden sonra Ege vapurile doğru Yalo- vaya gidecektir. Halkın Hissesi Veriliyor Ankara, 18 — Uşak şeker fabrikası tasfiye heyetinin halka ait hisseler bedellerinin verilmesi hakkındaki kararı İktısat Vekâ- letince tasvip olunmuştur. Akşehir muhabirimiz yazıyori » 10 Temmuzda arkadaşlarıma bildir Mersinden hareket ettim. Teşkil Edilmesi İzmir, 19 (Hususi) — Ankaradan şehrimize ge- len en son haberlere göre hükümet, ihracalın bir elden idaresi hususunda yeniden tetkikat icrasna Bu tetkikat Millet Meclisinin tatil devresi eş- nasında ticaret odaları tarafından yapılacak ve bu hususta bir kanun lâyihası hazırlanarak teşri- nievvel içtimamda Millet Meclisine sevkedilecektir. ID&niz O_;tasııida | M. Venizelos l ! çin Mersin telgrafhanesinden | bir lelgraf keşide ve ayni günde Toros ekspresile “(1 temuzda Âkşehire avdet ettim. Arkadaşlarımdan keşide ettiğim telgrafın vüsulünü sordum. Gelmemi: İSTER İNAN, SON TELGRAF HABERLERİ Silâhlar Ve Bombalar Fransız Murahhasları Tahdidi Teslihat İşinde Faaliyete Geçtiler hat Konferansının ilk safhasına nihayet verecek karar — sureti metninde M. Hoover tarafından tavsiye edilen tenkis ve tahdit usul- lerinin mülâyim tabirlerle sarih bir surette zikredilmesini istedik- leri malümdur. Bu ilk fikir teatileri mevcut | da yapılacağı söylenmektedir. snemk İhracatın Bir Elden İdaresi Bütün Maddeler İçin İhracat Birlikleri Çok Muhtemeldir Tetkikat neticesinde ihracatın bir elden idaresi mümkün ve muvafık görülmezse her maddenin ismine izafetle birer ihracat birliği teşkil edilecektir. Bu ihracat birliklerine hükümetin de sermaye koyacağı, birliklerin hümümet tarafından mürakabe edileceği söylenmektedir. Ticaret odalarından baş- ka Fırka tarafından da tetkikat yapılacaktır. — Adnan kuvvetler ile hava bombardımanığ meseleleri hakkında — kısa bir müddet zarfında bir itilâfa var- mak — imkân — ve ihtimalini tecelli ettirmiştir. Hava bombar- dımanlarının ahaliye karşı değil, fakat münhasıran harp sahaların- Serseri Tayyare La Corogne, 19 (ALA.) — Lehli tayyareci Hosnerin deniz tayyaresinin 42.21 derece tulü şimali ve 24 derece arzı. gar- bide cenuba müteveccih olarak kendi kendine yüzmekte olduğu hbgn v::l:yr:: uyâüıelıı— eden * ilerden — kazazede tayyareyi "ıhmılm rica olunmuştur. Muafiyet Listesi ” “Anki 19 (Hususi) — İkt- sat, âl'ık:ırl:'lı tarafından hazırlan- ınırıı olan Teşviki Sına_yi - Mua- fiyet Listesi ikmal 'edıl_ımı ve Başvekâlete verilmiştir. _l.ıııe Ve- killer Heyetinin ilk içtimaında tetkik edilecektir. İSTER İNAN, İSTER İNA | Birkaç gün, hatta bir hafta daha bekledim. Telgraf inden hareketimi Akşehirdeki * gelmedi. Bu vaziyeti hayretle karşıladım. “Urfanın Sürüç kasabasında bulunduğum zamanlar telgrafla günügününe muhabere ediyordum. Halbuki çok şirin ve müterakki olan Mersin Vilâyetimiz tel- grafhanesinin bu kadar geç iş görmesini bir türlü kabul edemiyorum. ,, | STER IİNANMA! &; A tetkik ötmiştir. Yalovada Gazi Hz. nin Misafiri Olacak Ankaradan bildirildiğine göre Yunan Başvekili M. Venizelos ağustos — iptidasında — şehrimize elecek ve d Yalovaya gi gerelı orada Gazi Hz.nin misafiri olacaktır. M. Venizelos Yalovada bir hafta kalacaktır. Fransa - İtalya Roma, 19 (A. A.) — İtalya Hükümetinin, son Fransız kon- tenjanına cevap olarak mukabelei- bilmisil tedbirleri tatbik eylemek niyetinde olduğu söylenmektedir. Haymana kaplıcaları Ankara, 18 — Vali Nevzat B. Polatlı ve Haymana kaplıca- larını faaliyete geçirmek üzere | NMA! men her, ayni moevzua dair bir haber görüyorum: Ayasolyanın eski — moszaiklerini temizleme ameliyesi başlamıştır. — İlk hamlede Hazreti İsanın Ününde bir kıralın dix çökerek ayak — öptüğünü tasvir eden çok kıymotli bir resim bulunmuştur. Şimdi bu resmin üstünü örten kiroç tabakalarının kaldırılması- ktadır, denilmektedir. bakarsanız, halarımı takip eden bir zabiti gibi bütün halk resi ları — üzerine beklemektedir. Bir defa İsanın önünde diz çöküp ayak öpen kırala mı acır- sın, bu öpüşmenin nasıl cereyan ettiğini görmek için haftalardan- beri uğraşan profesöre mi acırsın, ille bu iş için harcanan paralara mi acırsın, yoksa ameliyenin bir günlük terakki derecesini öğren- mek Üzero bi A, aya giden meslekda mı acır- sın? Doğrusu acınacak okadar çok şey var ki, ben hangisinin üzerinde —duracağımı — bir türlü tayin edemiyorum. x Bizim tahrir müdürüne sor- dum, derhal itiraz etti: Sakın yazma! — Sebep? — Kültür. noksanına hamle- derler! deta eğilmiş, sabırsızlıkla * Maamafih ben arkadaşımın tavsiyesine rağmen “çekinmesem bir gün gidip bu ameliyeyi üze- rine alan Amerikalıya soracağımı Kuzum prolesör, senin hiç işin Durup du! n sırf bu tes- 1ek üzere Amerikadan burayâ gelinir mi, üstelik bu kadar da para harcedilir mi? diyeceğim ! — Fakat Profesörün bu zahmete kendi boesabina katlandığını ne — bili- yorsun? diyebilirsiniz ! Doğrusu bu noktayı unutmuştum: Malâüm ya Ame- rikada bizo garip gölen maksatlar uğurunda milyon harceden binlerce cemiyet vardır, bizim profesörün bu cemiyetlerden birini temsil etmediği ne malüm ? » Bizim tahrir müdürü: noksanına hamleder- ler, rtacın — Ayasofyanın çinilerini ehemmiyetsir gür niye kalkışma, der- ken hatırıma Lir vak'a geldiz Galatasarayın — resim sergisind. büyük üstatlardan birinin tablosu önürd: bir dostuma rastgelince : — Galiba çok beğendin? Diye sormuştum | — Ne imünasebet? Dedi, bu ber- bat resmi buraya neden kabul ettik- lerini düşünmakle meşgulüm ! Bu as*ıda ymıııııısııllı gelmişti! — Bizim oğlan hakikaten bir harika yaratmış, diye söze baş- layınca arkadaşım derhal fikrini değiştirdi: — Hakikaten öyle üstadım! Cidden harikal Dedi. Kendimi zor tuttum! Sözün kısası: Bizim — tahrir müdürünün hakkı vardır ve üstat- ların fikirleri haricine çıkmak tehlikelidir, fakat ne yaparsınız ki yazım bir defa yazılmış ve dizilmiş bulundu. Bir Çocuk Yüzünden Üsküdarda İcadiyede ikisinin- de ismi Karabet olan iki adam arasında bir çocuk meselesinden sunturlu bir kavga olmuştur. İki Karabet biribirlerine sopalarla hücum etmişler ve neticede iki- si de yaralanmiştır. Berabare Kaldılar Eskişehir, 19 ( Hususi )—Dün şehrimizde Ankara ve Eskişehir Muhtelitleri arasında yapılan maç ıkıg golle berabere neticelen- — Külti
