| | | TELEFON: MÜDÜRLÜK — 20203 NÜSHASI HER -YERDE *5 Kr. 16 Temmuz 1931- PERŞEMBE . Noö::349 HD SZ 4 AA LAOADT e KA S SADAĞ KO LARSEA B ——— İDARE: İSTANBUL NURUOSMANİYE ŞEREF SOKAĞI HERGÜN NEŞROLUNUR —— -— Halkın gözüdür: Halk bununla görür. Halkın kulağıdır: Halk bununla Halkın dilidir: Halk bununla ALMAN BUHRANI PİYASAMIZA TESİR YA Dün Alman Bankaları Bozgün Hâlinde İdi Halk, Paralarını Çekmek İçin Gi- : şeleri Sarmiştı. Ticaret Ve Senayi ' Münakaşa Oldu Ecnebi Sermayedarları Bankası Da Tediyeyi Durdurdu Bu Hâl Fındık Ve Barsak Piyasamızı Müteessir Edecek Almanyanın geçirmekte ol- duğu mali ve siyasi buhran, son yirmi dört saat zarfında, | en hâd bir şekle girmiş ve denilebilir. ki, bütün piyasasını etmiştir. Bunun neticesi man mıştır: Borsa öyunlarının men'i. Bunun bir üzere de dün ve bugün bütün Alman bankaları kapalı kal- mıştır. Bankalar, mevduatın yüzde beşi nisbetinde veya (100) den (500) e kadar mark tediyesine mezun birakılmışlardır. Bundan olarak Al- hükümeti şu kararı al- dolayı Reisicümhur Hindenburg | tekrar -Amerikaya etmiş, fakat müsbet cevap alınamamıştır. Şimdi- Almanyanın — bütün nazarları, Merkezi - İsviçrenin (Bale) şehrinde bulunan Bey- nelmileli Tamirat Bankasına dikilmiştir. Rahşbank Müdürü Luther oraya giderek bankanın müracaat dünya | az çok mütcessir | neticesi olmak | şimdiye kadar | idare meclisine vaziyetin vahame- tini anlatınış, Alanyayı bağlamak için bazı siyasi teminat iste- O MÜTHİŞ BİR. FACİA Bir Kamyon Yolcularile Nehre Battı Yolculardan Bir Kısmı Boğuldu, Birkaçı Da Yüzerek Kurtuldu İzmir, 15 (H.M.) — Şoför Ali Ef. nin idaresinde bulunan Karşıyakalı Beyin 38 numaralı kamyonu, içinde bu- lunân bütün yolcularla birlikte Gediz nehrinin suları altında kayboldu, — kamyonun - içinde (12) erkek, (2) kadın ve bir çocuk vardı: Kamyon dün akşam — saat yedide (Bergama) dan hareket etmişti. Yol (Gediz) nehrinden geçiyerdu. Fakat (Gediz) köp- Tüsü — bozuktu. — Binaenaleyh şoför kamyonu (Geren) köyü- he sevketti. Burada yolcuları ile birlikte bir sala bindirdi Sal nehrin orta yerine doğ- ru ileriledikten sonra üstünde bulunan yükü — çekememiye başladı, ayni zamanda da şid- detli bir cereyana maruz kaldı. (Devamı 3 üncü sayfada) Feyzi Tediye müamelesini durduran — Ticaret ve Sanayi bankasile dün sıkantılı bir hale gelen Doyça Öriyent Bank Bince — veremiyeceğini — söyle- miştir. Bunun üzerine bu banka üzun vadeli kredi — yapmıya Merun olmadığımı, fakat evvelce Rahşbanka — ikraz edilen paraların tecil edilece- ğini söylemiştir. Şu hal gösteriyor ki, vaziyet karışık ve çok müphemdir. Bu müphemiyete rağmen dün pek ziyade düşen mark ta yüksel- miş, hemen de eski derecesini Encümenin -W bulmuştur. Almanyanın — içine düştüğü bu müşkül vaziyet neticesi olarak şehrimizdeki Doyçe Bank ve Doyçe Oryent Bank şubeleri meşkül vaziyete girmişlerdir. j Bilhassa bu bankalar hadkarj para çekmek hususundaki te- hacümü üzerine öğleden sonra en sıkıntılı vaziyete girmiş- lerdir. (Devamı 3 üncü — sayfada ) Meb'us Talât Bey ve Dil Işleri Yazdığı Ke- 'limeler Ateş Pahasına îÇünkü Her Kelime On Liradı: Çankırı meb'usu Talât Be- yin Dil Encümeni açıldıktan çatmaları devam ediyor. Talât Bey, Dil ile arası sonra — Encümene Encümeni- Üain- lisan bahsinde kargaşalık | husule getirmekte — olduğunu, şivemizle alâkası olmıyan çetre- fil kelimeler topladığını iddia etmekle kalmıyor, ayrıca pek yavaş hareket ettiğinden de sikâyet ediyor. takamla ispat ediyor. Talât Bey hesap etmiş: Encümenin tesbit ettiği her | kelime kaça malolmuştur? Fiş hesabı, kayit hesabı, derleme hesabı ve daha bir- çok hesapları gözden geçirmiş 1928 de Encümene (10) bin, (1929) senesinde (40) bin, (1930) senesinde de — yine — (40) bin lira verildiğini künun 90 bin lirayı bulduğunu kaydettikten sonra çıkan ve komisyonlarda hazırlanan kel- ve bu ye- | Şikâyetini de | Çankırı Meb'usu Talât | melerden beherinin 10 liraya mal olduğunu yazıyor. Bu iş, astarı yüzünden pa- halıya gelen bir İş değildir de sadir ? “9öl. BÖTÇESİ | Barünün Maekelerinden — Dün Mecliste Ecnebi Sermaye Niçin Gelmiyor? | İzmit Müstakil Meb'usu | İstikraz Yapmak Mese- lesini Müdafaa Etti... let Meclisi dün öğleden sonra toplandı 931 - bütçesinin Pitülkeresne büşlüdi Bu ülinasabetle Maliye Ve | *| kili Abdülhalik B. uzun beya- N astta bulunarak yeni bölçenin l eski bütçelere nazaran farkla- | Fanı anlattı. Geçen sene bütçe- | sinden *620 tenzilâtlı bulunduğu- gu, geçen sene varidat tahsilâ- tının 189 - 190 milyon lira, 929 tahsilâtı ise 206 milyon oldu- ğunu, yeni bütçede masrafın yaridata uydurulduğunu - söy- ledi ve eski bütçeler arasında gzun müukayeseler yaptı. Maliye Vekili bütçede mu- yazene için bütün vekâletler- den tasarruf yapıldığını, yalnız ihtiyaç karşısında Adliye büt- Çesine 324 bin lira zammedildi- #ini, deniz ve hava bütçelerin” de de birer miktar fazlalık ol- duğunu, açıkta kalacak memür- ve (Kimler Dolandırıyorlar ( askarı, 15 amüğ & eh iAltır. Membaı Üzerinde Oturduğu- |muz Halde Niçin Aç Kalıyoruz?. Nüreftede muattal bir kalde duran pstrol sondaj makineleri Dün bir ecnebi döstüumuz anlatıyordu: “Türkiye, madenleri itibarile dünyanın en zengin memleket- lerinden biridir. Bu madenler | işletildiği gün, bugünkü Tür- Miliye Vekili Abdilihalik ve Bütçe Encümeni Reksi Hasan Fehinl Beyler lara açık maaşı verilmek üze- re yeni büçeye tahsisat konul-|| duğunu bildirdi. Mazbata Muharriri Maliye Vekilinden Bütçe Encümeni — Mazbata muharriri Kemal Zaim B. kür- üye gelerek yeni bütç lâyihası takkında noktai aazarını varidalın Encümenin anlattı ve Devamı 6 me: sayfamızda Vlecliste Gazete Müzakereleri ( Dünkü nüshamızdan devam| Bizim memleketimizde bil- hassa hu nokta çok şayanı dikkattir. Bütün medeni, mu- asır memleketlerde kontrolsuz hiçbir kalem işliyemez. En hürriyetperver, merahili mede- iyenin kusvasına kadar yük: selmiş almak isterseniz oralarda ga- zeteler muhakkak — ya büyük şirketlerin, ya — cemiyetlerin, | veyahut — fırkaların - elindedir ( Devamı 7 inel sayfada ) memleketlerden misal kiyenin on misli bir memleketi beslemiye kâfi gelir. “Fakat şimdiye kadar bu madenleri işletmek Üzere bu- taya gelen ecnebi sermaye- darlar sukutu hayale uğramış, firara mecbur olmuşlardır. ize birkaç misal zikrede- bilirim: 1 Kaça Maloluyor? l 1 — Geçen sene Leonard İ isminde dünyanın en zengin | petrol kumpanyalarından biri- lnin mümessili Türkiyeye gel- mişti. Bu zat dört ay kadar Anadolunun muhtelif yerlerin- de dolaştı, tetkikat yaptı ve birçok yerlerde petrol bulun- duğu neticesine vardı. Bu pet- rolleri işletmek için arkasında mühim miktarda sermaye vardı. | Fakat aylarca uğraşt (ü doğru yolu keşfedemedi. (Devamı 6 incı sayfada | | ncümeninin Çıkardığı Çankırı Meb'usu Talâtır — Yabu... Bu sığır dili nekadar pahalı? — Dil Encümeninin çıkardığı kelimeler kadar değil,