11 Aralık 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 7

dünyayı kasıp kavururken, yurdü- muzda sükün ve İilizür içinde dün- ya hâdiselerini #oğukkanlılik ve milli birlik küpveğile seyrederek yaşıyabilmemizi , hududlarımızda nöbet bekliyen kahraman ordumu- zun kuvvetine ve gözlerini siyaset ufuklarından bir an bile çevirmi- yen hükümetimizin değerli siyase- tine borçluyuz. İşte Türk vatanının her yerini bu mes'ut hava içinde yaşatan ta- sarruf ve yerli malı haftasında Uyanış mecmuasının muhterem 0- kuyucularına milli iktisadımızın canlı tezahürleri olan iki fabrika- mızı ziyaret edebilmek fırsatından aldığım intibaı hâtıralarını sun- mak istiyorum. Marmaranın İstan- buldan Bakırköye doğru uzanan güzel, asfalt yolları üzerinde demir, pamuk sanayiinde çalışan biri ferd, diğeri devlet oelile kurulmuş bu fabrikalarımızda duyduğum milli zevki ve gururu bu sahifeler üs- tünde ifade edebilirsem ne mutlu bana... Zeytinburnu demir eşya fab- rikası : Kudretli bir enerjinin do- ğurduğu şahsi sermaye ile kurul- muş çok muntazam bir teknik ve işleyiş sistemi içinde memlekete her türlü harp sanayii mamulâtı yapan bu fabrikada demir ve çe- liği en ince san'at şekillerinde ka- lıplandıran Türk işçisinin, Türk mütehassıslarının büyük muvafia- kıyetlerini gördüm. Çok dikkat ve emekle işlenmiş asri teknik ve ihtiyaca uygun çelik ve demir eş- ya; yalnız maddi kıymet taşıyan bir kuyumcu dükkânındeki süslü altın ve mücevher yığınlarından çok daha üstün ve manevi kıymet ifade ediyordu- Milli müdaffamızın ve milli sanayiimizin devletten olduğu kadar ferdden de beklediği başarıcı vazi- fteyi çok yüksek enerji ve randıman la yapan bu fabrikanın avadanlık, tesviye, torna, kesme, elektrik kay- nağı, yıkama dairesi, marangoz- hane, kimyahane gibi muhtelif iş bölümü sahalarında çelik ve demir sesinden başka şey duyurmıyan bir sessizlik içinde çok şey söyliyen, yüksek iradeli bir Türk enerjisinin mânasını duydum. Büüyük servetlerini sabit gelir- lere, apartımanlara bağlıyan veya binlerce lirayı poker masalarında eriten bazı memleket zenginleri- mize milli bir örnek olmasını can- mb Bp Zeytinburnu demir eşya fabrikasının görünüşü dan istediğim bu müessesede 2-3 yüz kadar Türk işçisi çalışıyor. Ayni fabrikanın SŞütlücedeki kıs- mında da 150 den fazla vatandaş ha- yatını kazanıyor. Fabrika, işçisini ağuşuna almış, hepsinin sıhhi ve içtimai durumlarına candan alâka gösteriyor. İşçiye hergün tam ka- lörili gıda veren güzel bir yemek. hanesi, küçük ve muntazam bir tedavi kliniği var, Memlekette iş hacmini geniş- letmek, milli sansiye ferd elile 8e- ciye ve hayat vermek, birçok aile yuvalarını beslemek ve şenlendir- mek bakımından bu müessese ne kadar takdire değer bir enerji ör- neğidir. Fabrikanın muhterem ve mü» tevazı müesisi bürosunun kârşı- sındaki vitrin içinde nazarı dikka- timi celbeden bir okla güzel bir çini tablo üzerinde eski Türk san- atinin inceliğine ait hatıralarını anlattı: «Bu Türk oku Avrupada tak- lit edilememiş çok eski bir san'at eseridir. Baş tarafı ince, ortası ka- lın, ucu daha ince olan bu oklar havayı delmek. uzağa atmak için ancak Türk san'atkârları tarafın- dan bu kadar maharetle yapıla- bilmiştir. Avrupa okları dümdüz- dür. Onlarda teknik yoktur. Fatih İstanbulu sldığı zaman Okmey- danı Bizansın bağlarıymığ... Burayı sonradan #âtın alarak Okmeydanı yapmıştır. İzmitte yapılmış olan bu çini de birşanat şaheseridir, Üzerin- deki mercan kırmızısı renk, yüksek ateşte kararır. Çini üstündeki sir ise ancak yüksek hararette erir. Kırmızı rengi bozmadan bu sırı yapabilmek, bu iki mühim işi bir araya getirmek Türk'ün san'at ka- biliyetini gösterir. Halıcılık, kâğıt- cılık ve daha birçok ince san'atler de 'Türk işçisinin en eski eserleri- dir. Türkün san'at dehâsını bütün dünya tanımıştır. Memleketimizde bir milletin yaşaması için lâzım olan her şey var... Cümhuriyet gençliğinin bu büyük millet ideali kuvvetlidir. Milletimizin büyüklü- güne iman ederek kendimize ya- kışacak derecede çok çalışmak va zitenin namus, tenbelliğin ölüm ok duğunu, Türke tenbellik yakışme- dığını takdir ederek bütün enerji- mizle çalışmak bu vatanı daima huzur ve rahatiçinde yaşatacaktır» diyerek sözlerini bitirdi. Ziyaretimden aldığım kıymetli intibalarla ve bir ziyaretçiye gög- terdikleri samimi kabule teşekkür ederek milli varlığımızın değerli bir parçasını temsil eden bu san- at yuvasından ayrıldım. Bakırköy bez İbrfkası : Pa- muklu dokuma wuüüyimizin devlet sermayesile kurulmuş lişmetli mü- esgegelerinden biri olan hu fabrika proğramlı mesaigi, iilkri ve tek- nik nizamı, geniş İüsiliyriiyle 1200 işçi çalışdırıyor. üİ — Devamı 45inci âyıfada — 41 — Servetifünun — 2364 - TI