11 Aralık 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 12

Muhterem okuyucular ve yurj- daşlar, çok iyi takdir ederler ki milli İktisad ve tasarruf deyince akla gelen fikirler kazancına göre sarfetmek, Ferd, millet ve devletçe denk büdçe ile yaşamak, Cümhuri- yet devri bolluğunun kıymetini bilmek her makina, her tezgâh arkasında çalışan iktisad cephesi- nin Mehmetçiğin diişünmek hesaplı harcamak, tasarrufu itiyat haline getirmek hepsimize dtişen bir vatan borcudur. )lütcesiz yaşıyahların pus- lasız gemi gibi yollarını şaşacaklarını kazançtan, ayrılan en küçük bir tasarruf parasının büyüye büyüye müstakbel hayatımızın huzur ve ihtiyacını sigorta ettiğini hepimiz takdir ebebiliriz. Dünyanın bütün büyük servetleri yalnız çok kazan- makla değil, tutumlu olmakla ka- sanılmıştır. Yüz kazanıp doksan dokuz sarfeden, bin kazanıp, bir arttırmıyandan daha zenğin ve daha mes'uttur şüphesiz... Tasarruf bir O terbiyedir. Ço- cuklarımızı en küçük yaştan tu- tumluluğa, bankada medeni bir he- şabı olmak zevkine alıştırmalıyız. Milli bankalarımızdaki büyüklü küçüklü açılan bu tüsarruf hesap- ları memlekette iş ve kredi hac- mini genişleten, milli refah ve sa- adeti doğuran sermayeyi temin eder. Milli sermayenin yükselmesi nisbetinde istihsalâtımız artar ve yerli mallarımızın memlekette sü- rümü, satış sahası genişliyerek Türk işgisinin, Türk çiftçisinin emeği ödenir. Hayatı dar ve basit görüp pa- ralarını çömlek içinde, toprak al- tında saklıyan eski insanlar gibi değil, memleket iktisadiystında rolü olan kuvvetli, mes'ud bir aile ve cemiyet yaratan milli tasarrufa ve arttırınaya muhtacız. Milli ban- kalarımızda 1920 senesindenberi başlıyan birikdirme hesapları baş- langıçda ancak bir buçnk milyon lira kadardı. Tasarruf eden vatan- daşların sayısı 1838 kişiydi. Üstüste ber biriktirenin hissesine vasati 0- larak 911 lira düşüyordu. On iki sene İçinde bu para çok büyümüş 1931 de bankalardaki taserruf he- saplarımız 38 milyon liraya çık- mıştır. Tasarruf edenler 106,228 kişiyi bulmuş ve her tasarruf ede- nin bissesine de vasati 359 lira düşmuştür. 38 milyon lirayı tasar- ruf edenlerimizin sayısı 106 bin küsür oluşuna ve bugün milli te- 46 — Şeryetifünun — 2364 sarruf hesaplarımızın - geçen seneki bilânçoya göre - yük milyon lirayı aşmasına nazaran tulisimlu yurddaş- larımızın 278,900 kişiyi bulduğu ve tasarruf hisselerinin vasati olarak 858i geçtiği anlaşılıyur. İşte bu küçük muksayesemin gösterdiği ne- ticeye göre, bankalarımızın büyük sermayelerini çok tasarruf eden bir azlık değil, az tasarruf eden bir çokluk yaratır. Her medeni insa- Din en emin tekaiit sandığı ban- kadaki tasarruf hesabıdır. Milli Or- dumuza güvenimiz kadar, milllii paramıza da güvenerek tasarrufu itiyad baline getirmek hepimiz için bir inkılâb borcudur.. Çocuk gündeliğinden, amele yevmiyesine, memur maaşına art- tırarak birikecek paralarla on ye- di milyon Türkün hiç olmazsa bir senede en az arttırabileceği bir li- rayı olsun tasarruf edip bankada bir hesap açması, her gelecek yılın tasarruf haftası bilançomusu, bir sene evvelki haftanın hesablarına nazaran çok üstün kazançlara eriğ- tirecektir. Tasarrafu, tutumlu yaşamayı bugünkü dünya vaziyeti karşısın- da dünden çok daha fazla düşün- mek mecburiyetindeyiz. Tasarrufu ferd ve cemiyet ba- kımından hayati ihtiyaçlarımızın ve istihlâklerimizin birçok sahala- rına kadar sokup hududunu geniğ- letebiliriz ; Memleketimizda koku, pudra, ilâç, ruj, diş patı vesaire gibi muh- telif Türk firmalarımızın çıkardığı eşya var. Bunların ihtiyaç madde- leri kullanıldıktan sonra boş kalan kutu, şişe, tüp gibi levazımı, diş patından, zam tüpünden artan kur- şunları, bütün daire, mektep ve evlerimizde lüzumsüz diye atılan ve yüzbinlerce kilo tutan gâzete, kitap, defter, evrak, mecmua gibi yırtık kâğıt enkazı toplıyarak isti- fade edecek bir teşkilatımız maale- sef yoktur. Geçen gün çarşının hurda ps- zarı denilen yolundan bakırcılara, Beyazıda çıkarken, bazı dükkân- larda boş tırnak ciâm, lâvanta ve kolonya şişelerinin, kinin tüp- lerinin satıldığını gördüm. Hurda- cılar elinde tek tük satılan bu eş- yayı her satış yapan firma, müş- terilerinden ufak bir ücret muka- bilinde geri almayı düşünse, bu su- retle birçoğu atılarak giyan olan, kimi de tesadüfen bir hurdacı dükâ- nına düşen lüzumlu eşyanin her satış için yeniden anbalaj masrafı orta- dan kaldırılmış ve çok ehemmiyetli bir tasarruf yapılmış olur. Emin- önünde eski Mehmed Kâzım ecza- hanesinin müstahzeratından (Xodo- pepton Kizim) ilâcı yeniden Amba- laj içinde kapalı kutu olarak alanla- ra 100 kuruşa, daimi müşterilere gö- türülen boş şişe mukabilinde dol- duruimuşu 75 kuruşa veriliyor daha birçok ilâçları da böyle... Bu güzel şekli niçin bütün Türk imalâthe- nelerimiz dtişünüp tatbik edemiyor? Çocuk Esirgeme kurumunun Dıvanyolunda çok canlı ve hara- retli çalışan merkezinda, Çocuk kütüphanesinde kâğıt artıklarını eskidenberi toplatmak, bunlardan fakir yavruları koruma işinde isti- fade etmek faaliyeti vardır. Bkse- riya ben de evimdeki ve oraya çok yakın olan mektebimizdeki köğit- ları gönderirim, Hattâ bu işi ya- pan evimdeki küçük kızcağıza i- dareden zahmetine karşı bir teşek- kür mektubu da gelmişti. Benim ve daha bir kaç kişinin bunu dü- şünmesile faydası çok mahdud kalan kâğıd istihlâkimizin kocaman Türkiye vilâyetleri ve teşkilili içinde muntazam bir şekilde top- lattırılması kemiyeti ne kuiünur fiji- yük ve faydalı bir tasarruf yapa- bilir ? Göze çok küçük ve ehem- miyetsiz görülen bu saydığım ta- sarruflar büyüye büyüye en geniş menfaatleri doğurur. Lükse aid israflarımıza gelince: Düğün masrafları, balo ve çay tuvaletleri, modâ iptilalam gibi lüks istihlâkimizin kadrosunu da bugün çok zaruri ihtiyaçlarımızla hudutlıyarak daraltmak, her şey- den evvel milli müdafanyı ve mil- Wi iktisadı düşünmek gibi büyük bir vatan vazifesi karşısındayız. Bir çok zevklerimizden, moda iti- yadlarımızdan fedakârlik ederek yaşamak, insanlığımızın kıymetin- den bir şey eksiltmez. Bil'akis bu feragatlı yaşamamız, lükş istihlâ- kimizde erkekden daha çok rolü olan kağdıulığımızın yüksek fera- gatiyle hayat pahalılığı zaruretleri içinde yaşayan aile bütçelerimizi sikıntıdan ve saramntıdan kurtara- cakdır. Fakir ailesinin majçetine yardım etmek zaruretile her hangi bir ve zife de en küçük gelirle çalışan dar geçimli bir aile kızının ve ka- dınının ayağında bile yirmi liralık