11 Aralık 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

7 renkü 8 harita, 72 devletin bandualan, 326 sahife en lüzumlu yazılar ve bir muhtıra defterile Hayat Takvimi ÇIKTI Bu laymetli ve emsalsiz takvimin taklidleri vardır. İstanbul Maarif Kıtabhanesi adresine dikkat. 18 inci yı! sayı: 6221 umhuri I Ikinci ba 1941 1 okuyumu. ruş. Sinemasını gormeden y Tanesi 50. ctldli* tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektnfe adresı: Cumhurivet İstanbul Posta kurusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heveti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 AHMED HALİD KİTABEVI Yurdda mahruk mayii artıracak tedbirler Sovyetler ne yapaeak apoma ile Amerıka ve Ingıltere arasında harb başla u ıktan sonra Japoma ile Rusjaııın kendi aralarındaki munasebetler bakımından ihü\ar edccekleri harekeı tarzi ilk merak olunacak meseledir. AlItıanya ile Amerika arasındaki vazhet de fcuna benzer bir mahhet arzederse de bu iki devlet arasında resmen değılsc bile filen harb cari olduğundan bu Iıli harbin simdi resmen de ilân olunması •ncak sozden ibaret bir ehemmijeti haiz olabilir. Ergeç tahakkuk edecek olan bu hâdıseye nispetle Japon Kus munasebetlerinin şo\le \ e j a bo>le olnırsının ficil ve maddî çok buyıik bir eheııınıi\ eti vardır. Rusyanın Japomaja harb ilân etmesi bir taraflan Japon gailesini artırmak demek olabileceği halde diğer talaftan Sovyetlerin zaten muskul olan \azi\etlerini daha vahim şekillere sokBiak ihtimali \ok değildir. Onun için >ki devlet arasındaki durum çok naziktir. C Japon harb tebliği J 5 6 bin ton ispirtodan bir hısmtnın benxine hartşttrılması düşünülüyor Ankara 10 (Telefonla) Benzine ispırto karıştırılması hususundakı tetkikler ılerlemıştir. Geçen yıllarda da tetkık mevzuu olarak temas edılmiş olan bu mesele. meyva fıatlannm duşuk bulunduğu sıralarda ele almmış ve meselâ hurda ıncırden de İspırto istîhsal edılerek kıymetlendırılmesi derpış olunmustu. Şimdi ise vazıvet ayni değildir. Benzine saf alkol kanştınlması lâzım geldığmden şımdı memlekette istıhsal edüon ve ıstıhsalı mumkun olan bu cms alkolun beş, altı bın ton kadar olacağı anlaşılmaktadır kı, bunun da b'r kısmı şeker melâslanndan çıkarılacaktır Bu takdırde muayjen bazı kısımlardaki mayı mahrukun alkolle kanşık olarak kullanılması cıhetı duşunülecektır. Yeni tetkikler İngilterenin Prens ofWeIs ve Ripals zırhlıları Dün Nalezya açıklarında batırıldı 0 100 K.m. Rooseveltin yeni nutku «Havayda ciddî bir darbe yedik» İngilırAmerikan rrtüctefaası.. İapon ihraçlan ve İngiliz f King George V zırhlısının da batmış olması muhtemeldir Guanı adası işgal edildi, Filipine taarruz devam ediyor Tokyo 10 (a.a.) İmparatorluk umumî karargâhının deniz şubesi bıldıriyor: Uzakşark Ingılız fılosu, 9 10 ilkkânun gecesi Sıngapurdan çıkarak Malezya yarımadası şark sahili bojninca sejTetmeğe başlamıştu, Çarşamba günü saat 10.30 da filo, Japon deniz tayyare'erimn (Arkası sahife 3. sütnn 2 de) Malaya yanmadasile Filipin ve Borneo adalannda müdafaa vaıiyetini Japon taarruz istikametlerini gosterir harita Japonya şimdiki halde Sovjctlerle bonışmak istemiyor, ve bunu Tokyodaki Japon sözcüsü açıkça söyleyip duruyor. Bu sözcüye gdre 1940 ta beş sene irin akdolunan Rus Japon saldırmazhk paktı meriyettedir, ve Japonyanm Sovyetlerle i>i komşuluk munasebetleri idame etmcmesi için hiç bir sebcb yoktur. Şark cephesinde harekât Askerî vaziyet 1940 ta akdolunan Rus Japon saldırmazlık paktı o zaman Hariciye Nazırı olan Matsuokanın Berlin ve Roraa ziyaretlerinden donuşünde Moskovada imzaladığı muahededir ki vaktinde Japonyaca da, Rusjaca da büjuk ehenımij etle karsılanmıstı. Nadir hâdiselerden oiduğu için bütun dünyanın hatırıııdadır ki Stalin Yoldas. bu paktı imza eden İtalya Hariciye Nazın Kont Ciano ve Matsuoka'jı bizzat istasjona kadar gel Fransa Başvekil muaTİni Amiral Darlan rnck suretile ve hararetle tesyi etmisti. Bu paktın iki tarafça da bu kadar Nevyork 10 (a.a.) Mister Ruzvelt rhemmiyetle karşılanfnasınm hikmetini Japonyanm bujuk Pasıâkte yaptıgı anî ise zamanla daha iyi öğrendik: Rusya. baskmların canıyane olduğunu ve son garb hududlarında bir Avrupa harbine on senelik mılletlerarası ahlâksızlıâl*4a son haddme vardığını anlattıktan sonra tutuşması ihtimalini derpiş ederek UAmerika Japonya munasebetlerıni hulâlakşarkta Japonyadan emin olmak istisa etmiş, cBugün de, bin sene sonra da jor, Japonya ise Amerika ile Pasifikte her Amerikalı, Japon murahhaslarımn ergeç çatışabileceğini hesablıyarak bu sçtıkları barış bayrağının golgesinde, arada Rus\a tarafından endişesiz kalmaJapon askerî diktatörlerinin yaptıkları ğı gözönünde tutuyordu. alçr>kça hareketten yalnız nefret ve isBu hesablar her iki taraf için de tatıkrah duvacaktır.» demiştir. hakkuk etti: Rusya garb huduülarında bir Avrupa harbine tutuştu. Japon \ a Mister Ruzvelt Almrnya, İtalya ve ise şimdi Uzakşarkla Pasifikte Amerika ^Eponvanın tecavüzlerini sıraladık*an sonra her Amerıkalının, Amerika tarive İngilteıe ile harbe tutusmuş bulunuhinin en muazzam savasına iştırak elti>or. Almanyanın şark seferi başlamasını ğıni söylemiş ve demiştir ki: mıiteakıb Tokjoda üstünkoru bir hukumet değişikliği yapılarak Matsuoka ka« Havayda ciddî bir darbeye uğradık. Fılipindeki kuvvetlerimiz darbeler line haricinde bırakümış ve o sıraıla bu viyor, fakat şıddetle müdafaa ediyor hâdiseye hususî bir eheramiyet verilmiş Cuam, Wake, ve Midway adalarınJan clmakla beraber Japonja ne Prens Koge!en haberler henüz muphemdir. Bu üç noye hükumeti zamanında, ne de Tojoıleri me%rziın elde edildiği haberini duynun generaller vc amirallar hukumcti rnağa kendimizi hazarlamalıyız. Bu ilk Iktidara geldikten sonra Rusyaya karşı gtinlerin dlü ve varalı zayiat lıstesı şüphiçbir harekete girişmedi. Şimdi JapnnIıe^iz uzun olacaktır > ya Amerika ile harbe tutuştuktan sonra m Torino 10 (a a ) Stefani: Kont Rusjanın ne yapacağını gormeğe sna M Ruzvelt şayıalara inanılmamaçmı Ciano bugun Tormoda Pransız hukusöyliverek radyo istasyonlanna ve gazegelmiş bulunınor. metı Başvekü mua\ini ve Haricıve NaMesele hakkında verilecek karar yal zırı Amiral Darlarüa goruşmuştur. Gö telere düşen ağır mes'ulıyeti anlstnııs dız Sovyetlere munhasır kalsa Alman ruşme İtalyan ve Pransız mutareke Amerikan sanayiinin. Amerikan askerî Rostov cephesindeki Alman ordusunun kumandanı Orgeneral Von Kleist ya ile yakapaça mesgul bulunan bu komisj onlarınm sabah saat 10 da gel ıhtıyaclarından baska. hürriyet için çarBerlin 10 (a a ) Alman ordulau devletin bir de Uzaksarkta Japon\a\a mış bulunduklan Palazzo Madama'da pı^r.n diğer ordular için de malzeme haharb ilân etmek suretile basındaki gaile olmuştur. Kont Ciano 10 45 te ve bıraz z'rlamak üzere seferber olduğunu. fabri kuîkumandanlığımn tebliği: Doğu cephesinde mevzıî taarruzları yi artırmaktan çrkineceğine hukmolu sonra da Amiral Darlan ile refaketın kalarda haftada 7 gün çaVılacağını ve yeniden bir çok fabrikalar kurulacağını muvaffakiyetle puskurtülmüştür. Düş nabilirdi. Fakat Rusyanın bu hususia dekıler gelmişlerdır. nildirdikten sonra şövle demiştir: man bu münasebetle yeniden kanlı vaİngiliz ve Amerikan taz\iklerine mnıız Hitler Berline döndü « Biz bu harbe girmek istemiyorriuk hım zayiat vermiştir. kalacağı ve onun alacağı kararda bu sıkı Budapeşte 10 (a.a.) Alman devlet Fakat şimdi girmiş bulunuyoruz, bütün taleblerin de tesiri olacağı gorülmekteAlman hava kuv\'etleri. ehemmiyeth reisi Hitler Beriıne dcinmüştür. Hukâ(Arkası sahife 3. siitun 4 te) te>killer halinde, doğu cephesmin ce dir. Sov>etlerin büyük elçisi olarak VaTiet gazetesınin Berlin muhabiri Hitşingtona varan Litvinofun memuriyeti nob kesiminde duşman askerî toplubıkler'in bazı Alman ricalile ve bılhassa cok fena şartlar içinde başlıyor. Dün bir armı ve harbe hazır zırhlı arabalarıru Reyştak reisi Mareşal Gorıngle goıüş re Sovyet hava meydanlarmı müessır YUNUS NADİ tüğünü bıldirmektedir. urette bombardıman etmişlerdir. (Arkası sahife 3, siitun 4 te) (Arkası sahife 3. siitun 7 de) Diişman Moskova etrafındaki sahada /aptığı taarruzlar neticesinde hava kuv.•etlerimiz tarafından ehemmiyetli zayita uğratılmıştır. İımen gdlü şimalinde de düşmana zayiat verdir^miştir. (Arkası sahife 3, siitun 7 de) AVRUPADA SİYASl FAALİYET «Guam, V/ake ve Midway adalarının işgali haberini duymağa kendimizi Moskova civarında ahşfırmahyız» Reîsicumhur sanayiin soğuk? sıfırın altmda 34 dereceye düştü seferber edildiğini bildirdi Rusların Tikvin kasabasını geri aldıkSarı haber veriliyor Kış seferi sona erdi Japon muvatfakıyetleri | Harekât dört günde aldığı sür'at ve seyirle devam edecek olursa Pasifik adalarile beraber Birmanya yolu ve Singapur da tehlikeye girecektir Yazan: Emekli General r ingiliz Amerikan tebliği H. Emir Erkilet Malezyada Katabahru terkedildi HongKong'a taarruz eden Japonlar ilerliyorlar Amiral Darlan Toriıtoda Kont Ciano ile görüştü Hitlerin Rayştagı tophyarak bir nutuk söyliyeceği haber veriliyor İngiltere ile Amerikanın orta ve barı Pasifıkle doğu Asjadaki müstemleke, yer ve üslerine karsı dört gündcnberi en şiddetli harb hareketlcrine girismiş bulunan Japon >ülsek harb ıdarcsinin durup dururken ve sebebsiz olarak Rusjaja çarma<ii heklenevnc/. Zaten Japonja. boyle bir gunde bitaraflıçından istifade etme«i icin, Rusya ile malıım olan tarafsızlık anlasınasını akdetmisti. Japonyaya harb ilân etmesi Rusyanın da bu sırada isine gelmese gerektir. Amerika hava fılosunun Japonjası ve ahşab e\Ieri dolajısile janmaça müsaid olan Tokyoyu bombardıman e'mek üzere Vlâdivostok hava üssiınden istifade etmesi, esasen bir masala benzemekle beraber, Sov>et Rıısjanın Japonya>a lıarb ilân etmesine bağlıdır. Bununla heraber Sovyet Rus>anın Vzakdnsudan şark cephesine en i\i kıt'alarmı naklettiği bu sırada, mahza birkaç Amerikan uçağinın haddi zatında şüpheli olan Vilâdivostoka gelislerini temin maksadile Japonyaya harb açması pek düsiınülemez. Bu sahalardaki harb hareketlerine celince; Japonlar esas itibarile Hindiçini ve Si\am üzerinden yani karadan Birt)ian\a\a. kezalik karadan \e Si>amdan Male7>a berzahına doçru ilerlemektedirler. Birmanyaya taarrazdan maksad Rangon iskelesinden milli Çinin şimdiki merkezi Çunkint;'e giden Çinin hayat yolunu kesmektir. Malezya berzahına taarnızun hedefi de Malezya berzahını elde ederek hem bu cihetten Siyama gelebilecek bir İnpiliz taarruzunu bnlemek ve hem de Malezya varımadaLondra 10 (Radyo, saat 20) Bajsma denizden çıkarılan kuvvotlerin ya vekıl Mister Çörçü, Avam Kamarasınnmadayı zaptetmeleıme ve Singapur de «fena havadısım var» diyerek Pnnco üzerine jürümelerine vardım etmektir. of Wales ile Repulse zîrhlı.annın baolduğunu söylemiş, sonra Japonlar denizden, Malezya yarıma tınlmış (Arkası sahife 3, sütun Ste) f Arkası sahife 3, sütun 3 te) Luzon adasından püskürtülen Japonlar, Filipinde diğer adalara ihraç yaptılar [ Denix harblerine bakîşj LİBYADA Japonlar İngilizlere de ilk darbeyi indirdiler Abidin Daver Yazan: Bastn Biriiğinde Dün bir toplantı yapılarak yazı dilimizde kullanılacak türkçe kelimelere dair kararlar verildi Büyük meydan muharebesinin ikinci safhası bitiyor Mihver zırhlı kuvvetlerine ciddî bir darbe bıdirildi Londra 10 (a a.) İngiliz kıt'alarının Libyadaki buyük meydan ruharebesinuı ıkinci safhası sonuna yaklaşmış bulunduklarmı ve difTnanın zırhlı kuvvetlerıni tahrib ettıklerini bu g^in salâhiyetli Londra mahfılleri beyai' etmektedır. Diişman zırhlı kuvvetleri çok ciadî bir darbe yemişler ve yeni bir müdafaa hattı aramak uzere garba doğru ric'at mecburiyetinde kaimıilardır. Alman tebliği Berlin 10 (a a.^ Alman orduları 1 a^kumandanhğının tebliği: Afrika şimahndj şiddetli muharebe'ere devam edılmektedir. Alman Stuka'larıle It^lvan ta>^arelori, düsmanm mo'örize kuvvetlerini ve Ingılız tayyare karşı koyma batarya Dun Istanhul Basın Biriiğinde toplanan Turk Basın Birliği Umumî mevzilerıni muvaffakıyetle bombalamışreisi Falih Rıfkı Atayla arkadaslarımız bir arada lardır tstanbul 10 (a a ) Bugün İs'anbu 1 tiın muharrirler bu gayeye varmak için Almpn svcı tayyareleri Tobruk yakıBasın Bırıiğı meıke^inde Ankara ve is ascğıdaki üç nokta üzerırıde anla^ınış nmda 5 düsm^n tavyaresi düşürmüşlertanbul gazetelerıle Anadolu ajanbinın laraır: dır. Ankara ve İstanbul mümessilleri arasın1 Dılden mumkun olduğu kadaı italyan tebliği da bir toplantı yapılmrtır. Di'imizı j ;bancı kelımeleri atmak ve karşılığı Roma 10 (a a.) İtalyan ordulan (Arkası sahife 3, siıtnn 4 te) türkçe\}'iımek lemelinde birleşen bu(Arkası sahife 3, sütun 4 te) Japon tayyareleri tarafından babrıldığı bildirilen İngUiz nrhlılan: Aşağıda 35 bin tonluk Prens oi Wels, yukanda 32 bin tonluk Ripals znhlüan (Yansı ikinci sahifemizdedir.)