15 Mayıs 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 4

Ellibir Yıl Evvelki Servetifünun'dan: ” Holanda Kraliçesi Wilhelmine — Tayyar makine — Telgraf istatistiği. 21 Hağiran 1891 tarihli 13 nu- maralı Servoli/fünundan : Holanda Eraliçesi Wilhelmine : 1880 sene Milâdiyesi Ağustos 30 nda tevellüd etmiştir. Asıl isimleri (He- lene - Pauline - Mary) olup namı Wilhelmin'dir. Geçen sene peder- lerinin vefatı üzerine Felemenk hükümdariyesine kuud eylemiş ise de genelerinin henüz on onbir ol. ması hasebile valdeleri Adelaide - Emma 1890 senesi Kânunuevveli- nin sekizinci günü nâibei hükümet tayin edilerek hükümet müşarı- ileyhanın zemam idaresi kendisine terkedilmiştir. 4 Pederlerinin vefatı zamanında pek müteessir olarak cenaze mera- simine saraydan topladığı çiçek- lerle bir buket yaparak gitmiştir. Wilhelmine ile beraber Avrupa hükümdaranı. arasında iki kadın bulunmaktadır. * Tayyar (makine: oLondrada Pale dü Kristal de, M. San ile Duffi Wantri'nin icad etmiş olduk- ları tayyar makine tecrübe edil- miştir. Bu makine yarasa şeklinde o- lap vücudü çelik borudan, başiyle kuyruğu kauçuktan mamüldür. Ka- natları beş metro dokuz satimetre- den ibaret ise de açıldıkları vakit on iki metro yirmi santimetre ka- dar oluyor ve üç beygir kuvvetin- de bir de elektrikli muharriki bu- lunuyormuş. Geçenlerde süteti mmahsusada yapılmış olau bir modelile icra edilen tecrübelere bakılırsa matlub olan muvaffakıyetten emniyet ber- kemal imiş. # Telgraf istatistietiği : Amerika gazetelerinden naklen bir Fransiz gazetesinde neşredilen şu istatistik ecnebi memleketlerin telgrafları hakkında malümat vermektedir : Mil Adet Amerika O. 776.500 (56.000.000 Fransa 220.890 O 30.050.000 İngiltere 180.000 50.000.000 Rusya 170.500 o 10.280.000 Avustralya 105.300 (o 12.000.000 Kanada 08.500 o 04.027.981 İtalya 019.500 O 07.000.000 Japonya 016.500 o 05.000.000 XY. Zeland 011.395 183.294 26 Eylül 1940 tarihli nüshasının 263 ncü sayfasında intişar eden ve müstehcen mahiyeti haiz bulu- nan (Porda) başlıklı şiirden dolayı Cahit Saffet ve mecmuanın nejri- yat müdürü Halit Fahri Ozansoy haklarında amme davasının açıl- mış olduğundan mecmuaıyn sahibi ve halen Ordu mebusu bulunan Ahmed İhsan Tokgöz hakkında da takibat yapılabilmesi için teşrit masuniyetinin kaldırılması talep edilmekte idi. Ahmed İhsan Tokgözün 25-X1- 1940 tarihinde Yüksek Relisliğe takdim ederek Muhtelit encüme- nimize hâvale buyurulan takririn- de Cahit Saffet ve neşriyat müdü- rü Halit Fahri Ozansoy icra kılı- nan mukakeme neticesinde beraet etmiş olduklarından kendisinin bu işle alâkası kalmadığı cihetle Muhtelif encümenin haberdar edil- mesini talep etmesi üzerine Muh- telif encümen bu hususta cereyan eden muamelenin sorulması ric&- sında bulunmuş ve bu kerre Yük- sek Reiwliğin 6-111-1941 tarih ve 2691/1974 sayılı tezkeresinde Ah- med İhsan Tokgöz hukkında hn- 302 — Servetifunun — 2334 kuku umumiye davasının devam etmediğini (oBaşvekâletten aldığı cevapta bildirmiş ve bu vaziyet Muhtelit encümende tetkik olunü- rak tayini muameleye mahal kal- mâdığına karar verilmiştir. Teş. Esa. Ad. Encümen- lerinden mürekkep Muhtelit encümen Reisi Kütahya R. Peker Ve 18 azâ imzası İşte Servetifünunun son gazete- cilik davası bu şekilde hitama er- di. Biz bununla iftihar eyliyoruz ve elli bir yıllık neşriyat hayatı mızın daima pak ve şerefli geçmiş olmasını düşünmek bizim için en büyük mükğfattır. Servetifünun uzun neşir haya- tında dört dava görmüştür. Şun- lardır : 1 — İstibdad devrinde Abdül- hamide verilen bir jurnal ile açı- lan bir mtithiş dgva ki o zamanla gok namuslu Adliye Nazırı Ab- durrahman Paşanın ve mabeynci Arif Beyin düzgüu hareketlerile gazetemiz kurtulmuştur. Men'i mu- hakeme kararı verilmiştir. 2 — Cümhüriyet devrinde gö- ya lâzımgelen makamlara gazete göndermiyormuşuz diye açılan da- va ki ibraz eylediğimiz vesikalarla aksi sabit olmuş ve beraet edil- miştir, 3 — Mezheblere karşı hikâye yazdınız diye gazetemiz yazıcıla- rından Suad Dervişe karşı açılan dava. Burada msahkümiyete gidil- miş ise de aradan çok geçmeden affı umumi ilân edilerek hüküm- den sakıt olmuştur. 4 — Bu defaki müstehcen Şiir davasıdır. Bu dahi Adliyemizin yüksek kararile silinmiştir. 1891 de neşriyata başlamış olan Servetifünun adli hayatında oldu- ğu gibi ticari hayatında dahi asla doğruluktan ayrılmamıştır; bizim için en büyük zenginlik budur. » LA Anadolu Ajansının Matbuata verdiği tashih dahi şudur ;