13 Temmuz 1939 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 5
EŞ O peg Töpegayğei No. 2288 —553» Yazan; N, i Dar gamını Şaputlah” Atpg, Anka A e verdiği bir kon- foyansta, yeni çilri ve bu hu- i fikirlerini bu vesileyle söy- İeyyak: ifnkânımı buldn. Bu itirala b lüzum vardı: vok, binde şii amlayışı, yüz erk birgamandır, inhitata uğ- Üienl şairler büyük bir eme iin şi Ri yamalaket, için bu kada e di iliyenler bulundu. Şüp- ülelişt için, dal, bir paradoks a mede AR Bi; hâlâ yerinde sar duruyor |.. vin Kipa Ayi i m işa kiteblarımın yek üye mir tahanimü- bu İğm ALi» BEN ve geyler söplgnek hevesini bir Gk terk sötii pik kendilerinin sevk sahibi ol sıpa, (Haçı yatmaz) gibi şevk- : İl han N yeni, haraket muhak- & ki Ne ii tekir 'değür T böketi. Berk lerini daha bilmem ne zamuna ka- dar müdefa edecekler. ' Bütün dünyanın şiiri aradığı bir zamanda, bizim hâlâ eski çitir telâkkileri içinde Wmınalmâmız cib- netin en yakın yoludur. Bu yazıda «yeni giir» araştır- malarının tarihine - kısa da olsa - bir bakış yapmak #atiyoruz. 1I «Yeni şiir» telekkilerinin mazi- sini, Symbolişme'e kadar götürebi- liriz, Sanat, hiç bir devirde bu kadar çeşitli ihtilâli tabmamıştır. Senbolizme karşı jik aksi tesir 1890 da başlar: Jean Mordas, Mau- rice du Plessys, Ernest Raynaud Raymond de ia Taillaede te Öha- rles Maurras , gibi . sanatkârların hücumu görünür. Sonraları bu ede- bi gruba Romane mektebi dendi. Moröas, bu topluluğun büyük kıy- meti oldu. (1886) da Figaro mec- muaaınd& yeni şiir hareketlerini ilân etti. “Bu vadinin daba bir çok kıy- metleri edebiyat tarihine mal edildi. Ve böylelikle zaman zaman geniş- lemek suretile devrini yaptığım, hatta aştığını görüyoruz. Nihayet 1897, Zola, Hugo hay- ranjığı başlar: Natürizm. Bu mek- tepto, Frantis Jammaes (ki en mü- himidir), Henry Bataille, Camtesse de Nosillen gibi kıymetler vererek devrini tamamlar. Bunu da buk&- darla geçtikten sonra, (1904) de Adolpka Bacuzon'nun telâkkisini görüyetriz : L'iniögralisme— tama- miyet, bütünlük, «şiiri yaratma, bir bütünlüktüz, bir sentez işi değildir.» Bu gtubu ds Önbölief de Beynac, Armahd de Meliy, Leon Vanzoz teşkil ederler. (1906) da, Gorges Duhsmel, Ch: arles Vilüle, Aletandre : "Merobröüğ” ve Julgş nis'nin teşimii ettiği toplaluğa işmre'diğeraz.Bu yalmmz şiir sahasına inhisar etmeyip, roman, tiyato gibi çeşitlerde de yayıldı. Ve Julaş Romanis bu gün mühim bir yer işgal eder. (9J Ünanimizm nedir? «Ünanimizm, hayatın basit bir şekilde ifadesidir... Bir ünanim Ko- lektif,. katıksış bir şiir görüşü.. ya- 'ni doğrudan doğruya ifade, süssüz, makyajsız; ruhumuzun realite kar- ganbdaki götünüşü..» Bunu takip eden Romantik-Pa- rnasyen, -ki bunlar.da; Lous le Cor- donnel, Yöbastien, Charles Leconte Leolorgulet-dir; ve tekrar, senbö- lizmi takip edenler; Gustave Kahn, Jules Laforgue, Francis Viel&-.Gri- ifin, Rene Ghii, Adolphe Rette, Valery, Chaudel. TL1 Harb konrası sanatkârlarını iki şey düşündürdü. Realite ve Çabuk: luk estetiği. Modern sanatın bütün rabu burada toplanır. Rönesans Çirkini atmosferine dahil etmedi, bir ihtiyar, buruşuk kör, hasta güzel olmadıkları için, Rönesans, sanatın o tdeolijişinden başka birşey yapmadı. Çirkinin sa- ngt eserine girmesi yenidir. Mo- dern sanatın hediyesidir. Modrn şâirlerde ayni kaygudan ha» rekeb ettiler. Şiir için geniş bip atmosfer ihtilâli böyle hazırlandı. Bu büyük mikyasta bir dünya gö- rüşü,, bir hayat anlayışı idi. «Bir kozmopolit görüş, .insanın — Deyamı 124 üncü sayıfada — (91 Bir saeri, (insan) mecmuaşında ter; cüme edildi: Dirllen şehir. r YAP
