27 Nisan 1939 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6
No. 2397—342 UYANIŞ 357 edelim ki bunlarda zor anlaşılıyor. Her cümle üzerinde uzun, uzun düşündüğü bellidir. «Sanat aşk kadar fenadır; &a- nat ve aşk kuvvetli birer cani- dir! —, yahut değildir! > f*| «Bütün Allâhtan gelenler insan oğlunda cehennem yaratıyor.» «Mavimtrak sekaliyle, yüzü ka- siyahlar giymiş bir de- «İnsan hayvan olmıya aslâ ar- zu etmemiştir !> «Ağaç ırmak olmayı düşünü. yor; ağaç, havada canlı bir men- ba tahayyül ediyor...» (***J Rhumles, ( 1926) — Autres Rhumleş, (1927) — Anelecta, (1926) — Suit, (1930) — Chases tues, (1932) — Dide fixe, (1931) Mara- litâ, hep ayni tarz eserlerdir. Sa- natkârane didinme bu eserlerde büyük bir yer alır; sanatı arayış, — sıkıntı, — kaybediş, — ve bütün bunların ıztırabı... Bir bakımdan da metafizik birer kaygudur. Mallarmde ve Valery Fransız şâlrlerinin en zor okunanları sayı- ır. Hattâ Vealöry bundan mem- nun bile görünür. Kimin için ya- zıyorsunuz ? (Bir anket sorusudur) cevab olarak: «Kendim için!» de- miştir. Valâry (Album de vers anciens) adlı şiir mecmuasında o kadar ka ranlık görünmez. Ve Bunlar bana göre anlaşılır diyeceğim; Jak ğeume Pargue) olsun, (Charme) olgun, daha önce de söylediğimiz gibi şifre ile çözülür. Valöry'nin şekle verdiği açıkca görünür, «Paul Valöry, Mallarmde ayni ıştırabın kemalini birleştiren koyu Parnasiyen şöirlerimizdendir.>f***J| Mevzuları itibariyle Valöry klâ- siktir; fakat manâ tamamen ona mahsus bir şekilde yenive şeffaf kemal içinde işlenmiştir. (Hölöne, — Orphde, — Mais- sance de Venus, — Cöser, — Mar- cisse Parle, — Second Narcisse Parleo, —) 1. Perile, Periler, çeğsne Perileri, Avâre gözyaşlarımla O şükütu Pi Rbumles: P, 61. **1 Ayni eser: P. 56. (9*) Autres Rhumles. P. (9#“#J La Petite MR Dumas (1027) ehemmiyet rine 8ize vermeğe rum 1. Büyük bir huzur be- ni dinliyor. geliyo- (Charme, Narcisse Parle) 2. Sems! Bu benim! Ölü mağralarından tan- nah merdivenlerine çar- pan suşu dinlemiye geliyorum. Ve fecirde altın kü- rekleri ile tekrar can- lanan kadirgaları görü- yorum! | (Albume de vers anciens, Helöne) 3. İşte gümüş kollarım, hareketleri gayet sâf!.. Yorgun bir âltınlık Meşhur eserler Rodenin Eseri: Buse içinde ağır ellerim, Bu esir, bağlı yapraklar çağı- rıyor, ve ben karanlık Allâhları sesten adları ile çağırıyorum. (Charme) 4. Susuzluğumu giderten parlak, büyük salkım ! Bu şeffaf hâtıralar, bu hissebil- mez kokular, Kadifeden nefeslerin altın lam- balarda uçuşları. Orada, beni ısırmağa gelen yi: lanı takib ediyorum. (Jeune Pargue) Valöry'nin okuyucusunun mah- dut olduğunu söylemiye bilmem lüzum var mıf.. (En son (collöge de France) da verdiği şiir hakkındaki telâkki- lerini ihtiva eden eseri (Intra- duction a La Poğtigue) (1938) de kitab halinde çıkmıştır. (| (41 Gallimord. 1938 Fr. 18. Son olarak ilâve edelim ki Valöry omünevverler tarafından bile pe kaz okunur. Bizde Nurullah Ataç ondan bir mısrağı bile zor okuduğunu söyler. Fakat dikkat edin, Valöry onun mihenk taşıdır. Abmed Hamdi'nin de bir nevi Valörysme yaptığını (o söylemiye bilmem lüzum var mıf X Hakkındaki eserler: Lauis Aguettan : Les dialogues de Paul Valöry. 1926 Camill Bloch; Impertineces. 924 Henri Bremond: La Poğsie Pure, 1926 Râymond Clauzel : Trais Intra- duction â Panl Valöry. 1927 Andrö Germaint; Tötes et Fan- tömes. 1923 R. P. Gillet: Paul Valâry et la Mâtaphysigue. 1927 Pierre Gudguen: Paul Valâry 192$. Aibert Thibandet: Paul Valöry 1923.$. Ch. Maurras: Poğtes 1922. Franeais Parch& : Paul Valery et la Poğgie Pure 1927.
