27 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

BEŞİNCİ 5 vi E enin eaddeği 102 'AN. İSTANBUL , 24318. 24319 YIL — No: 1342 KURUŞ GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ RIZA TEVFİK HAYATI — ŞİİRLERİ İkinci basılış Tashih ve-ilâvelerle çıktı. Mutlaka alınız. Yazan: R. G, Arkın Resimli Ay Matba, Fintı 60 kuruş İngiltere Tahakküme Karşı Gelecek “Mecburi Askerlik Hakkında Chamberlain Izahat Verdi Bugünkü İngiliz kara ordusunu teşkil eden gönüllülerden bir kıta yürüyüşte Lâtfi Kırdarın İstanbula Büyük Hediye Yazan: M. Zekeriya SERTEL! Wei Lütfi Kırdar bu defa Ankaradan İstanbula bü - yük müjde ile döndü. Hüküme- tin, tramvay, elektrik ve Haliç idarelerini belediyeye devret - tiğini, Akay idaresinin de bele- diyeye devri muhtemel olduğu- nu tebşir etti. Bu suretle İstanbul şimdiye ka - dar yabancılar elinde bulunan zen - gin varidat kaynaklarına sâhip olmuş bulunuyor. Filvaki bu müesseseler derhal belediyeye varidat verecek değillerdir. İlk senelerin varidatı bu müesseselerin noksanlarına kapatıla caktır, Fakat iyi idare edildikleri tak- dirde, ergeç bu müesseseler belediye için birer servet kaynağı olacaktır. * B» en çok sevindiren. şehirde mevcut âmme hizmetlerinin belediyenin malı olduğu ve bu mües- seseler gibi diğer âmme hizmetleri - ninde peyderpey belediyeye verile- ceğidir. Bu kararla belediyecilikte büyük bir ileri adım atmış oluyoruz. Şimdi- ye kadar İstanbul belediyesi, sadece sokak temizleyen, parası yettiği nis- bette caddeleri tenvir eden, esnafın hiyle yapmasına mani olmağa çalı- şan pasif bir müesseseydi. Halbuki modern belediyecilik telâkkisine gö- re belediye aktif bir (o müessesedir. Şehrin zat kendisi yapar. Şehrin sıhhi, ikti- sadi, beledi işleri hep onun elinde bulunur. Amme hizmetleri birer Garet vasıtası olarak şu veya bu mü- €stesenin eline terkedilmez. Aktif belediye, şehrin âmme biz- metlerine taallük eder iktrsadi teşeb- büsleri kendisi yapar. Halkın bütün zaruri ihtiyaçlarını kendisi tatmin © der. Böyle şümullü bir çalışma pro- gramı ile ortaya çıkan belediye hem zengin olur, hem de çok iş yapmak, ve şehirlinin sıhhat ve hayatı ile (Sonu Sa. 10 Sü. 4, bütün âmme hizmetlerini biz-! Von Papen Bu Sabah Ankarede Alman Büyük Elçisi 15 Mayısta Berline Gidecek Von Papen O s#.*rında Almanyanın yeni Ankara büyük elçisi Von Papen, dün sabah Sem- plon ekspresiyle ve beraberinde kı- x da olduğu halde şehrimize gelmiş- tir, Büyük elçi, Sirkeci istasyonunda Almân konsolosluk erkânı, ataşena- vali ve Alman kolonisi tarafından karşılanmış ve doğruca Perapalasa gidere kistirahat etmiştir. Büyük elçi dün kendisiyle görü- şen bir muharririmize şunları söyle- miştir: e— Relsicümhur İnönüne ittmaina- metni takdim için Ankaraya gidiyorum. Sepelerden sonra, tekrar Türkiyeye karadan dönüşümde daha uzun konu- şabiliriz» at Von Papen, dün öğleden sonra be- raberinde Alman arkeoloji enstitüsü müdürü Dr. Bittel olduğu halde ca- mileri gezmiş ve akşam ekspresle Ankaraya hareket etmi Büyük elçinin on beş Mayısta tek- tar Börline döneceği ve bir müddet Gi kalacağı haber verilmektedir, geldiğimden dalayı pek bahtiyarım, An» | Ingiliz Kabinesi: Ihtiyat ve Yardımcı! Gafenko, Londradan Parise Geçerek Temaslarına Başladı Kuweetleri Davet İçin de Salâhiyet İstiyor Paris Memnun, Berlin ve Roma "Almanya Hiçbir Şeyle Korkutulamaz,, Londra, 26 (Hususi) — Mister - Chamber- lin bugün Avam Kamarasina mecburi askerli- ğin kabulü hakkındaki hükümet kararını bil- dirdi. Mister Chamberlain kararın kısmi ve muvakkat olduğunu anlatarak takdim olunan iki kanun lâyihasının Meclisten yarın çıkması lâzım geldiğini söylemiştir. Yeni muayeneler neticesinde 200,000 ite kabul olunacağı anlaşılıyor. Meclise takdim olunacak ve Meclise takdim olunacak ve yarın çıkarılacak lâyihaların biri buduz. İkinci lâyiha hükümete, ihtiyat ve yardımcı kuvvetleri derhal silâh altr- na davet için salâhiyet vermektedir. Bundan başka hükümet, tayyare Jâ- fi bütün tahkimatı takviye için mu-| avin kuvvetlerden istifade edecek-| tir, Bu iki kanun lâyihasmdan başka teslihattan yapılacak kazanç ta ka- nun ile tesbit edilecek ve harp 24- mannde ihtikâr yapanlar ağır ceza- ya uğrıyacaklardır. Chamberlain'in izahatı Mister Chamberlain takdim olu* nan kanun lâyihalarını izah ederek bütün bu tedbirlerin İngiltereyi ta- ahhütlerini İfa edecek bir hale ge - tirmek ve Avrupa sulhünü korumak işin alındığını söylemiş, daha sonra beyanatına şu şekilde devam etmiş-| tir; | “Hükümet, memleket müdafaa- sı İçin lüzumlu telâkki edeceği tedbirler hakkmda tetkikatta bu- lunacağını. geçenlerde bildirmişti. Yapılan tetkikat U peticesi gös- termiştir ki, şimdiki seferberlik usulümüz modası geçmiş bir usul- dür. Bugünkü şartlara katiyen uygun değildir. Zira bu usul bir harbin milletlere sulh halinden harp haline geçmyie imkân vere- cek şekilde ilân edilmeden yapı-| lamıyacağı faraziyesi üzerine mü-| essestir. Umumi şekli itibarile, şimdiki seferberlik usulümüz al kadar dalrelerin harp tehlikesi halinin mevcut olduğunu evvel- den ilân etmelerini derpiş eyle- mektedir. Bu usul ihdas edilirken hiç şüphesiz harbin pek yakın ol- duğu kan. hasıl olduğu zaman bu ilânın yapılabileceği düşünül- imüştü.” hince 20 - 21 yaşları arasındaki gençler 6 aylık sker) terbiye görecekler, daha sonra 3,5 sene vunun tatbiki ile 310 bin asker toplanacağı, Bu kanaatimizde bütün demokrasi (Sonu Sa, 10 Sik. 2) Diyorlar kanun muci- kişinin hizme- yarın çıkarıla cak lâyihaların biri budur. İkinci lâyiha hükü. İngilterenin kararından Alman mete ihtiyat ve yardımcı kuvvetleri derhal silâh altma davet için salâhiyet vermektedir. hükümetini haberdar eden Berlin Elçisi Henderson Siyasi Müzakereler : ve Berlin rafından teşyi ol zırı Gafenkonur lonya Romanya lerin s yan etmiştir.” Neşrolunan Askeri Mükellefiyet Kanunu Projesinin Müzakeresi Bitiriliyor Lâyiha, Müslecelen Müzakere Edilmek Üzere Mayıs Ortalarında Meclise Verilmiş Olacak Ankara, 26 (Tan Muhabirinden) — Askeri mükellefi- yet kanunu projesinin meclis tâli enciümenihde müzakeresi çok hararetli geçmektedir. Toplantiya ordu teşkilâtı oha yakin yüksek rütbeli subay azalarının istedikleri izahatı ishtisaslarına göre vermektedir- ler, 7 ihada bazı ri yapılmaktadır, Milli Müdafaa Vekili General Naci Tınaz namına encümen iştirak etmekte, Encümen nihayet mayısın orta - sma kadar tetkiklerini tamamlaya - cak ve müstacelen müzskere edilme- si temennisi ile lâyihayı urnumi he Jete sevkedecektir. Seferberlik halinde Umumi veya kısmi o seferberlik halinde hükümtein göreceği lüzum ve vereceği karara göre, deniz ve ka- ra seyir ve sefer vasıtaları ve bilü - fabrikalar tam kadroları ile er-| iye emrine ge-| çeceklerdir. Askeri idare, bu teşki - lâtta muhafaza etmek lüzumunu gö- receği elemanları vazifelerinde ça - lıştıracak ve diğerlerini de silâh altı-| na alacaktır, Başlıca askeri ihtiyaçlar Lâyihanin ikinci faslı harp mü - kellefiyeti yoliyle tedariki caiz olan askeri ihtiyaçların başlıcasını şöyle! tesbit ediy : 1 — Erleri, kıtaları ve bütün as- ,Ker hayvanlarını barındırmak için (Sonu: Sa. 10, sü. 5) Türkiye, Yunanis Yugoslav Hariciye Nazırı, Dün Hitlerle Görüştü Müzakereleri Bitti Londra, 26 (Hususi) — Romanya Harici- ye Nazırı M. Gafenko, bugün Londradan ayrıl- miş ve Parise gitmiştir. Gafenko, Lort Halifax, istan ve Romanya sefirleri ta- lunmuştur. Press Association, Romanya Hariciye Na- n ziyareti hakkında diyor ki; “Gafenko, İngilterenin yeni siyasetine ve “bilhassa bu siyaseti mr kararma vakıt Olârak Londrudan pıdiyof Müzakereler bilhassa İngiltere tarafından Po- idame ettirmek hususunda- ve Yunanistana verilen garanti- ve askeri neticeleri etrafında cere- resmi tebliğde İngiltere ile Ro- (nsnya arasındaki samimi münasebetlerden ve müşterek menafiden bahsolunmaktadır. Markoviç temaslarını bitirdi Berlin, 26 (A. A.) — Almanya ve İ Yugoslavya hariciye nazırları ara - İsinda dün yapılan görüşmeden sonra neşredilen tebliğde şöyle denilmek- tedir: “Hariciye Nezaretinde saat 18.30 da yapılan uzun bir görüşmeden sonra Von Ribbentrop ile Mar - koviç, iki memleket arasmda mu- allâkta kalan bütün meseleler hakkında aralarında tam bir görüş birliği olduğunu müşahede etmiş- lerdir.” Alman istihbaran bürosuna be - yanatta bulunan Markoviç, demiştir ki “Almanya İle Yugoslavya arasın- da iyi komşuluk mütekabil hürmet ve menfaatlere müstenit tam emniyet münasebetleri mü « sait bir şekilde izikişaf etmekte - dir.” Hitler Markoviçle görüştü Hitler, öğle zamanı Von Ribben- #ropun huzuru ile Çinçar Markoviçi kabul etmiştir. Bu mülâkattan sonra neşredilen resmi tebliğde yalnız “U- zun bir mülâkat” yapıldığı kaydedil. mektedir. Markoviç, bundan sonra Von Rib bentropun Berlin civarında kâin Dahlendeki iksmetgâhında mümai « ileyh ile birlikte öğle yemeğini ye - miştir. Öğleden evvel © Yugoslavya Hariciye Nazırı, meçhul askerin me- zarına bir çelenk koymuştur. Yugoslav mahfili, ve Tİ, antikomin- | tern paktına iltihak meselesinin mev zuu bahsedilmediğin; bildirmekte- dirler. Bu hal Yezoslavyann pek yakında bu pakta gireceği hakkımda Italyan ve Alman gazeteleri tarafın» dan çıkarılan haberleri tekzip etmek- tedir. Mezkür mahfilerle göre, Mar- koviçin seyahati Almanya tarafından (Sonu; Sa. 10, sü, 4)