12 Ocak 1939 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6
116 o — SERVETİFÖNUN No. 2219—527 Unutulmaz bir hâtıra TÜRK TARIH KURUMU diğ? ZI, Gzba O yağ ie SG ((e.5 0 gr, La TN vi çe "e ayağı / a Halil Edhem'in Başmuharririmiz Ahmed İhsan Tokgöze yazdığı mektub Edhemin sshildeki köşkü ve yerleri m Orada bir yamaç üzerinde Hamdi merhumun mezarı vardır. İstasyon karşısındaki kısımları 'sahibleri elden çıkardılar. Fakat Halil Edhem demiryol köprüsünün sağındaki yamaç üzerinde bulunan köşkünü daima elinde tuttu ve orayı babasının Mao tazelemek için bir siyaretgâh olarak saklad Halil Edhemin Buğaziçiude Çabukluda eski za- man inşaatından çok zarif ve nefis bir yalısı vardır. Yalı harab olmağa yüz tutmuştur. Fakat Halil Ed- bem ondan ayrılamazdı. Yalının alt ve üst katındaki belki beş metreden fazla genişlikde ve 15 metre uşsunluğundaki salonları bir yandan Boğazın lâtif levhalarını seyreder, arkadan dağların yeşil ve asır- dide ağaçlarına dayanır. Halil Edhem bu mansarâ- lara yürekden bağlı idi. Kitabhanesi orada idi. Bah- çesinde bile çok nefis Türk asârından zarif .şelâleli bir taş çeşme kurmuştu. Bu çeşmenin resmini resim- de görüyorsunuz. Halil Edhem natürün aşıkı, nefis eserlerin meftunu faziletinndve amusun mücessem nü- munesi idi. Fazilet aşkı an dolayı bu bisden biraz ay- rılanlara kim olsa küserdi. Bundan dolayıdır ki Halil Edheme titiz derlerdi. Evet rahmetli tihiz idi, Ama bu titizlik fazilete, irfana ve ilme bağlı i 1924 ve 1925 senelerini onun Çubukludaki yalı- nın yarı kısmında Halil Edheme yakın komşu ola- rak geçirdim. Bu iki yılın tadını ve kendisinden el- dığım irfan ve fazilet derslerini ebediyen saklıyacağım. Ahmed İhsan TOKGÖZ Haşiye.. İsvişronin ve Almanyanın en maruf antika müts- hasas olup pek çok seneler merhum Hamdi Edhem ve Halil Edhem refakatinde memleketimizde hafriyat yepan ve bu iki kardeşe çok yürekden bağlanmış olan profesör Gehazmann'dan 18 Kdânunuevvel 1938 £tari- hinde aldığımız mektubdan şu salırları naklediyorum : Cenevrede birbirimizi son gördüğümüzdenbieri beni en çok müteessir eden vak'a yegâne dostumuz Halil Edhemin gözlerini ebediyon kapamış olmasıdır. Halil Fdhemin vefalile bir büyük şahsiyet kaybeifik. Halil Edhem Türkiyenin tarihi ve artistik bütün mukadds- ralına büyük bir vukuf ve fazilet ile riyaset etmişdi. Sizin memleketiniz ar ve her nevi artislik hazinelerie dolu olduğu için Halil Kdhemin bu hizmeti daha bü- yüktür. Halil Edhemi düşündüğüm zaman onda 36- vilecek cebheler çok görürüm. Âlim, artisi ve husust ha- yatında fasilet ve kanaat. Halil Edhem Türkiyenin fi- kir ahlâk hayalım iyi tanıtmak için büyük roller oy- namışdır. İstanbul bana artık Halil Edhemsiz eskisi gibi görünmiyecektir. Bu hazin elemi İsviçrede kendini #even ve namım hürmelle yâdeden dosilorma haber verdim.
