27 Ekim 1938 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6

340 Ne Cumhuriyet Türkiyesinde Kuvvetli ve milliğ bir edebiyata doğru Kuvvetli bir edebiyat için, tabii, kuvvetli bir dil isler. Fakat milliğ bir edebiyat için de milliğ bir dil iâzem değil mi? Edebiyatımız inkişafı için lâzım olan bu iki unsuru: dilde kuvvet ve milliğliği Cumhuriyet devrinde buldu. Henüz İnkilâp edebiyatımı- zn yaratılmamış olduğu muhakkak. Evet, yaratılmamış, fakat yarattl- mak yolunda. Ona saha hazırlan- mağ, yol açılmış bulunuyor. Bu do- guş için lâzım olan unsurlar bir araya toplanıyor, birbiriyle birlegi- yor, eser bu tamlık teşekkül edince meydana gelecek. Müliğ edebiyatımız için lâzım olan hür bir millet ruhunu onbeş senedir taşıyoruz. İnkilâp edebiyatı için lâzım olan inkildp heyecanı onbeş senedir ve her gün yeni ola- rak — kalplerimizde. Kuvvetli bir edebiyatın doğmasına lam olan kuvvetli dil, harf inkilâbı ve daha sonra öztürkçe harekeli ile elimizde. Mazideki Türk kültürünün dili, da- ha sonra Şark kültürünün türkleşen keymelleri ve bugün Garp kültürü nü milliğ ruhumuz içinde benimse- tecek vastlalarımız büyük bir milliğ kültür topu teşkil ediyor. Bundan sonra bu milliğ küllü> rün daha geniş inkişafına şahit o- lacağız, ve edebiyatımız da ozaman eserlerini verecek. Bugün noksan olan belki teknik, —geniş edebiyat kültürü, cemiyet ha- hayatımızın tetkiki, bu husustaki bilgi ve görüş, neşriyat sahasının kağiliyeti. Bunların da yavaş yavaş inki- şafını görüyoruz. Bilhassa son 8€- nelerde Avrupa edebiyatımı bize ta- mtacak tereümeler başladı; çoğu, hattâ hemen hemen hepsi roman o- lan bu eserler çok da okunuyor. Şw- nu da işaret edelim ki bu okuma, boş zamanları hoş geçirme maksa- dıyla okuma değil, öğrenme, tanıma arzusuyla okuma, Zaten bizde Gar- bin buyüklerini, meşhur eserlerini tanımak arzusu fazladır, Garp kültürünün— bugün roman- SERVETİFÜNUN No. 2901—516 1 yılın Manâsı Uzun, çok uzun karanlık bir geceden sonra bir güneş doğuyor, bir güneş yükseliyor ve bu güneş yükseldikçe et- rafımızda her şey değişiyor: tabiatin içindeki insan, tabiat kadar büyümüş, genişlemiş, enginleşmiştir. Başlar dağlar gibi yukarda, ve gözler, bu yeni dünyayı, bu yeni ülkeyi yaratan En Büyük İnsandadır. Bunun içindir ki Atatürk dev- ri, beşer tarihinde sadece ha- kikatten doğan bir zafer ve inkilâb destanıdır, Bunun için- dir ki Cümhuriyetin onbeş yı- lında onbeş asra ancak sığabi- lecek büyüklük, değişiklik ve yenilik bnluyoruz. Gururumuz bundandır, sevincimiz de bun- dan. leri, bu zaferleri ifade ediyor. Ne mutlu Türküm diyene! Heyyy.. ben Türküm, Türküm ben! Bu ses bağrımızdan koptukça, beş kıt'a insan sesinin en coşkun ve ahenkli çağlayışını duyuyor. Esir milletler bizim bu gökleri çınlatan, dağları aşan sonsuz hürriyet sesimize kulak veriyorlar ve bizim sesimiz, bizim şerefimiz onlara bile yaşamak kudreti ve her türlü karanlıktan, zulümden, taassubtan, gerilikten kurtulmak ümitleri veriyor. Bunun için değil midir ki; Türkün zaferi, İnsanlığın zaferidir. Evet, yepyeni bir ülkede yepyeni bir ruhla yaşıyoruz. Artık ma- zinin acı ve karanlık hâtıralarını ıztırab sayfalarına gömmüşüzdür. Kolumuzu bükecek, yolumuzu kesecek hiç bir eskilik halmamıştır. Ne tekke, ne zindan, ne harem! ne fes, ne kafes, ve sarık, ne sarıklı hâkim! ne de arab hafleri! Sade yeni kanun, yeni ruh ve yeni he- yat... Artık başka bir gey tanımıyoruz. Işık ve bereket içindeyiz. Tarihin en eski, en yüce milleti bugün de tarihe yeni bir devir aç- mıştır. İşte Türk Cümhuriyetinin oubeş yılı bütün bunları, bu şeref- Anadoluda bir evin hususi bahçesinde Atatürk büstü Halid Fahri Ozansoy la, yarın tetkikler, aftobiyoğrafyalar, tenkitlerle—bizoe tanınması, hazme- dilmesi kültürümüz için yeni bir unsur olacaktır. Ondan sonra cemi- yet hayatımız üzerindeki telkikler yerli romanımızı—ve onunla bera- ber bütün edebiyatımızı—kuvvellen- direcek. Eski Türk kültürünün dili, dünkü dil ve Gap kültürünün dili w gibi üç büyük unsuru toplayıp kay- naşlıracak olan itsanımız da milliğ edebiyatımızın doğuşuna kuvvetle yardım edecek. Harf inkilân ile ge- nişleyen neşriyat sahasının kabili- yeti de aynı nispette inkişaf edevek, Miülliğ edebiyatımız doğmak üzere... Vahdet Gültekin