15 Eylül 1932 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 7

No.188$—198 Çocuklar için çıkan mevkutaları üç kısma ayır&- biliriz; 1. İlk mektep çocukları için mecmualar; 2. orta mektep talebesi için mecmunlar; 3 ilk ve orta mektep çocukları için gazeteler. İntişer tarihi itibarile «8vtoulkü» (Ateş böceği) birinci gelir. Bu mecmua iki sene evvel tarihi tesi- sinin 25 inci yıl dönümünü tesit etti, Memleketi- mizde edebi hayatın müsuade şartları nazarı dikkata alınırsa, bu neşriyat muhâawrirleri ve müellifleri için işarete değer bir muvaffakiyet sayılır. İntişar itibarile ikinci sırayı işgal eden «Çocuk sevinci» mecmuasında da halk hikâyeleri ve masal- lardan alınmış mevzulara daha fazla meyledildiği görülür. Bu iki mecmuanın sayfalarında yer bulan hikâye ve şiirler neşeli, canlı ve içli bir hava taşı- makla temayüz ederler. «Çocuk dünyası» isimli mecmua da küçük ço- cuklara hitap eder. Bu mecmua içtimai ve röalist mevzulara meyyaldir. Çocuğun dikkatini bizzat ken- di hayatına ve içinde yaşadığı hakikata tercih eder. «Çocuk kitaplarının kitabı» gibi biraz iddialı bir isim taşıyan bu mecrnua da bu sene intişara başladı. Bu yeni meçmuanın ilk üç fasikülü ne münderecatı itibarile, ne de tekniği itibarile yeni bir şey vererek iyi bir tesir bırakmadı. Şair Stoyan amca da geçen seneden beri Svez- ditza (Küçük yıldız) isimli bir mecmua neşrine baş- Jadı, Fakai bu mecmuada da yeni bir şey bulamı- yoruz. R A, Plovdiv, «Çocuk hayatı diye bir mecmua çıkarıyor ki banun programı da yukarıda saydıkla- rımızın aynıdır. «Bethlöem, Varnada intişar eden bir mecmuanın ismidir ki diğerlerinden, karakterinin dini olması itibarile bariz bir şekilde ayrılır. Bu mecmuanın gayesi Bulgar çocukların da dini hisler yaratmaktır. Harpten evvel çıkmakta olan «Küçük arı» ismindeki mecmua da 1931 den itibaren tekrar intişara başlar mıştır. «Taç» ve «Gençler için kıraatlerr isimli iki mec- mua münhasiran orta mektep talebeleri içindir. Evvelce mevcut olan «Vatan meydanı> ve «Tablo ve hikâye» isimli diğer iki mecmua şimdi intişar etmemektedir. «Taç» bu mecmualar içinde en mühim olanıdır. Karilerine şiirler, hikâyeler, hatta Bulgar tarih ve coğrafyasına ait kıraat parçaları verir. Bu mecmua realist bir ifadeye maliktir. «Gençler için kıraâtler» mecmuası ekseriya ecnebi eserlerin tercümelerini verir. «Tablo ve hikâye» çok resimli, büyük ve lüks bir mecmua idi, «Tablo galerisi» mecmuasını neğri- yatını takip ve taklit etmek istedi ise de iki sene intişardan sonra kapanmağa mecbur oldu. «Vatan meydanı» mecmuası da artık intişar etmemektedir. Burada işaret etmek lâzımdır ki Salibi ahmer cemi- miyeti gençleri mecmuası Bulgar müellitlerinin hikâ- yelerine, şiirlerine, hemen her nüshada yer ayır- maktadır. Netice itibarile denebilir ki, çocuk mecmualart bir çok seneler muvaffakiyetli bir varlık gösterebil- mişler, gazeteler ise, bilâkis bir tecrübe mahiyetini geçmemiş ve bir iki seneden fazla yaşayamamışlar- SERVETİFÜNUN o 2a7 ümmi. di — ——3İ| NOTLAR |sEe— xw Sadri Etem bey bir yazısında, bir makale ile Vâlâ Nurettin beyin anketimize verdigi cevaplari mevzuu bahsederek; muharrirlerimizin dünyayı ve hayatı tanımadıklarını söylüyor. Ve diyorki : « Kendi içindeki yıkık şatonun izbesinde toptan, baruttan telefondan, radyodan bihaber eshabı kehif gibi yaşayan adam muaşsırlarına ne söyleyecektir.» BI xe İtalya milli marşımn bestekarı Emilio Prud- hanıme vefat etmiştir. l ip Geçenlerde Paul Verlaine'in hatırasını tâziz için şairin Pariste Luxemburg bahçesinde heykeli önünde merasim yapılmıştır. x» Emil Ludvig, Âdemoglu, Napoleon, Biamark dan sonra Musolini içinde bir kitap yazmıştır, xw Lüsiyen hanımefendi geçenlerde Lettres a Abdülhak Hamit ismile bir kitap neşretmişti. Bu kitabın yakında türkçe tercümeside intişar edecektir. S.N. dır, Bunun sebebi olarak da çocuk gazeteleri prog Tamlarında bazı esaslı hatların ihmal edilişi gösteri- lebilir. Bununla beraber, henüz, bir çocuk gazetesi- nin vücuduna niçin ihtiyaç olduğu sualine müspet olarak cevap varilmiş değildir. «Küçük dere» ismindeki resimli sanat gazetesi üç sene müddetle intişar etti. Ve bugün dördüncü yılını idrak etıniş bulunmaktadır. Şeklinde olduğu kadar muhteviyatında da mühim tadilâta uğradıktan sonra, «Küçük dere» aylık mevkut asarı münteşire meyanına dahil oldu. «Çocuklar arkadaşı» isimli bir başka gazete, mün- terecatı ve hacmi itibarile, gazete ve mecmua Ara- sında bir mevki işgal etti. Ahlâkçı bir gaye takip eden bu gazete mahsus bir kari zümresi bulabil- mektedir. Bir senedenberi ilk mektep çocuklarına bitap eden «Kırlangıç» isimli bir gazete intişer etmektedir. Fakat bir gazete veçhesi ve karnkteri yoktur, 1931 senesi içinde vilâyetlerde «Köylü mek- tepli» ve «Güneş doğarken» isimli iki gazete intişara, başladı. Burada, Sofya'da intişar etmekte olan «Kanaat kâr» çocuk isimli gazete ile gene ayni ismi taşıyan ve biri Tirnona'da çıkan diğer iki gazeteyi zikretmek lâzımdır. İsimleri dahi aynı olduğu üzere bu gaze- telerin tamamen muayyen bir gayeleri vardır. Bu da kanaat fikirlerini propaganda etmektir,