19 Kasım 1931 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 7

No, 1840—155 SERVETİFÜNUN rişeceklerdir ki, bu istihsal mümusebetleri de kullanir lan istisnai vantılarile mümkün olmaktadır, işte bu istihsal münasebetlerinin heyeti meçrmnasi cemiyetin iktümdi bünyesini teşkil eder; ve bur iktisadi. bünye üzerinde cemiyetin diğer içtimai neviden hadiseleri yani siyasi, hukuki, dini, alilâki ve bedii müessesi leri muvazi bir şekilde meydana gelir. Marks bunu niçin böyle demişte, gemiyeli, irade &döt, yapn, yikan ve kendi kendine tekmil edeü canlı bir meviyet halinde göstetinemiştir. Her şeyden evvel gunu bilmelidir ki bize bu İkikamsöyliyen Marks değil, tarihtir. Marks bu akikutın mübdüi değil nakilidir. Yevmi gazetelerin ve siyasilerin dille #kti sadi hayatın öhemmiyeli dolaşmaktadır; artık diplor mat siyasetinin imaayini bulunan iktismi doktorlürinü danişarak tesbit ediyor. Kanunlar iktisndi rejime gü- re lonzim ediliyor ve barpler iktismdi rekabetler yil zünden yupılıyar (Harbi ümnide olduğu gibi. Bu hakikat buzün her gündendilha açıkca görünmektedir. Artık şürkinki Avrupa emperiyalizmini garplların gürkllara kara olan âli conuplık meyillerinden, ve şarkıları temeldin etörmek o istemeleritden ileri geldiğini ağzını alacik hiç bit kuş beyinli kak manlştır, Vo şarktaki emperyalizinin Avrüpadaki kapitelizmin bir (vkişalından ve yahni son bir mer halesinden ibaret olduğunu herkes biliyor Kegafeti #nhisu medeniyetin Armili olarak gösteren Durkheim Ja, alâtı istihsaliyeyi medeniyetin mikyası olarak kabul eden Marksa bu cihetten muarız gös termemeli, Çünkü Durkhelm, Marks'in demek istedi ğini biraz daha müphem şekilde ortaya otmak iste- nüştir. Keşafeti nülüs haddi zalında bir şey değil, fakut kesafeti nüfüs ile bir cemiyet dahilinde müns- sebat İçlimaiyenin çoğulacağı ve değişeceği mevzuu bahs olduğu içindir ki bir ehemmiyeti vardır. Meselü; En ipüdal avolık devrinde «İ» kilometre murabbax sahadü «Ie kisi yaşayabiliyor. Mütekârmil avclık ve iptidai sirdnt devrinde «> kilometre murabbaı sahada «j0» kişi yaşayabilir. Zirant devrinde «Is kilometre murabbi sahade «40-60. kişi yaşıyabiliyar Mütekimil #nnaiyi ve buhar devrinde «Is kilometre mürabba sahade «850» kiçi yaşayabiliyor, Demek olnyor ki kesafeti nüfus gene iktisadi ha yatın bir neticesinden ibaret olmuş oluyor. Anadoluda bu günkü 14 milyon nüfustan fazla insan barındırmak için Cenal hakkım inayetine bağlı defiliz. Münukalni vasıtalarının ikmali, limanların islâhı, maden ocaklarının (eksiri ve fabrikaların ç0- galtılmasının temini ile bu hayırlı netice elde edile- bilir, Bir muharririn dediği gibi: «Bugün, İngiltereyi ker türlü mükina ve elektrikten mahrum edelim, İpgiitere derhal kurunu vuslaya rücu eder, Faxla nüfüs köylere çekilir ve hieret eder, büyük şenayi şehirleri söner, tabrikslar yerine Şatolar vük- selir, ve şairler Kralları methiye yazınağı, başlarlar.» İşte görülüyor ki içtimai, siyasi, hülâsa mmhi hayat seyirleri mmjdi hayatın istihsali «yani roaişöle söy- rips püre olar. İnsanların varlığımı onlarin şuur de- gil, bilâkis içtimai varlık onların şunrunn teşkil eder. 387 sag ŞİIR gs Akşam Hisleri Ücrü. İenramlak ara mehtap işık dökerken Bir siir shengile tabiat inliyordu. Bin bir esrarin allel is kira gükerken Gül bülbüldem sonauz bir kaside diyliyardu. Karşıki koraluktn sine gale sesleri: Çılgın kaynayışlarin. titriyor emelleri Hayule dalmışlarıdı çınliyor nelesleri, Coşkun nağinelerile birleşiyor elleri. Bir gönelik sarabile daduklar test ölürken Kalpten kederi döküp weşe doldarayorlur. Ereli bir ninnile ruhlar sükün bulurken Hep yoz gecelerini böyle #olduruyorlar. Göğümü açtığımda ve sis vardı ne mhetap: Kaplamişin etrafı günün sıkıntıları, Rüyadan dönüşümde gönlüm düşmüştü bitip Bunlar bir şiir değil, hayal kırmtları.. Neriman Hikmet Cömüyelin muddi istihsal kuvvetleri muayyen bir inkişaf derecesine çalınca örlik dahilde bulundukları içtimai müvasebefle zil ve öygüngüz Dir vaziyete düşerler. İelimat münasebeti nihayet, istihsal kuvvet lerinin inkişelına sik olmak şeklinde çıkarak, mani olmak şekline inkilâp ederler, Meselâ zamanımızda kapitalizmin dahili ziddiyetlerinin artık bizsat, kâpi- tnlizmin önkişalinm omani kesilinesi gibi O Hiçbir ictimul teşekkül ve inazzuv kendisine İstinatgâh ölün istihsal kuvvetlerinin başka şekillere gitımesin- den evvel tagayyür etmez, ve her ictimdi ripüko bette ancak Gemiyetin bünyesinde o münaşobatın tevellüdüne hadim şoraltin vücüt bulmasından sonr vücüt bulur. Bindenmleyh inmniyeli karşısına daima halledebileceği davaları vazeder, Ve kisi bir betkikle görülüyer ki her dava ancak kendi halli ikinin balışedecek maddi şeraitin vücut bulmasından #onru ortay sürülür. Münir burjuva usul istibseli ietimel İstihsal sey- rindeki son medeniyet şekli arzeder, Ve bu nsul İş tihsnlden doğan ziddiyet ferdi ziddiyet değil, ayn ayri fertlerin ietimai hayatından dağan bir ziddiyeliir. Lâkin burjava cemiyetinin dahilinde büyüyen ve ge niyliyen İstihsal kuvvetleri diğer cihetten de müknd- der bir snrette yine bizzat bu swddiyetin balli saba ii bını ariyorlar. Binaenuleyh bugün artık gerek tabiat ve gerekse cemiyetin felelesini anlamak i n Diya- lektik materiyalizimi anlamak zaruridir. ©