28 Mart 1929 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 17

No. Hallice bir çingene ailesinin kulübesi Çingeneler, Behramıgür devrinde kendilerine bahşolunan imtiyazdan hâlâ dünyanin her tarafın- da istifade eder gibi görünmektedirler. Başlıca kazançları çalgı çalmak, raksetmek yüzündendir. Ötedenberi Istanbul civarındaki çingenelerde görülegeldiği gibi bunlar hafif ve kaba san'at- larla da iştiyal ederler: 1skara, maşa, kebap şişi saçayak yaparlar, sepet örerler, yelpaze, çalısüpürgesi de bunların mamulâtındandır. Ka- dınları çengi, çağnak haricinde ekseriyetle fal- cıdırlar: bakla falı, avuç falı, 1skanbil falı... Kırlardan topladıkları lavanta, kantoron, hatmi, ıhlamur ve sair otları ve çiçekleri mevsiminde satarlar. Çingene kadınlarının bilhassa beyaz dişleri, iri kara gözleri dikkati caliptir. Hemen bütün Balkan çingeneleri bir tarzda yaşarlar. Düğünlere, dernklere şetaret verirler, şenlik getirirler. Çingenelerin kaba çalgıları zurna, davul, darbuka, dümbelek.. başlıca ince çalgıları da kemandır. Çingeneler arasında şöhret almış, şöhretlerine liyakat göstermiş kemancılar yetişmiştir. Cazbant modasından evvel Macaristanın çingene çalgı takımları Avrüpanın zevk ve sefa yerlerinde itibarda idi. Çingeneler umumiyetle göçebe halindedirler. Çergi kılıklı evlerde köyler vucuda getirmiş ve temekkün etmiş olanları vardır. Bir küme, bir camaat halinde yaşıyan çingeneler bir reise UYANIŞ Çingenelerin bir mezarlıkta istirahatleri ve keyifleri Yeni neşriyat: Hasan Cemil Beyin eseri &€ üpiter ,, den bir parça Hikmet ilâhesi Minervanın mabedinde mi- yiz Bu sakfin altında esen nasıl bir havadır?... Burada tesahhus etmiş aklı hikmet söz söy- lüyor, ve yaşıyan büyük hakikat söylüyor. Hep Tarihin bunun tagayyür etmez kanunlarını Büyük hayatın keşmekeşlerinden, o bitip tükenmiyen met ve cezirlerinden tecrübeler ve derin manalarla, geceden gündüze arzın mihve- rini döndüren ezeli takdiri anlatıyor, ve bu ezeli hayat levhasile en yüksek beşeri celitin tezeli- o anlatıyor. ezeli seyrini ve anlatiyor. çıkardığı hürünü ve bizzat hayatı mukayese ediyor. İnsanların ve milletlerin vazilesi hâdiselerin zorlu seli önünde sinekler gibi ölmek olmadı- ğını anlatıyor. İkna eden bir belâgatle anlatıyor ki akıl hükümran ve basiret her yerde ve her şeyde olmalıdır : Mazi ancak 0 tabidirler. İşlerini tanzim eden budur. Sözü ve emri mesmu ve mutadır. Biz bunlara « çeribaşı » diyoruz, umumi surette çingene reislerine verilen isim Sanskrit lisanında kral manasina- dır. Bugün Balkanlarda ve Macaristanda mevcut çingenelerin adedi 50,000 raddesinde tahmin olun- maktadır. racadır. zaman bakaya erer, istik- bal ancak o sayede daha evvelden canlı olür, ve hal bağlıyan zincir! erden kuttularak ebediyete kavuşur.. Hasan Cemil | Hasan Cemil Beyin bu eseri hakkında. düşüncelerimiz gelecek nushamızdadır. | Üstü çalı çırpile örtülmüş bir çingene çergisi