8 Ocak 1931 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İstihsal Ankarada bir ziraat kangre si ve birde teknik ziraat ser. gisi açiliş bulunuyor. “Kongre Türkiyenin başlıca serveti, hatta yegâne serveti olan ziraatın in kişafı için tedbirler diişünacek, yollar o gösterecek ve sergi de istihsalâtı arttırmağa ve ucuz- latmıya yarayabilecek olan bazi vasıtaları ziraatçıların tetkikine arzeyliyecektir. Bu faaliyetten çıkacak neti- ce sözden ibaret kalmazsa emsa- lini çok gördüğümüz kongreler arasında bu ziraat kongresi hayirli bir yer tutmuş olaçaktır. Filhakika Türkiyedeki buh- ramı, umumi dünya bubranının neticesi gibi telekki ederek şim- diye kadar takip edilen yanlış siyaseti mes'uliyetten kurtarmak isteyenler, dolayısile bizim âciz vasıtalarımızla böfle cihanşumul bir buhrana karşı mücadele im- kânı olmadığım iddia etmiş olu- yorlar ki, bu memlekete yapıla- bilecek olan en büyük fenalık budur. Yani Türkiye için bekle- mek ve bakmak siyasetine de- vamdır, Halbuki, dünya buhranile bi- im buhranımız arasında, esas itibarile münasebet yoktur. Has- talık. bir olsaydı ilâcı de bir olur- du. Hakikatle ise; dünya krizi düşünülen ve Caiblanks gi- bi büyük iktisâtçılar tarafından tavsiye edilen tedbirler | istihsa lâtı tahdidi” hususunda milletler arasında bir anlaşmadır. Herkes tal bizde bilâkis is- tihsalin takviyesine ihtiyaç var- dır. Avrupa ve Amerika, fenni istihsal vasıtalarının tekemmülü sayesinde zirai ve mesai saha- larda istihsallerini inanılmıya- cak mertebeye yükseltmişlerdir. Halbuki bunların karşısında yeni yeni rakipler çıkmıştır. Rnsya, muazzam bir iktisadi ve sanayi techiz siyaseti” takip ediyor; Kendi ibtiyacını kendisi hazırlı- yor, ihracatta da bulunuyor. Asya memleketlerinde yeni bir mesai faaliyet | başlamiştr. Çinde, Hindistanda mütemadiyen febrikalar açılıyor. o Avrupadan ve Amerikadan alman mallar azalıyor. Gorülüyor ki cihan buh- ram. istihsalin müthiş © surette artmasından, buna mukabil is- tiblâkin azalmasından ileri gel- miştir. Türkiyeyi bu vaziyetle alâka- dar görmek mümkün müdür? Bütün dünya memleketleri ara- sında .sınaf ve zirai istihsalâtin hissedilecek surette artırmayan yegâne memleket Tü Sınaf kudretimizin artması için,ya anıbaşımızdakiRusyanın muazzam misali olduğu halde hükümet bir şey yapmamiştır. Zi miz en iptidai usullere tabidir. Müs- tahsillere yapılan © muavenet mahdut ve gayri kâfidir. Hülâsa bizim buhranımızla dünya buh- tanı makâs (o sebeplerden doğ- muştur. Eğer bütün memleketler bi- !im gibi olsaydı, Avrupa ve Amerikada buhran olmazdı. Bu smai memleketlerin eski müşte- rileri bizzat sınai hayata atıldık- edelim! İktisadi bubrana karşı hâlâ bir şey yapamamışızdır buaran başlamıştır. se ne yapılmıştır? Hemen hiç birşey! Girişti- gimiz bazı sanayı teşebbüsler bile, şeker fabrikalarımız gil suni olarak yaşamakta, haki. katta inhisar resminden, güm rük resminden mnafiyet gibi muazzam bir muafiyete rağmen, kâr: temin edememektedirler; Binaenaleyh, Türkiye için buh randan kurtulmak yalmız bir şart- la mümkündür: Zirrai vasıtaları- mızı ıslah, istihsalâtımızı tezyit, Türkiyede sınai faaliyete iltihak... Bunun Ankarada açılan bir sergi ile mümkün olacağını farzetmek, kendi aldatmak olur. Anka- radaki sergide güzel traktörler ve sair makineler olabilir. Bun- ları kim, hangi para ile alacak- tır? Hükümet, bütçesinin her sene mühim bir kısmını zirai vesaiti- mizin asrileştirilmesine hasret- mezse, bir şey yapılmış olmıya- caktır. Ziraatıu inkişafi için, hü- kümet ziraat makinelerini ken- disi satın alacak, zürraa taksitle tevzi edecektir. Bulgaristan öyle yapmadı me Almanya ile aktettiği ficaret muahedesi — mucibince. “oradan aldığı ziraat makinelerinin tütün ihracı suretinde tediyesini kabul ettirmedi mi? Böylece hem hracatini (takviye ett, © hem zirraai ekipmanını takdir eyledi. Eğer beş sönedenberi şimendü- ferler için sarfettiğimiz paranın onda birini biz de bu yolda sar- fetseydik, bugün buhrandan bu kadar müteessir olmıyacaktık. Geçen geçmiştir, ne diyelim, Mesele hundan sonra ayni yolda devam etmemektedir. Milletten alınan verginin bir kısmı yine doğrudan doğruya zürraa sarfedilirse, o Türkiyede modern ziraat teessüs edebilir. Aksi takdirde iptidailikten kur- tulamayız. Hükümet etatist bir sistem tatbik ediyor. Fakat devletçili- ğin en kolay've iptidai şeklini. Bu devletçilik, hakikatte bütçe- cilikten, yani devlet bütçesini beslemekten ibarettir. Rusyada etatisttir. . Fakat orada devletin kasasına giren para ile mütemadiyen fabrikalar açılıyor ve işçilere iş veriliyor. Memlekete © servet membaları kuruluyor. Makineler getirtiliyor ve tevzi olunuyor. Halkın yapabileceği | işleri munhasiran bütçeye varidat bul- mak için devletin yapması, eta- tiz min yalnız mahzurlarını ihti- va nden bir usuldür. Hülâsa, iktisadi siyasetimizi değiştirmezsek, kongrelerden ve sergilerden pek az istifade ede- ceğir. yeni bir yola girmek ve cesaretle atılmak lâzımdır. YILMAZ S|2g> Avrupa ittihadı Hakkında bir rapor Cenevre 7 (A.A) — Akvam cemiyeti umumi kâtibi Avrupa ittihadı meselesini tetkik etmek üzere onaltı kânunusanide top- lanacak Okomisyonu ( alâkadar eden teknik meseleler hakkında ları ve Avrup ile Amerikadan Yüz çevirdikleri içindir ki orada cemiyet azası devletlere bir ra- por göndermiştir. Divanıharp işe başladı! a li n | Bütün Hazırlıklar Ikmal Olundu Gazeteciler mühakemeyi takip edebilecekler mi? Menemen hâdisesi üzerine) Hazırlık ve dosyalar (günlerde ahvali sıhhiyesinin da- ilân' olunan idarei örfiye ve teğ- Divanı harp bugün ve yarınİha ağlrlaştığı sönleniyor. Şeyhin kil olunan divanı harp hakkınde |tahkikatı hitam bulan maznun-|süt; yoğurttan başka birşey yi- lâzımgelen - tedbirler (e kâmilen lara ait evrakı tetkik ve tasnif mesine müsaade edilmemektedir alınmıştır. Divanı harp reisi aza- ile meşgul olacaktır. Cumartesi Yeni bir şeyh daha ları hepsi Menemende bulunü- günü sabahı ilk celsesini akte-| o Menemen hâdisesi, ile alâka- yorlar, İderek fiilen maznunları muha-İdar olmakla maznunen İstanbul“ Yalmz bir aza İstanbuldan kemeye başlıyacağı teeyyüt ey-İda tevkif edilen şeyh Abdürrah- gelirken kuma &oturan Gül Ce- lemiştir. man buğün limanımıza gelen mal vapurunda bulunuyordu. © 125 mevkuf İzmir vapurile' şehrimize getiril- da'dün gece “Cumhuriyet, va-|, , Şimdiye kadar gerek irtica|miş ve jandarmaların muhafaza- puru ile gelmis, bu sabah Me. /bâdisesile fiilen alâkadar ve ge-İsi altında Menemene sevkolun- iştir. © |rekse gizli tekke hayatı dola-İmuştur. nemene lendi ari isle üc vet yarnek ci Divanharbe memmur edilen "ümlerile maznun yüz yirmi beş şehrimiz mahkemelerinden seçi eğelaçı arr gamların kümilya len zabıt kâtipleri iki günden- taraftan da yeni ip uçları | ele beri hazırlanmış bir halde hare-| yeçtikçe mülhakakta tevkifat ket emrini bekliyorlardı. Bu 8a- yapılmaktadır. bah müddeiumumi Hidayet bey Esat efendi|bu hususta içtima yaparak zabıt kâtiplerinin derhal Mene-| & Nakşibendilerin en büyük|karar verecektir.Mahakeme safe mene hareket ettirilmesi hakkan-|şeyhi ve bu irtica hareketinin |hatını takip için “AnadoluAjan- da emir vermiş ve bu sabah |kuvvet aldığı menbain reisi Esatlsi, şehrimize muharrirlerinden Gazetecilerin vaziyeti Divanı harpte ru'yet edile- cek davaların gazeteler tarafın- dan takip ve neşrine müsaade edilip edilmiyeceği henüz anla- şılmamıştır. Divanı harp heyeti Hall'için mücadeleden yılmaz Mefküre Gazetesidir İdarehanesi: İzmir —Gazi Bulvarı memurlar bir otomobil ile öğleye | efendi ağır şekilde hastalanmış! Rasim beyi memuren gönder- doğru Menemene gitmişlerdir. - İve tedavi altına alınmıştır. Son|mişti “Yeni Asır | İlanisada tahkikat Vali Fahri beyin vekâlet emrine avasına yirmi alti şubatta Eskişohirde balılaıak | alınması muhakkak gibidir Manisa ( Hususi Muhabiriz-|ne gönderilmiştir. İddia makamı | tarafından Yeni asır mubarrirlerinden Beh-|den) — irtica hadisesi etrafında) © Vaki ihbarlara ve şehirde zat Arf ve Abdullah Abedin|vazifelerinde tekâsül ve ihmal-|dönen dedikodulara rağmen kiç beyler aleyhine ikame edilen |l<ri görülen memurlar hakkında) bir hareket göstermiyen memur. faln SE iye, ülkiye müfettişleri tarafından|ların mesuliyetleri tesbit edilmiş- e kimein Helmiyee mAnoViyelşe yapıldığı © malâmdur.|tir. Bilhassa merkez memuru pil #alikir ğvatı gelirimiz ağırl ği oval bir mdmbadan Zeki bey” halal GRİL ceza mahakemesinde görülmüş) aldığım malâmata göre Manisa) ve takibata başlanmıştır. Behzat Arif bey üç ve Abdul|valisi Fahri bey hakkında yapıl) | Manisa valisi Fahri beyin lah Abedin bey üçbuçuk seneye | makta olan tahkikat hitam bul-| bugünlerde vekâlet emrine alına, mahköm edilmişti, muş ve rapor Dahiliye vekâleti-! cağı muhakkak addedilivor. Gazeteci arkadaşlarımız bu — Gülcemal kurtarıldı gelen malâmata göre müdafaa talebi kabul olunmuştur. Bu da- vanın Eskişehir Temyiz mahke- mesinde 26 Şubat Perşembe günü saat on dörtte riiyetine başlanacaktır. kararı temyiz ederek müdafaa talebinde bulunmuştu. Yolcular dün gece şehri- mize gelebildiler şehrimiz müddei umumiliğine Marmara denizinde kuma;mütemadi kampanalarla etrafı oturan “Gülcemal, vapuru kırk|haberdar etmiye ve bir kaza RMA sekiz saat devam eden bir me-|vukuunun önüne geçmiye uğraş- Kemer caddesinde Bal Reticesinde yüzdürülmüş ve |mışlardır. İstanbüla götürülmüştür. Vapur-) © Nihayet Cumhuriyet vapuru! Ri da bulunan Jİzmir © yolcuları va-|Yalnız yolcuları alarak İzmire Cebren - kadın pür kaza geçirdikten yonra büyük | gelmiştir. Eşyalar tekrar Gülce- v Pir heyecan ve korku içerisinde |malle İstanbula gitmiştir. Başka kaçırmağa te- saatlerce çrpamılardır vapura aktarma edilerek geti- Gerçi vapur kuma oturduk: rilecektir. tan sonra delinmemiş içeriye su) ( Gülcemalin artık bir müddet girmemiş isede sısin şiddetin-|seferlerine devam edemiyeceği den bir müsademe tehlikesi bü-) anlaşılmıştır. Hatta vapurun €n- tün kapleri ürkütmüştür. Sise|kas halinde satılığa çıkarılması tutulan ve Marmarada serseri-| bile mevzubahstır. yane dolaşmağa mecbur kalan Cumhuriyet vapuru o bugün Yapurların adedi pek çok imiş. |on dörtte ekspres seferini yap- Sise tutulan gemiler müte-|mış yolcularını alarak İstanbula şebbüs etmişler Kemer caddesinde Süleyman kerimesi Atika ile Nuri efendi kerimesi Reşide hanımlar © bir araba ile Tepecikte gitmekte- erken önlerine ansızın iki kişi çıkıp hayvanların başını tutup arabayı | tevkif ve kadınları mad dük al cebren — kaçırmağa © teşebbüs madiyen acı, acı çalmış, | hareket eylemiştir. eylemişlerse de © arabacının feryadı üzerine buna muvaffak olamıyarak korkutmak üzere si- Emir geldi dır. Kadri isminde bulunan bu ve hem mütecaviz arkadaşının de hüvi- an rize yetini vermiştir. Zabıta taharri- yata başlamıştır. en (tir. Mumaileyh bir iki gün Me- — İnemende kalacaktır. ğa maaşlarından © başka hemlalay kumandanı İbrahim bey ikamet bugün Menemene avdet eylemiş- “Yeni Asır, yurdunda Nüshası - Heryerde 5 kuruş el ktinaya giden Darülfünun tale beleri bugün şeh rimizden geçti Bu sabah gelen İzmir vapuru ile Atinaya gitmekte olan Da- rülfünun talebelerinden bir gu- rup Müderrislerile beraber şeh- rimize çıkmışlar ve ticaret oda- sını ziyaret etmişlerdir. lere oda kâtibi umumisi Turgut bey iktisadi vayiyeti hakkında izahat verilmiş ve “birer de mızın kitabı hediye edilmiştir. Giden- rafından (o mıntakamızın mintaka- Hindistanda Tazyik siyaseti Bombay 7 (A.A) — Hint it- tihadı kongresi sabık reis ve- kili Patel 9 ay hapise mahküm olmuştur. 6 Kânunuevelde tev- kif edilen Patel muhtelif zaman larda söylediği nutuklarla gayri kanun! cemiyetlerin teşekkülür. ne yardım etmekle ittiham edil- | yukarı Filer Fakat sonra da bodrumu teşrif! Dün gece Basmahanede Sa- dık bey gazinosunda Hasan oğlu Mehmet efendi. namında biri bulut gibi sarhoş olarak gelmiş ve etrafına sarkıntılık etmeğe başlamıştır. Buna rağmen garsonlar vazi- yeti idare etmek istemişler, ken- disine yeniden rakı vermemiş” lerdir. Sarhoş kafa bunu dinler mi? Raki işterim raki diye fer- yada başlamış. Nihayet kendisine rakı yok cevabı verilince hiddete gelmiş tabancasını çekerek garsonlara “Eller yukarı, kumandasını ver- miştir. Filhakika garsonlar (o korku içerisinde ellerini yukarıya kal- dırmışlar ve diğer taraftan da keyfiyet zabıtaya bildirilmiş. Mü- tecaviz serhoş polisler © elinde tabancasile cürmü meşhut halin- de yakalayıp karakola sevket- mişlerdir. Sarhoş geceyi | böd- rumda geçirmiş bu sabah adli- yeye verilmiştir. Mıntakamızın kitabı Ticaret odası bu hususta mütalea soruyor. Pek esaslı tetkikata müste- nit olmak üzere yirmi formadan mürekkep mıntakamızın kitab 'namında bir eserin oda tarafından neşredildiğini yazmıştık. İstihbaratımıza göre Oda bu eserden birer nushayı İzmirde lah endaht ve firar etmişlerdir.) Bundan sonra vekâleten mül- i ve umum Türkiyede & münteşir ii i ae Salik Foçaya jandarma karakolla- : ye ll ml <p iri Sen memur teftişe gitmiş jandarma | ZaZete idarehanelerine göndere- cektir neşrolunan eser hakkında mahalli mutalaalarının ve bundan İsonra neşri o mütesavver diğer cilt hakkında da “düşüncelerinin bildirilmesini rica etmiştir.