4 Ocak 1931 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

Hazır elbiseler nasıl yapı- ir ve niçin uymaz? Hazır elbise ticaret ve sana- yi marlama' elbise geyebilen tatandaşları pek az olan mem- eketimizde mühim bir mevki iş- çal eder. Eskiden daha ziyade çocuklar ve erkekler için hazır elbise satmak ve almak âdetti, Son zamanlarda hazır elbise ge- yen kadınların da çoğalması bu vaziyetin ehemmiyetini — arttır- yağa başlamıştır. Hazır elbise bütün memleketlerde üzerinde en çok iş yapılan bir matadır. Bilhassa harpten sonra, ısmarla- ya geyenlerin azalmasile bu sa- gat çok inkişaf etmiştir: Vaktile memleketimizde ha- ur elbise yeni ve müstamel olarak dhal olunurdu. Son senelerde btanbulda hazır elbise yapan müesseseler çoğalmıya | başla- gıştır. Bunun sebebi bir mil- itin hazır elbiselerinin öteki illete uymamasıdır. Çocukluğunuzda © annenizle bir elbise mağazasına gittiğiniz şaman dükâncının arkanıza gel- giyen ceketi çekiştirerek yasıl zorla Size uydurmıya ça- Iştığını, “veya bayram sabahi yna karşısında “ nasıl üzüntü ile elbisenin parmaklarınızın ay ığna kadar düşen kollarına haktığınızı hatırlarsınız. Eğer hâlâ hazır elbise gi yorsanız vücudunuza uygun bir ebiseyi bulmanın ne kadar güç olduğunu, dükâncının bütün te- ninatma rağmen koltuklarınızı sıkan, o omuzlarınızı çeken bir ebise içinde nasıl boğulduğu- muzu bilirsiniz. Bu yaltız burada mi “böyle? Hayır. Hazir elbiseciliğin en revaçlı. iş olduğu Amerikada bi- k halk hazir elbiselerin kepa- zliğinden “elaman demektedir. 0 derecede ki halkın bu memi- moniyetsizliğinin kendi ticaretle- rine kent vuracağını * düşünen hazır elbiseciler hükümet ölcüler diiresine müracaat ederek elle- rindeki ölçülerin tashihini iste- nişlerdir. Ölçüleri tetkik “eden fen a- damları bunların çoğunun enaşağı 200 sene eski olduğunu bir kıs- mnın da rasgele | gayri fenni #aslar üzerine yapıldığını anla- mışlardır, Şimdiye “kadar hiç bir mille- tin ölçülü tahriri nüfusu ya- pılmış değildir. Ancak bu yapıl- dığı takdirdedir ki her milletin kendine uygun hazır elbise öl şileri elde edilebilir. Bittabi bu da kabil değildir, kabil olsa bile çok masraflı olur, Bu sayfanın yukarısındaAme- ika hükümetinin ölçüler büro- sunu en ziyade şaşırtmış olan resimler görüyorsunuz. Bu resim- ler hazır elbise lisanile ayni(boy) da beş kadının siluetleridir. Bu boy 38'dir. Fakat “ 28, boyda hiç bir elbisenin bu beş kadın- dan hiç birine uymasına imkân yok gibidir. Birine uysa bile bir ikinciye uyması tamamile gayrı kabildir; Başlıca güçlüklerden birisi hazır. elbise sanatının. erkekler Sin ancak bir asır ve kadınlar sin ise çok daha az bir maziye elik olmasıdır. Daha , fenası $m zamanlara kadar dükândan Sapka eldiven ve ayakkabi gibi #lerden başka bir şey almak ip addolunuyordu. Hali vaktı erinde olan bir kimse elbiseini icak terziye ismarlaya bilirdi. ski zamanlarda bir adam hazır m elbise aldığı vakıt pantolonu kr seden asla giyemezdi, Fa- yap, vü şimdi mutat olan çizgiyi ,,Pnak için değil, bilâkis onu aybetmek. için yapılırdı. ima zamanlara kadar terziler ina Bİ elbiselerin pantulon- ugün ğördüğümüz çizgiyi ki eski heykellerde pantulonlar! şalvar gibi, daha doğrusu, yam- rılmış soba borusu gibidi. Pan- tulonlardadi. hazır elbiselerde bir devşirme ve nakil neticesi olarak tesadüfen hâsıl olmuştur. Aradan seneler geçipte insanlar hazır elbise geymek utangaçlı gından kurtulduğu zaman hazır elbise alanların bacaklarında bu sizgiler göze çarpmağa başladı. Ismarlama elbise yaptıranlar bu çizgi bir moda halini aldı. İlk hazır elbiseciler bu yeni ticarete başladıkları zaman elle- rinde standart bir ölçü yoktu. Herkese uyacak bir ölçü elde etmek için binlerce insanı ölçe- rek vasatisini almak tâzımdı. Is- marlama elbise yapan terzilerin bu hususta tecrübeleri vardı, fa kat rakiplerine sanatın püf nok talarıni öğretmek istemiyorlardı, Hazır Ç elbiseciler © herkese uyacak ideal in eski meş- hur heykellere müracaat ettiler. Bu bapta meşhur o Apollonun heykelinden daha yüksek | bir otorite olamazdı. İlk hazır elbi- secilerden çoğu esas © olarak apollo heykelinin ölçülerini aldı- lar Eğer müşteriye bu ölçüdeki elbise olmazsa kabahat her hal- de müşteride idi, apolloda de; Apollonun heykeli 182,5 boy 105 santim göğüs 4l boyun ve ilâ. OÖlçülere O malikti o Ter- ziler © insanların © umumiyetle 182,5 dan kısa boylu olduğunu düşünerek bu boydan: başlayıp aşağıya doğru hep'aynı “ nisbet- lerde küçültülerek muhtelif ce- sametlerde / apollolar'” yaptılar. Elbiselerin' kimseye © uymaması için bundan “daha eyi bir usul bulunamazdı" Bu ilk hazır elbiseler o da- dar berbat şeylerdi ki, Yavaş yavaş müşterilerin © şikâyetleri hazır elbise | yapıcılarına daha ameli usuller öğretti. o Meselâ anladılar ki göğüs ölçüsü vücut ebadı için boyun daha eyi bir esastır. Uzun boylu'bir adamila kısa boylu bir “adam “arasında en büyük fark 'bacaklarla “kol lardır. Amerika yapılan — tetkikat göstermiştir ki dahil şehirlerin- de yaşayan insanlar umumiyetle köylülerden daha kisadırlar ve kalçalarıle “omuzları daha ge- niştir. Köylüler ise daha uzun ve geniş göğüslüdürler; Kadın hazır elbisecileri işe daha sonra başlamışlar, ve kola: yea akla gelebileceği veçhile, önlarda olarak “Venüs, heykelini “almışlardır. Göğüs 87, bel 57 erkeklerde olduğu gibi kadınlarda da ilk hazır elbiseler kimseye uymamıştır. Fakat Oo zaman bir çok yelekler, eteklik- ler ve saire geyen kadınlar ara- daki boşlukları doldurmakta güçlük çekmemişlerdir. Fakat şimdi vaziyet öyle de- ğildir. Kadınlar bir kaç tane eteklik değil, bir kat iç çamaşırı bile nadiren geymektedirler. Kadınlara elbise uydurmak şimdi erkeklerinki Kadar güçleş- miştir. Hazır kadın elbisesi ya- panlar venüs ölçülerini bırakma- ğa mecbur olmuşlardır. Çocuk elbiselerinde de ayni güçlükler devam edip gitmek- tedir. Halbuki hazır elbiselerin hak- ka uygun bir şekilde yapılması milli iktisat bakımından çok mü- himdir. Çünki hazır elbise ucuz olur; ayni zamanda eyi olursa tercih ederler, ve bu suretle fa-| hiş terzi ücretini tasarruf eden- ler çoğalır. Eyi olmıyan hazır elbise çabuk eskir. esas “ia Yapmazlardı. Bunun “içindir Amerika ölçüler dairesi ilk çizginin © pantulonun © biçimini muhafazaya yardım — ettiğini gördüler ve bunun üzerine bu|** Berlin Türk ticaret odosin mulıtelif emtia piyasa ve vergileri hakkında dün şehrimiz ticaret ve sanayi odasına bir ra por gelmiştir. Bu raporda £ Tütün; Almanyada tül gisinin tecdid rak bir çok si rikal cekle dan in Ver. nin meticesi Ola ret ve pnro fab.| tadili faaliyet ede nda umumi bir ka nltur. anım yol naat mev sevkeden emleketler dahi, bilme da da buna ihtimal ve silmekten, ihracatlatın . tenakıs edilmektedir. od dair kararlar vermişler. va hükümet da bu hususa lerine arzetmişlerdir.. Vergi ta | in sizaret ve puronun ma ini ne derece artırdığını aşağıdaki rakamlar. göstermek tedir. İstila edilen verginin mann | itin perakende satış fiatlerine| nisbeti yüzde. h aile. purodan| şimdiye kadar 24,38, sigaretler den 46,60 idi. Bu nisbet 1 Kâ | Şükrü Kaya bey Cuma günü İs- t.nbula gitti | laticn hd şehrimize gelmiş ola sesinin tahkiki için) Dahil vekili Şükrü Kaya beyefendi ile ordu mülettişi Fahrettin ve İş Bankası umumi müdürü Gelâl bey “enma sabalı yediyi vi , nile İs tanbula bareket eylemişlerdir. Basmabane istasyonunda. v: vo kumandan “paşalarla zevat tarafından t i ödü! kor ve polis mülrezeleri tarafından selâmlan mişlardır. Kumarbazlar Cürüm meşhut halinde ) lândı Dün taherri memurları tara- fından kumar oynatan kahveler tarassut altına alınmış ve Çorak kapıda Menzil hanımda kahveci Oavdet, Tilkilik, onddesinde kah veci. Ahmet, Kemer. caddesinde kahveci Hasan efendilerin kalı yelerinde — kumar oynattıkları cürmümeşlnt halinde tesbit edil miş on kadar umarbazlar zarlar ve kâğıtlar ile birlikte yakalan in Tevkifat Dünde şehrimizde Kemer is tasyon memuru Hasan efendi bul i gece Bandırma ve askeri muz tevkif edilerek Menemen gön dorilmi gülü bir nüfus tabriri yapmıya karar vermiştir. Bir sigorta şir- keti 200,000 kişi üzerinde aldı- ğı ölçülere göre insanları biçim ve boy itibarile şöyle bir tas- nife tabi tutmuştur : 1 — Kısa, ince. 2 — Uzun, ince. 3 — Yuvarlak arkalı, 4— Kısa belli. 5 — Orta göğüslü. 6 — Kısa tıknaz, 7 — Geniş kalçalı. 8 —Uzun tıknaz. 9 —İri ve kalın. 10 — Çökük göğüs, büyük ka- rın ve kalça 11 — Çok geniş göğüslü — * İnsanların bu kadar muhtelif biçimlere malik oldukları düşü: nülecek olursa hazır elbise panların ne kadar güç bir İş karşısında bulunduklarını teslim lâzımdır. Serbes Cümhuriyet TN ği Dai Almanya tütün fabrikaları Gümrük resminin tezyidinden endişe içerisindedir İelinde temerküzü yolundakı gJ0ölisis ettiği vapırların hareke- hâdise ile alâkadar olmak üzerel, nunusani 9ğlden itibaren puro: lardan 30,64, sigaretlerden de 52,37 hariçten ithal edilip puro imalinde kullanılan tütünün bir kilosundan istifa edilen vergilerin mecmuu şimdiye Okadar 4,23 murk fntarken 1 Kânunusani 931 den sonra 7,54 marka iblâğ edil wiş olmaktadır! Sigaret imalinde kullamlan tütünlerin bir kile sundan alınan yergi ise 19,83 marktan 23,68 marka çıkarılmış ür, Yeni tütün kanununon fab- rikalar için en ziyade şikâyeti mucip olan kısmı, nümrük res minin tezyididir. Zira bunu ima lâta başlamadan tediye etimek lâzım. gelmektedir. Sermayesi tabrikaların tütünleri “gümrükten geçirebil mek için para bulabilecekleri meşkâktür. Binaenaleyh son a- manlarda adetleri esasen azalan alıcılar daha ziyade tenakus ede- cok, ithalâtın tröstlerin 47 “olan küçük g oldukları muh bü; ce- iyecektir. n kuvvet kesbey Mısır seferleri uriye sahillerine de uğ- rıyarak mı yapılaca isefain idaresinin şimdi. ye kadar İskenderiye hattı için tini tebdil ederek bir hafta İs tanbulç Mersin, Borut, Hayfa, Yafa, Pörtsait; iskelelerine uğ: vıyarak İskenderiyeye ve oradan doğruca İstanbula aveet eneceği ve ikinci hafta postası İstanbul. dan doğru İskenderiyeye gidörek oradan Pörtenit, Yata, Hayfa, Berut, Mersin, İzmir iskelelerine uğrıyarak İstanbula muvasalat eyliyebeği' haberi üzerine İzmir ihracat tacirlerinin Pire iskelesi İşin ayrı posta yapılıp yapılmı- yacağı hakkında acenteden ma- lümat talep etmişlersede müspet bir cevap alamamışlardır. Vergilerin tetkikatı Veraset ve intikal vergileri tetkikatına devam etmek üzere ticaret Ve sanayi odası meolisi Salı günü içtima edecektir. Bir haftaya kadar tetkikat neticesini #mübeyyin rapor hazırlanacaktır. Gelen şeyhler Derhal Menemene gönderildi Bugün Anafarta vapuru ile İstanbuldan yakalanan © hâdise maznunları İzmire getitilmişler, ye derhal jandarmaların muha. fazası altında Menemene sevke edilmişlecdir. SerbesCumhur'iye Telefon numarası - 2697 'elgraf adresi - İzmir Serbes Abone şeraiti Senelik: — 10 lira Altı aylık:” 6 lira Ecnebi memleketler için: Senelik: | 25 lira se OD v l, Daimi ve aylık ilânat ay- ica pazarlığa tâbidir ve aza- teshilât gösterilir. İHTAR: Abone ve ilân üc İstanbul: 2 (A.A) — Menemen) tin her tarafından reisicumhur hazretlerine © gelen dercediyoruz: Relsicumhur Gazi Mustafa Kemal hazretlerine Manemende büyük ve muaz- zez inkilâbımız aleyhinde ihdas edilen şeni hâdiseyi Karahisar halkı günlerdenberi lânetle ya- detmektedir. Bu akşam hususi bir toplanmamızda gene bu mev- Zu etrafında konuşurken siz bi yük reisimize deruni rimizi arzetmeğe karar verdik. Karahisarlılar milli hareket es- nasında gösterdiğiniz yolda na- sıl ilk mücahit Oölarak o büz; yük bir © vatanperverlikle yürüdülerse bu gün de mukad- des inkilâbımız aleyhinde vaki olabilecek her hangi bir hare- keti büyük müncilerinin ufak bir|i işaretile kahru tedmire hazırlan- dılar, Menemende bir kısım hal- kın daha dün denebilecek kadar teessürle- unutmuşgve dün ayaklarına ka- pandıkları başkumandanın ese- rine nasıl hiyanet edebilmiş ol duklarını hayret ve istırapla dü- şünüyorum. Bu vesile ile sarsılm: ve merbutiyet hisleri deriz mübeçcel reisimiz. Afyonkarahisar belediye reisi Haşım, belediye azası Saftet |Borsa reisi Salih, Ticaret odası İreis A. Riza, Sonhaber gazetesi sahibi Mahir, belediye azasın- dan İbrahim, Tüccarden Mehmet, belediye azasından ve tüccar Bekir Sami, belediye azası Riza belediye azasından Mehmet Ala- tazim arze- Menemen hâdisesinden dola- Yı teessürleriimizi ibraz ederken Gazi . yurdum “namına devamı ömür ve afiyetlerini. temenni ile arzı tazimat eylerim: efendim. Gazi Mustafa Kemal hazretlerine Menemen hâdisesini teessür- le karşılar mürteci ve mutaas- sıplara lânethan oluruz efendim. Bilecik Türköcağı reisi Zeki Relsicumhcr Gazi Mustafâ Kemal hazretlerine Aziz Koblay ve iki vatan- daşımızın kanlarını içen hunhar, sefil, 'deni mürtecileri en şedit gayzu nefretle tel'in eder bin- lerce öz Türk şehidi kanı baha- sina mal olan yuce inkılâbımıza göz ucu ile bakmiya cür'et ede cek hainleri kahretmiye her za- man mübeyya bulunduğumuzu bütün kazamız halkının kalbi hissiyatına tercüman olarak arz ve iblâğ eyleriz. Soma hilâliahmer reisi İzzet, Ticaret ve o Sanayi odası reisi Hulusi, Türk ocağı reisi Niyazi, belediye reisi Tevfik Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal hazı ine Bornova gençliği irtica telin eder. o Cumhuriyetimizin yüksek © inkilâbı için istihkarı hayata amadedir. b Bornova Türk ocağı / reisi vekili Mehmet Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal hazretlerine Menemen hâdisci irticaiyesi doğrudan doğruya asil milleti mizin cumhuriyetine karşı tev- cih edilmiş hainane bir sui kast- tar. Türk gençliği bu & menfur teşebbüsü kemali nefretle tel'in ederek cumhuriyetin muhafazası uğrunda tahmil edilecek en ağır vazifeyi şerefle ifaya © amade bulunduğunu arzeylerim efendim. Düzce Türkocağı reisi A. Mitat tleri bilâisti: i - Taziyet telgr hâdisesi münasebetile memleke-İsür ve teessüflerle Menemendeki hareket telgrafları |şiddetle tel'in eylediğimizi suz arzeylerim efendim. diye reisi Feyzi, Halk fırk: € Türkocağı reisi Mümtaz, Tayyate © cemiyeti reisi Âli Riz Hüseyin, Himayeietfal reisi Kemal, Ticaret odası reisi Ali Riza. Sk ihtiram ve tazimatımı Hilâli ahmer cemiyeti reisi cemiyeti Re'sicumhur Gazi Mnstafa Kemal hazretlerine: Türk milletinin istiklal, refah ve saadetinin inkilâbın muhafa- zasında olduğuna Bergama halkı kişinin iştirakile bir miting ak- tederek Menemen hâdise irticaa- iman eden bu gün binlerce yesini tel'in ve inkilâbın muha- fazasına ahdu piman ve zatı devletlerine karşı layezal tazim ve muhabbetlerini izhar eyledik- yakın bir zamanda geçmiş olan|lerini kemali kara ve meş'um günleri nasılİile arzederiz efendim. hürmet ve tazim Bergama miting heyeti ter- tibiyesinden avukat : M. ZİYA Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal hazretlerine Menemende | bidayeten ma- çıkan ve bir masum genç zabi timizle birkaç vatandaşın haya- tına mal olan vahşiyane teca- vüza ait tahkikatın ahiren saf- ha safha inkişafa ve intişar eden tafsilâtını gazetelerde gör- dükçe hissettiğimiz derin tees- sürü tesbit ve ifade eylemekten aci Biz Manisalılar kendileri- nin nüfuz cedemiyecekleri gizli ettin, Şükrü, Ahmet, Bekir. ve esrârehgiz köşelerde Relsicumhur Gazi Mustafa |melce - bul mahdut bir Kemal hazretlerine kaç sefil den olsun bu hâdiseye “vilâyetleri “adının ka- rışmasından daha çok müteessi, ve dilhün olarak doğrudan doğ- ruya vatan aleyhine bir hareket olarak kabul ettiğimiz bu gibi cinayetkârane temayülleri kalbi hislerimizle ve kemali şiddet ve nefretle tel'in ettiğimizi cumhu- riyeti ve cumhuriyetin lâyik prensiplerini müdafaa için zatı fahimaneleri etrafında yekpare bir kütle halinde bulunduğumu- zu bü vesile ilede arzediyoruz, efendim. Manisa belediye reisi Kemal, Halk fırkasi reisi Kâmil, Türk ocağı reisi Hulusı, -Himayei et- fal: reisi Recep, Tayyare cemi- yeti reisi Abbas, — Hilâliahmer cemiyeti reisi Naci, * Kadınlar birliği reisi Melek, T; O. reisi Hüseyin, İbrahim; Muallimler birliği reisi. Emin, Relsicumhur Cazi Mustafa Kemal hazretlerine Sivas Halk fırkası Menemen- deki. irticai hareketi nefretle karşılar ve Kublay bey evlâdı zın şehadetinden dolayı teessür- ken kurduğunuz! büyük inkılâp, ve cumhuriyet yoluna “daha yüz binlerce Kublaylar mevcut oldu- ğunu hain mürtecilerin bilmesini huzuru devletlerinde ifade et meği bilirken sonsuz tazimat arzeyleriz efendim. PE) Sivas Halk fırkası reisi vekili i ALİ Relşicumhur Gazi Müstafa Kemal hazretlerine : Menemende aziz inkılâba ve cumhuriyete karşı yapılan vah- şiyane ve menfur | hiyanetten Sivas halkının sonsuz teessürle- rini arzederken feyizli inkılâp ve cumhuriyet kanile müdafaaya mesini ifadeyi Sivas halkı büyük vazife bilir tazimlerini, teyit Relsicumhur Gazi Mustafa Kemal hazretlerine halli ve mecnunane mahiyette , lerimizi zatı devletlerine arzeder- “ azmetmiş yüzbinlerce Koblaylar rın mevcudiyetine gafillerin. m.