26 Aralık 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

” Ş Başmuhamriri: Pak Muhittin | Umumi müfettişlikler Mekanizmasını sadeleştirmeli ve süratlendirmelidir İlk defa olarak Şark vilâyet- lerimzde tecrübe edilen umumi müfettişlik sisteminin umumileş- tirileceğinden bahsediliyor. Yeni vmumi müfettişlerin 25 tane ola- cağı söyleniyor. Bu haberin sihhat derecesini tayin etmek müşkül- dür. Zaten idare makinesinde tasavvur edilen bu ıslahatın na- sıl yapılacağı ve gayesi hakkın- da da sarih bir malümat yok- tur. İdare makinasının ıslaha muh- taç olduğu hususunda herkes müttefiktir sanıyoruz. Türkiye, nüfusuna nisbetle belki her mem- leketten fazla memur kullandığı halde, işlerin her taraftan daha yavaş gittiği görülmektedir. Fa- sliyet kelimesile memurluk keli- mesini yan yana getirmek bile doğru olamaz. Bunu memurlara tariz ola- rak soylemiyoruz. Faat olan me- murlar da vardır. Az bile olsa- lar, her halde vardırlar. Yalnız sistem faaliyete müsait değildir. r işi bitirmek için on beş da- i len, kalemden, masadan geç- mek icap ediyor. Amerikalılar, sınai taylarizasyonu icat ettiler. Yani sınai işlerde iş bölümü o kadar ileri götürmüştür ki her amele muayyen bir aletin muay- yen bir parçasının muayyen bir kısmını yrpmaktadır. Bi; bir caizse, idari taylarizasyon vardır. En basit işi on beş par- saya ayırmışız, her memur bir parçasını yâpmaktadır. Şu fark ile ki sınai sahada randmanı artıran bu usül, idari sahada bilâkis randmanı azalt-İetmek şeklinde olacaksa, bunun maktadır. o Lüzumundan fazla)dahiliye (bütçesini şişirmekten memurumuz olduğu için, her|başka ne netice vereceğini an- memura iş bulmak itibarile 5is-İlayamayız . tem çok münasiptir. Yalnız her memurun sözde bir iş görmesi arı, ve bu ne şerait dahilinde alıştıkları da mülümdur. Bazı daireler istisma edilirse hükümet dairelerimizde emsali nadir bu- Buna mukabil, bazı yerlerde de beş memura ihtiyacı olan iş tek bir memura yükletilmiştir. Bir misal lâzımsa maliye veznesini gösterelim, are makaniz- asının bususi şartlarıdır. Vilâ- etlerimiz adedinin artması da, ani eski sancakların vilâyet ol- vas da buna hizmet etmiştir. ilmiyoruz ama, istatistikler olsa e tetkik edilse, belki görülü ki ski Osmanlı imparatorluğunun cmurları Türkiye Cumhuriyeti- in şimdiki memur ordusu kadar alabalık değildi. Memurların vazifeleri daha eniş salahiyete istinat etse, kır- >“iyecilik kaldırılsa, yerine cid- ii bir faaliyet ikame edilse, şim- ikisinden yarı nisbette daha az vemurla, daha güzel iş görüle- ilir çalışan — memur- fr da daha eyi maaş alarak ça- smaktan zevk duyarlar. Türki- |“ Sibi, bugünki şerait dahilin- < memuriyet hayatı en müte- zi bile olsa, ayni zamanda en nin kazanç memba olan bir :emlekette memurların azaltıl- cek vilâyet daha geniş vilâyet usulüne av- det gibi bir şey olabilir. Bunun faydası olması için, mevcut me- her memura mesuliyet verilmesine ve o nisbette salâ- hiyetinin artırılmasına olacaktır. Yoksa umumi müfet- tişlikler mevcut teşkilât üzerin- de merkezle muhit arasında da ha bir yacaktır. Umumi için ne kadar çok vakıt kaybedi-İişi, tasarruf zaruretile telif edi- liyor. Zaten, kaç saat çalıştık-İlecek ve daha kolay, daha çabuk rülecektir. Bunu temin edecek teşkilât memleket için bir nimet olur. Umumi müfettişlikler me- « İselesile bizzat reisicumhur haz- retlerinin doğru ise, bilhassa son hatlarından tekabi verileceği muhakkak Hülâsa çok memur, pek çok|lebilir' rizyen gazetesi : bahri inşaatın muvakkaten ta- dili müddetinin uzatılması mev- zuubahis olmadığını Fransa bah- riye nezaretinin inşaat progra- mını tetkike karar verdiğini te- Londra deniz derpiş etmedi İşsizler 2 milyondan fazla nunuevvelde işsizlerin adedi bir hafta evelkine nazaran 7,370 noksan ile 2,299,592 olarak tes- cı bir şeydir. Ancak bazı cerra- hi ameliyeler vardır ki, cesaret- le bir defa yapılmazda, sonra daha fena şerait dahilinde ya- pılması icap eder, Memurlar arasında yapmak, & hükümetlerin çekindikleri bir şeydir. Bu çok hoşnutsuzluklar © uyandıran bir iştir. Ne yapmalı ki, zahiren bir tezat gibi görünmekle beraber, Türkiyede idare işlerindeki ya- vaşlık, memurların çokluğundan ileri gelmektedir. Bizi kırtasiye- ciliğin çıkmaz yollarına sürükli- yen, bu memur kalabalığıdır. Hakiki iktidarları körleten, in- kişafına mani olan, müstait genç lerin Devlet hizmetinde ilerle- mesi imkânını bırakmıyan, önle- rni kapıyan memur kalabalı- ğıdır. Binaenaleyh, öyle ümit | et- mek istiyoruz ki, yapılması mü- tasavver olan umumi müfettiş likler eskilerine inzimam edecek yeni memuriyetler £ ihdasından tasfiye ibaret olmıyacakur. Bu teşkilât mahalli salâhiyetlerin t tihdaf ediyorsa, şimdiki sisteminden, küçü- eski mur teşkilâtının © değişmesine, hissini ihtiyaç mütavassıt daire tesis İmi- kler Zannediyoruz ki böyle müfetti; vatandaşların işleri gö- olacakları seya- ibtiyaca bir sureti hal addedi- meşgul sonra, bu edecek Yılmaz Fransa Bahri inşaata devam edecek Paris 25 (A.A) — Peti Pa- Fransa ile İtalya arasında ve Fransanın bundan sonra itilâfına iştiraki yazmaktadır. İngilterede Londra 24 (A.A ) — 15 kâ- daima | Hâdisenin kökü Vilâyetin ikinci tebliğinde tasrih ettiği gibi Manisada tari- kat hayatını gizlice idame eden bir kaç serseri yobazın Mene- mende ihdas etmek istedikleri hainane irtica hareketinin tah- kikatına dünde devam edildi. Müddeiumumi © muavinlerinden Fuat beyle Menemen müstanti- ki ve ceza hâkimi beylerin ge- celi gündüzlü mesaisi hâdisenin kökü gizli tekke teşkilâtına da yandığını meydana çıkarmıştır. Bu hususta kat'i bir kanaat mevcuttur. Zaman zaman Ö cekli kafaların gizli tekkelerinde ayinler yaptıklarından bahse - miştir. Bu tekke teşkilâtının öt de beride tamamen yıkılmamış harabeleri mevcut olması müm- kündür. Şu halde mevzii olan bu hainane cinayetin ilk neticesi tekkelerin son ölüm darbesini indirmek olacaktır. Bununla beraber şunu ifti- harla kaydetmek lâzımdır -ki Garbi Anadolu şehirlerinde irti- Cain hayat ümidi bulmasına imkân yoktur. Bir sabahçı gazetesinin icai (o hareketleri | mümküm masına rağmen, kasten şüpheli gözlermek istedikleri Garbi Ana olu, baştan başa inkılâbın en kuvvetli ve en yılmaz kalâların- dan biridir. Şimdiye kadar resmi ağızlar- dan alınan malümat bu hakikatı bir kat daha tebarüz ettirmek- tedir. Küçük Menemenin sevimli muhitine gelince Menemen hal- kının irtica “şiddetle, nefretle reddettiğinden şüphe © edilemez, Bir iki gazete yine ankastın gü ya Menemende 200 kişinin neza- ret altına alındıklarını yazarak Menemende vasi bir irtica hare- ketinin kökleri bulunduğunu id- dia etmek istemişlerdir. Halbuki Halbuki Vali Kâzım Paşa daha dün akşam bir muhal mize beyanatlarında Menemende 200 kişinin tavkif e i habe- riuin kat'iyen “doğru olmadığı, tevkif ediledlerin üç ve nezaret altına alınanların da 25 kişiden ibaret olduğunu söylemişlerdir. Dün sabaha karşı saat üç raddelerinde Odunpazarında çok mühim bir sirkat hadi sademe vuku bulmuştur. Hâdise malâmat şudur: Istanbuldan izmire: Meşhur kasa hırsızlarından Arapgirli Kenan ve arkadaşı Sivaslı Bayram İstanbul polisin- ası ihtimalinden bahsetmek a- bit olunmuştur. 26 Kânunuevvi 1930 Izam ediyorlar İrticai hâdise münasebetile tevkif! edilen ve nezaret altına alınanlar yirmi beş kişiyi geçmez Tahkikat hâdisenin kökü gizli tekke teşkilâtına dayandığını göstermiştir olduğu kadar büyültmeğe, çalış- Vali paşa diyor ki: Hâdise ile alâka- dar olarak tevki ve nezaret altına alınanlar 25i geçmez... Akşam ve sabah gazete- erinin cok mübalâgalı neşri- yatı üzerine vali paşayı gö- rerek bu neşriyatın ne dere- ceye kadar hakikata muka- rin olduğunu sorduk. Kâzım işa bize şu malümatı ver- dur “Şimdiye kadı Menemende tının ikmâli Manisa ve ise tahkika- için hâdise ile alâkadar olarak tevkif ve he âltına alınanların İren beşi geçmediğini yazabilirsiniz. Müddei umumi > işin cereyanını takip etmek- tedir. ,, İrtica hareketinin Alaşe- bire kadar dal budk saldığı hakkındaki neşriyata gelince bu hususta da şu sözleri söy- alınmak üzere Alaşehirden yalnız bir kişi- nin celbine lüzum görülmüş- tür. Anlaşılmaz zevk İrticai bir hâdisenin mahiye- tini izam etmekten zevk alan etmekteyiz. Elemli temiz lara hayret eeticesi, fecaati bütün kalpli vatandaşların kalplerind en derin teessürlere sebebiyet veren bir hâdisede ( heyecani haber vereceğim diyerek © on rekettir. İşte asıl uzaklaşmamaktır. akıl hocalığı etmeğe kalkan bi hakikatta; kaç zavallı kalem düşkünü ken- di neşriyatlarının sefil mahiye- tinden utansınlar. Dün sabaha karşı Polisler ile kasa hırsızları arasında yarım saat müsademe olmuştur Hırsızlardan ikisi yaralandı ve gösteremek mevkiine düşmüşler |soymağı gözden geçirmişler ve İzmir polisi kendilerini i olmuş| tanımadığından İzmir mubitini ve polisler ile hırsızlar arasında| faaliyetleri için en müsait bir yarım saat devam eden bir mü-|yer addeylemişler ve bir hafta evvel şehrimize gelmişlerdir. Bu- etrafına aldığımız|sırada Çiğli köyünden ve işsiz dolaşan Kürtlerden de arkadaş bularak dört kişilik bir çete henüz kurmuşlardır. Odun pazarı Bir kaç gün tetkikat yaptık- ce tanınmış simalardan bulun-|tan sonra Odun pazarındaki ma- dukları cihetle orada faaliyet|nifatura mağazalarından birini zama kalkışmak iğrenç bir ha- Muarızlarına Halk Menemen belediye heyetinin teessürü Menemen belediye heyetinin hâdise günü bu hainane teşeb- büs münasebetile izhar | etti teessüre vali muavini şu cevabı vermiştir. “Hükümetin Menemenin ve Menemen halkı Bın irticai şekavet (hâdisesile merkezindedir. bildiriyorsunuz. Bu kasabanızda vukuu tabii teessürünüz pek büyüktür. Manisada tevkifat İrticai hâdise münasebetile Manisade tevkif edilenler yirmi kişiye baliğ oluyorlar. Mevkuflar kâmilen Menemene gönderilmiş olup isticvapları yapılmaktadır. Mevkuflar arasında bir kaç imam ve müezzinle bir simsar bulunuyor. iki firari nasıl yakalandı? Tenkil hareketinin iptidarım müteakip üç hainin gebertildi- #ini, birisinin yaralandığını gö- ren diğer iki vatan haini kala- balığa karışarak firar etmişlerdi. İsimleri Mürteza oğlu Hasan, Aksa koca oğlu Hüseyin olan hayatlarını — kurtarabilecek bir delik aramışlardır. Fakat gerek Manisa ve gerek vi darmaları müteyakkiz bulunduk- ları ve takikot kemali şiddetle levam etmekte olduğu cihetle adaletin demir pençesinden ya- kalarını kurtaramamışlardır. Ma- nisa ile Menemen arasında Ahi- ler civarında pusu kurmuş olan /jandarmalarımız iki haini geçirmeğe muvaffak oldular. Fi- e İrariler derhal menemene sevk- edilmişlerdir. İsticvaplarında ci- lı İnayetlerini tamamen itiraf et- vu | mişlerdir. Manisa mevkütları mİ o Manisadan getirilen mev- kuflar içinde Hacı Yahya camii irJimamı Hacı Mehmetle Hacı Hil- isminde iki hoca, ( simsar ve eskici Ali namında- di Must ikisi de kaçabildi mezkür çarşıda Şamlı Şükrü be- yin altmış numaralı mağazasında müsteciren oturan manifaturaçı Şimoil efendinin mağazası üze- rinde itifak eylemişlerdir. Gece yarısında Hırsızlar gece yarısından iki saat sonra Şemoel (efendinin mazasının kiremitleri | üzerine çıkmışlar ve kiremitleri tavanı|ğ açarak içci.ye girmişler | arka- daşlarından birisini de tayanda / tEier'sün öğleyin çıkar Yazı müdü Saip beyİ8 noktai nazarı|& kat'iyen alâkadar bulunmadığı|ğ Teessürünüzü |$ hainler Manisa yolunu tutmuşlar |$ etimiz jan-İ$ için mücadeleden: yılmaz Mefküre Gazetesidir. İdarehanesi: İzmir - Gazi Bulvar “Yeni Asır, yurdunda Nüshası - Heryerde 5 kuruş Bohzat Arif Belediye niçin sözünü , tutmıyor? Üç senedenberi belediye $ ile bedestan esnafı arasında bir ibtilâf var. İhtilâfın se- $ bebi o belediyenin; sözünü tutmaması, taahhüdünü ye. rine getirmemesidir. Evvelâ & hâdiseyi kısaca atalım: “Belediye 1927 senesinde & kapalı çarşıların örtülerini kal: 2 dırdı. Bu meyanda bedestanın de örtüsünü kaldırmak iste- & di. Esnaf itiraz etti. mü- Zayede yapıyoruz, açıkta ka: lamayız çevabını verdi. Ş nun üzerine şehrin imari her fırsattan istifade etmeği & bilen esbak belediye ri Aziz bey esnafa yeni bir çar $1 yaptırmalarım söyledi. Ne- tekim tuhafiyeciler, kolanya- cılar da bu o kabil çarşılar yapıyorlardı. Bu (çarşıları kibeti başlı başına bir facia teşkil eder. Onu ayrıca mev- & zuu bahs ederiz. $ Belediye esnafa teshilât & gösterdi. e Taktiri kıymetle arsa verdi ve esnafta şirket ve Gazi bolvarları arasında mükemmel bedestan vücude getirdiler. Belediye müzaye- deleri buraya nakletti, Eski ) çarşı beş altı kişi müstesna mağazalarını hep buraya nakleylediler. Bunun tabif bir neticesi olarak eski çar- şısındaki dükkânların icar- ları üçte bire düştü. Burada 9 $ emlâk sahibi belediye azala- rıda vardı. Ne oldu bilmi- yoruz? Her iki tarafta mu- ayyen günlerde müzayedeler & icrasına karar verildi. Buğ karar belediyenin ilk sözüne $ X taahhüdüne muhali R olmazdı şeklindeki münak; ğlar devam edip gidiyor. J Mesele de ta Şurayı dev- lete kadar gitti. Hâlâ orada. Şimdi de Her iki tarafta da müzayede her gün devam edip gidiyor. Bu vaziyet her iki tarafta bulunan esnafı mütezarrır ediyor. Belediye de her iki tarafta memar istihdam © eylemek suretile zarar görüyor. O kadar ki eski bedestende bulunan es- maf bile yirmi, yirmi beş zalı bir istida ile eski çarşı- da müzayedelerin menini ve ünhasıran yeni çarşıya has- rını istiyorlar, Buna rağmen belediye bü- tün esnafı ihmal eyliyor ve davranıyor. Bu yüz- den iflas eden, hergün var- $ Ş lıklarını eriten esnafın adedi $ yükseliyor. İnad devam eder- se yolların il K edilmemesi yüzünden boş ka- R Jan tuhafiye çarşısı ve yıkıl- N mağa yüz tutan kolonyacılar | çarşısı gibi yeni bedestan da harap olacak, metruk bir X halde terkedilecek her iki K olup eriyecektir. Milli serveti manâsız hare- ketlerle eritmekte ne fayda $ makta müşkülât çekiyoruz. & Keyfiyetin şehir meclisinde N bile müzakeresine mani olan | Sezai bey maksat ve hede- fin ne olduğunu izah buyu- rurlarsa memnun kalırız. Ma- dam ki belediye yeni bir çarşı İ vücude getirmek eski mezbe- İ leyi o zaman kaldırmak için esnafa söz vermiş teahhüt altına girmiştir. Şu halde 80- —Sonu dördüncü sahifei rabilir miyiz: Belediye ne için sözünü tutmiyor? j | tarafta çalışan esnaf mahvö | tasavvur ediliyor. Biz anla $