25 Aralık 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Menemende bir serserinin başına topladığı — beş altı kişile giriştiği delice | şergüzeştin bu mecnunlar için verdiği kanlı ne- lice, Cumhuriyetin memlekette ne kadar ılmaz bii halkın kalbinde yer etti biç şüphesiz mü- r. Afyonla kafalarını ütsülemiş üç beş cahil derviş bo- zunlusunun o muvazenesi noksan dimağlarında böyle sersemce bir. tasavvur yer bulabilirdi. N; buldu. Yalnız, bunun netic: olacağı evvelden belli idi. edenler varsa onlar da öğrenmiş- lerdir. Hâdise mühim değildi, diyo- ruz. Fkat onu tertip edenlerin akıllarınca mühim olabilirdi. Me- ahalisi hakkında bazı şazetelerde yer bulan müfteri- yane bir isnat vardı. Güya orada fes lehinde bir nümayişten bah. sedilmişti. Serbes Fırka aleyhi- ne bir silâh olarak düşünülme- den ortaya atılmış böyle bir is- emen Bu serseriler; Menemende alkı iğfal edebileceklerini um- lılar. Kasabada bütün zabıta wvetlerinin üç jandarmadan criat nağmesile etraflarına bir rü toplıyabileceklerini ümit et iler. Eğer bunların umdukları ibi halk arasında rlaya - çıkafdı. Halbuki esrar- *ş dervişlerin ne Şeriat sayha rına; ne silâh tehditlerine kim e ehemmiyet vermemiş , Mene- enli vatandaşlar bu serserile- in tenkilini sabır ve şuurla eklemişlerdir. Bir zabitimizin, bir jandar- amızın, bir iki bekçinin şeha- eli ve yaralatmasi gibi acıklı lan neticesine rağmen, Din na- ina teşebbüs. edilen bu hay- utluğun müteşebbislerini sürük- diği akibet, Türkiyede hâlâ in perdesi altında iş görebile- e lerinizânnedenler varsa,onlara ir ibret dersi olacaktır. Cahil medilen halk kütleleri dal evletin ve Cumhuriyetin ma- sin çok güzel anlamışlar ve fnimsemişlerdir. Ne “ Sancakı (if , teranesi, ne Şeriat yala- » ne hiç bir şey hiç bir vatan- Cumhüriyete ve Devlete iete sevkedemez. mü Türk milletinin derin #»pervetliğine ve aklıselimi- medyunuz. Fırka mücadele- vesilesile ortaya atılan irti- heyulası pek korkulacak bir ıla değildir. Hakikatta pek illetler, bizin kadar az bir ni .Cumhüriyeti berimi Fransada bile üçün ihüriyet uzun zaman teklike- | maruz bulundu. Bizim içi vabil tehditlerin raevcut ol ımı iddia edebiliriz. işlerdir. ırlica yaşayamaz Dini ibtiraslarına alet yapmak istiyen serserilerin arkasından gidecek kimse yoktur sezmiyecek kadar safdil değil- dir. ve hiç bir vatandaş tasav- vur. edilemez ki softalardan, cumhuriyetin düş- manlarından medet umsun. Buna inanmak lâzumdır ki, cahil veya munevver bütün © vatandaş si- nıflarınm istediği, Cumhuriyetin zaiflemesi değil, o Cumhuriyet müesseselerinin kuvvet bulma- sıdır. Demokrasinin O hakkile tatbik edilmesidir ve halkı her yalana uyacak kadar | akılsız farzeden bazi gazeteleri baş kal- için en doğru yol da e Cumhuriyet pren- samimiyetle | tatbik etmektir. Cumhuriyetperver muhalefeti yaşatmamak için, Menemendeki bi ölü doğmuş gülünç irtica teşebbüslerini bir ve: olarak ileri sürenler, memleketi sevdik- lerini isbat etmiş olamazlar. Bu gibi teşebbüslerin ciddi, endişe verici bir mahiyet alabileceğini farzı muhal olarak kabul etsek bile, onlarm karşısında muhale- fet kalmaz. Cumhuriyeti daha geniş esaslara istinat ettirmek teyen Cumhuriyetçi muhalifler irtica herkesten ziyade düş” manıdırlar ve irtica da herkes- ten ziyade onlara düşmandır. Tekrar ediyoruz ki Türkiye- de ciddi olarak bir irtica tehli- kesi yoktur ve olamaz. Millet cihaletin ve istibdadın düşmanı- dır. Akli olan hiç bir için cumhuriyet haricinde salah ve selâmet uma- maz. Bunun için, irtica heyulası- nın, demokrasi prensiplerini dar bir zihniyetle görmeğe ve tatbik etmeğe hak veremiyeceğini kay- delmeğe mecburuz, Halk fırkası karşısında mev- cut bir mühâlefet cereyanı varsa, bu münhasıran cümhüriyetçiliği, halkçılığı hakiki seviyesine yük- seltmek içindir. Bu muhalefet ip- ticama hiç bir zaman baş kaldıra- imamasi için, halkın cumhuriyet terbiyesini filiyatla takviye et- mek istiyen bir harekettir. Bu muhalefet, Iaisitenin bir zerresini feda edemiyen, din ve devlet iş- lerinin karıştırılmasına hiç bir suretle tehammülü olmıyan bir muhalefettir. Bu muhalefet, ma ziye karşı her hareketin önüne dikilmiş eh şuurlu bir manidir. Bunün içindir ki bu muhalefet Halk fırkası tarafından yâpılan- lara muarız ölmakla beraber fiy- katın esas prensiplerinin mütte- fikidir. Geçende söylediğimizi tekrar ediyoruz. Solda tehlike ve düş- man yoktur. Yilmaz e Bir suikast Petçan velisini yaraladılar! LAHOR 24 (A.A) — Pençap valisi Geofrey Lahor darülfünü- nunda verilen bir kanferansta hazır: bulunurken iki darülfüe nunlu tarafından taarruza uğra- mış ve yaralanmıştır. Yarası va- him değildir. Atılan kurşunlar- sü bir kadın doktoru ile i zablta memuruna isabet et- üğinden bunlarda Halkımız, eski — idarelerle isi arasındaki esası farkı lardır. Suikastçiler tevkif edil- dervişlerder. | İstanbul, 24 ( S.C ) — (Trakyada tetkik seyahatı zar olunmaktadır. Başvekil | İsmet Menemen hâdisesinin — nâsıl başladığı ve kana susamış ha; dutların başları nasıl ezildi; hakkında bir (o muharririmizin mahallinde yaptığı (o tahkikata müstenit tafsilatı (o karilerimiz üçüncü sahifede bulacaklardır. Son tahkikat safhası Gazetemizi makineye verir- ken aldığımız son tafsilâtıda burada aynen neşrediyoruz! Dün Manisadan jândarmala- rn muhafazası altında hâdise ile alâkadar oldukları zannedi- len on iki kişi Menemene geti- rilmiştir. Getirilenler 25-60 yaşı ara- sında pezmürde kıyafetli şahıs- lardir. İçlerinden bazıları sâkal- hıdır. Bunların Menemen hâkimi Ali kemal ve müstantik Bekir beyler. tarafından isticvapları sabaha kadar devam etmiştir. Çok ketum davranılıyor Alâkadarlar tahkikat safhatı hakkında çok ketum davran- maktadırlar ve: “Biz gazete- lere bir kelime bile söyliyeme- yiz. , diyorlar. Hatta dün akşam © hâdise bakkında İzmirde bir gazeteye telgraf çekmek istiyen Mustafa bey isminde bir arkadaşın tel- gtafına bile O müsaade edilmek istenmemiş ve bilâhare verilen müsaade üserine telgraf çekil. miştir, Metemende tevkifat yoktur Menemenden tevkif edilen hiç kimse yoktur. Yeni Asır re- fikimizin yazdığı veçhile Mene- Men ahalisinden bir kaç kişi za- bıtaca davet edilerek hâdiseye şahit olmaları rine müracaat edilmiş ise de şim- diye kadar Menemenden tek bir kimse tevkif edilmemiş yalnız beş nezaret altına alınmıştır. On beş kişi nezaret altına alınmıştır. hasebile ifadele- iki haydut araniyor: Hâdiseyi müteakip Kasaplar içine doğru kaçarak tagayyüp eden ve şimdiye kadar izlerine mişlerdir. tesadif edilemiyen haydutlardan Tankikat Halk Gazi Hz. bugün avdet ediyor ISMET PAŞA BU AKSAM ISTANBULA / Erer gün öğleyin çıkar | Yazı müdü için mücadeleden yılmaz Mefküre G azetesidir İdarehanesi: İzmir - Gazi Bulvarı “Yeni Asır, yurdunda Nüshası - Heryerde 5 kuruş olızat Arıt | : HAREKET EDECEKTİR Müdafaai milliye vekâletine kimin Yasalatı bekleniyor. İstanbul, 24 ( S.C ) —İsefi yapmakta olan Reisicum-|Mustafa Abdülhâlık beyin) paşalar en kuvvetli gö- hur Mustafa Kemal haz-|Maliye vekâletine tayinin-|rünmektedir. Gazi ve İs- retlerinin bugün şehrimize|den inhilâl eden Müdafaai|met pa avdet buyurmalarına inti-|mill ve Berlin z Kemalettin Sami meb'usu Naci aların İstanbulda re vekâletine kimin|mülâkatından sonra yeni tayin edileceği henüz an-| Müdafaai milliye vekilinin İstanbul, 24 ( S.C ) — İlasılamamıştır. Bu husus-İkim ola ikisi genç yaşta idiler. Bunlar el'an yakalanamamışlerdir. Yaralı olarak yakalanmış olan Zeki Mehmet ismindeki mel'un dünkü ifadesinde israr etmektedir. Hâdisede nutuk söy- ler gibi vaziyetler takınan ve dinden, Peygamberden ve şundan bundan halka karşı hezyanlarda bulunan bu adamın başindan al- dığı yaralar tehlikesizdir. Ana- doluhun yazdığı gibi bekçilerden Hasan ve Şevki efendiler yaralı değil derhal ölmüşlerdir. Çünkü Şevkinin yarası alnının ortasın- dan Hasanın da köğsündendi HIÇ bir fırka tanımayorlarmış Haydutlar arasında bulunan Sütçü Mehmet, tenkil kuvveti hâdise mahaline yetişerek silâh istimaline başlamadan evel orada hayret ve endişe içinde hainlerin başları ezilmesini bekliyen halka hitâben “ Ey ahali (o müslüman olun. Şapkaları başınızdan çi- karın. Biz eşkıya değiliz. Biz hükümet, halk fırkası. © serbes fırka filan bilmeyiz. Dini kurta- racağız, diye türrehatında de- vam ediyormuş. Başları ezilince Asker ateş açınca haydutlar ne yapacaklarını şaşırmışlardır. Bunlardan yine sütçü (Mehmet elinde silâhı olduğu halde aske- rin üzerine doğru hücum ediyor ve bir taraftan da halka hitaben: “ Amamn dağılın, dagılın daha duruyorsunuz , diye bağırıyor ve köpek gibi ulumağa devam ediyordu. Halk nefretle, gayzu hiddetle hainleri ezmek, boğmak isteyordu. Tenkiı kuvvetinin ha- reketi endişeleri teskin etmiş ha- inlerin bir kaç dakikada başları ezileceği kanaatı hasıl olmuştur. Tahkikat ve istiçvabat ehem- miyetle tamik olunmaktadır. Azılı haydudun ahmakça sözleri Şakilerden yaralı olan Zeki Mehmet ifadesinde | demiş- kiz — Bir yığın odun getirin de yakın. Beni ortasına atın Hasreti cağı kat'i şekilde paşanm|ta muhtelif tahminler ileri) anlaşılacaktır. bu akşam ekspresle An-İsürülmektedir. Maamafih karadan hareket ederekİnamzetler arasında sabık|Berlin sefiri Kemalettin paşanın yarın sabah İstanbula mu-|Nafta vekili Recep, Adana|Sami İstanbul, 24 ( S.C ) - paşanın münhaj INKILâP SEHİTLERİ MENEME&SNDE ea ihtilal yapıldı inkişaf o ediyor Manisada bu hâdise ile alâkadar oldukları zannedilen kimseler tevkif edildi * Menemende 5 kişi nezaret altına alındı İbrahim gibi bende © yanmam. İsterseniz tecrübe ediniz. Mer- kum o Manisadaki © arkadaşları hakkında biç bir şey söyleme- mektedir. Manisadan gelenler Manisadan getirilen maznun- larla birlikte Manisa merkez me- muru Zeki bey ve miktarı kâfi polis Menemene © gelmişlerdir. Leşler henüz kaldırılmadı. Zeki Mehmet verilen yemeği kabul etmemektedir. Tahtı zanna Menemende tahtı nezarete alınanlar dört kişidir. Bunlar arasında Menemen eşrafından Saffet hocada mevcut isede nanlar umumi zan ve kanaaı bu zatın böyle hainane işlerle alâkası ola- mayacağı merkezindedir. Mama- fih tahkikat safhası herşeyi mey- dana çıkaracaktır. ihtifal merasimi başlayor. Mukarrer olduğu gibi ihtifal merasimine saat on ikide baş- landı. İzmirden gelen Türkocağı Muallimler birliği, heyetler aziz şehitler için yaptırdıkları çelenk- leri hamil bulunuyorlardı. Bütün Menemen matemi bir hava için- de yüzmekte idi. Etraftan heyetler mütama- diyen geliyorlardı. İzmir meb'- usları beylerle,vali paşa,belediye reisi bey, Oo muallim & mektebi izcileri © muallimlerile | birlikte otomobillerle geldiler. Az sonra ordu namına yapılan © mükellef çelenklerile fırka kumandanla- rından Cavit paşa ve maiyetleri teşrif ettiler. Menemen askeri ve mülki hükümet erkânile bütün mektep talebeleri, jandarma ve askeri müfrezeler, kadın erkek binlerce Menemenli göz yaşlarile büyük şehitlerin cenaze merasimine iş- tirâk etmişlerdir. Mektepliler tarafından müteaddit çilenklerle ihzar edilmişti. Muallim mektebi izcileri izci elbiselerini lâbis bu- lunuyorlardı. Cenâze alayı Şehitlerin cenazeleri Mene- getirileceği malâm değildir meb'usluklardan birisine namzet gösterilmesi hak- kında henüz fır diva- nında bir şey görüşülme- miştir. Müdafaai milliye vekâleti için yapılan tah- minlerin hiç birisi doğru değildir. Ancak vaziyet Gazi hazretleri ile, İsmet gürüşmesinden sonra anlaşılacaktı men memleket hastanesinde tec- hiz ve tekfin edildikten sonra şanlı bayrağımıza sarılarak hrl- kın yeddi ihtiramında Menemene bir çeyrek mesafedeki kabrist. na götürülmüştür. Bu esnada halkın teessürüne tabiat ta iş rak etmekte yağmur yağmakta idi, Cenaze alayı sokaklardan geçirilirken göz yaşları döken kadınların hınçkırıkları, bütün camilerin minarelerinden yükse- len sala sesleri çok hazin bir manzara arzediyordu. Cenaze alayı şu sıraya takip etmiştir: 1— Asker, 2— Çilenk taşı- yan askerler, 3— Cenaze oto- mobilleri, o 4— Meb'uslar, vali paşa, Manisa fırka kumandanı it paşa, 5— Memurin ve za- ın, 6—Fırka erkânı, 7— Ma- arif memurları ve | müallimler, 8— Ahali, Cenazeler çarşı geçileikten sonra cenaze otomobillerine ko- nulmuşlardır. Cenazede bulunanlar Yukarda isimlerini kaydetti- ğimiz zevattan başka müddeiu- mumi Hidayet bey, Maarif emi Fuat bey; sabık mutemet Salih, Cevahirci zade Sabri, Eczacıba- şı Ferit, Ticaret odası kâtibi umumisi Turgut beyler de vardı, — verme — İstanbul Yubazların hare ketini telin . ediyor İstanbul 24 (5. C) — Yobaz- ların Menemendeki irtiçai ve caniyâne hareketleri tel'inle ve nefretle karşılandi. Müfreze ku- mandanı fedakâr (şehitlerimiz Rağip Kublay' beyle kır bekçi- lerinin mühterem namları tebcil edilmektedir.
