11 Aralık 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

şu adada memleketimiz hakkın- da samimi dostluk tezahüratına vesile oldu. Yağmur, mukarrer olan maçın yapılmasına mani olmuştur. Fakat ziyaretin güzel intibaları Görülüyor ki, gayri resmi bir temas arada hiç bir husumet kalmadığını göster- Türkiyeyi miştir. Bu münasebetle, Sakızda çı- kan ( Nea Hios ) gazetesinin sporcularımızı selâmlayan atide- ki makalesini naklediyoruz: Vatanımız bugün, gençliği- mizle nazikâne bir futbol müsa- bakasına 'davet edilmiş olan İz- mır - Karşıyaka gençliğini istik- bal ediyor. Bu telâki ız halkının in- sani ideale; izhar ve mede- niyetini isbat eylemesine (vesile olacaktır. Yunanistan ve Türkiye ara- sında bu gün artıkhiç biç husu- met yoktur. Mazi unutulmuştur. Akıllı ve tarakkiperver milletler kin ve taassuba saplanıp kal- mazlar, Türk gençliği bizim için dost vesempatik bir genç- liktir.Onu kardaşça kabul ederek bu hakikatı göstermeli ve onunla rabıtalarımızı, mümkün olduğu kadar daha ziyade sıklaştırma- ayaz. Türk gençliği bu suretle kani imimiyetle alkışla" me Memnviyet kaldırıldı Bazı gazinolarda zeybek ha- vasının çalınması o mıntaka ko- iserleri tarafından menedilmiş . Ahiren polis müdüriyeti ver- bir emirle milli havalarının çalınmasına ve oynanmasına mu- halefet olunmamasını bildirmiştir. . Tashih Evvelki günkü nüshamı intişar eden Poliş müdüriyeti, tavzihi altında Polis müdür ve- kili Sabri beyin imzası varken sehven Ömer beyin imzası atıl- mılmıştır.. Keyfiyet ih olu Sakız seyahati Türk - Yunan dostluğu için gü- zel bir tezahur olmuştur Karşıyakalı gençlerimizin Sa- kıza yaptıkları seyahat, şu kom- ve Sakız halkı kendiliğinden /nelerinden kâfi derecede müt. olmalıdır ki dost bir muhitte bulunuyor. Ve buradan ayrılır. ken, bizim eyi komşuluğumuz hakkında ve Yunan medeniyeti hakkında en eyi hatıralarla ve intibalarla gitmelidir. Devrimiz terakki, vefak kardeş sevgi ve milletlerin. birbirine dost ol- ması devridir. İnsaniyet, in ve harp tera- zarrir olmuştur. Gelecek nı ler cemiyetlerini daha; insani esaslar üzerinde kurmıya mec- burdurlar. Yarın yapılacak maç, iki komşu milletin o müstakbel wesilleri için çok mühimdir. İki millet, hatalardan uzaklaşarak birbirine dostane el uzatmakta ve'en yüksek bir ideale: doğru koşmaktadırlar. Spor fikri yüksek fi sporla zamanımızın en r. Eski ecdadımız yükselmişlerdir. . Biz de ayni suretle hareket ederek mi- irlerimizi öylece karşılamalı- yız. Onlar bizim bütün hürmet- lerimize nail olacaklardır. Yalnız. tatlı ve güzel sözler duysunlar. Medeniyet mefküresi ve spor fikrinin kutsiyeti bunu icap et- tirir. , Filhakika, bu makalede tav- siye edildiği gibi, Sakız halkı Sporcu ve salim düşünceli ve çok nazik bir halk olduğunu göster- miş ve gençlerimiz komşu ada- dan, temenni edilen eyi intiba- lar ve hatıralarla ayrılmışlardır. retleri Karataştaki asansörün işle- memesine sebep olan ücretin beş kuruş gibi, nisbeti bir şo- kilde yüksek olmasıdır. Halkın bu vasitaya rağbetini arttırmak Kânunusaniden itibaren ten it düşünülmektedir. Bu ten zilât biray zarfında tecrübe edi- lerek faydası görüldüğü taktir- de devam ettirilecektir. Biray içinde Cuma ve Cumartesi gün- leri birer kuruşa vesâir günler- de yüzer paraya nakliyat yapı- lacakmış. Tramvay ve vapurla- rm uzak mesafelere nakliye üc- retli Asansör ücreti muki yare lirse beş kuruşun haki- nur, 15 Kânunuevvel 930 Pözürteli NOTER huzurile çekilecektir © hesizdir. aten çok fahiş bulunduğu şüp- Ticaret Odası riyasetine gönder. Serbes Cümhuriyet iFena propagandalar Ticaretodası ihracatımız üzerinde! elim tesirlar yapacak asılsız neşriyata cevap veriyor İzmirde münteşir ( Hizmet )| yurdukları gibi İzmirden gazetesinin İzmiri ziyaret ©den|dıktan sonra da İzmirde resmi Amerika Ticaref nazırı muaYini |bir makama gönderdikleri mu Dr. Julius Klein cenaplarınılakhar diğer bir mektupta da M. J. Taranto müessesesi tara |aynen şu cümle vardir: fından verilen İncirin fena ol:| < İzmiri ziyaretimiz hatırası duğuna dair yapılan neşriyatı olarak gönderdiği gayet leziz teesstifle okuduk. Bu neşriyatın/ve lâtif meyveden dolayı, ma- yapıldığı günün ferdasında Od«|dam Klein, Mr. Gillisple ve kâtibinmumisi Turgut bey dara | Mr. Finger ve benim hâr te- fından bütün İzmir gazetelerine |şekküratımızin Turgut Beye (Mizmet) gazetesi dahil olduğu|İlâğını rica ederim. > halde telefonla yapılan beyanatta| | Mr. Klein cenaplarının muh- kıymetli misafirimize mevzubahs|terem Imzalarile gelen mek- olan müessese tarafından fenn |tubunOdamız kâtibiumumisine mahsulün. verilmesinin - imkân, |ncirlerimizden dolayı yapılan bulunamıyacağı, çünkü bu'mü | bu teşekkür! aSSIz ve ne n ii İgibi bir essesenin memleketimizde uzun! fm olm, müddettenberi dürüst ve temiz riyat dol çalışan. bir firma olduğunu Yellarına irmek mecburli binaenaleyh Hizmet gazetesinin inde ( kaldığımızdan (dolayı bu baptaki neşriyatının varı müteessifiz. oluıyacağı bildirilmişti. Buna) Fakat memleketin ha- rağmen mezkfir gazete neşri ati meselelerinde tetki bndâ. ısrar eylediğini gördük; lal il Hatta bu gazetenin neşriyatının (917. salâhiyettar makam: lardan esaslı asılsız olduğunu bilmiyerek İs tanbuldaki gazatelerimizin bast: almadan rastgele ve güya memlekete hizmet ediyo- malümat Otomobil kralı Hanry Ford dünyanın en zengin adamlarin dan olduğu halde bir şey mü- kabilinde olmaksızın (kimseye on para vermez. Müesseselere yapılan mali yardımdan, hayir işlerine para vermekten tutu- nuzda dilenciye para (£ vermeğe kadar bu tarzda & yardımların şiddetle aleyhindedir. Bu yar- dımlar insanların ahlâkını bozar der. Bu prensibinde gayet mu- sır olan OFordun geçenlerde Munihteki Deutsches Museuma 1,000,000 mark hediye etmesi herkesi, bilhassa inatçı milyar- deri tanıyanları hayrete düş müştür. Şüphe yok ki Fordu bu ha- rekete sevkeden mühim amiller olmuştur. Deutsches Museumu rmüş ve onun müessis ve mü- olan Dr. Oskar von Miller görüşmüş olanlar bu amilleri örmekte güçlük çekmezler. Bu müzenin ve Dr. von Millerin yü- züne durmak kabil değildir, ni- ları da çürük esas üzerine yazılar azlığını görmekteyiz. ruz hayali hamile yapılan neşriyatın o manasızlığını, Odamız bütün mesaisinde ve bassaten «ihracat o maballerimiz pek fazla bir hassasiyetle çalış | DoŞriyatın makta bulonduğundun ve bulçirkinliğini efkârı umu- mesaisi de kıymetli matbuatımız| oi üv i tarafından muntazaman takip ve) Ye MÜV acehesinde va hatta takviye edilmekte bulun.|kati ve en kuvvetli bir duğundan müstenit|tarzda ve kökünden sil- mek emelile bu hakikatin matbuatımızın sütunla - rında lâyıkı veçhile tebel- lür eylemesi artık bir za- riyatın incir. vaziyetini rencide ihtimaline binaen bu eylemeti mes'ele hakkında şu tavzihi Oda vamına bir kerre daha yapmağı lüzumlu addettik , Şehrimizi | ziyaretleri esna-) | ip z sında Dr. Julius Klein cenap Jruret halini almıştır. larına, muhterem © madamlarına Makamı o vilâyetten | tebliğ olunmuştur * İş « Bir müddettenberi? bir kısım. Zazetelerde bazı tüddarımız ta fafindan Amerika ticaret naza eti müsteşarı D. Klayn cenap. larirn verilmiş hediyelik incir lörin kusurlu olduğuna dair gö- rülen neşriyat doğru değildir. Bil'akis eyi ve nefis cinslerinden olduğu tahakkuk etmiştir. Müs- teşar cenaplarından gönderilen teğekktirnamede ve bilhasan (Neş riyattan bir hafta evvel. gelen resmi ) bir mektuplarında hedi- yelik iheirlerimizin leziz ve ne- fis olduğu hakkındaki takdira- Amerikanın İstanbul ve “Paris ticaret mümeşsilleri Mr. Gil lespie ve Mr. “Finger cenapları na M... Taranto müessesesi rafıudan verilen incir Oda kâ- tibiumumisi “Turgut bey vasita sile takdım edilmiştir. o Ayni muhterem zevata Aydın incir kooperatifi ve Şerif Remzi mü esseseleri tarafından da mahsu- lümüzden hediyeler takdim edil miştir, Dr. Julius Klein cehapları ve arkaşları İzmiri ziyaretinden forkalâde wütehassis ve memnun Lütfen çeviriniz kaldıklorinı buradan ayrılırken dikleri bir mektupla ifade bu- İda bunu ayrıca müeyyedesidir, günü Kuponlarınızı göndermekte istical gösteriniz e e tekim bütün Alman sanayiinin başları, belediyeler, imparator- lar, kırallar ve doklar hep du- ramamışlar' ve ellerinden gelen yardımı diriğ etmemişlerdir. Bu suretle Deutsches Muse- um fennin sanayiin ve makina- nın bütün esaslarını halka yak- laştırmak yolunda yapılan bütün teşebbüslerin en mükemmel ha- line gelmiştir. Deutsches Museum Munihte İsar nehri üzerinde ufak bir ada- yı işgal eden büyük bir müzenin ancak bir kısmıdır. Bütün mü- essesenin resmi ismi Alman ta- rihi tabiisi fen' ve makine şah- serleri müzesi, dir. Bu müzede fennin | bütün mühim şubelerinin inkişafını ta- rihi eserler veya modeller var- dır. Bn müze kıymetli bir kollek- siyon olmaktan çok farklıdır, bu bir mekteptir. Öğretilmesi en güç olan şeyleri" gözle. öğreten mükemmel bir mekteptir. Deut- sches Museum ile diğer müzeler arasındaki fark aslanların kök- rediği bir hayvanat bahçesile saman dolu cam gözlü hayvan- lardan mürekkep bir müze ara- sındaki farktır. Deutsches Mu- sewmde makinelerin çoğu işle- mektedir. Teşhir edilen şeyin maddı esası, . mahiyeti itiba- rile hareketine imkân olmadığı takdirde ise sahne öyle cazip ve eraklı bir şekilde tertip olun- muştur ki gözümüz ihtiyari sap- lanmaktadır, mesele tabakatülarz gösteren bir sahnede. Müzeleri böyle canlı ve ha- reketli bir halde göstermek ilk- defa yapılmış bir şey değildir. Böyle bir müze çok daha evvel İngilterede yapılmıştı. Fakat bu Alman müzesi bu fikri çok da- ha genişletmiştir. Von Miller halkın fenni şey- lere alışmamış olan dimağını eş- üzeler ve fen Almanyada çok zengin bir fen müzesi daha vücuda getiriyorlar çük bir kazanın bölmelerine su dolmağa başlar ve küçük bir ge mi bölmeden bölmeye geçerek İbir dağa çikar. Bir gaz muslu gunu. yakarsınız bir balon şişer ve tavana kadar çıkar, Hararet * havayı inbisat ettirdiğini ve ins bisat eden havanın. hafifleterek balonu uçurduğunu © gözünüzle görürsünüz. Sonra havası $0- Zuyunca balon tekrar yerine iner ve söner, Yandaki karanlık odaya gis riniz duvardaki elektrik anah- tarını kapayınız, önünüzde bir rontken İâmbası yanar, elinizi tu- tunuz, kemiklerinizi görürsünüz. Bu kadar sumullü ve düşün- celi bir fen müzesini ancak Dr. Von Miller meydana getirebilir. Von Miller esas itibarile müze üdürü değildir; mesleki | elek- trik mühendisliğidir, Ve bunda beynelmilel bir şöhret kazahmış- tır. Fakat yeni muvaffakiyet eski beynelmilel © şöhretini bile geç miştir. Von Miller müzeye çok kuvvetli bir şahsiyet vermiştir En büyük fen adamları bile bı müzenin eski makine ve aletle rinde kendileri için darbeler bu luyorlarsa da müze esas itiba- rile halka hitap etmektedir. Von Miller ve adamları zi- yaretçilerin hiç bir fenni bil- gisine malik olmadıkları esası asla o hatırdan (| çıkarmamak ta ve köylülere her şeyi açık bir surette göstermektedirler. Me- selâ, Von Miller bir lokomotifin yanını açar, bir köylü İokomo- tife çıkar, buhar musluğunu a- çınca lokomotif işlemeğe başlı Köylü makinenin nasıl işle: bütün teferruatile görür; kitaptan bir ayda öğrenemiyeceği şeyi beş dakikada * mükemmelen öğ- renir, Müze yapılırken Dr. VonMiller İley'ete ilmi hakkinda iptidai malâmatın nasıl verileceğini dü- şünmekte imiş, mekteplerde ol- duğu gibi güneşi temsil eden bir lamba önünde dünya ay ve #air seyyareleri temsil eden yu- varlakların dönmesini “çok nakıs ve çocukça: bulmuş: Binanın (üzerine (| semayı temsil eden bir kubbe yapmış ve Zeiss müessesesinin “ yardımı ile burada yıldızları ve; seyya- releri hakikata çok yakin olarak gösterecek tertibat yapmış ve bu suretle dünyânın ilk Plane- riumunu meydana © getirmiş” şimdi. bu. tertibattan dünyada yirmi tane vardır. Burada beş yüz kişi oturarak yarım saatlık bir konferans din- ledikten sonra semadaki bütün hareketleri görürler, seneler sa- niyeler, asırlar dakikalara sığar, güneş ve seyyareler | birbirini kovalar. Burçlar bundan 50,000 sene sonraki yerlerini alırlar, Bir gemi güvertesi vardır, bataniye iskemleleri ve kurul” muş bir çay masası ile; oturun- ya ile mümkün olduğu kadar Merkez ve taşradan İ4 Kânunuevvel akşamına kadar © Yi ein sena. yetinmek işin gelecek kuponlar kuraya ithal olunacaktır İM Ga li e ca karşınızda denizi görürsünüz bittabi resim olarak, fakat mü- kemmel.. Güverte boyunca yü- rüyünüz, kaptan odasma gelir ve geminin seyri için lâzım olan bütün aletleri orada elinizle kullanırsınız. Gemi bir limanda demirli bulunmaktadır. Yalnız bu kadar yakın olarak tanzimi 40,000 liraya malolmuş ve mas- rafı bir vapur kumpanyası ver- miştir. Fakat bu sahne ile bir camekânın içinde teşhir olnnan gemi aletleri arasındaki farkı leri ve saire eşyaları mahfaza- lar içine koymamıştır. Herkes eşyayı istediği gibi yşkından görmek, hatta elile yoklamakta serbesti. - Sade bu kadar da değil, her yerde düğmeleri ve manivelası vardır. Düğmelere basar, mani velaları çeker, makineleri keyfi- nize işletirsiniz. Meselâ bizzat bir fanusun havasinın boşalışı ve ea i“ 25 kupon göndermek hava boşalınca içerideki saatin düşününüz! itmediğinizi bilfil tec-| © Yalnız modren gemilerin de rübe edersiniz. Kendi. elinizle Zil eski gemilerin tipik taraf- tecrübesini yaptıktan sonra ha- va olmayınca işitmenize imkân olmadığını unutabilir misiniz? Bir düğmeye basarsınız kü- beş kupondan azla piyangodan