10 Aralık 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

On Lim nedir üçüncü Muharriri: Emile Fâğust ü fasıl Adli hürriyet Terfi etmek istemiyen hi kim, bu cehetçe hükümete kar- şı müstakil olduğu için müsta- kil bir hâkimdir. Fakat müsta- kil olmasının diğer bir sebebi de mahakeme edeceği kimseler tarafından tayin edilmiş olma- masidır. Binaenaleyh, mahake- me ettiği adamlara karşı da bu suretle müstakildır. Böylece her taraftan hava gibi serbestir. Mahakeme edecekleri o kimseler tarafından intihap olunan ve tekrar onlar tarafından intihap edilecek olan hâkimler pek o kadar müstakil olmıyacaklardır. Fakat neden müntehip hâ- kim usulü Amerikada eyi gi- diyor? Evvelâ bu usul Amörikada mükemmelen eyi » gidiyor değil dir. Orada müntahap : hâkimler- den çok şikâyet edilir. Adalet- lerinden oldukça şüphe olunur. Bunun eyi, nisbeten eyi yalniz bir neticesi vardır: Davalarda içtinap edilir. Sonra, Amerikada fe- müntahap hâkim sistemini lâketli netice vermemesinin sebebi de mesleklerin karar: lığıdır. Mesleklerin. kararsızlığı orada mükemmel bir tamir va- sıtasıdır. Vatandaşlar tarafından hâ- kim intihap edilen bu hâkimin hâkim kalmak istediğini zanne- der misiniz? Aslâ, Bugün hâ- kimdir. Üç sene sonra salamura satacak. Bunun için tekrar inti hap edilmemek umurunda de- gildir: “Tekrar intihap edilemeye- cek miyim? Ne umurumda, Sa mura satarım. ,, Tekrar intihap, edilip edilmemesi kaygusu ol- madığina göre, mühakeme ede- ceği adamlara k dir. Belki çok güzel bir hâkim- dir. ve ekseriya öyledir. Fakat Fransada, il len' hâkim, hâkim naenaleyh tekrar: intihap edil- mek isteyecektir. Şu halde, ne- ik tahmin edersi, Ya hut, Jan Jak Ruso nun fikirleri- rine tevfikan, hâkimliği daha yüksek şereflere"doğru ilk ka- deme addedecektir. Meb'us ve- ya sayan olmağı; düşünecektir. Aklına bu fikir girerse evelkin- den daha fena olacak; O vakit görürsünüz ne biçim icreyi ada- let edecektir. Doğrusu, ben re- yiâm ile hâkim intihabına taraf- tar değilü bir hâkimliğe taraftar olacağım. Eyi hesap edilirse anlaşılır ki kendi kendini intihap. etmek, kendi kendine tabi olmak ve ci- hana karşı müstakil bulunmak için yegâne çaredir ve adaletin eyi yapılması için buna kat'iyen ihtiyaç vardır. Tabiatı icabı, va- tandaşlar ve hükümet arasında| haken vazifesini görmeğe davet edilen hâkim ne şuna, ne buna tabi olmamalı ve vazifesini ne ondan, ne bundan almış bulun- mamalıdır. Vazifesini kendi ken- dinden alırsa | bu mahzur zail olur ve görülecektir ki bn bir anarşi değildir. -anunu esaside intihap pren- mafevkler için terfi telif etmek kâfidir. intihap ederler | ve temyiz muhakemesi de bütün hâkimleri tayin eyler. Bu suret- le temyiz azasının şu hususiyet- leri oladak: 1 — Salâhiyetdar adamlar tarafından tayin edile-| cekler; 2 — Hükümete © karşı i-)nu da düşünmek 5 — Bütün Fransanın hâ- kimleri tarafından tayin edile- ceklerine göre Fransız hâkiml ginin umumi zihniyetini temsil edecekler, Böylece teşkil edilecek bir temyizi âli mahkemesinin mü- kemmel olacağıni zânnederim. Şunu da kaydediniz ki münte hipler, . temyiz O mahkemesine yalnız hâkimler intihabma mecbur olmiyacaklardır. Meslekten çe- kilmiş büyük avukatları, noter- leri de intihap edebileceklerdir. Bu usulle, o büyük ve meşhur avukatlar, isterlerse, (temyiz mahkemesine © girebileceklerdir. Bu suretle teşkil olünan tem- yiz mahkemesi, (Fransanm - bü- tün hâkimlerini tayin eder, terfi, tebdil. eyler. Hülâsa bu gün adliye nezaretinin yaptığını Jo yapar. Öyle zannediyorum ki bunu yapmak, iyi yapmakiçin tam ihtisasv ardır. Birini seçerken, siyasi fikir- lere ve “kendi menfaatını vikaye endişesine kapılmaz. (Halbuki hükümet daima bu endişeye tâbidir. Bir'adliye nazırı gibi, bâşvekilin arzularına, ricalarına, tazyikine “ ve bazan emirlerine iaat mecburiyetinde değildir. Şu veya bu siyasi fırkanın ho- şuna gidip” gitmemek kay, yoktur, Ancak adliye heyetinin iyi bir şekilde teşekkülünü ' ve: adaletin güzelce idaresini düşü: ür ve bundan başkabirşey dü- inemez. Fenâ iş görmekte kat'iyyen biç'bir menfaatı yoktur. ” İnsan- ların .fenalığı, o ancak fenalık yapmakta menfaatları olduğu zaman yaptıklarını; “düşünmek lâzımdır. Bunun bazı istisnaları varsa da, o kadar azdır ki hesa- ba alınmağa değmez. Fakat şu- lâzımdır. ki anlar fenalık yapmakta men- atları olmayınca, eyi iş yapar- lar. İstisnalar tesadüfi ve arı- zidir. Böyle bir sistem, mükemme- len idare edilen mükemmel bir hâkimlik tesis eder. Şuna dikkat buyurunuz ki müntahap hâkim- liğin “mahzurları: buzada bulun- mıyacaktır. Bu sistemle, hâkim- lik bugünden: daha ziyade ademi merkeziyete tabi değildir, Falan vilâyette hâkimler ârasında şu akide, falân * vilâyette bu akide mevcut değildir. Temyiz mah: kemesi bütün Fransa hâkimlerini şimdi hükümetin yaptığı tayin eder ve bu, suretle adli fikrin vahdetini ve yeknesaklı- ğını muhafaza eyler. Yalnız şim- di hükümetin yaptığı gibi, ada let harici mülâhazalara tabi ol- maz. Küçük bir misal olarak, bu sistem avukatlar baro heyetinin bütün avukatlar tarafından inti- habına ve müdafisiz mücrimler için baro reisi tarafından avu- kat iraesine ve mesleki hatalar için avukatların baro hey'eti hu- züruna çıkmalarına benzer. Bü sistemin, hem tabii, hem de zekiyane olan bu teşkilâtın, oto- ritenin intihap tarikiyle verilip yine müntehibe şamil olmasının bir mahzuru görüldüğünü zan- netmeyorum. Nizam, bu suretle çok eyi teşkil edilmiş bir kül dür, Öyle bir uzviyetki orada kısımlar merkezi besler ve mer- kez kısımları idare eder. Öyle zannediyorum ki, bu sistem bütün ihtiyaçlara cevap verir ve bütün mahzurları izale eyler. müstakil olacaklar; 3 — Siyasi fırkalara karşı müstakil olacak- Karilerim bu nazariye kendi- iklerinden © umumileştirebilirler. Şu halde Polis müdüriye- tinin haberi * yok mu? Dün polis müdüriyetinden şu tavzihi aldık: 3/12/930 tarih ve 34 numa- ralı gazetenizin birinci sahifesi nin altıncı sütununda ( sorabi- lir miyiz vatandaş hürriyeti po- lisin ağzına mı bağlıdır?) başlığı ile yazılan malümat - görüldü. İzmirde mevcut barlarda -icrayi Sanat eden artistlerin angaje vaziyetlerine müsaade olunma- dığı keyfiyeti İzmirin müstahsil bir memleket olması | sebebi ile hem civar olan; köy- lülerden — safdil © halkımızın aylarca yetiştirip eline geçirebi- leceği bir kaç kuruş parasının bu suretle ve bir an için heba olmamasını temine matuf bir ha- reket olduğu kadar da * ayrıca bu kabil numaralarda çıkan 'ka- dınların çeşit içkileri “bir birine karıştırarak halita halinde içtik- leri cihetle” sekir vaziyetlerine ve bunuh tabii bir neticesi olan çirkin evza ve ef'ale meydan kalmı için ittihaz “edil- miş inzibati ,bir' tebliği yok- sa milli o raks havaları için bu hususta bir emir ve- rilmemiştir. o Binaenaley mem- lekette her hangi bir vatandaşın gezme ve “eğlence hakkına" hiç kimse' mâni olmamış ve'bü hu- Susta hiç bir müracaat' ve şikâ- yet te vuku bulmamıştır. Keyfi- yetin bu suretle gazetenizin ayni sütununda tavzihini maalihtiram rica ederim. efendim. Poliş müdürü » Ömer 8. Cumhuriyet — Görüliyor ki İstanbul *ve Ankarada Serbes, olan :ve “kanun” tarafından çinen edilmiyen angaje keyfiyeti bil- mem ne şekilde bazı mülâhazatı idariye: ve ii tiye ile-İzmirde yasak edilmiştir. Bundan mak- sat, sarhoşluk olmaması müstah- sılların “soyulmaması imiş. Bir defa herkesin. cebindeki. para sına tehakküm etmiye aklımız ermez. Ve nihâyet: Barlara mü- davim olanlar da | müstahsiller değildir. Zavallı köylülerimiz bu kabil mahallere girmekten . sıkılırlar bile... Hem bu tedbirlerle işin önüe geçiliyor mu zannede niz? Hayır ' yine isteyenler İncir altında, Bağlar aralarında hatta İzmir içerisinde “muhtelif yerler- de istediklerini yapmaktan bir dakika; geri kalmiyorlar. Nerede kaldı.ki insanlar. menedilen şey- lere daha fazla münhemik d lar. Zeybek havalarının men'i, keyfiyetine gelince: Polis müdüs riyeti tarafından böyle bir emir verilmemiştir. diyor. Fakat Zey- bek havası müteaddit gazinolar- da memnu bulunuyor. Şu halde Polis müdürü beyden rica edelim Aypark gazinosundan ve diğer gazinolardan zeybek havasının memnu olduğuna dair emrin ki- min tarafından verildiğini lütfen sorsunlar. Ucuz Dikiş SON MODA ELbiSE «15» LIRA Yenikavaflar --Şirket bulvarı (AHMET SAKİ) Terzihanesi , N. 45 (3) Hükümet vasıtası değil, sadece millet ve devlet. memuru olân memurler ayni usule tevfikan tayin edilmelidirler. Meselâ mu- allimler. Fakat bütün bu şekil memurlar için faydalı olan bu sistem, hâkimlik için bir zaru- rettir zira hâkim devletle ferd arasında hakem vaziyetindedir. Binaenaleyh bir tarafa karşıda, öbür tarafa karşı da. temamen müştakil olmasıicap eder. — Bitmedi — Bu aşı çok ümit -— vericidir Memleket © hayvancılığında zaman zaman mühim zararlar ika edön vebai bakarinin son aylarda gene Sivas ve havali: sinde zuhur ettiği malümdur. İktisat Vekâleti Baytar dairesinin “bu - işi kökünden halletmek hususundaki azmı na zarı teemmüle alındıktan sonra bu tehlikenin yakın bir anda tamamen bertaraf edileceği imi dini beslemekte -haksız olmayı Vebai bakariye karşı sorom il &den Pendik mülessesesinde şim. diye kadar elde olunan seromları hayvanlar üzerinde on günlük bir muafiyet temin “ ediyordu. Halbuki 1927senesinde Fransada Kürason . ismindeki: âlimin. ilk defa keşfettiği. yeni formüllü vaba aşısı hayvana. üğ. aydan fazla muafiyet vermektedir. Bu sorom Türkiyede ilk defa yüksek baytar mektebi baktri- yoloji müderrisi Rıza. İsmail B. tarafından tecrübe edilmiştir. Mumaileyhin muvaffakıyetli tec rübeleri “ Ethem. beyle; birlikte teyessii etmiş ve muvaffakıyetle höticolenmiştir . Vebah bayvahların dalaklar rinin akciğer Lenfa ukdelerinin formülle . muamelesi neticesinde elde olunan bu aşı şimdi de Sı vasta zuhur eden vebal bakari imıntakasında 2000 hayvana tat bik edilmiştir. Bu hayvanlar üzerinde yere; ceği neticeleri tetkik etmek 'üze- re İktisat Vekâleti baytar dairesi fen müşavirlerihden baktriyoloğ Süreyya Tahsin; Etlik Dabora. tuvar. çeflerinden , baktriyoloy Lütfi, kimyaker Hamdi. “Pendik Serom müessesesi müdürü Bthem, ve baytar müfettişi Kâzım Bey: lerden mürekkep bir heyet te kil edilmiş ve bü heyet tetkikat yapmak üzere * Sivas'a harekat etmişti Mütebassısların memleket ha: yatı iktisadiyesinde- ehemmiyetli olan bu mesele hakkında alacak: ları neticeler yalnız bizi; değil) komğularımızı da alâkadar ötmek tedir. Ümitle dolu olan bu: tet kikat neticesi vebai bakariden mustarip olan bütün “devletler nezdinde büyük .bir memnüniyot uyandıracaktır.2500 hayvan gibi ilik defa vasi tatbikat: sahasına dökülen bu aşi iyi'netice verirse Türkiyenin beynelmilel ilim en hasına yapacağı hizmet a7 olmı yacaktır. Serbesüumhuriyeğ Telefon nümarası - 2697 Telgraf adresi - İzmir Serb. Abone şeraiti Senelik: 10 lira Alte aylıke 6 lira Echebi memleketler Senelik: — 25 lira İfa İlânat Birinci sayfa: Satır 100 kuruşl İkinci sayfa: |, 50, Üçüncüsayf: me İD Dördüncü sa: 10 Daimi. ve aylık ilânat ay. rica pazarlığa tâbidir ve aza mi teshilât gösterilir. İHTAR: Abone ve ilân üc! İretleri bilâistisna peşindir. Pek yakında Izmir sinemi ar! Tursun B. yolunda Otomobilleri so- yan şakiler he- almış değiliz. 5-12-930 tarihinde akşam sa- at 5 te Tursun beyden şehrimize müteveccihen hareket eden bir tenezzüh ve bir kamyon Hasan- lar köyü civarından geçerken meçhul bir istikametten atılan kurşunla tenezzühün lâstiği pat- latılmış ve bu suretle şoför 'te- vekkufa icbar edilmiştir. Bunu müteakip kamyon da durmuştur. yolcular üzerindeki nukudu gasp ip kaybolmuşlardır. Tahkikat- la Tursun bey jandarması meş- güldür. Biraz evel | Tursunbeyle yaptığım muhaberede jandarma olduğu;”şakilerin ele geçeceği ümidini kat'ileştiren edildiğini öğrendim. Gasp edi- len nukudun miktarı. ve failleri şimdilik meçhuldür. . Vaktinde şakilerin tevkif haberini verece ğime emin olabilirsi Sekiz şaki Yol keserek on beş yolcuyu soydular i Kövya 8“(S.C) — Akşehire merbut Dürgut nahiyesi hududu dahilinde ( Ayritepo ) mevkiinde saat sekizde silâhlı “sekiz küvi- yeti meçhul şahıs yolu “kesmiş” ler, * kazaya giden ve kazadan 'dürmüşler yolcuların araba hay- valilaiina “Dikte kaçsiğlardır Eşkiyadan ikisi, Bolvadın ka; sının (Üçkuyu) karyesinden Taş li ve Kara kulak namındaki iki şerir yolcular tarafından teş is edilebilmiştir. Vak'a bir kaç, saat sonra haber alinarak Akşehir ve Bol- vadın kazalarından haydutların takibi için jandarma müfreze- leri çıkarılmıştır. Kaza müddeiumumisi Na bey adli tahkikata başlamıştır. Sabıkalı arap Kadri yakalandı Evelki gece meşhur sabıka- lardan Arap Kadri / Birinci kordonda — Ticaret ve Sanayi odası binasının demir yağmur borularını söküp götürürken po lisler tarafından görülerek kalanmış ve zabit | varakasile AŞK RESMİGEÇİDİ filminde Moris Şövalye'nin$i sehhar refikası, unutulmaz Silvanya kıraliçesi İLAHI Janet Makdonald tevkifhaneye sevkedilmiştir. rından birinin 1 birinci tenoru kası hesabına” yapılan içtimad, aranıyor hazır bulunan muhterem tücc, amele vergisinden, e müsakkafı vergisinden şikâyet ettiler, gi rük usullerinden şikâyet e Kim demişl Ticaret odası ki müz biz de etraflıca bir tafsilât umumisi Turgut bey dört denberi, ayni konferans salıp, duvarlarının . mükerreren bu çi kâyetleri dinle: Bunun için olsa gerek, duvak. rın kulağı vardır. Çok. yazık i; ağızları o dinledikleri ve belledikleri hı. k'katları tekrar ederek şimdiy kadar nasıl boş yere nefes ti ki Otomobillere yaklaşan / şakilerİlerden, şimdiye kadar' ne netiç, çıkmıştır? İnhisarlar yine ayri ederek yine bir. semti meçhule |inhisarlardır.. Ticaret serbesti onlar tarafından ayni. sureti, ayni şiddetle ve umumi iktu uğramaktadır. Mükerrer sigort müftezeletinin takip ve tahkikte/inhisarının bi: tüccarlar mall izler elde|liye Avrupada sigorta ettir. yorlar, olarak her şeyi daha pahalı i hal ve ihraç ediyorlar. Matba cılıkta bile fili bir inhisarla kar şılaşıyorlar. sanatkâr ve tüccar ender tesadüf edilir. Tütüncülük) kârlı faaliyet sahalarını tandaş girişmiştir. Bu mahdut vatandaş: sermayesi içir mukarrer olan yalmz mi tir. Seyrisefain ka Susi vapur “mücehezlerinin uğ oç on beş kadar yolcu radığı akıbet. Buna devletçilik larını soymuşlardır, diyorlar, Eşkiya. külliyetli miktarda) (Bu * devletçiliği, © muhteresl para ve eşya aldıktan sonra|meb'usumuz Celâl bey “ mutedil yolculardan N Gözviran ) köyün-| devletçilik ,, diye tavsif ettiler den Ali oğlu Mehmedi de öl- dır? Bundan fazlası devletin ti caret ve sanayii büsbütün inbi sarı altına almasıdır. Yani Rıs yadaki şekildir. ihtiyacı vardır. Mutedil devlet grafları, yaptığı şümendüfer bi fazladır. Bundan ötesi vatandış lara bırakılmalıdır. az istifade etmez, millet be halde daha çok istifade eder. pılan işi motorla yapmayı vergi sebebi adetmez. Mukav ile 500 lira icar Gğleden öğleye . .. Divarların Kulağı Ticaret odasında, Halk £(,. bazıları çekine çeki Büliketir”8 (8.0) — Burdan aya bie Goller a8 iki gün evel Tursunbey yolunda | şakiler tarafından tevkif edilen otomobillerdeki yolcuların üzer- lerindeki mevcut nukudun gasp edildiği haber verilmişti. Bu hususta mâlümat almak üzere Jandarma alay mülhakı yüzbaşı Safa bey atideki beya natta bulunmuştur. — Bu hâdise hakkında aya bir çok şikâyetler döktül., nhisarlardan şiküyet ettiler. M;, yetlerinin dinlenmediğind., yet ettiler ve bugünkü var; ağ çok bundan ileri geli, Şikâyetler “dinlenmiyor m) ini ifade eti yok... Olsaydı, bütü ini ifade ederlerdi. Zira, bü hep söylenmiş şer. hdit edilmeki, t ayni zararlar den gir Liman inhisarının © neticej Bizim hükümetimiz £ kadı hükümete! inkisari 'âltına alınış, yahut va sörmayelerile “rekabe rekabette ik fırkasının siyaseti me devletçilik ise, şimdi etin . pek çok tadil edilme çilikte hükümetin posta ve anlaşılır. Hati kendine hasret larını işletmesi Devlet dah Mutedil devletçilik muamclj vergisi şekli altında dahilde harice doğru gümrük teşkili yapmaz. Her fabrikanın kapısı bir gümrük dairesi haline getir) mez. Yani vergiyi istihsalde değil, kazançtan alır ve kazar mak imkânlarını artırır. Mutedil devletçilik el ile 9?) fazl ele etiren bir ni? ik icarı varmı vergi almaz. Mutedil devi çılik, vergileri hakiki kıymetler ve hakiki kazançlara ist ettirir. zadan 2000 liralı! DENNiS KiNG ile beraber, temamen renkli olan Serseri Kıral Filminde gözükecektir Sözlü sinemanın birinci operası Bütün bunları, ticaret ©) sının divarlarıtekrar edebilirler Yazık ki yalnız kulakları w" dır.Söylenen şeyler şimdiye kad! böyle sağır kulaklara tesadi ettiler. Şimdi vaziyet değişti »" İnşallah...