9 Aralık 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

7 Başmuharriri Faik Muhittin | Tacirler ve Fırka yetler artık işidilecek mi? sine devam ediyor. Meb'usları | kurtulunuz! dün tüccarlarla temas ettiler ve Evet Halk fırkazından iseni; fikirlerini dinlediler. /Bu fikirleri| tenkit edemezsiniz. Siz dinlemek için niçin bu kadar geç kaldıkları sorulsa, ne cevap ve- rebileceklerini bilmiyoruz. Zira söylenen şeyler, şimdiye kadar tüccarın ağzından ve gazete sü- tunlarından binlerce defa işidil- miş şeylerdir. Bundan sonra, daha müessir olacaklarını neye müsteniden farz edebiliriz ? Bizim bu ihtirazımızı, her şeye rağmen muhalefet arzu- suna atfedenler yanılmaktadır- lar. Halk fırkası hükümet mev- kindedir. Rakip fırkayı izale etmiştir. ve memleketin mukad- deratına hâkimdir. Binaenaleyh bu fırkanın daha sâlim bir dü- şünce ile hareket etmekte ol- duğunu görürsek şüphesiz mem nun oluruz. Buna inanabilmek isteriz. Eğer itimat edemiyor- sak, yeni bir zihniyetle ve daha geniş bir düşünce ile karşılaşa- madığımız içindir. Filhakika, İzmir mıntakasın- daki teşkilât heyeti ilk mağru- rane hattı “hareketi © terketmiş gibidir, Hataları inkâr etmekle bir şey kazanamıyacaklarını an- amışlardır. ve zahiren itiraf yo- luna girmişlerdir. Yalnız bu iti- raflar kaçamaklıdır. Muslahat icabı yapıldığı hissisinü vermek- tedir, Fırkanın sölâhiyattar ağız- larından şimdiye kadar ne si- yasi, ne iktisadi sarih bir libe- ralizim teminati çıkmamıştır. nüfuzlu erkânından olan Vasıf hatalardan o bahsediyor, Fakat ifadeye dili varmiyor. Bu hakikatları neler... Bunlar tecrübe edilmiş, mazarratları gelmiş hakikatlardır. edeceği çizmesi ların mes'üllerini icap eder, tenkit etmeli S.E tenkit cesaretini gösterdi. kası eskisi gibi tek fırka kaldı. tenkit olursa, zaruri sıf beyin, ne hiç bir arkadaşı icraat müsmir değildir. Cumhu- riyetçi, iâik ve milliyetçi olan vatandaşlar o kendi — yollarında memlekete nafi olmağa çalışsın- lar. Kenarda kalarak mütema- diyen tenkit yapmaktan fayda yoktur. Tüccarlarımız fırkamıza lışalıml, Eğer Halk saydı, caktı? S.F, ölmüşmü buluna Yılmaz Japon Prensleri Ankarayı ziya- Bilmiyoruz ama, Vasıf beyin sözlerinden “daima hoşa gitmiye- cek manalar çıkıyor. Millet mec- Jisindeki kravatsız ve yakalıksiz müntehipler nazariyesi hatırlar- dadır. Papuçsuz o müntehiplerle temas ettikten sonra, Vasıf be- in daha esaslı fikirler elde ede- ileceğini ümit ediyorduk. Bu- un yerine ne görüyoruz? Muhterem meb'usumuz! “Ke- arda kalarak tenkit yapmaktan ayda yoktur. Fırkamıza girmek bizimdir. ,, diyor. Söylediği aşa- Kı yukarı şudur ve bu da, bizce yetlere sahne olacaktı. de Ankarayı meldir. hazırlanmaktı Aindistanda arda kalarak tenkit ,, yapanla- 'n sesi işidilmez. Sesini duyur- ak için halk fırhasından olmak zımdır, Siz tüccarsınız halk fırkasını “ğenmezsiniz. İcraatından do- i<! tenkit edersiniz. Beyhude! <ngitleriniz ne kadar haklı. 0- hırsa olsun, bir netice veremez. ünki Halk fırkasından değilsi- iz. Fakat Halk firkasından o- edemezsiniz. Allahâbat 7 (A.A) — Hi ler ittihadı kongresi reiri Vila- baii tevkif edilmiştir. Alman meclisinde Berlin 7 ( A.A ) — Rayıştaj meclisi o kararnamelerin iptali hakkındaki takriri 253 muhalife karşı 295 reyle reddetmiştir. i Bugüne kadar dinlenmiyen şikâ- Halk fırkası teşkilât mesai-| Muktedirseniz, bu fasit daireden nasıl tenkit edeceksiniz ki, fırkanın bey bile buna cesaret edemiyor. Müphem kelimelerle muhtemel pek eyi tanıdığı bu hakikatleri tüccarlarımız pek eyi bilirler. İnhisarlar, ver- giler, gümrük usulleri ve daha el ile tutulur hale Bir fırka bunları tecahül ettiği zaman, si- yaset değiştirmeği samimiyetle istese bile, iptida hatalarını açık- raf etmesi ve yeni takip icap eder. Belki hata- araması bile fakat haydı ondan vazgeçelim. Hiç olmazs açikça doğduğu vakıt Vasıf bey muvakkat bir zaman için bu Fa- kat S.E. boğuldu ve halk fır- Tek fırkanın şiarı disiplindir. Çünkü tek fırka dahilinde serbes olarak, riyazi bir kat'iyetle tek fırka iki fırka olur. Eğer Halk fırka- sının iki fırkaya tehammülü ol- saydı, 5. F. ya tehammül eder . İşte bunun içindir ki ne Va- nın fırka icraatını tenkide cesa- vazgeçiniz. Kendi aramızda,kim- se duymadan bu işleri halle ça- fırkasının tenkide tahammülü olsaydı, me- sele kalmazdı. Fakat Halk fır- kasının tenkide tahammülü ol- ret edeceklerdir! parka Ankara: 8 ( 5.C ) — Gelecek ay zarfında Ankara yeni faali- Japon imparatorunun biraderi ile Bul- gar hükümdarlarının bu ay için- ziyaretleri muhte- Japon prensi ve refika- alâdm © olan ve okendilerince/sı 10 kânunsanide Ankarada izlenen bir hakikatı, belki is-| bulunacaklarından Hariciye ve- iyerek, itiraftır. Yani “ ke-|Kâletince bir istikbal programı Kongre reisi tevkif edildi iz Hür EN özetei borç- lar meselesinde takip tiği itilâfperverane hare- ketinden dolayı İsmet Pş. kabinesini şiddetle müua- F t veremez. » Bu mesele etrafınde C.HF teşkilât heyetinin “te- masları , devam etmektedir. Biz bu içtimalarda heyetin etrafın- hakiki bir fikir münakaşa- sının olmasını temenni ederdik. Fakat gayesi fırkaya aza temin etmek olan bu toplanmalar, cid- di bir alâka uyandirmamaktadır. Dün Ticaret oüasında yapılan içtimada da: böyle oldu. Halk fırkasına mensup beş on tüccar bir miktar da serbes tacir ve Vasıf bey tüccarlara demiş-|reti yoktur. ve bif çok memur ve müdürler i i tatbik) Bu şekil dahilinde tüccarla-Jhazır bulundular, İçtimaı Vasıf yanar balla thtiyaçlaki: enarda tenkit © etmenin)bey açtı. Bazı itiraflarda bulun- ni tatmin etmedi. Anladık ki manası yoktur, bize o gelinizl, kere elin e i dedikleri zaman bunun hakiki) münevverlerini, bütün sınıflarını in mengen YARİ en be demekle radian Jet akdar” etek isi ğini, fırka taşkilâtının şimdiye kadar takip ettiği siyasetin hal- kı memnun etmediğini söyledi. Halk fırkasına yazılmayı “ V. »i bir vazife!, gibi gösterdi. Kenarda kalarak tenkit yapmak tan fayda olmadığını söyledi. Sonra, tabii olarak, Halk fır kasını iktisadi buhran mes'uli- yetinden siyırmak için, bunun umumi bir buhran © olduğun bnndan cihan da hüküm sürdü- ü beyan eyledi, fakat cihan buhranı ile bizim hususi buhra- nımız arasında ne cihetten mü- şabehet olduğunu ve harici kri- zin bize nasıl bu derece müessir olduğunu göstermeği onuttu. Vasıf beyin ifadesinden an- laşılıyor ki maksat hakikatlerin beyanı ve ona göre hareket e- ilmesi değil, fırkaya aza top- lamaktır. Tüccarlar, memleketin vaziyeti hakkında fikirlerini be- yan etmişlerdi Osman zade Lemi bey iktisadi teşkilâtsızlığı- mızdan bahsetti. Küçük esnafın himayesi lüzumundan bahsetti. Diğer memleketlerde. sür- produksiyon (fazla istihsalat) tan mütevellit olan buhranın bizim- kine benzemediğini anlattı. İn- hisarların fena tesirlerini hikâye. etti ve hükümetin pek büyük sermaye istiyen mahdut bir iki iktisadi işten ötesine karışma- masını talebetti. Rusçuklu Fahri bey gümrük sisteminden, muamele vergisin- Borçlar meselesi Borçları vermek mi, vermemek mi! lâzımdır - Bir mütalea retini et-Jeden Osmanlı imperator- Bu temenniye muvafık ($ luğuna ait borçların te-İsurette hareti tayin de hükümete aittir. diyesi büyük bir hata ola- Caktır. İsmet paşa kabi- haza etmektedir. Bü ga-İnesi hadden çok fazla bir)yatta israr eden e sahası tam bir atalet içeri- i hüsnü niyet gösterirken meclisinin Fransız ve İngiliz İğsindedir. Filan iş söyle ve şu e v7 Eg hükümetleri nezdinde teşeb-|İ şekilde kontrol olunacaktır, verilip mes - borçları tedikeden müte- hazarı dikkatten dur bu- Jundurmamak lâzımdır. mevcut bağı kanaatlara|'Türk milleti kendine ait reddetmişlerdir. Tüccatlarla hasbihal C.H. F tüccarları kendisine çek mekisteyor-Fakat ihtiyaçlara nasıl cevap vereceğini kildirmiyor ve diğer bazı vergileri tenkit etti, Oda kâtibi umumisi Turgut bu kabil şikâyetleri çok daha fazlalarını dinlemiş, fırka kon- grelerinde buna ait raporlar okunmuş, oda vergiler hakkın- da teşebbüslerde bulunmuştur.,, Yani senelerden beri her şey söylenmiş, fakat tesir etmemiş- tir. Şimdi tekrar edilen şeylerin ne kadar kârı olacağını siz dü- şünün! Meb'usumuz Celâl bey ka- zanç, müsakkafat, arazi vergi- lerinin tadili muhakkak olduğu- nu Söyle: Sabri. Süleymanoviç bey tah- mil tahliye şirketinin (ticaret hayatını rencide eden bazı ha- reketlerini daha ileri sürdü. Di- ğer zevat, müsakkafat verğisin- den, muamele vergisinden, ok- turvadan, diz barkodan şikâyet ettiler. Celâl bey tekrar söz alarak dedi ki: 0. H. F. mutedil devletçi bir fırkadır. Yani fertlerin &8er- mayelerile yapmağa muktedir olamadıkları bazı işleri hükü- met ya doğrudan doğruya ya hutta yardım etmek suretile derahte eder. İora ve iflâs kanunu garbın en medeni milleti olan İsviçre- den alınmıştır. Bugün belki bizi müşkil mevkie sokacaktır, Fakat yarın için eyi neticeler verece- Bini ümit ederim. Borç için hapis hakkında da gok söz söylenebilir. Fakat yir- minci asırda borç için hapsa gitmenin ne kadar müşkül oldu- gunu takdir etmek lâzımdır. Devlet borçları için de hapis olup olmadığı da mühimdir. Bunun için komisyon | faali- yettedir. Sizin de bu hususta düştindüklerinizi anlamak çok faydalı olacaktır. b Gümrük” meselesi hakkında gö fen yel iti ta fat reti maliyemiz fevkinde tedi- büsatta bulunarak müşterek met paşa hükümet karar)|vellit buhranın şiddetini|hir müdaheleyi talep etmiş bulunmaları hayretle karşı- lanmıştir. İki hükümette bu)/$ evvelki mümsillerinin yanın- garip talebi pek tahit olarak/&da uyumağa bırakılmıştır. Bize göre belediyenin en den, tahmil ve tahliyeden şikâ jbir misal arzedeceğim. Seyirci kalır. o Binasnaleyh yek etti. Sabi Hilâliahmer rölsi| « “ozan. “konferansında © beni evvela şimdiye kadar veril- Hüsnü bey muamele vergisini|mali müşavir, olarak bulunu- yordum. Kapitolasyonların bir daha memleketimizde tatbikine bey kıssadan hisse çıkardı. Yani| katiyen müsaede edemiyeceği-İ ması alâkadarlara ezberlet. dedi ki; iatzi gören Avrupalılar, DİNE, aa Gamrada a “ Bu salon dört senedenberi| diyorlardı ki siz gümrükleri- nize hfikim deği ne Üz yirmi beş sene Jâzımdır. Halbuki için o kadar etmedik. Ve gümrük tarifemiz himaye tarzını havidir. görülecek tadilâtı yapmak müm- kündür. mil ve tahliye işlerinin. ucuzla- mast için Limanların asri vesa- miştir. kül vaziyetinden bah: itmiş ve imüdafaa ederek gençliğin sigor- nu söylemiştir. lâl bey efendi de cevaplarmı verdiler. rınız tatmin edilmemiştir. Arzu edilen isteklerin takip edilme- diğini Ankara fırka merkezinde ayrıca bir teşekkül yaptık. ve raporları tetkik edeceklerdir. sonra böyle zaman bizede yazınız biz etmekle edelim. öğleyin çıkar Halki in mücadeleden yılmaz Mefküre Gazetesidir İdarehanesi: İzmir - Gazi Bulvarı “Yeni Asır, yurdunda Nüshası - Heryerde: 5 kuruş Yazı müdürü: Behzat Arif İ | ahir ir miyiz? İaşe işleri daimi bir kontrola tabi tutulamaz mı? Eğer belediye mükarreratı göz önüne getirilir ve veril miş kararlar hususi defterin- den okunursa © görülür ki muhtaç olduğumuz . işlerin 3 hiç birisi ihmal edilmemiş, hepsi derpiş olunmuş ve ka- rarları verilmiştir. İş karar vermekle bitmiş olsa mesele kalmıyacaktır. Lâkin tatbikat EZ EZ Zİ İstanbul, g « 8.C ) — Kud- denilmistir. Bu emir tatbik sahasında üç'gün yaşamış sora ondan büyük zafı takip fikirleri” nin noksanlığıdir. Fikir takibi ise idari muvaffakıyetlerin başına | gelir. Zabıta me- murlarını görürsünüz, Sokak- larda uzun uzun dolaşırlar. Gözleri önünde belediye talimatına muhalif binbir hâ- dise cereyan eder. Fakat o vazifesini müdrik değildir. miş kararların hepsi ve zabı- ta memurlarının vazifeleri bir düstur halinde bastırıl- murların fevkinde kuvvetli bir teftiş kurulmalı en kü- çük ihmalkârlık, en ağır ce- zaya çarptırılmalıdır. > Taki vazife aşkı kalplere hâkim olabilsin, Bundan başka iaşe “işleri belediyenin en mühim Vazi- felerinden birini teşkil eder. Esasen hayat pahalılığı kon- trolsuzluk © yüzünden | her gün biraz daha ağırlaşmak- tadır. Hâlâ kuzu eti şehri mizde yüz yirmi kuruştan satılıyor. Halbuki on, on iki saatlık mesafelerde kuzunun bir danesi iki liradır. Koyun ve sığır fiatları dahilde mev“ tut sıkıntı yüzünden müthiş düşmüştür. Fakat et fiatlarında şeh- rimizde hiç bir tahavvül yok- tur. Çünkü bakımsızdır, kon- trolsuzdur. Bu ve buna mü- masil iaşeye taallük eden daha ne kadar iş vardır ki sıkı bir kontrole tâbi bulun- madığından alabildiğine gi- diyor... z Belediyenin bunlarla meş- guliyeti bir tesadüfe bağla- nıyor. Çünkü iş o Okadar çoktur ki, öne hangisi sürü- lürse, o mesele tetkik edi- lebiliyor. Bu itibarla en mü- him olan iaşe işlerinin husu- $iyeti nazarı dikkate alına- rak başlı başına salâhiyettar. zevat tarafından (o haftada iki defa tetkikine ve dahil- den havayici zaruriye fiatla- rının celbolunarak her hafta gözden ; geçirilmesine kat'i lüzum vardır. Bu vaziyet karşısında 60- rabilir miyiz. Şehrin iaşe iş- leri hususi bir teşkilâtla da-| imi kontrola (o fabi tutula- maz mı? iniz. Biz size dikte ettirmiş isek siz onun wrine hareket ediyorsunuz. Bir mrük , tarifesi yapmak için rülüyor ki biz gümrük tarifesi zaman tevekkaf Diyebilirim ki gümrük tari miz için endişeli bir şekil ktur. Mamafih yine lüzum Celâl bey bundan sonra, tah- e techizi lüzumunu kaydet- Sonra maadinlerin müş- “ mükerrer sigorta , tekniğine alışmakta olduğu- Nihayet Vasıf bey şu itira- tla içtima kapamıştır £ Vasıf bey < Arkadaşlar sizi dinledik. Ce- Görüyorum ki arzula- görüyorum. Bunun için Bu teşekkül bu gibi talep Çok rica ediyoruz ki bundan işleriniz — olduğu eb'usunuz olmak ve sizi temsil mübahiyiz. o Takip Serbest Gümhuriyet Altın piyangosu Kupon No 39