9 Aralık 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEDINCI SENE Başmuhı urlrt YUNUS NADt İDAREHANESt: i)üynı>nnımınıi}e karşısında dairei mahsnn I Telgraf: İstanbul Cumhuriyet Posta kutusu: N° 2 4 6 Başmuharrlr ı 2366 Tahrir müdürO : 3236 müdUrU 2365, Kitap kısmı; 473 huri Müfettişler şümullü tetkikat yapıyorlar Gazi Hz. nin halkla teması 8ALI 9 KANUNUEVVEI 199O ABONE Ş E R A t T İ MÛDDET: JTÜRKİYE İÇİNİ HARİÇ İÇİN Seneliği i 1400 Kr. 2700 | 6 Ayüğl 750 Kr. i: 1450 Kr. i 3 Aylığı i 400 Kr. ! 800 Kr. ı» » ' Millet Dertlerini Gazî'ye Döküyor Osmanlı Borçları Yeni vaziyet = 5 Kuruştur Nfishası her yerde Güzel Ses Her şeyden evvel son günlerde bazı neşriyatı nazari dikkate alarak Osmanlı borçlarmın tediyesinden bilkülliye imtina olunmak gibi bir fikir ve maksadm mevcut olmadığını ve bazı gazetelerin gelişi güzel yer bulabilen bazı şahsî yazıları dddiyetle telâkkiMuhtelif memleketlerden «Millet > ye mahal bulunmadığını kaydedelim. ler şarkısı» filmi için Nis'te yapılacak Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey, Tabiî imkânla mukayyet olarak mua«Güzel ses» müsabakasına iştirak et şehrimizde idarî tetkikata başlamıştır. hede ve mukaveleler muteberdir. Es mek üzere intihap edilmiş olan Güzel Vekil Bey dün İstanbul Vilâyetine gitki Osmanh borçları için akdettiğimiz Ses Kraliçeleri Paris'ten Nis'e gitmiş miş kendisine Vilâyetin yeni teşkilâta 13 haziran 1928 tarihli Paris muka lerdir. Beynelmilel güzel ses müsa göre tayin edilmiş olan kaymakamları velenamesini müzakere ederken bir ibakası dün Nis'te icra edilmiştir, fa takdim edilmiştir. Dahiliye Vekili bu ki sene sonra eski borçları hiç ödeyekat hangi milletin Ses Kraliçesinin bi zevat ile uzun uzadıya görüşmüş, kenmiyecek kadar fena bir vaziyette ol rinciliği kazandığı hakkında henüz dilerinden yeni teşkilâta ve bu teşkiduğumuzun farkında değil idik iddimalumat gelmemiştir. Müsabakaya lâtm tatbikında elde edilen neticelere ası bize yakışamaz. Şu kadar var ki bulundukları zaman Paris radyosun dair malumat almıştır. Ufak tefek o zaman bu mukavelenamenin akdi da bir konser vermişlerdir. müşkülât mevcut olmakla beraber neile Türk maliyat ve iktisadiyatmın kotice itibarile yeni teşkilâtm faidesi ollaylaştırılacağına ait ümitler ve hatta duğu anlaşılmıştır. Evvelki gün de Viteminler tahakkuk etmemiş olduktan lâyette Şükrü Kaya Beyin nezdinde başka millî ve beynelmilel buhranlar Vali Muhittİn Vilâyet muavini Fazh, dahi vaziyetî tasavvur olunamıyacak Belediye muavini Hâmit, Emniyeti ukadar zorlaştırmıştır, ve bu zaruretle mumiye müdürü Tevfik Hadi, Polis mes'elenin yeniden tetkikine ihtiyaç müdürü Ali Rıza Beyler toplanmışlar hasıl olmuştur. Bu yeniden tetkik işi ve idarî ve inzibatî Beldî iş • hiç para veremiyeceğimizin tetkiki oler hakkında izahat vermişlerdir. Adana 8 lacak değildir. Vaziyet, o zaman kaVekil Bey yapılması lâzım gelen bazı bul olunan şeraitin değiştirilmesini ( Hususî) hususat hakkında doğrudan doğruya icap edecek kadar müşkülâtla karşı Gazi Hz. nin istedikleri Iktisadi raporu hazırlamakla meşgul Ti Abdülkadir Dün yeniden idarî emirler veren Dahiliye Vekâletinde alâkadar şube laşmıştır. İşte mes'ele budur. caret Odastndaki komisyon içtima halinde... Kemali Be Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey müdürlerine talimat göndermiş ve Bundan sonra eski Osmanlı borç • Reisicumhur Hz., dün de Dolma • kikata devam etmekte ve vardıklan in çıkar bugünlerde Ankara'ya giderek raübunların sür'atle tatbikı lüzumunu bil(an işinde husule gelen yeni vaziyeti bahçe sarayında istirahat buyurmuş • neticeleri tesbit ile arzeylemektedir makta oldu him bazı evrakı imzaladıktan son dirmiştir. Şükrü Kaya Bey tetkikatına görmeğe geçebiliriz. Ankara'dan alı lar ve hiç bir tarafa çıkmadıkları gi ler. ra Istanbul'a avdeti mevzuu bahisğu Ahali gadevam edecektir. narak dünkü nüshamızda dercolunan bi ziyaret dahi kabul buyurmamış • ti. Fakat bu evrak bir memuru mah » tktisat Vekâletİ müşavui Şefik Bey, zetesi mes'ul Dahiliye Vekili Ankara'ya bir haberde eski Osmanh borçları hâ Iardır. sus marifetile şehrimize gönderilmiş şehrimizdeki şirketlerin vaziyetlerini, müdürii Re• millerinin yeni vaziyeti hükumetimizgitmiyecek olduğundan Vekil Bey Ankara'ya gitDün de saraya bazı müracaatlar kooperatif teşkiline imkân olup olmasat B. Reisi le tetkik ve müzakere etmek üzere vaki olmuş ve istidalar takdim olun dığını tetkik ettirmektedir. Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Beyin meten sarfi nazar etmiştir. itr cumhur hak murahhaslar göndereceklerinin kuv muştur. Gazi Hz. nin bugünlerde zi Saraya verîlen istidalar kında tefev vetli bir ihtimal dahilinde olduğu bil yaretlerine tekrar başhyarak önümüzSaraya takdim olunan istidalar, ta vâbat, halkı dirilmiştir. Eğer bu doğru ise raes'ele deki hafia nihayetlerînde seyahatle nihayet bırakılan noktasında makul rine devam buyurmak üzere şehruniz alluk ettikleri işlere göre, ait oldukları askerlikten so vekâletlerin Gazi Hz. ne refakat e • ğutmak, esas Abdülkadir Kemali mecrasına avdet ediyor demek olur. den müfarakatleri muhtemeldir. Bırakılan nokta şu idi: M. Rist'in Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey de den müf ettişlerine havale edilmekte ızhaberlerle B. dir. Bu istidalar üzerine müfettişler raporundan sonra alacakhlarm mu • dün sarayda meşgul olmuştur. halkı tehyiç maddelerinden tahtı rahhasları tekrar Ankara'ya gelecekReisicumhur Hz. ne seyahatlerine tetkikatta bulunmakta ve neticeyi ar muhakemeye alınmış ve tevkif e ler ve vaziyeti bu raporun muhteviya refakat eden vekâletler müfettişleri, zetmektedirler. Bu netayiç üzerine, dümiştir. tına göre hükumetle birlikte tetkik aldıkları direktifler dahilindeki tet ( Mabadi 2 inci sahifede ) Ahali Fırkasi kâtibi Mahmut B. edeceklerdi. aleyhine de bir cürümden takibat M. Rist raporunu 15 eylulde verdi. Fakat alacakhlar murahhaslarım Anyapılıyor. Şark'ta teşkilât yapmak kara'ya göndermekte geciktiler. Bu için giden Abdülkadir Kemali B. nun yerine onların kendi aralarında buraya avdet etti. ihtilâflar çıkararak daha evvel ki itilâfları hiç tanımak istemiyen mütalebelerde bulunduklarını biliyoruz. Biz yeni müzakerelerin vereceği yeni itilâf neticesine kadar senevî taksitin yalnız üçte birini tediye edecektîk. Onlar tamamını istemekte ısrar etti Ankara 8 (TeleMüteakıben aramızdan ebediyen aynlan çok değerli arkadaşlarunızdan Musa ler. Bu yolda bir hayli nesriyat ya fonla) Meclis kâzım Beyin elemli haberile karşdaşıpıldı, ve Ankara ile Paris arasında da bugün saat 3 te yoruz.» bir hayli telgraf teati olundu. Onlar: Nurettin Ali Beyin riyasetinde top Refik Bey bundan sonra Musa Kâzım Verin paraların tamamını lanmıştır. Eskişe Efendinin İstanbul meclisindeki vaziyeDiyorlardı. Biz ise: hir meb'usu Ali tini, Salâhı Vatan cemiyetine nasıl gir 6 milyonu hazırdır ve emriniz ülvi Beyin vefat diğini, Anadolu'ya nasıl geçüğini, reis eİprUr. Ü«t tarafı icinse aramızdaki ka tezkeresi okundu. vekflliğînde ve Şeriye Vekâletinde hizrar mucibince gelin konuşalım. Reis Konya meb'metlerini beyan ederek iki takrir verdi. Diyorduk. Eğer dün neşrettiğimiz usu Musa Kâzım Birisinde Musa Beyin beş çocu|unun hükumet namına okntulması, diğerinde de haberler dosru ise demek gelip konu Efendinin vefatını merhumnn cesedinin Viyana'dan hükuşacaklar. Âlâ. Harp sonu hesaplarmın tebliğ etti. Meclis azaları bu iki ölümet namına nakli isteniyordu. ancak böyle konuşula konuşula yürüye hürmeten bir Nakil takriri aynen kabul edildi, diğeri Merîium musa Foto Femina yebilmesi yalnız bizde görülen bir Yeni posta pulu için Ankara'da Saniye ayakta durbütçe encümenine havale olundn. Kâzun Bey 31 Z... Hantm macera değildir. dular. Müteakıben ecnebi mütehassıs celbine 'osta ve Telgraf müdiriyeti umumi Bu eski borçlar mes'elesînde bizim hîç Bugün müsabakamıza iştirak eden fından ayna önünde alınmış olduğu Müteakıben Refik Bey (Konya söz a dair lâyıhanm ikinci müzakeresi yapı esinde bir hey'eti mahsusa tarafın bir sui niyetimiz yok. Çok ağır bir yük larak kabul olundu. dan bir müsabaka tertip edilmiştir lerden Z... Hanımuı resmini dercedi için fotografmda, Z. Hanımın çehresi larak: ölmasına rağmen elimizden geldiği ( Mabadi 2 inci sahifede ) Muhterem arkadaşlar, dedi, millî Encümenlerde ve ruznamedeki Müsabaka ayın yirmisine kadar açık yoruz. Bu resim, Foto Femina tara kadar onları ödemek istiyoruz. Hazi mücadelede Eskişehir'de binbir husumetır. Müsabakaya şimdiden iştirak e lâyihalar ran 1928 mukavelesi bunun şahididir. te karşı en çetin vazifelerle kahramanca Hâkimlerin intihabı lâyıhası encümen denlerden mühendis Herant Manav Bu mukavele ile hüsnü niyette iktida hizmetlerle herkesin kalbinde ve mücalerden ruznameye ahnmıştır. Buna na an Efendinin yapmış olduğu iki nü rımızın fevkine çıkacak kadar ilerî dele tarihinde mümtaz mevki alan feda zaran intihap encümeni temyiz reisle munenin resmini dercediyoruz. Bun gitmiş olduğumuz bile çok geçmeden kâr arkadaşunız Ali Ulvi Beyin ölümile lardan biri Cumhuriyet in halka yeni ( Mabadi 3 üncü sahifede anlaşıldı. Hüsnü niyetimiz bu kadar dilhunuz. Türk harflerini bahşeylediğine ve esuııııınııııııııııııııııııiMiiııııııııııııiııııııııııııııııııııııııııııııutmııııiHiııııııııııııiiiııııiMiııııııııııııııııiMiıııııııııııııııııııııııiMiııııııııııiHiııııiıiiiı kuvvetli ve bu kadar fazla. ki harflerin yanarak ortadan kalktı İşte M. Rist te Türkiye borçla • cisi sırıtıyor, ikincisine baksan birin ğına remz bulunuyor. Diğer nümune Geçen sene bittabi eski borçları da cisi açıkta kalıyor. Türkiye Fransa demevzuu bahsettiren büyük bir buh rmı pekâlâ ödiyebilir. Gazi Hz. nin portresini saran ve Türk' Demiş diyorlar. Bizim tahkik edip ğildir, hatta Avrupa'nın hiç bir mem lüğü temsil eden kurtlar ejder ola ran tahaddüs ettiği zaman bu borçları leketine benzer yeri yoktur. Burada veremîyeceğiz diyen kat'î bir ifade ile öğrendiğimize göre M. Rist bu kadar rak tasvir olunan düşman ayaklar» alhemen her şey yeniden yapılmak ih işin içinden çıkmadık. Alacakhlarımı çıplak ve kat'î bir söz söylemiş değil tında çiğnenmekte ve düşmanı kelle tiyacmdadır. za gelin de vaziyeti beraber mütalea dir. M. Rist'in sözleri bir takım şart sini ağzına alarak istihkar eylemekteGaliba M. Rist borç bahsinde eski dir. Kurtlann kanatları Türk'Iüğün edelim dedik. Filhakika geldiler ve larla mukayyettir, ve öyle olması da ile yeniyi birleştirmek istiyen bazı ilâ ve terakkisine remzdir. Herant gördüler. Onların gösterdikleri arzu oek tabiidir. İlk nazarda 200 küsur milyon lira mütalealar serdetmiş. Bunun ne kadar Manavyan Efendi tşviçre'de tahsil etya binaen •waTÎvP,tîn bîr rm't<*hass!ja mümkün olduğu da ancak açık tetki miş olup Avrupa'nın en maruf hâk ve tetkik ettirilmesine muvafakat ettik. lık bütçesi olan bir memleketin senevî kat ve müzakerat ile anlaşılabilir. resim üstatlarmm rahlesinde yetiş Maliyat ve iktisadiyatımızı tetkik e taksiti nihayet 20 milyona çıkan bir Her halde mes'ele zannolunduğu miştir. den mütehassıs onların arzu ettiği zat borcu ödemesi tabiî görünür ve bunun aksi garip sayılır. Fakat bu bizim va kadar basit değildir. Bir milletin ha tır, yani M. Rist'tir. Pul müsabakasına iştirak eden zeyatî ihtiyaçlan ihmal olunarak yalnız M. Rist raporunda icra ettiği tetki ziyetimiz nazarî olarak mütalea olu • vat ta çizdikleri resimleri bize gön nabilecek bir vaziyet değildir. Bu va borcundan bahsetmeğe imkân yok kattan dolayı Türk hükumetinin kenderirlerse memnuniyetle dercederiz. ziyeti burada tetkik ederek hakikatle tur. Hatta böyle bir zihniyet borcun disine hangi bir zorluk ika ettiğinden ve alacaklının lehine bile sayılamaz. i yakından görmeğe ihtiyaç vardır. şikâyet etmemiştir zannederiz. FilhaBaşlıca biz iki müşkül vaziyet kar Eda kabiliyeti daima faal halde bu kika bütün vaziyet olanca kolayhklalunmıyacak olduktan sonra bugün verı ile M. Rist'in emrine ve önüne ko şısında bulunuyoruz: Eski borçların tediyesi mecburiyeti rilebilir, fakat yarın verilemez olur nulmuştur. Bizim gizli kapaklı hiç bir Onun içindir ki karar mucibince va • Belgrat 7 Yakında Türkiye ile Tasarruf cemiyetinin atişlerinden iki parça seyimiz yoktur. Bu hallere göre acaba bir. Harap ve türap memleketin imar ziyeti yakından ve hakikati ile gör Yugoslâvya arasında bir dostluk mi 13 haziran 1928 mukavelenamesini Millî tasarruf ve tktisat cemiye ve Yerli mallar haftası için hazır meğe ihtiyaç vardır. sakı imza edilecektir. Bu hususta müharfiyyen tatbik edebüecek miyiz? ve ihyası m«"H"riyeti iki. ( Mabadi 4 üncü tahifad* tinin tertibile yapılacak tasarruf YUNUS NASİ zakerata devam Birincisine ehenuniyet yersen ikin • Alacakhlar ikide bir: Müsabaka dün Nis'te yapıldı Dahiliye Vekili iki gün] dür tetkikat yapıyor Şükrü Kaya B. alâkadarlardan izahatl aldı ve neticeleri faydalı buldu IstanbuPun yeni teşkilâtı Umumî şikâyet, kredisizlik ve icra, iflâs kanunu etrafında toplanıyor Fakat kimin kazandığı henüz malum değil Ahali Fırkası Kâtibi ve gazetesi aley • hinde takibat yapılıyor Bu sene dünya güzeljne 5ooooo frank verilecek cak Güzeller istical ediniz Avrupa müsabakası 5 şubatta yapıla Meclis müzakeratı Musa Kâzım B. in cesedi Viyana'dan nakledilecek Yeni kanun lâyihaları Posta pulları Açılan müsabaka ayın yirmisine kadar sürecek Tasarruf haftası başlıyor Türkiye Yugoslâvya • dostluk misakı