2 Kasım 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Hayır, insan hakları yoktur. Varmış gibi hareket etmek bel- ki lâzımdır, fakat yoktur. Bu eserde, şu ilk ihtiraz kuyudu- nun himayesi altında “ Adam hakları , kelimesini | silmedan kullanabileceğim; ancak mevcut değillerdir. Bir cemiyet vardır. Onun sayesinde yaşıyoruz ve onsuz yaşayamayız. Bu cemiyet bütün hakları haizdir. Bütün bu hakları istimal etse, ispat ede- bileceğim gibi, aptallık etmiş olur, fakat hepsine maliktir. Onun hakkı gayri muayyendir, zira hudut kabul etmez. Pren- sip itibarile de, tatbikatta da hudutsuzdur. Fert ne hakla ve neyle onu tahdit edebilir? Ne hakla? Fert doğar, fakat onun eline Devlete karşı bir alacak senedini kim vermiştir? Neyle? Fert yapyalnızdır. Güya haiz ol- duğu hakkı ihlâl edecek olan cemiyete karşı ne yapabilir? Protesto mu? Hepsi o kadar. Cemiyet buna güler, Cemiyet bütün hakları haizdir. Evvelâ kimsenin ferden hiç bir hakkı olmadığı için tabiatile bütün haklar cemiyetindir. Sonra ol- masa bile, tatbikatta tamamen bu haklara malikmiş dir. Binaenaleyh budalaca veya kur- nazca münakaşalarla bunu in- kâr etmiyelim. Ona hepsini, bü- tün hakları verelim. Şimdi ba- kalım, © hangilerini (kullanmalı, hangilerini kullanmamalıdır. Ken disine lüzumlu olanlarından ne nispette istifade etmelidir? .. İkinci fasıl Devletin hakları Demek oluyor ki cemiyet bü- tün hakları haizdir. Fakat niçin haizdir? Gayesi nedir? Cemiye- tin gayesini tayin etmekle, belki de haklarından ne nispette fade etmesi muvafık olacağı ne nispette istifadenin * faydı olduğunu, hatta ne pette bu hakları tatbik etmemesinin fay- dalı olduğunu tayin edebileceğiz. Cemiyet mevcut, tehditkâr veya mümkün düşmanlara karşı bir müdafaa iştirakidir. Başka bir şey değildir. Hakikaten, baş- ka hiç bir şey değildir; zira bu müdafaa zarureti olmasa, onun mevcudiyeti için hiç bir sebep olmazdı, ve ağlebi ihtimal mev- cut olmazdi da. İnsanlar İştirak eder, dereceler altına girer, ek- seriya oldukça haşin olan ve her halde olmağa mütemayil bu- lunan âmirler kabul eder, her nevi sıkıntılar, tazyikler, vergi- ler ve angaryalar altına girerken ufukların o ötesindeki (kudretli kimseler tarafından daha çok belâya uğramak korkusu olmasa bunu yapacaklarını tehayyül ede- bilir misiniz? Deli olmaları lâ- hayet küçük sürü, aşiret halinde bir- pek âlâ kabul ede- rim, Bu ailenin daha büyük, de ha geniş şeklinden başka bir şey değildir. Bir köprü yapmak bir ormanı yarmak, bir bataklığı kurutmak, memleketteki bazı serserileri vazife hududu dahi- linde tutmak için * iştirak ede- bilirler; aralarındaki ihtilâfları âdilâne halletmek için bir yeya bir kaç hâkim tayin eylerler, daha doğrusu bu hâkimleri ih- tilâfları durdurmağa memur eder- ler, çünki hâkimlerin asıl vazi- fesi budur; böylece rahatlarını “birtehdide maruz kalmasalar bile, bu suretle hareketleri doğrudur. Böylece dahili sulh daha büyük- tür, ve ahaliden daha geniş bir iştirakten doğan bazı zevkler de icatedilmiş olur. Fakat bu cemiyet değildir. Teşkilât altına alınmış bir kom- Uberalizm nedir > bulurlar ve o halde kalırlar. Hiç İğ Muharrlı Emile Faguet yekdiğerini tanımıyan ve hiç bir zaman tanımıyacak olan, ve ay- ni kanunlarla ayni amirlere ita- at etmeleri için hiç bir sebep mevcut olmıyan insanlar arasın- daki iştirak ancak mevcut, teh- ditkâr mümkün, şüpheli veya muhtemel bir düşmana karşı müdafaa zaruretinden (o doğar, daha doğrusu fütuhat, tesadüfi yapışma veya başka her ne su- retle olursa olsun doğar da an- cak harici düşman korkusuyla baka bulabilir ve binaenaleyh bu korku onün menşei olmasâ bile her halde sebebi mevcuttur. İnsanlar sulhperver olsalardı cemiyet olmıyacaktı, vatan ol- mıyacaktı. (Bazı (sosyalistler anarşistler ve Tolstoy telmizleri ayni zamanda (Kahrolsun harp ve kahrolsun vatan ) diye bağır- dıkları zaman görüş itibarile hakları vardır. Geçmiş harplerin hatırası, gelecek harplerin mu- hakaklığıdır ki vatanı, vatanları ipka eder. İnsanların cidalcu ol- malarındandır ki vatanlar mev- cuttur. Eğer insan muhteris ve harpcu bir hayvan olmasaydı kelimenin hakiki manasile vatan mevcut olmıyacaktı. Memleketler küçük memleketler, bir kasaba- ya, bir dağa, bir vadiye, bir ova- yalnız ayni lisana değil ayni şiveye , ayni yaşayış itiyatlarına, ayni huya malik olan ve hemen hemen hepsi birbirini tanıyan insanlardan mürekkep bir gru- ba münhasır “Kardaşlıklar,, ola- caktı, Daha büyük bir millet, büyük vatan ancak muhteris ve tabiaten fütuhatçı bir komşuya karşı daima hissedilen mücade- le ihtiyacından ve küçük bir İmillete karşı mücadele etmek ve onun tarafından hücuma uğrayınca istiklâlini o müdafa eylemek imkânsızlığından doğar. devletin gayesi nedir? Birbirine imam etmiş iki gayesi' vardır. İptida küçük bir devletin, bir kardaşlığın ne gayesi varsa ona, nra da, fazla olarak müdafaa in kurtulmuş muazzam bir dev- letin gayesine maliktir. Bu iki gayenin birbiri üze- rine binmesinden derhal oldukça büyük bir uygunsuzluk çıktığ kaylödeyim. > Bü gayeler nin tamamen aksi değildir.Fakat itiraf etmek lâzımdır ki, maale- sef, tamamen birbirine mutabık ta değillerdir. Küçük bir devle- tin gayesi, büyük tarafından ta- mamile istihsal edilemez, zira büyüktür, Küçük bir devlette her şeyin, yahut hemen hemen her şeyin bizzat devlet tarafın- dan yapılmasında büyük bir mahzur yoktur. On, yirmi, hatta otuz kilometre murabbal arazi üzerinde bir “kardaşlık,, tesis etmiş olan bu adamlar, söyledi- ğim gibi, ayni huyu, ayni yaşa- yış itiyatlarını, ayni dini ve ek- seriya ayni dil ve ayni telâffuzu haizdirler. Din, tedrisat, örfü Adat ve hatta hususi hayat hak- kında müştereken tedbirler al- malarında ne mahzur olabilir? Herkes ayni şekilde düşündüğü için bu tedbirler kimseyi rencide etmez. Onun hiç bir mahzuru yok gibidir. Bu çok küçük dev- letlerde istibdat meşrudur. zira hissedilmez. Eyi, güzel ve müs- mir olduğunu iddia etmiyorum, fakat meşrudur, zira bundan muztarip olmaz ve: “Kimi ren- cide ediyorum?, diye sorabilir. — Bitmedi — Pek yakında Moris Şövalye i Hakiki cemiyet, yani İzmirdeki mahut gazete baş- muharriri; burada umumi nefret uyaddıran hareketlerini, temiz ve sevilmiş şahsiyetler aleyhinde iftiralarla ve yalanlarla unuttu- racağını zannederek her gün bir) sania icatetmekte ve kahkaha- larla güldürecek kadar gülünç olmaktadır. Bu meyanda merdane ve dürüst hareketile unumun tç- veccüh ve muhabetini kazanan yi İzmirde hak ve hakikat mücadö- lesinin başında bulunan “ Yehi Asır ,, refikimizin başmuharri aleyhinde masallar uydurmağ: çalışan bu efendi, İsmail Hakkı beyin güya “ Yarın, refikimi- zin başmuharriri Arif Oruç beye bir mektup yazdığını, bu mek- tupta Vasıf beyle muhayyel bir mülâkattan » bahsettiğini uydur- muş ve “ Yarın, gazetesinin “ muhasama ,, yı © terkedeceği yollu - kuyruklu bir yalanı da ilâve etmişti. “ Yeni Asır, refikimiz bu namussuzca yalanları failinin su- ratına vururken, Arif Uruç beyin Çinde olmadığını hatırlatmış ve o taraftan da müfterinin lâyık olduğu tokata uğrıyacağını ihsas eylemişti. Filhakika, Ankarada bulunmakta olan “Yarın,, başmu- harriri İstanbula dönerek mahut gazetenin ne maksat takip ettiği malüm olan sefil yazılarım gö- rünce hemen İzmir gazelerine telgraf çekerek bu yalanı nefretle tekzip eylemiştir. Arif Oruç bey arkadaşımızdan aldığımız telgraf) Lehimizde Pöşte,31(A. A) — Bütün gaze ieler İsmet paşanın Betlene vor- diği ziyafette söylediği nutku neşrederek çok hararetli nağrl- yatta > bulunuyorlar. Nimresmi Poşti Hirlap diyor kir Betlene kargı yapılan hüsnü kabul bynel- milel ziyaretlerde mutat olanın fevkine çıkmıştır. Macarların hem ırkt olan şarkın büyük dev. leli Türkiye Gazinin tahakkuk ettirdiği ıslahat sayesinde cihan siyasetinde bir mevki almıştır. Gazinin birinci derecede. çeriki mesaisi olau İsmet paşa nutkun- da iki memleketin siyaseti ara- sıuda bir mukarenet temin eden bağları ehemmiyetle kaydetiniş- tir. Betlen macar milletinin #ar- silmaz arzusuna terciman olarak Amerika Paralarını istiyor Vaşington 31 (A.A) — Ms- timson ika hükümetinin harp borçl: tamirat mesele- leri hakkındaki noktai nazarını değiştirmemiş olduğunu Haritiye nezaretile moratoryom ilânı mes- elelerinin hiç bir zaman mevzuu- bahs olmadığını teyit eylemiştir. Cumhuriyet bayramı Macaristanda nasıl tes'it- edildi Poğte, 31 (A.A) — Türkiye Cumhuriyetinin yıl donümü mi- K | nasebetiyle Turan" cemiyeti ta- Xİtafından tertip olunan merasi- me 'Dürk “seforet heyeti ile bu- tada bulunan . ticaret “vekâleti Aİ mümessili ye diğer bir çok Türk Öİve Macar şahsiyetleri “iştirak ot- miştir. Sabık nazırlardan Pokar bir nutuk soyliyerek Türk - Ma- car münasebatının— ehemmiye- tinden. bâhsetmişiir. Müfteriye bir sille daha! Yalancı ve seciyesiz ,, muharriri” Arif Oruç bey de nefretle MP i Macarmatbuatı | * Binaenaleyh devletin, büyük) neşriyat yapıyorlar i — — 20 mma ediyor.. « Serbes Cumhuriyet » gazetesine İstanbul 30 — “ Hizmet , gazetesi o İsmail Hakkı beyin bana mektup yazdığını yazıyor. Bu haber yalandır. M. Venize- losun Ankarayı ziyareti müna- sebetile diğer gazete başmu- harrirleri gibi ben de Ankaraya gitmiştim. o Ankaradan - şimdi geldim. Asılsız haberi göster- diler. İsmail Hakki bey bana hiç bir zaman müracaat etme- diği gibi Zeynel Besim beyi şahsen de tanımam, Vasıf beye gelince, dünyada benden ziyade nefret ettiği bir adam olmadı- ğıni bir vakıtlar İzmirde neşret- 1miş olduğum“Yeni Turan,,müna- sebetile İzmirli vatandaşlar pek güzel bilirler, “Hizmet, İn neşriyatının Ser- bes fırka mensupları arasında bir tereddüt ve şüphe hâsıl et- mek için tertip edildiği muhak- kaktır. Vatandaşlar mütayakkız olmalıdırlar. Ortada “muhasa- ma, yok, vatanın selâmeti na- mına fikir mücadelesi vardır. Arif Oruç Bittabi, bu tekzip ilede - di- gerleri ile olduğu gibi - yalancı ve müfteri muharririn yüzü kı- zarmıyacaktır. Çünkü yalan ve iftira onun daimi gıdasıdır. Va- tandaşlardan aldığı nota gelince sıfırdan çok aşağı olduğu için daha ziyade düşmesine de mad- deten imkân yoktur. Bu heze- yanlarla bu kadar meşgul oldu- ğumuz bile çok görülebilir. hararetli ayni mesaide cevap vermiştir. Betlene yapılan hararetli hüsnü kabul nutukların mütekabileten samimiyeti asil mazileri, ve par- lak istikballeri olan iki millet arasındaki bağları gösterir. Nemzet Usag gazeteside diyor ki: Macaristan muhik emellerin- don tehdit vamtalarile vaz geşir- mek isteyenler bu gün kanaat getirmişlerdir. ki , Macaristan İtalyadan başka ürkiyede de sa- mimi ve müessir bir dostluğa| maliktir. İsmet paşanın şahei- yeti Ankarada zöylenen nutuk. ların ehemmiyetini gösterir, İsmet paşa itil⣠devletlerine galebe çalan Türk ordusunun ve Lozan“ heyeti o mürrhhasasının reisidir. Bulgar kralı Sofya, S1 ( A. A ) Kral Boris ile kraliçe halkın muazzam te- zahüratı arasında Sofyaya vasıl olmuştur. Serbeslumburiye Telefon numarası - 2697 Telgraf adresi - İzmir Serb. Abone şeraiti Senelik: < 10 lira Altı aylık: 6 lira Ecnebi memleketler için: Senelik: © 25 lira İlânat Birinci sayfai Satır 100 Kuru İkinci sayf: |vahdetinin mantıki neticesidi ticeye varmışlardır.» Mös Atinada ç ciye nezare ganı olan “Messager d' Athenes,, kaleyi yazmıştır: defa olarak resmen komşu dev- etinin kurulduğu ve her iki memleketin sırasına göre şerefli ve düşkün hâdiseler geçirdi; bir asırdanberi ilk defa olarak. Hakikat şu merkezdedir. M. Mihalakopolosun söylediği gibi ahvali beş asırdanberi biriken hasmane fikirlerden ve tarafgir- liklerden azade etmek lâzimgelir. Bu yeni dönüm noktasında yol o suretle. çizilmiş olmalıdır ki artık geriye dönmek imkânı olmasın. Bu yol daima ileriye, daima daha eyiye sevketmelidi Yunan hükümeti merdane bir gibi şerait dahilinde işe koyul- duğu düşünülürse, bu kararın cesareti itiraf olunur. Zaten aciklı şekilde © muztarip olan bir kısım ahalinin menafiinden yapılan fedakârlık önünde rücat gelmiştir. yoldan meşru şikâyetlerle geri ebat lâzım gelmişti miyen hakikatleri işittirmekten şiddet icap etmişi Venizelosun — hükümet ritesmi tehlikeye koymağı göze aldırmıştır. . Yerinde olsa, bunu yapmazlardı. sında Mösyü Venizelos milletin kendine en sadık olan kısmının muhacirlerin reyini feda etmek- ten korkmamıştır. Yunan hükümeti hareket hattı doğru, sarih ve devamlı olmuştur. Türkiyeye karşı seti Yunanistanın münasebatına hâkim olan görüş lâkkiden ayrılmamıştır. 1. Beşi bir yerde 10 Altın lira 15. Altın yarım lira 30 Altın çeyrek lira 8 erem okuyucularımız hiç Kuponları saklayınız! Türk - Yunan dostluğu Hakkında nim resmi bir Yunan gazetesinin mi «Her iki hükümet büyük müşkilâtı yenerek bu ne. izelosun Feneri iyareti ve Fener Patrikhanesinin vaziyeti taleatı ve Yunan Hari: | genişlediğini görmekle bal nim resmi or-İdır, ki bu iyi ni aksatlar Türk hüki inden aynı telâkkiyat, mazhar olmasaydı, semere ver, Bir Yunan hükümet reisi ilkİmiyecekti. Anki gazetesi Yunan Başvekilinin An-|ve bu iyi kara seyahatı hakkında şu ma-|meti canil hükümetini, fa G e azifesi de bir çok cihetlerce pek leti ziyaret ediyor. Yunan dev-| müşküldü. Mübadil vatandaşlar, enfaatle: mania gibi araya di nin bust manialar arasındadır ki hü met görüşmek ve devamlı b, temas tesis etmek mecburiy.. tinde idiler, Zaten Türk hükümeti de olarak tetkik, |tikbali maziye ait her güna ha, mane ve tarafgirane fikirlerde, azade emelinde olduğunu göstermişti. O'da M. Venizelos ve Mile. rin nihayeti ve bir diğerinin başlar jar etmek iste. Yunan Hükümet reji Fenere giderek Ortodoks kil; sesi reisine tazimatını takdin kararla bu yola girmiştir. Ne|gıcı olduğunu miştir. areket Türk hükümeti itirazına uğramak şöyle dur. etmemek için çok cesaret lâzım (sun, Rum patrikinin İstanbuldı Akıl yolu addettiği | olmasından" iki memleket arasın. daki dostane: münasebat için hi; çevrilmemek için hükümete çok|bir mani çıkmıyacağına dair res. Hoşa git-|mi teminat v ti Bilâkis bugün milli kaçınmamak için çok azim, hatta|ten tamamen tecrit edilen, sı . Ve Mösyü|dece ruhi sahaya münhasır ke vezaifi|lan o patrikhane nufuzu ancak hakkındaki yüksek telâkkisi lâ-| hudutları aşan bir sulh havas zım gelmiştir. O kendi Popüla-|olabilir ve öyle olmalıdır. bir görüş genişliği başkaları | göstermekle, Türk £ hükümet Ankarada imza edilmek üzen Yunan harici siyaseti için|olan muahedelere en güzel de elzem ettiği bir zaruret karşı-|vam teminatını vazetı Peştede Tevkifat Peşte, 3 ( A.A)—Z: ni için komünistlerin beynelmilel bir hareket hazırladıklarını. he ber alarak şüpheli adamlar arr ından tevkifat yapmıştır. 65kişi | Yunanistan bir lâhza bile bu te:| tevkif olunmuştur. Bunl nında geçenlerde tevk Eski ihtilâflarden tathir edil-|Foledesin yerine komünist teş miş bir zemin üzerinde güzel) kilâtının riyase ve muhkem münasebetler kur-| Yagun fabrik: mağa çalışmaktan birlâhza geri| Rono bulunmaktadır. Zabıta bir kalmamıştır. Etrafında dostane| Teşrinisani içinde her türlü te münasebetler dairesinin muttasıl |dabiri ittihaz etmiştir, Dikkat! -- Aylık Zengin Altın Piyangomuz Hepsi birden tir. 1 Teşrini Altın lira Bu hediyemizin birini veya bir kaçını kazanmak için muh külfete sokulmıyacaklardır. Sadece her gün neşredilecek kuponlarımızı saklayınız! kuponla iki 75 kuponla üç defaV.s, ğ yardım ederse bir kaç hediyeyi birden kazanmak mümkündür. Piyangonun keşide tarihi ayrıca ilân edile-| ektir. Keşide noter huzurunda yapılacaktır. Ku- pon numaralarının teselsülü şarttır. iştirak edilir. Yani t iyetleş de dikenli bi, abiyet oluyor meya- olunan deruhte eden memurlarından