29 Ekim 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
SI ve Medeniyet Suyun, medeniyetlerin tecs- süsü ve inkişafında oynadığı ha- yati rol, eskidenberi, beşeriyetin nazarı dikkatini celbetmiştir. Kadim Misir, Roma ve Yu- nan milletleri; tarihi ihtişamla- rıni, “Su, “dediğimiz © unsurun lütfuna medyundur. Zaten ku- runu ulâ medeniyetlerini, Bahri sefit havzasına toplıyan kuvvet, bep su ihtiyacı değil midi? Da- ba doğrusu, su etrafında top- lanmakla, bu medehiyetler, en yüksek zirvei kemale vasıl olma- mışlar mıydı?. Yirminci asrın, bu unsura karşı duyduğu ihtiyaç ise, daha mübrem, daha hayati bir: şekil almıştır... O . haldeki; bu ün, bu iki mefhumu, yekdi- jerinden ayrı mütalea etmeye imkân kalmamıştır, Arzımız üze- rinde, suya müteallik” her'ne beşeriyetin servet, fında, ya doğru- dan doğruya veya | dolayısile müessir bir amil hükmündedir. Fakat tabiat (kanunlarının, garip tecellileri vardır. Haddiza tında insanlık için çok faideli olan bir kuvvet, bazı ahval ve şeraite göre, zarar verici bir mahiyet iktisap edebilir. Hayır. dan, şer çıktığı gibi; rahmetten de, afet doğar. Halbuki, | şerlere, (afetlere mani olmak, İnsaniyetin, bütün kuvvetile arkasından © koştuğu muazzam gayelerden biridir. Bu gayeye yaklaşan bahtiyar milletler, daha fazla refah, daha fazla huzur diye cabalraken, bi- zim gibi ilimde, fende, medeni- yette geri kalmış olanlar, hâkim kuvvetlerin elinde bir oyuncak gibi çırpınıp © duruyorlar. Her yerde saadet memba olan su, bizde felâket âmili oluyor. Halk lisanında bir ismide rahmet diye yadedilen Yağmur, toprak- larımıza feyzübereket serpeceği- ne, milletimizin başına ölüm ve şeamet yağdırıyor. “e Şehrin sokaklarında can veren masum vatandaşların hesabını 0- rar, şahsi mes'uliyetler ararken mes'uliyetin membalarına kadar nüfuz ederek, illetin hakiki mahi- yetini meydana çıkarmamak bir nakıse olur, Evet; Biz, semavi ve arzi afetlerlerle müessir bir surette mücadele edemiyor, tabiatın elin- de zavallı bir esir vaziyetinde kalıyorsak, sebep, yirminci asrin kuvvetli > silâhlarile £ mücehhez olamadığımızdır. Bizi, medeniyette geri bırakan bail ise, asri bir idareden mah- urmiyettir. Garp | milletlerinin, uzaktan, gıbta ettiğimiz yüksek irfan seviyesine - vasıl olmaları, fertlerinin serbesçe inkişafına müsait bir idareye malik bulun- malarından ileri gelmektedir. Halbuki, son inkılâbımıza gelinceye kadar, memlekete hâ- kim olan bütün idarelerin takip ettiği muhafazakâr usul, gerek fertçe, gerek milletçe serbes bir inkişafa meydan bırakmadı. Garp, akıllara veleh veren bir süratle ilerlerken, biz olduğu- muz yerde kaldık. Tevekkuf, tedenni demektir. Yalnız fennin ve ilmin tatbikatından ibaret olan bugünkü medeniyette, mu- kallitlikle iktifa edilemez, Ona, tam manasile sahip ve malik başvekili Mösyü Venizelos ce- napları bugün Ankara palasta Türk matbuat mümessillerini ka- bul etmiştir. Müşarileyeh | muh- telif suallere cevaben demiş- tir kiz Lozan dostluğun mebdeldir atlarını temin maksadına matuf müslihane bir sıyaset takip ey- liyen iki milletin birbirile an- Yeni bulunan cesetler Dün akşama kadar belediye hastanesine getirilen cesetlerin adedi 16 dır. Bunların kısmı 'azamı kadınlardır. Efrat aile- sinden kaybolanlar, hastanede cesetleri görmekte ve kendi ailelerinden olanları varsa kal- dırmaktadırlar, Bu suretle alın- mış bir kaç ceset vardır. Diğer- leri teşhis edilemiyor: Bunlâr da belediye tarafıddan defnettiri- liyor. Memleket hastanesi erzaki Memleket hastansi iaşe amba- imkânı yoktur. İlmin gös. terdiği yol daima birdir. O yolda yürümek için, önü- müzde çok müsait bir vaziyet hasıl olmuştur. Vatanın faziletli evlâdı, bir Fethi bey ortaya atıl- mış bu memlekette normal bir .Cümhuriyet idaresinin tecessüs et- mesi için bayrak açmıştır. Şimdi bütün sâyimiz, bu idarenin kuv- vetlenmesine matuf olmalıdır. Ancak, bu sayede medeniyetin nimetlerine vasıl olur, âfetlerle, felâketlerle / kolayca © mücadele edebiliriz. Yoksa, sefil ve küçük ihtiraslarımıza mağlâp olurda, elimize geçen bu nimeti teper, tabil bir idarenin teessüsüne ma- ni olursak, tabiatın zulmüne kar- şıda şikâyete hakkımız kalmaz. İçinde, ölmek değil, yaşamak eseri kaza olan şehirlerimizi ma- mur ve medeni bir hale getirmek için, evvelâ, medeni bir idareye sahip olmamız lâzımdır. Tekerrürüne mani olacak te- dabiri ittihnz etmek şartile, fe- lâketten ibret dersi almak, az bir faide değildir. olmadıkça, tabitla mücadele et- FM. bilir? Anlaşabilmek hasleti Çünki Türk - Yunan millet- leri uzun senelerin verdiği eyi! anlayabilmek (ve anlaşabilmek hasletlerini kazanmışlardır. Bunu hir misal ile canlan» hükümet arasında cereyan eden mükâlemat neticesinde şu günlerde Ankarada imzalıya- rında mahvolan erzakın kıymeti 7000 liradır. Kurtarılan Pirinç ve saire hastane dahilinde mer- merler üzerine serpilmiştir. Telgrat muhaberatı Telgraf muhaberatı esaslı surette iade edilmiş değildir. Ankara ve İstanbulla tek hat üzerinden muhabere edilmekte- dir. Diğer ekser merkezlerle muhaberat hâlâ münkatidir. Yağmur devam edecek: Hava bulutlu ve yüklüdür. Hava ve rasadat merkezi yağ- murun devam edeceğini bildir- mektedir. Camiler felâketzede- lerle doludur. Yeniden diğer vatandaşları barındırmak ihti- yacı hâsil olabileceğinden şim- diden bunu düşünmek lâzımdır. Aydın - İzmir arasında Aydın havalisi ile İzmir ara- sında Cumartesi günü Gaziemire kadar gelen son trenden itil ren her türlü rabıta kesilmişti. Yağın öö faa” dbribetil JE irde yapmıştır. Aydından İzmire gelirken Tini yaklaştıkça yol- ların bozukluğu artmaktadır. -ap köprüler Bilhassa Caziemir ile Kemer arasındaki şosenin iki köprüsü gayri kabili mürur bir halde ha- rap olmuş köprülerin istinat di- rekleri ve (o kemerlerinin bir kısmı seller tarafından götürül- müştür. | 'epeköy-Izmir münakalâtı Dünkü Pazartesinden itibaren bin müşkülâtla Tepeköy ve İzmir arasında bir iki otomobil ve kamyon seferlere başlayabilmiş- tir. Taşrada teessür Taşrada İzmir felâketi derin Seylâp facıaları Hilâlde 17 kişinin seller içinde boğulduğu tahakkuk etti Belediye ve Hilâliahmer âcil ve ihtiyaç ile mü- tenasip tetbirler almağı düşünüyorlar müahede ve mukave- löler vücut bulmuştur. / Deniz teslihatının tahdidi |: Mevzuubahs muahede ve mu- /kavelâta ve protokol veya bir mektup halinde refedilecek olan bahri tahdidi teslihata ait esas- ların anahatları hazırlanmış bulu- “ Seyahatımın gayesi sarih |dırahilirim.Yüz Türkün yanıma!nüyor imza gününe kadar tefer- ve malümdur. Lozan, Türk - Yu-| yüz Yunanlı koymak suretile Yuat üzerinde anlaşacağımıza nan devletlerinin milli vahdet-| vücuda gelecek kuvvet lerini tesbit ve tasrih etmiştir.) miktar Türke başka milletten Kat'iyetle iddia olunabilir ki Lo-|ilâve edilecek beş yüze müte-|sat iki devletin merkezleri füze- zan Türk - Yunan dostluğunun |fevviktir. Bütün < bunlar, İki)rindeki kuvvetlerini takviye için bu gün gösterdiği inkişaf ve|millet arasındaki sağlam dost- resanete bir mebde teşkil eyle-İluğun (o tahakkukuna yardım)|bu suretle iki millet efkârı umu- miştir. Çizilmiş olan milli hudut-|eden âmillerdir. Bundan dola- ları dahilinde mütekabil menfa-| yıdır ki, bir müddettenberi İki) olan endişe ve şüpheyi filen ber- © Böyle bir anlaşmadan mal giriştikleri yarışı durdurmak ve miyesinde zaman zaman hâsil târaf etmektir. ,, Balkan ittihadı konferansıt M. Venizelos Atinada topl: teessür ve heyecanla karşılan- maktadır. Bozulduğunu yazdığı- iki köprünün biran evel ta- mirini ve tamir ikmal edilinceye kadar da gelen geçenlerin muh- temel kazalara uğramaması için başlarına nöbetçi ikamesi şayanı temennidir. Esaslı ve âcil tedbirler alı- nacaktır Bugün öğleden evel belediye müdiran encümeni Belediyede reis Sezai beyin riyasetinde fev- /kalâde olarak içtima edecek ve - seylâip (| felâketzedelerine yapılacak ( yardımlar hakkında daha esaslı tedbirler alınmasını müzakere ederek acil kararlar ittihaz edecektir. Hilâliahmerde: Fevkalâde içtima Öğleden sonra saat on beşte Hilâliahmer meclisi içtimaa da- vet edilmiştir. Bu içtimaa vali Kâzım paşa riyaset edecektir. Hilâliahmer tarafından şimdiye kadar yerleştirimiş olan bin beş yüz seylâpzedeye o bin beş yüz battaniye, iki bin takım çamaşır, altı yüz takım yatak yorgan ve yastık tedariki için acil çareler ve tetbirler karar altına alınacaktır. 'Hilâldeki Facia - 17 kişi enkaz altında Günler geçtikçe seylâp felâ- ketinin korkunç faciları meydana » Sonu üçüncü sayfada « Türk - Yunan dostluğu Yunan Başvekilinin mühim beyanatı Lozan Türk - Yunan dostluğunun bugün gösterdiği resanete mebde | olmuştur - Yeni mukaveleler- Deniz teslihatını tahdit protokolu . . mütekabil. endişeleri bertaraf edecektir “Gazi Mustafa Kemal ile mülâkâttan mes'ut ve bahtiyar çıklım,, Ankara 27 (A.A) — Yunan)laşmasından daha tabii ne ola- W xxe pan Balkan ittihadı konferansına temas ederek alâkadar hükü- metlerin gayri resmi bir mahi- yeti haiz olan bu konferansın fa- ini büyük bir ile takip etti- “Bu konefrans hepi ettiği Balkan anlaşmasının vü- cude gelmesi hususunda kuv- vetli ve esaslı bir adımdır. Konferans gelecek sene İstan- bulda mesaisine devam edecek vebu yolda bir adım daha ileri gidecektir. Bir kâhin değilim Bana belki sormak istersiniz. ki maksat ne zaman hâsıl olacak- tır? Size cevap verir ve derim ki nihayet bir kâhin değilim. * — Sonu 4 Üncü sahil Uğleden öğleye Medeniyet İnsanın “dostu felâket zamanında belli olurmuş. Medenf*insan “da üfet karşısinda* belli ölüyor, İptidat “cemi- İN yetlerde, acizleri, zavallıları, tehlikede olanları kurtarmak; bu maksatla zah- metlere katlanmak, hatta hayatını is- #ihkar etmek bir merhamet meselesidir. Medeni cemiyetlerde ise bir. vazifedir. Bu itibar ile, seylâp felâketinde de rin merhametli ve medeni olduğu, kimlerin de hotbin ve yarım medeni ol- dukları anlaşılmıştır. Fakat medeni olanlar, zannedildiği gibi kıyafeti düz- gün, poriföyü dolu, ağzı kalabalık olan- lar değildir. Bunların arasında, va- #ifeten felâkelzecelere yardım eli. uzat- mak mecburiyetinde iken yerlerinden kı- pudanmıyanları gördük, Fakat beride, fakir arabacılar gör- dük ki, beş para istemeden mektepler- den çocukları alıyor, seller arasından geçirerek birer birer evlerine birakıyor- lardı.Göğüslerine kadar su içine girerek İğ sırtlarında adam taşıyanları, can kur- taranları gördük. Bunlar ayak kapları- mi, yamalı pantol ve ceketlerini ıslat- maktan korkmıyan, cebi fakir, gön- M zengin insanlardı. Medeni! olan bunlardı. Teşekkür olunur ki bunlar, eyilik etmenin ve can kurtarmanın ne demek olduğunu bilen bu yırtık rubalı ve pek kalpli kahramanlar halk taba- kasını teşkil eden “insanlardı. Yani Dütün bir mlilettiler. Aşağıda olanlar - zannedilenler - yukar da olanlardan - öyle görülenler- den- daha medent idiler. Bir daha görüldü ki medeniyet ve insaniyet > ikisi de bir değil mi? - kılık ve kıya- İette değil, ruhta ve anlayıştadır. Me- deniyeti rubalarından ibaret olanların ellâsını şiddetlice bir yağmur, ehemmi- yetlice bir. felâket alıp götürtyor. Me- deniyetlerini kalplerinde taşıyanlar, o zaman yırfık ve ıslak rubaları altından © cevheri gösteriyorlar. Afet dakikalarında iki zihniyet karşt- laşır ve çarpışır. Biri: — “Ben / der, ve benden sonra biterse tufan olsun!, Öteki için “Ben!, yoktur, varsa da eni sonra gelir. Biri yalnız merhamel- tir, öteki yalnız hotbint! Biri çalışmaz, yalnız kendini gösterir, diğeri kendini hiç göstermez, çalışır. Afet dakikası geçtikten sonra da öy- derdi. İnsan olan felâketin, ıstırabın se- sini ve iniltisini duyar, susturmak için yardımı bir borç bilir. Diğerleri, yeis ve Jelâkete gözlerini vekulaklarını kaparlar. Bilseler ki bir gün felâket kendi kapılarını da çalabilir... O vekit, herhalde daha az hotbin olurlardı! B.A. Halk için mücadeleden Mefküre Gazetesidir İdarehanesi: İzmir - Gazi Bulvarı Nüshası - Heryerde 5 kuruş — x sün öğleyin gi “Yeni Asır, yurdunda Kanun der ki; memurlar” »tle uğraşamaz. Bu mad. &deyi bu sütunlarda . ayi Ş neşrettik Tekrara lüzum Fakat hâlâ bü sevdaya & tutulmuş olanlar bu ili kendilerini kürtaramıyorlar. Cumhuriyet . Halk fırkasi ümumi kâtipliği firkada mü kayyet memurların kayitleri- win terkinini emrediyor. İk- & tısat vekâleti Ticaret odaları başkâtipleri ile borsa komi serlerinin fırkalardan çekil melerini aksi takdirde azlolu- pacaklarını tamim ediyor. R Bineenaleyh hükümet mer- kezi son intihabat eshasında memurların müdahalelerinin ne feci neticeler tevlit ede bileceğini görmüş ve anlamış gibidir? Fakat nedense bi- zim yilâyetimiz bu görğüden mahrumdur. Belki İzmir va- lisinin herkesten fazla fırka- cı olması, vücudunu. Cum- & huriyet Halk fırkasına vakf Ş eylemiş bulunmasını bunda âmil oluyor. Amma yeter... Bakımz Değirmendağı nahi- e müdürü Cemil bey Kesre köyünün Serbes Cumhuriyet, fırkası ocak hey'etini tazyik K ederek vicdanlara tahakküm K selâhiyetini nefsinde buluyor. & Bilhasen bir kaç gün eyvel K bu Cemil bey İbrahim efen. $ & diyi nezdine davetle, mutla- Rika Serbes fırkadan istifa edeceksin, yolunda tazyikle- ridevam eyliyor.Bu selâhiyeti nereden alıyor diyeceksiniz? Pek tabii. Belediye intiha- batında memurlara verilen selâhiyetler kendilerini Şi martmıştır. Artık her memur firkâ gayreti göstermek suretile takdire ve terfie mazhariyeti yegâne © çıkar yol telâkki ediyor. Bu manasızlık ve ka: munsuzluk daha ne kadar #8- man devam edecektir. Devam ederse sonu nereye varacak» tır? Acaba İzmir valisine den sorabilir miyiz? Bu fır- kacılığin gayretinin, kanuna hürmetsizlik sonunu getirmi- yecekler mi? SerbesCumhuriye Telefon numarası - 2697 'elgraf adresi - İzmir Sel ii Abone şeraiti Senelik: © 10 lira Altı aylık: 6 lira Ecnebi memleketler için: Sehelik: - 25 lira a İlânat Birinci sayfa: Satır 100 kuru İkinci sayfa: 50 Üçüncüsayfa: 20, Dördüncü sa: , 10 ,, Daimi ve aylık ilânat ay. rica pazarlığa tâbidir ve aza: mi teshilât gösterilir. İHTAR: Abone ve ilân retleri bilâistisna peşindir. ” “ Serbest Cümhuriyet Altın piyangosu. Kupon No4
